ಎಡ್ಡೆಂದಿನ

ಭಾರತದ ಎಡ್ಡೆಂದಿನ ಉಚ್ಚು
Scientific classification
Species:	ಎನ್. ನಾಜಾ
Binomial name
	ನಜಾ ನಜಾ;
	ಭಾರತಡ್ ಎಡ್ಡೆಂದಿನ ಉಪ್ಪುನ ಜಾಗೆದ ನಕ್ಷೆ

ನಾಗೆ/ಎಡ್ಡೆಂದಿನ ನಾಗರಹಾವು ಒಂಜಿ ಜಾತಿದ ಉಚ್ಚು (ಹಾವು). ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ ನಾಗರಹಾವು ಪನ್ಪಿನ ಎಡ್ಡೆಂದಿನ ಉಂದೆನ್ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ಡ್ ಸ್ನೇಕ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಹೆಬ್ಬಾವು, ಕೇರೆಹಾವು, ಬೊಕ್ಕ ವೊಲ್ಲೆ ಪನ್ಪಿನ ಮಸ್ತ್ ಜಾತಿಲು ಉಲ್ಲ. ತುಲುನಾಡ್ ಡ್ ನಾಗನ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನಾಗರಹಾವು ಉಂದೊಂಜಿ ಸರೀಸ್ರಪ. ಉಂದು ತೇತ್ತಿನ್ ದೀದ್ ಸಂತಾನೋತ್ಪತಿನ್ ಮಲ್ಪುಂಡು. ಉಂದು ನೆಲದ ಮಿತ್ತ್ ಪರತೊಂದು/ತೆವಲೊಂದು ಪೋಪುಂಡು. ಉಂದು ತುಚ್ಚಿಂಡ/ಅಗ್ಗಿಂಡ ಅಗ್ಗಿನ ಭಾಗೊಡ್ದ್ ತಿರ್ತ್ ಕುಂಟುಡ್ ಗಟ್ಟಿ ಕಟ್ಟೊಡ್. ಬೊಕ್ಕ ಉಂದು ಅಗ್ಗಿನ ಜನೊನ್ ಆ ದಿನ ಜೆಪ್ಪರೆಗ್ ಬುಡ್ರೆ ಬಲ್ಲಿ.

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವರ್ಗೀಕರಣ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ರೆಪ್ಟೀಲಿಯ ವರ್ಗೊ ಸ್ಕ್ವಮೇಟ ಗಣ ಇಲ್ಯಾಪಿಡೀ ಕುಟುಂಬಲೆಗ್ ಸೇರ್‌ನ ವಿಷಪೂರಿತ ಉಚ್ಚು (ಕೋಬ್ರ). ನಾಜ ನಾಜ ಉಂದೆತ್ತ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪುದರ್. ಉದ್ರೇಕ ಆಯಿನಪಗ ಕೆಕ್ಕಿಲ್‍ದ ಭಾಗೊದ ಪಕ್ಕೆಲಬುಲೆನ್ ಮಿತ್ತ್‌ಗ್ ದೆರ್ಪುನ ಮೂಲಕ ಕೆಕ್ಕಿಲ್‍ದ ಸುತ್ತ ಸಡಿಲವಾದ್ ಅಂಟೊಂದು ಉಪ್ಪುನ ಚೊಲಿನ್ (ಚರ್ಮವನ್ನು) ಅಗೆಲವಾಯಿನ ಜಿಡೆ (ಹೆಡೆ)ಯಾದ್ ಪರಡುನ ಲಕ್ಷಣೊನು ಈ ಉಚ್ಚುಡ ತೋಜುಂಡು. ಉಂದುವೇ ಲಕ್ಷಣ ನಾಗನ ಕೈತಲ್‍ದ ಸಂಬಂಧಿಲಾಯಿನ ಕಾಳಿಂಗಸರ್ಪೆ (ಓಫಿಂಯೋಫಾಗಸ್ ಹನ್ನ), ಆಫ್ರಿಕದ ಕಪ್ಪುನಾಗೆ (ನಾಜ ನೈಗ್ರಿಕಾಲಿಸ್) ಇಂಚಿತ್ತಿ ಉಚ್ಚುಲೆಡಲಾ ಉಂಡು. ಮಾಂಬಾ, ಬೂಮ್‍ಸ್ಲಾಂಗ್ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಉಚ್ಚುಲೆಡ ಈ ರೀತಿದ ಜಿಡೆ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಉಂದು ಶ್ವಾಸನಾಳ ದಪ್ಪ ಆಪುನೆರ್ದ್ ಅಪುಂಡು.

