ತೋಕೂರು ಬಂಡಿ

ತೋಕೂರು ಊರುದ ಮಲ್ಲ ಜಾತ್ರೆ – ವರ್ಸದ ಉತ್ಸವ ತೋಕೂರ ಬಂಡಿ. ಈ ಊರುದ ರಾಜಂದೈವ ಜಾರಂದಾಯಗ್ ವರ್ಸೊಗೊರ ಒಯ್ಪು ಬಂಡಿದ ನೇಮ ನಡಪುಂಡು. ಉಂದು ತೋಕೂರ ಬಂಡಿಂದ್ ಪುದರ್ ಪಡೆತ್ಂಡ್. ಕಾಲಾದಿದಂಚ ನಡಪುನ ಈ ಬಂಡಿ ತೋಕೂರುಗುತ್ತುದ ಮುತಾಲಿಕೆಡ್ ನಡಪುಂಡು. ಪರಂಪರೆಡ್ ಬೈದಿನಂಚ ದೊಂದಿದ ಬೊಲ್ಪುಡು (ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿದ ಬೊಲ್ಪು ಇಜ್ಜಂದೆ) ತೋಕೂರು ಬಂಡಿ ನಡಪುಂಡು.

ಜಾರಂದಾಯ ಸಂದಿದ ಕತೆ

ದೇರೆಬೈಲ್ ಬಾರೆಬೈಲ ಬಟ್ರೆನಕ್ಲೆನೊಟ್ಟುಗು ಬತ್ತಿನ ಮನಿಯಂದಾಯೆ ಪನ್ಪಿನ ದೈವ ಶೆಡ್ಯೆದಲ್ಪದ ಜಾರ ಪನ್ಪಿ ಜಾಗೆಡ್ ಅಪ್ಪು ಬೈದ್ಯೆದಿಡ ಆರಾಧನೆ ದೆತೊಂದು ಜಾರಂದಾಯೆಂದ್ ಲೆಪ್ಪಾವೊನುವೆ. ಜಾರೊಡ್ದು ಕೂಲೂರ ಬೂಡುಗು ಬತ್ತಿಕ್ನ ಜಾರಂದಾಯಗ್ ತೋಕೂರ ಗುತ್ತುದ ಕುಂಞಾಳ್ವೆರೆ ಮುಂಡಾಸ್ ದ ಪೊರ್ಲು ತೂದು ಅರೆಡ ಆರಾಧನೆ ದೆತೊನುನ ಮನಸಾದ್ ರುಯಿತ್ತ ಕಡಪು ಕಡತ್ತ್ ದ್ ತೋಕೂರ ಊರುಗು ಬರ್ಪೆ. ಕುಂಞಾಳ್ವೆರ್ ಮಾಗಣೆ ಕೂಡಾದ್, ಕೌದೂರ ಕೋಟೆ ಸೀಗೆದ ಬಲ್ಲೆಡ್ ‘ಕುತ್ತಿ ಕಡ್ಪಾದ್ ಕುಲ ನಿಗ್ಪಾದ್, ಚಂಕೊಡು ಕಟ್ಟಾದ್, ಚೌಲೊಡು ಬೇಪಾದ್ ಸಾನ ಕಟ್ಟಾದೆರ್’. ಅಂಚ ತೋಕೂರು ಗುತ್ತು ಕೌದೂರ ಕೋಟೆ ಸಾನಂದ್ ಜಾರಂದಾಯೆ ಪನ್ಪಾದ್, ವರ್ಸೊಗೊರ ಏರಿ ಕೊಡಿ ಒಯ್ಪಿ ಬಂಡಿದ ನೇಮ ದೆತೊನುವೆ. ತೋಕೂರು ಗುತ್ತುನು ಮುಗುಲಾಯಿ ಗುತ್ತುಂದು ಪನ್ಪಾವೆ.

