ತುಳುಲಿಪಿ ಇತಿಹಾಸ
ತುಳುಬಾಷೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳುನಾಡ್‌‌ಗ್ ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಇತಿಹಾಸ ಉಪ್ಪುಲೆಕ್ಕನೆ ತುಳುಬಾಷೆಗ್‌ಲ ಐತವೇ ಆಯಿನ ವಿಶೇಷ ಇತಿಹಾಸ ಉಂಡು. ಪಿರಾಕ್‌ಡ್ದೆ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಅಕಲ್ನವೇ ಆಯಿನ ಸ್ವಂತ ಬಾಷೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಆ ಭಾಷೆಗ್ ಕ್ರಿ.ಶ ಪೂರ್ವ ಪಂಡ ಸುಮಾರ್ ೩೦೦೦ ವರ್ಷ ಪಿರಾಕ್‌ದ ಇತಿಹಾಸ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಮಸ್ತ್ ಮೌಖಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯೊಲು ರಚನೆಯಾದುಂಡು. ಇಂಚಿಪೊಗು ತಿಕ್ಕಿನಂಚಿನ ಕೆಲವು ಮಹಾಗ್ರಂಥೊಲು, ಶಾಸನೊಲು ಲಿಖಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಅಂಚನೆ ತುಳುಕು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪಿನೆಕ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದುಂಡು[೧].
ತುಳುಲಿಪಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಜಾಸ್ತಿ ಓಲೆ ಗ್ರಂಥೊಲು ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಬರೆಯಿನವೆ. ಆರ್ಯ ಬಾಷೆಯಾಯಿನ ಸಂಸ್ಕ್ರತೊನು ಬರೆಯೆರೆ ಈ ಲಿಪಿನ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತಿನೆಡ್ದಾತ್ರ ಆರ್ಯ ಎಳುತ್ತುಂದುಲ ಬೊಕ್ಕ ತುಳುನು ಬರೆಯೆರೆ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತಿನೆಡ್ಡಾತ್ರ ತುಳು ಲಿಪಿಂದ್‌ಲ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಆರ್ಯ ಎಳುತ್ತುಡು ಮಳೆಯಾಳಂನ್ ಬರೆಯೆರೆ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುನೆಡ್ದ್ ದುಂಬೆ ತುಳು ಬಾಷೆನ್ ಬರೆಯೆರೆ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿನೆಕ್ ಇತ್ತೆ ತಿಕ್ಕಿನ ಶಾಸನೊನು ಆಧಾರವಾದುಂಡು. ಕೋಟ ಹೀರೇ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು ತಿಕ್ಕಿನ ಶಾಸನೊಡು ಅಳುಪೆರೆ ಕಾಲದ ರಾಜೆ ಕುಲಶೇಖರೇ ದೇವಸ್ಥಾನೊಗು ದಾನ ಕೊರ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಕ ಉಂಡು ಈ ಶಾಸನದ ಕಾಲ ಕ್ರಿ.ಶ ೧೧೭೫-೭೬ ಆದುಂಡು. ೧೨ ನೇ ಶತಮಾನದ ಈ ಶಾಸನ ಮಸ್ತ್ ಪಿರಾಕ್ ದ ಅಯಿಕ್‌ಲ ದುಂಬುಡೆ ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ತುಳುಲಿಪಿ ಚಾಲ್ತಿಡ್ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಉಪ್ಪೊಡು ಪನ್ಪಿನೆನ್ ಅಂದಾಜಿ ಮಲ್ಪೊಲಿ. ಲಿಪಿ ಬೊಕ್ಕ ಭಾಷೆದುಲಯಿದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಪತ್ತಿರ್ವೊ ವರ್ಸೊಡು ಆಪಿನವತ್ತ್. ಒವ್ವೆ ಭಾಷೆ ಆವಡ್ ಅಯಿಟ್ ಒಂಜಿ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಚನೆ ಆವೊಡಾಂಡ ಸಾಮಾನ್ಯ ಒಂಜಿ ರಡ್ಡ್ ಶತಮಾನೊ ಆಡಂಲ ಭಾಷೆ ಬರವುಡು ಹದ ಬರೊಡಾಪುಂಡು.