ಪ್ರಭೇದೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಸುಮಾರ್ ಪತ್ತ್ ಜಾತಿದ ನಾಗೆ/ಎಡ್ಡೆಂದಿನೆತ ಉಚ್ಚುಲು ಉಂಡು. ಉಂದು ಪೂರ ಉಷ್ಣವಲಯದ ನಿವಾಸಿಲು. ಭಾರತ, ದಕ್ಷಿಣ ಚೀನ, ಫಿಲಿಪೀನ್ಸ್ ದ್ವೀಪೊಲು ಬೊಕ್ಕ ಮಲಯ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪೊಲೆಡ್ ಉಂದು ಬಾರಿ ಸಾಮಾನ್ಯ. ಪ್ರಸಕ್ತ ಲೇಖನೊಡು ಮುಖ್ಯವಾದ್ ಭಾರತೊದ ನಾಗೆ/ಎಡ್ಡೆಂದಿನೆತ ಬಗೆಟ್ಟ್ ವಿವರ ಉಂಡು.

ಬದ್‍ಕ್‍[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ನಾಗೆ/ಎಡ್ಡೆಂದಿನವು ಭಾರತಾದ್ಯಂತ ತುಯೆರೆ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಕಾಡ್‍ಲೆಡ್‍, ಬಯಲು ಸೀಮೆಲೆಡ್ ಇಂಚ ಮಾತ ರೀತಿದ ಪರಿಸರೊಡು ಉಂದು ಬದುಕುಂಡು. ಶುಷ್ಕಪ್ರದೇಶೊಡು ನೀರ್‌ಗ್ ಆಯಿನಾತ್ ಕೈತಲ್‍ಡ್ ಉಪ್ಪುಂಡು; ಅರೆಗಾಲೊಡುಲ ಅಂಚನೇ. ಉಂದು ಪೊರ್ಲುಡೇ ನೀರ್‌ಡ್‍ ಮೀಂದುಂಡುಲಾ. ನಿಶಾಚರಿ ಆಯಿನ ಉಂದು ಪೊರ್ತುಕಂತೊಂದು ಬನ್ನಗ ಎಚ್ಚ ಚುರುಕಾದ್ ಆಹಾರಾನ್ವೇಷಣೆಗ್ ಪಿದಡುಂಡು. ಎಲಿ, ಕಪ್ಪೆ, ಪಕ್ಕಿಲೆನ ತೆತ್ತಿಲು ಉಂದೆತ್ತ ಪ್ರಧಾನೊ ಆಹಾರ.