ಬಂಡಿ

ಪಗ್ಗುಡು ಏಲ್ ಪೋಪಿನಾನಿ ಪೊರ್ತು ಕಂತಿ ಬೊಕ್ಕ ತೋಕೂರ ಗುತ್ತುಡ್ಡು ಜಾರಂದಾಯನ ಬಂಡಾರ ಪಿದಾಡುಂಡು. ಬಂಡಾರದ ಸಾನ ಮುಟ್ಟ ವಾದ್ಯ, ಗೌಜಿ ಗದ್ದಲ ದಾಲ ಇಜ್ಜಂದೆ ಬಂಡಾರ, ಮುಗ- ಜನೊಕ್ಲೆ ಮಂದೆದೊಟ್ಟಿಗೆ ಬರ್ಪುಂಡು. ಬಂಡಾರದ ಸಾನೊಡು ಕೈಮುಗಿದ್ ಪಿದಾಡ್ನಗ ಗೌಜಿ ಗದ್ದಲೊಡು, ವಾದ್ಯ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಡ್ ಪಿದಾಡುಂಡು. ಗುಡ್ಡೆದ ಕೊಡಿಟುಪ್ಪುನ ಜಾರಂದಾಯ ಸಾನದಡೆ ಎತ್ತ್ ದ್ ಒಂತೆ ಪೊರ್ತುಡು ಕೊಡಿ ಏರುಂಡು. ‘ತುಡರ ಬಲಿ’ ನಡಪುಂಡು.

ಪಗ್ಗುಡು ಎನ್ಮ ಪೋಪಿನಾನಿ (ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೨) ಬಯ್ಯಡ್ ಬಂಡಿದ ನೇಮೊಗು ಪಂಬದೆರ್ ಎಣ್ಣೆ ದೆತೊನುನ ಮೂಲಕ ಬಂಡಿದಾನಿದ ಮುಖ್ಯ ಕ್ರಿಯಾಭಾಗ ಸುರು ಆಪುಂಡು. ಜಾರಂದಾಯಗ್ ಕಟ್ಟುನ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮೀದ್ ಬತ್ತ್ ದ್, ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟುದು ಸಂದಿ ಪಂಡಿಬೊಕ್ಕ ತೋಕೂರು ಗುತ್ತುದ ಆಳ್ವೆರ್ ‘ಎಣ್ಣೆ ಕೊರ್ಪೆರ್’. ಈ ಪೊರ್ತುಗು ಬಾಲೊಲಿ ಕಟ್ಟುನ, ಅಣಿ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನ ಇತ್ಯಾದಿ ಬೇಲೆಲು ಆವೊಂದುಪ್ಪುವ. ರಾತ್ರೆದ ಒಣಸ್-ಪಲಾರ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಜಾರಂದಾಯೆ- ಜಾರಂದಾಯ ಬಂಟನ ಗಗ್ಗರದೆಚ್ಚಿದ ನೇಮ. ಬೊಕ್ಕ ಮಾನ್ಯೆಚ್ಚಿ, ಐಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮುಗ ಏರ್ದ್ ನೇಮ ಸುರುವಾಪುಂಡು. ಈತ್ ಪೊರ್ತಾನಗ ಸಾದಾರ್ನ ಮೂಜಿ ಆವು. ‘ಬದಿಕಾರದ ಬಲಿ’, ಬೊಲ್ಗುಡೆ ಪಾರಾವುನ, ಅಸುರ್ಗೊಡೆತ್ತ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪೋಪಿನ ಬಾರೀ ಪೊರ್ಲು ತೋಜುಂಡು. ನಾಲ್ ಗಂಟೆ ಸುಮಾರ್ ಗ್ ದೈವೊಲು ಬಂಡಿದ ಬಲಿನೇಮ ದೆತೊನಿಯೆರೆ ಬಂಡಿದ ಕಂಡದಂಚಿ ಪಿದಾಡುವ. ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಮಲ್ಲ ಪಾಪೆ ಬಂಡಿ, ರಡ್ಡ್ ಕುದುರೆ ಬಂಡಿಲೆನ್ ಬಂಡಿದ ಕೊಟ್ಯಡ್ದ್ ಪಿದಯಿ ಒಯ್ತ್ ದುಪ್ಪುವೆರ್. ಜಾರಂದಾಯನ ಪಾಪೆ ಇತ್ತಿನ ಮಲ್ಲ ಬಂಡಿಡ್ ಪಾಪೆದ ರಡ್ಡ್ ಮೈಟ್ ಲಾ ದೊಂದಿದ ಬೊಲ್ಪು ಪೊತ್ತೊಂದುಪ್ಪುಂಡು. ಸುರುಕು ಪದ್ನಾಜಿ ಗುತ್ತುದಕುಲು, ಆಪಿ ಇಲ್ಲದಾಕುಲು ಬಂಡಿಗ್ ತಾರೈ ಆಕಿಬೊಕ್ಕ ಬಂಡಿ ಒಯ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪಾಪೆ ಬಂಡಿ ಮಲ್ಲ ಬಂಡಿ ಆಯಿನೆಡ್ದಾವರ ಅವೆನ್ ಒಯ್ಪೆರೆ ಮಸ್ತ್ ಗಟ್ಟಿದ ಜನೊಕುಲು ಉಂತುವೆರ್. ಮಲ್ಲ ಕುದುರೆದ ಬಂಡಿಡ್ ಮುಗ ಏರ್ದಿನ ಜಾರಂದಾಯನ್ ಕುಲ್ಲಾದ್ ಒಯ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿತ್ತ ಪಿರವುಡು ಎಲ್ಯ ಕುದುರೆದ ಬಂಡಿಡ್ ಜಾರಂದಾಯನ ಬಂಟನ್ ಕುಲ್ಲಾದ್ ಜೋಕುಲು ಒಯ್ಪುವೆರ್. ಮಲ್ಲ ಬಂಡಿ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬತ್ತ್ಂಡ, ಬಂಟನ ಬಂಡಿ ಬೊಕ್ಕ ರಡ್ಡ್ ಸುತ್ತು ಎಚ್ಚಾವು- ಜೋಕ್ಲೆನ ಕುಸಿಟ್, ಬಂಟನ ಒತ್ತಾಯೊಡು.