ಕೇರಳೊಡು ತುಳುಲಿಪಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
೧೨ನೇ ಶತಮಾನೊಗುಲ ದುಂಬುಡೆ ತುಳುಬ್ರಾಣೆರೆನ ಕೈಟ್ ವೈದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯೊಲು ತುಳುಟ್ಟು ರಚನೆ ಆಂಡ್ ಪನ್ಪಿನ ಚರಿತ್ರೆ ಉಂಡು. ಕೇರಳೊಗು ಅರ್ಚಕೆರಾದ್ ಪೋಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಅವ್ವು ಅಲ್ಪ ಅಕುಲೆನ ಮುಖಾಂತರ ಚಾಲ್ತಿಗ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್.ಕೇರಳೊಡು ಮಸ್ತ್ ವರ್ಷೊಡ್ದಿಂಚಿ ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಬ್ರಾಣೆರ್ ವಲಸೆ ಪೋದು ಅರ್ಚಕೆರಾದಿತ್ತಿನೆತ ಬಗ್ಗೆ ಚರಿತ್ರೆಡ್ ದಾಖಲೆಲ್ ಉಂಡು ಪನ್ಪಿನವು ವಿದ್ವಾಂಸೆರೆನಕುಲೆನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಅಂಚನೆ ವೆಂಕಟರಾಜ್ ಪುಂಣ್ಚಿತ್ತಾಯೆರೆನಲ ಅಬಿಪ್ರಾಯ.ಆರ್ಯಎಳುತ್ತು ಗಳಸುನೆಕ್ ದುಂಬು ಕೇರಳೊಡು ವಟ್ಟೆಳುತ್ತು ಗಳಸೊಂದಿತ್ತೆರ್.ದಕ್ಷಿಣ ತಮಿಳು ನಾಡ್‌ಡ್ ೧೫ನೇ ಶತಮಾನೊ ಮುಟ್ಟ ಬೊಕ್ಕ್ ಕೇರಳೊಡು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನೊ ಮುಟ್ಟ ವಟ್ಟೆಳುತ್ತು ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಈ ಲಿಪಿಟ್ ಧ್ವನಿಮಾ ಸಂಕೇತೊಲು ಕಡಿಮೆ.ಕ್ರಮೇಣ ಮಲಯಾಳಂದ ಮಿತ್ತ್ ಸಂಸ್ಕ್ರತದ ಪ್ರಭಾವ ಜಾಸ್ತಿ ಆಯಿನೆಡ್ದಾತ್ರ ವಟ್ಟೆಳುತ್ತುಡು ಧ್ವನಿಮಾ ಸಂಕೇತೊಲು ಕಡಿಮೆಯಾಯಿನ ಕಾರಣೊಡ್ದಾತ್ರ ಕೇರಳೊಡು ಪೂಜೆಗ್ ಇತ್ತಿನ ತುಳುಬ್ರಾಣೆರ್ ಅವೆಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ಧ್ವನಿಮಾ ಸಂಕೇತೊಲು ಇತ್ತಿನ ಆರ್ಯಎಳುತ್ತು ಲಿಪಿನ್ ವೇದಾದಿ ಮಂತ್ರೊಲೆನ್ ಬರೆಯೆರೆ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತೆರ್.ನಿಧಾನೊಗು ಮಲಯಾಳೊಗು ಬೋಡಾಯಿನ ಲಿಪಿ ಸಂಕೇತೊಲು ಆರ್ಯ ಎಳುತ್ತುಡ್ದು ರವಾನೆ ಆಂಡ್.