ಲಕ್ಷಣೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ನಾಗೆ ಮಸ್ತ್ ಮಲ್ಲ ಗಾತ್ರೊದ ಉಚ್ಚು ದಾಲ ಅತ್ತ್. ಉಂದೆತ್ತ ಸರಾಸರಿ ಉದ್ದ 1.3-2 ಮೀ. ಅಪೂರ್ವವಾದ್ 2.5-3 ಮೀ. ಉದ್ದೊಗು ಬುಲೆಪ್ಪುನೆಂದ್ ಉಂಡು. ಮೇಲ್‍ದ ಬಣ್ಣೊ ಮಣ್ಣ್‌ದ (ಕಗ್ಗಂದು). ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣ ಮಿಶ್ರ ಆದ್ ಉಪ್ಪುನ ನಾಗೆರೆನ್ ಕರಿನಾಗೆರ್ ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚನೇ ಬಂಗಾರ್‌ದ (ಹೊಂಬಣ್ಣದ) ನಾಗೆಲಾ ಉಂಡು. ನಾಗರಹಾವುದ ಹೆಡೆತ್ತ ಪಿರವುದ ಭಾಗೊಡು ಎಚ್ಚ ಕಮ್ಮಿ ಕನ್ನಡಕೊದಂಚ ತೋಜುನ ಗುರ್ತ ಉಂಡು. ಅಸ್ಸಾಮ್ ಪ್ರದೇಶೊಡು ತೋಜಿದ್‍ ಬರ್ಪುನ ನಾಗರಹಾವುದ ಹೆಡೆಟ್ಟ್ ಈ ಗುರ್ತ್ ಕನ್ನಡಕೊದಂಚ ಉಪ್ಪುಂದೆ ಉಂಗಿಲದಂಚ ಉಪ್ಪುಂಡು. ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಪಂಜಾಬ್ ಕಡೆಕುಲೆಡ್ ನಾಗರಹಾವುಲೆನ ಹೆಡೆತ್ತ ಕನ್ನಡಕೊದ ಗುರ್ತದ ತಿರ್ತ ಬಾಗೊ ಅಪೂರ್ಣವಾದ್ ರೂಪ ಆತ್ಂಡ್. ಅಂಚನೇ ವಾ ಗುರ್ತಲಾ ಇಜ್ಜಂದೆ ಉಪ್ಪುನ ಜಿಡೆತ್ತ ನಾಗರಹಾವುಲುಲಾ ಉಂಡು. ಜಿಡೆತ್ತ ಉಲಯಿದ ಭಾಗೊಡು ರಡ್ಡ್ ಕಪ್ಪು ಮಚ್ಚೆಲ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಜಿಡೆತ್ತ ಮುದೆಲ್‍ದ ಭಾಗೊಡು ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣದ ಮೂಜಿ ಅಡ್ಡಪಟ್ಟೆಲ್ ಉಂಡು. ಜಿಡೆತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ಕನ್ನಡಕದ ಗುರ್ತ ಉಪ್ಪಡ್ ಬುಡಡ್ ಈ ಅಡ್ಡಪಟ್ಟೆಲು ಮಾತ್ರ ಇತ್ತ್‌ದೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. ರಾಜಸ್ಥಾನೊದ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ಟ್ ಬಿಳಿಚ (ಆಲ್‍ಬೈನೊ) ನಾಗೆಲಾ ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ಂಡ್.ಉಂದೆನ್ ಅಲ್ಪದ ಸ್ಥಳೀಯೆರ್ ವಾಸುಕಿ ನಾಗೆ ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.