ಬಂಡಿದ ಬಲಿ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಕುಡ ಸಾನೊಗು ಬತ್ತ್ ದ್ ಅವುಲು ‘ನುಡಿಗಟ್ಟ್’ ಸುರುವಾಪುಂಡು. ಊರು ಪರವೂರುದ ಜನೊಕ್ಲೆನ ಬೇನೆ ಬೇಸರ್ ಲೆನ್ ದೈವೊಡೆ ಅರಿಕೆ ಮಲ್ತೊಂದು, ಅವೆಕ್ ಬೋಡಾಪಿನ ಮದಿಪು ಮದಿಪಾವೊಂದು ಜನ ಸಮಾದಾನ ಪಡೆವೆರ್; ಗಂದ ಪುರ್ಸಾದ ದೆತೊನುವೆರ್.

ಒಂತೆ ಪೊರ್ತುಡು ಮುಗ ಜತ್ತ್ ದ್, ಜಾರಂದಾಯ-ಜಾರಂದಾಯ ಬಂಟನ ಎಚ್ಚಿಡ್ ಪಿರಿವುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ಜುಮಾದಿನ ಕಟ್ಟ್ ಕಟ್ಲೆದ ನೇಮ. ಈತ್ ಪೊರ್ತಾನಗ ಬೊಲ್ಪು ಆದುಪ್ಪುಂಡು. ತೋಕೂರುಡು ಮಾತ್ರ ಜುಮಾದಿಗ್ ‘ಮುದಲೆದ ಬಂಡಿ’. ತೋಕೂರುಗು ಬನ್ನಗ ಜುಮಾದಿ ಮುದಲೆದ ಮಿತ್ತ್ ಕುಲೊಂದು ಬೈದಿನ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆ. ಜುಮಾದಿನ್ ಕುಲ್ಲಾದ್ ಬಂಡಿ ಒಯ್ತ್ ದಾದ್, ಜುಮಾದಿ ಬಂಟಗ್ ಅಂಚೆನೇ ಬಂಡಿ ಒಯ್ಪುವೆರ್. ಈ ನೇಮ ಪಿರಿ ಬೊಕ್ಕ ಕೊಡಿ ಜಪುಡಾದ್, ಬಂಡಾರ ಪಿರ ಪಿದಾಡುಂಡು.

ಸಾದಿಡ್ ಬನ್ನಗ ‘ಆಳ್ವೆರ್’ ತಪ್ಪಂಗಾಯಿದ ತಾರಾಯಿ ಪಾರಾದ್, ಆ ಗೊಬ್ಬುದ ಕಲೊನು ಸುರು ಮಲ್ಪೆರೆ ಉಂಡು. ಅಂತೂ ಮುಗ-ಬಂಡಾರ ತೋಕೂರು ಗುತ್ತುಗು ಬತ್ತ್ ದ್ ಎತ್ತುಂಡು. ಇಡೆಗ್ ತೋಕೂರ ಬಂಡಿದ ಗೌಜಿ ಮುಗಿಯುಂಡು.