ಮೂಲೆ ಸೇರಿನ ತುಳುಲಿಪಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳುನಾಡ್‌ನ್ ಆಳೊಂದಿತೊತ್ತಿನ ಆಳುಪ ರಾಜೆರ್ ಶತ ಶತಮಾನೊಡ್ದಿಂಚಿ ತುಳು ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೊದಿಂತ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿನೆಕ್ ಇಂಚಿಪೊಗು ತಿಕ್ಕಿನ ಕೆಲವು ಶಾಸನೊಲು ಸಾಕ್ಷಿಯಾದುಂಡು. ವಿಜಯ ನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾದ್ ತುಳುನಾಡ್‌ನ್ ಆಳೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಶಾಸನ ಬರೆಯೆರೆ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಗಳಸೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್ ಪಂಡ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಕನ್ನಡ ಬೊಕ್ಕ ತುಳು ರಡ್ಡ್ ಭಾಷೆಲ ಬರೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ 1834ಕ್ ಭಾರತೊಗು ಬತ್ತಿನ ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನರಿನಕುಲು ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಜನೊಕುಲು ತುಳು, ಕನ್ನಡ ರಡ್ಡ್ ಭಾಷೆಲ ತೆರಿದಿತ್ತಿನಕುಲು ಅತ್ತಂದೆ ತುಲುನು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನೊಕ್ಕುಲುಲಾ ಬಳಕೆ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತಿನೆನ್ ತೆರಿಯೊಂದು ಅಕುಲೆನ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್‌ಡ್ ೧೮೪೧ ಡ್ದಿಂಚಿ ತುಳು ಬೂಕುಲೆನ್ ಪ್ರಕಟಣೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್.ಅಂಚಾದ್ ತುಳು ಆಡಳಿತ ಭಾಷೆಯಾದ್ ಉಪ್ಪೆರೆ ಕಷ್ಟವಾದ್ ಗ್ರಾಂಥಿಕ ಭಾಷೆಯಾದ್ ಬುಳೆಚ್ಚಿಲ್ ಪಡೆಪುನ ಕಮ್ಮಿಯಾದ್ ಕ್ರಮೇಣ ತುಳುಲಿಪಿ ಗಳಸುನ ಉಂತ್‌ದ್ ಪೊಪುಂಡು.ಆಂಡಲ ತುಳುತು ಒಂಜಿ ಕಾವ್ಯ ಪರಂಪರೆದ ಬುಳೆಚ್ಚಿಲ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪಿನೆಕ್ ವೆಂಕಟರಾಜ್ ಪುಂಚಿತ್ತಾಯೆರ್ ಸಂಪೊಲಿತ್‌ನ ನಾಲ್ ಗ್ರಂಥೊಲು ಅಂಚನೆ ವಿಘ್ನರಾಜ್ ಭಟ್ ಸಂಪೊಲಿತಿನ ತುಳು ರಾಮಾಯೊಣ ಪನ್ಪಿ ಗ್ರಂಥೊಲು ಸಾಕ್ಷಿಯಾದುಂಡು
ಪ್ರಾಚೀನ ತುಳು ಗ್ರಂಥೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ವೆಂಕಟ್ರಾಜ್ ಪುಂಚಿತ್ತಾಯೆರ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕಾಲಘಟ್ಟೊಡು ಸಂಶೋಧನೆ ಮಲ್ತ್‌ನ ಈ ಮಹಾಗ್ರಂಥೊಲು ತುಳು ಲಿಪಿಟ್ ಬರೆದಿತ್ತ್‌ದ್ ತುಳು ಲಿಪಿತ ಅಸ್ತಿತ್ವೊಗು ಸಾಕ್ಷಿಯಾದುಂಡು
- ತುಳು ರಾಮಾಯಣೊ
- ತುಳು ಕರ್ಣಪರ್ವೊ
ತುಳು ಶಾಸನೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕೆಡೆಟ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಈ ಶಾಸನದ ಭಾಷೆ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಇತ್ತ್ಂಡಲ ಬರೆಯಿನ ಲಿಪಿ ಮಾತ್ರ ತುಳುವೇ ಆದುಂಡ್ ಪಂದ್ ಶಾಸನ ಓದ್‌ನಕುಲೆನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾದುಂಡು
- ೧.ಗೋಸಾಡ ಶಾಸನ
- ೨.ಅನಂತಪುರ ಶಾಸನ
- ೩.ಕಿದೂರು ಶಾಸನ
- ೪.ಕುಲಶೇಖರ ಶಾಸನ
- ೫.ಮಾಮೇಶ್ವರ ಶಾಸನ
- ೬.ಕೊಳನಗೋಡು ಶಾಸನ
- ೭.ಮಂಜನಾಡಿ ಶಾಸನ
- ೮.ದೈಂತಡ್ಕ ಶಾಸನ
- ೯.ಗುಣವಂತ ಶಾಸನ
- ೧೦,ಉಬ್ರಂಗಳ ತಾಮ್ರ ಶಾಸನ
- ೧೧.ಕೊಡಂಗಳ ಶಾಸನ