ನಾಗರಹಾವುದ ಬಾಯಿದ ರಡ್ಡ್ ದವಡೆಲೆಡ್‌ಲಾ ಎಲ್ಯ ಕೂಲಿಲು ಉಂಡು. ಮಿತ್ದ ದವಡೆದ ಎದುರುದ ರಡ್ಡ್ ಕೂಲಿಲು ಸುಮಾರ್ 0.5ಸೆಂಮೀ. ಉದ್ದ ಇತ್ತ್‌ದ್ ವಿಷತ್ತ ಕೂಲಿಲ್ ಆದ್ ಉಲ್ಲ. ಒಂಜೊಂಜಿ ವಿಷತ್ತ ಕೂಲಿಲ್‍ಲಾ ಚೂಪಾಯಿನ ಕೊಳವೆದಲೆಕ ಉಂಡು. ಉಂದೆತ್ತ ಎದುರುಡು ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಕಾಲುವೆ ಉಂಡು ಈ ಕಾಲುವೆಗ್‍ಲಾ ಬಾಯಿದ ಪಿರವುಡು ಸ್ಥಿತವಾದ್ ಉಪ್ಪುನ ವಿಷತ್ತ ಗ್ರಂಥಿಲೆಗ್‍ಲಾ ಸಂಪರ್ಕೊ ಉಂಡಾದ್ ಗ್ರಂಥಿಲೆಡ್ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಪುನ ವಿಷ ವಿಷತ್ತ ಕೂಲಿದಂಚಿ ಸಾಗ್‍ದ್ ಬರ್‌ಪುಂಡು. ವಿಷತ್ತ ಕೂಲಿಲೆನ ಮುದೆಲ್‍ಡ್ ಮೊಳಕೆ ರೂಪೊದ ಪೊಸ ವಿಷತ್ ಕೂಲಿಲು ಉಂಡು. ಆಕಸ್ಮಿಕವಾದ್ ವಿಷತ್ತ ಕೂಲಿಲು ಬೂರ್‌ದ್ ಪೋಂಡ ಈ ಮೊಳಕೆ ಕೂಲಿಲ್ ಮಲ್ಲೆ ಅವುಂಡು(ಹಲ್ಲುಗಳು ವರ್ಧಿಸುವುವು). ನಾಗರಹಾವುದ ವಿಷ ತೆಳುಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಪಾರದರ್ಶಕ ಸ್ನಿಗ್ಧ ದ್ರವತ್ತ ಲೆಕ ಉಪ್ಪುಂಡು. ದೊಂಬುಗು ಪತ್ತ್ಂಡ ಒಂತೆ ಬಗ್ಗಡ ಆಪುಂಡು. ಒಂಲಿ ಸರ್ತಿಗ್ ಒಂಜಿ ಉಚ್ಚುರ್ದು ಸುಮಾರ್ 0.2 ಗ್ರಾಮ್ (ಒಣತೂಕ) ವಿಷ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಬೇಸಗೆಡ್ ವಿಷತ್ತ ಉತ್ಪಾದನೆ ಎಚ್ಚ ಪಂಡ್‍ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ವಯಸ್ಕ ನಾಗರಹಾವು ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಂದೆ ಮರಿನಾಗಲೆಡ್‍ಲಾ -ಅವು ತೆತ್ತಿ ಪುಡಾದ್ ಪಿದಾಯಿ ಬತ್ತ್‌ನ ದಿನೊರ್ದು ಪತ್ತ್‌ದ್ -ವಿಷ ಉಂಡೇ ಉಂಡು. ಆಂಡ ಉಂದೆತ್ತ ಮೊತ್ತ ಕಮ್ಮಿ ಉಪ್ಪುಂಡು. ನಾಗರ ಹಾವುದ ವಿಷ ಆಮ್ಲೀಯ ಗುಣ ಉಪ್ಪುನವು. ಉನ್ಂಗಿ ಬೊಕ್ಕ ಸೂಜಿರೂಪದ ಹರಳುಲು ಆಪುಂಡು. ನೀರ್‌ಡ್ ಕರಗುಂಡು. ಉಂದು ಹಲವಾರ್ ಕಿಣ್ವಲೆನ ನ್ಯೂರೊಟಾಕ್ಸಿಲೆನ ಮಿಶ್ರಣ. ಕಿಣ್ವಲೆಡ್ ಮುಖ್ಯವಾಯಿನ ಫಾಸ್ಫಾಟಿಡೇಸ್, ಪ್ರೋಟಿಯೇಸ್, ಎರೆಪ್ಸಿನ್, ಕೋಲಿನ್ ಎಸ್ಪರೇಸ್, ಹೈಯಾಲ್‍ಯುರಾನಿಡೇಸ್, ರೈಬೊನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೇಸ್, ಡಿಆಕ್ಸಿರೈಬೊನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೇಸ್ ಬೊಕ್ಕ ಆಫಿಯೊ ಆಕ್ಸಿಡೇಸ್.

ಕೋಪ ಬನ್ನಗ ನಾಗರಹಾವುಲು ತನ್ನ ದೇಹೊನು ಮಿತ್ತ್‌ಗ್ ದೆರ್ತ್‌ದ್, ಜಿಡೆನ್ ಅಗೆಲ್‍ಪಾದ್ ಬುಸುಗುಟ್ಟ್‌ದ್ ಆಯಿತ್ತ ಎದುರಾಳಿಲೆಗ್ ಹಾಕುಂಡು. ಅಂಚ ತುಚ್ಚನೆರ್ದ್ ಉಂಡಾಪುನ ಲಕ್ಷಣೊಲೆಡ್ ಮುಕ್ಯವಾಯಿನವು ಇಂಚ ಉಂಡು:

ತುಚ್ಚಿನ ಜಾಗೆ ಕೆಂಪಾದ್ ಉಪ್ಪುಂಡು ಅತ್ತಂದೆ ಉರಿಯೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು.
ತುಚ್ಚವೊಂದಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗ್ ನಿದ್ರೆ ಅತ್ತ್ಂಡ ಮಂಪರ್ ಉಂಡಾಪುಂಡು.
35-50 ಮಿನಿಟ್‌ರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಬಾಯಿಡ್ ಜೊಲ್ಲು ಯಥೇಚ್ಛವಾದ್ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಪುಂಡು.
ಕಕ್ಕುನವುಲಾ ಸುರು ಆವು (ವಾಂತಿಯಾಗುವುದೂ ಉಂಟು)
ನಾಲಗೆ ಬೊಕ್ಕ ಧ್ವನಿನಾಳೊಲು ಉರ್ಬುಂಡು(ಉಬ್ಬಿಕೊಳ್ಳುವುವು).
- ಉಂದೆರ್ದ್ ಪಾತೆರೆರೆ ಉಬ್ಬಿ ಮಡೆ ನಿಂಗಿಯೆರೆ ಬಂಗ ಅಪುಂಡು.(ಮಾತನಾಡುವುದೂ ಉಗುಳು ನುಂಗುವುದೂ ಕಷ್ಟಕರವಾಗುತ್ತದೆ)
ನಿಧಾನವಾದ್ ಉಸಿರಾಟ ಕಮ್ಮಿ ಅಪುಂಡು.
- ಎದೆ (ಗುಂಡಿಗೆ) ಬಡಿತ ಎಚ್ಚ ಅಪುಂಡು
- ಕಡೆಕ್ ಉಸಿರಾಟ ಬೊಕ್ಕ ಹೃದಯ ಬಡಿತ ಉಂತ್‍ದ್ ಪೋಪುಂಡು.
ವ್ಯಕ್ತಿಗ್ ಉಚ್ಚು ತುಚ್ಚಿ ಕೂಡ್ಲೆ ಸರಿ ಆಯಿನ ಮರ್ದ್ ಮಲ್ತ್ಂಡ ಸೈಪುನಾಯನ್ ಬದ್‍ಕಾವೊಲಿ(ಹಾವಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ತತ್‍ಕ್ಷಣ ಪ್ರತಿವಿಷವನ್ನು ಕೊಡುವುದರಿಂದ ಸಾವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು).
ಮಾತ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಲೆಡ್ ಉಚ್ಚುಲೆದ ಪ್ರತಿವಿಷತ್ತ ಮರ್ದ್ ದಾಸ್ತಾನ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಆಯಿರ್ದ್ ಪೊರ್ತು ಮಲ್ಪುಂದೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನೆರವುನು ಪಡೆವವೊನೊಡು.