- ೧೨.ಅಡೂರುದ ಶಿಲಾ ಶಾಸನ
- ೧೩.ಪೆಲತ್ತೂರು ಶಾಸನ
ತುಳು ಲಿಪಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಲಿಪಿ ರೂಪೊಗು ಕಡೆಕಾದ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಲ್ಪುನಗ ಕೆಲವೆನ್ ಅನಿವಾರ್ಯವಾದ್ ಬುಡೊಡಾಪುಂಡು. ಅನುಕೂಲವಾಯಿನ ಒಂಜೆನ್ ಅಧಿಕೃತವಾದ್ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಲ್ಪೊಡಾಪುಂಡು. ತುಳುಲಿಪಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಲ್ಪುನಗ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿನಾತ್ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾದ್ ನಾಲ್ ಗೆರೆಟ್ ಬರೆಯೆರೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಆಪಿಲೆಕ್ಕಂದಿನೆನ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಲ್ತಿನಿ.ಕೈ ಬರಹ ಒರಿಯೊರಿಯನ ಒಂಜೊಂಜಿ ತರ ಉಪ್ಪುನವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿ. ಕೋಲು ಕೋಲಾದ್ ಬರೆಪುನಿ, ಒಂಜೊಂಜಿ ಅಕ್ಷರ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಗಾತ್ರೋಡು ಬರೆಪುನಿ, ಬಲತ್ತ್‌ಗ್ ವಾಲದ್ ಬರೆಪುನಿ, ಎಡತ್ತ್‌ಗ್ ವಾಲದ್ ಬರೆಪುನಿ ಸರಿಯಾಯಿನ ರೀತಿ ಅತ್ತ್. ಅಂಚಾದ್ ಲಿಪಿತ ಉದ್ದ ಅಗಲೊನು ಸಮತೋಲನ ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಮಾಳ್‌ದಿತ್ತಿನೆನ್ ಸರಿ ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಅಕ್ಷರೊದ ಮುಖ್ಯ ಸರ್ರೊದ ಅಗಲ ಉದ್ದನ್ ಸರಿ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಲ್ತಿನ ರೂಪೊನು ಚಾಲ್ತಿಗ್ ಕನತ್‌ದ್ ಬರವಣಿಗೆಗ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪೊಡಾಂಪುಂಡು. ಅವ್ವೆ ರೀತಿ ತುಳು ಲಿಪಿನ್ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ೨೦೦೮ಡ್ ಬೊಕ್ಕ ೨೦೧೭ಡ್ ರಡ್ಡ್ ಸರ್ತಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತೆ ಒಂಜಿ ಲಿಪಿ ಪಠ್ಯೊನು ಅಧಿಕೃತವಾದ್ ಚಾಲ್ತಿಗ್ ಕನತ್ಂಡ್ ಅವೆನ್ ನಮ ಇತ್ತೆ ಬರವಣಿಗೆಡ್ ಗಳಸೊಂದುಲ್ಲ.
ತುಳುಕು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಖ್ಯಾ ರೂಪೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳುಬಾಷೆಡ್‌ಲಾ ಮಾತ ಭಾಷೆಡ್ ಇತ್ತಿನಂಚನೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಖ್ಯಾ ರೂಪೊಲು ಉಂಡು. ತುಳು ಸಂಖ್ಯೆಲೆನ್ ಗಳಸಿನಂಚಿನ ತಾಳೆಯೋಳೆ ಬರವಣಿಗೆಲ್ ಮಸ್ತ್ ತಿಕ್ಕ್‌ದುಂಡು. ಕನ್ನಡ, ಮಲಯಾಳಂದಲೆಕ್ಕ ಅಕ್ಷರ ಅತ್ತ್ಂಡ ಒತ್ತುಲೆಡ್ದ್ ಈ ಸಂಖ್ಯೆಲು ರೂಪು ಪಡೆದುಂಡು.ತುಳು ಸಂಖ್ಯೆಲೆಡ್ ರೂಪ ಬೇಧೊಲು ಕಮ್ಮಿ ಇತ್ತಿನೆಡ್ದಾತ್ರ ಡಾ. ವಿಘ್ನರಾಜೆರ್ ಸಂಪೊಲಿತ್‌ದ್ ಕೊರ್ನ ಸಂಖ್ಯೆಲೆನ್ ಆಕಾರೊಗು ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ತುಳು ಅಕಾಡೆಮಿದ ಅಂಗೀಕಾರೊದ ಮುಖಾಂತರ ಚಾಲ್ತಿಗ್ ಕನತ್‌ದ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲ.
ಉಲ್ಲೇಕೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ "TULU LIPI"Research work on tulu script by Radhakrishna Belluru,published by Karnataka Tulu Sahithya Acadamy,Mangalore