ಸಂತಾನಾಭಿವೃದ್ಧಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ನಾಗೆ ತನ್ನ ಸಂತಾನವೃದ್ಧಿದ ಪೊರ್ತು ಮೇ-ಜೂನ್ ತಿಂಗಳುಲು. ಆಣ್ ಪೊಣ್ಣುಲು ಸೇರ್‌ನೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಪೊಣ್ಣು 12-30 ತೆತ್ತಿಲೆನ್ ದೀಪುಂಡು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಪೊಣ್ಣು ತೆತ್ತಿಲೆನ ಕೈತಲ್‌ಡೇ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಅಯಿನ್ ಕಾಪುಂಡು. ಸುಮಾರ್ 60 ದಿನೊರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ತೆತ್ತಿಲು ಪುಡಾದ್ ಕಿನ್ನಿ ಉಚ್ಚುಕು ಪಿದಯಿ ಬರಿಯೆರೆ ಸುರು ಅಪುಂಡು. ಮರಿನಾಗೊಲೆಡ್ ಸರಿಯಾದ್ ರೂಪು ಪಡೆಯಿನೆಕ್ ಜಿಡೆ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದು ಆಯಿತ್ತ ಅಪ್ಪೆ ಅಮ್ಮರ್ದ್ ಎಚ್ಚ ಆಕ್ರಮಣ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಉಪ್ಪುನವು. ಪುಟ್ಟ್‌ನಗನೇ 20-25 ಸೆಂಮೀ. ಉದ್ದ ಉಪ್ಪುನ ಉಂದು ಒಂಜಿ ವರ್ಸೊರ್ದು ಬೊಕ್ಕ 75 ಸೆಂಮೀ. ಉದ್ದ ಬುಲೆಪುಂಡು. ನಾಲ್ ವರ್ಸೊಡು 2 ಮೀ. ಉದ್ದ ಆಪುಂಡು. ಉಂದು ಮೂಜಿ ವರ್ಸೊ ಪ್ರಾಯೊಗು ಬನ್ನಗ ಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಬುದ್ಧತೆನ್ ಪಡೆಪುಂಡು.

ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ನಾಗೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಭಾರತೊಡು ನಾಗರಹಾವುನು ಪೂಜನೀಯ ಪಂಡ್‍ದ್ ಪರಿಗಣಿಸಾದೆರ್. ನಾಗರಪಂಚಮಿ (ಜುಲೈ ತಿಂಗೊಲುಡು) ಬೊಕ್ಕ ಅನಂತ ಚತುರ್ದಶಿದಪಗ (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲುಡು) ನಾಗರಹಾವುದ ಪೂಜೆನ್ ನಡಪಾವೆರ್.ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮೊಡು ನಾಗರಹಾವುನು ದೇವತೆ ಪಂಡ್‍ದ್ (ನಾಗದೇವತೆ/ ನಾಗಪ್ಪ) ಪರಿಗಣಿಸಾದೆರ್.

ಭಾರತೊದ ನಾಗೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ನಾಗರಹಾವು - ಎಲಪಿದೇ ವರ್ಗೊಗು ಸೇರ್‌ನ ವಿಷಪೂರಿತ ಉಚ್ಚುಲು.

ಪ್ರಭೇದ: ನಜ ನಜ

ವಾಸಸ್ಥಾನ: ಭಾರತೊ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ

ಸ್ವಭಾವ: ವಿಷಕಾರಿ. ಇದರ ವಿಷ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ನ್ಯೂರೋಟಾಕ್ಸಿನ್‍ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ವಿಷ ಸ್ನಾಯು ಮತ್ತು ಉಸಿರು ಅಥವಾ ಹೃದಯಾಘಾತದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮವುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಆಹಾರ: ಎಲಿ, ಮೊಲ, ಕಪ್ಪೆ, ಪಕ್ಕಿಲೆನ ತೆತ್ತಿಲು, ಪಕ್ಕಿಲೆನ ಕಿನ್ನಿಲ ಇಂಚಿನವು ಪೂರ

ನಾಗನ ಬಗೆಟ್ಟ್ ಕೆಲವು ಮುಕ್ಯೊ ಸಂಗತಿಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಭಾರತೀಯ ನಾಗೆ: ಭಾರತೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಉಚ್ಚುಲೆಡ್ ಒಂಜಾದ್ ಉಂಡು; ಪ್ರತಿ ವರ್ಸೊ 10,000 ಜನಕುಲು ಸುಮಾರ್ ಈ ಉಚ್ಚು ತುಚ್ಚುನೆರ್ದ್ ಸೈಪೆರ್.
ಭಾರತೀಯ ನಾಗೆ: ಉಚ್ಚುಲು ಮಸ್ತ್ ಸಂದರ್ಭೊಲೆಡ್ ತುಚ್ಚುನವು ಸಂಭವಿಸವುಂಡು; ಬಾರ್‌ದ ಕಂಡೊಲೆಡ್ (ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆ) ಕೇದಗೆದ ದಯಿಕುಲೆನವುಲು - ಇಂಚಿತ್ತಿ ಜಾಗೆಲ್ ಉಚ್ಚುಲು ಆಕರ್ಷಿತ ಅಪುಂಡು, ಅಂಚಾದ್ ಗೊತ್ತಾವಂದೆ ಪೋಯಿನಪಗ ಅತ್ತ್ಂಡ ಗೊತ್ತಿಂಜಂದೆ ಅಯಿಕ್ಕ್ ದೊಂಕ್‌ದ್ ಪೊಂಡ ಆಯಿಕ್ಕ್ ಬೇನೆ ಆದ್ ಅವು ಅಲ್ಲನೇ ತುಚ್ಚುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಅಲ್ಪನೇ ಎಚ್ಚ ಹಾವು ಕಡಿತ ಸಂಭವಿಸುವುಂಡು.
ಭಾರತೊಡು ನಾಗನ ವಿಷೊನು ಸಂಶೋಧನೆಲೆಡ್ ಗಲಸುವೆರ್‌. ಮರ್ದ್‌ದ ತಯಾರಿಕೆಡ್ ಗಲಸುವೆರ್. ಅವು ಬೇನೆದ ನಿವಾರಣೆ (ನೋವು ಶಾಮಕ) ಬೊಕ್ಕ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ವಿರೋಧಿ ಔಷಧಿಲೆನ ತಯಾರಿಕೆಗ್ ಉಪಯೋಗಿಸುವೆರ್.
ಸರ್ಪಲೆಗ್ ಕೆಬಿ ಕೇನುಜಿ (ಕಿವುಡ); ಸಂಗೀತೊಗು ಅವು 'ನೃತ್ಯ' ಸಂಗೀತದ ಬದಲ್‍ಗ್, ಫಕೀರ್‌ನ ಕೊಳಲು ಚಲನೆಯ ಒಂಜಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಆದ್ ಉಂಡು.
ಭಾರತೀಯ ಸರ್ಪೊಲು ಸೆರೆಟ್ಟ್ 30 ವರ್ಸೊ ಮುಟ್ಟ ಬದುಕುಂಡು.
ಭಾರತೀಯ ಸರ್ಪೊಲೆನ್ ಪವಿತ್ರ ಪ್ರಾಣಿಲ್ ಪಂದ್ ಪರಿಗಣಿಸಾಬೆರ್; ವರ್ಸೊದ ಕೆಲವು ದಿನೊಕುಲೆಡ್ ಅಯಿಕ್ಕ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಉಂದೆನ್ ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ಭಾರತೀಯ ನಾಗರೊದ ಉಪವರ್ಗೊಲಾಯಿನ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ನಾಗೊಲು ಕೆಲವಾತ್ ಮೀಟರ್ ದೂರೊರ್ದು ತನ್ನ ವಿಷೊನು ಉಬ್ಬಿದ್(ಉಗಳಿ)ಚಿಮ್ಮಿಸವುಂಡು. ^[೧]