ಪಿಲಿಕುಳ
ಪಿಲಿಕುಳ | |
|---|---|
ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ ಗ್ರಾಮ | |
 ಪಿಲಿಕುಳದ ಎದುಕೊನ್ನ ಕಮಾನ್,ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ, ಮಂಗಳೂರು ತಾ. | |
| ರಾಷ್ಟ್ರ/ದೇಶ | ಇಂಡಿಯಾ |
| ರಾಜ್ಯ | ಕರ್ನಾಟಕ |
| ಜಿಲ್ಲೆ | ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ |
| ತಾಲೂಕು | ಮಂಗಳೂರು |
| ಗ್ರಾಮ | ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ |
| ಉಪಗ್ರಾಮ | ಪಿಲಿಕುಳ |
ಪಿಲಿಕುಳಕುಡ್ಲರ್ದ್ ಮೂಡಬಿದಿರೆ ನಡುಟು ಪತ್ತ್ ಪದ್ರಾಡ್ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ದುಂಬು ಪೋನಗ ವಾಮಂಜೂರು ಇನ್ಪಿನ ಜಾಗೆ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಅಲ್ಪರ್ದ್ ರಡ್ಡ್ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಎಡತ ಮರ್ಗಿಲ್ಗ್ ಪೋಂಡ ಪಿಲಿಕುಳ ಇನ್ಪಿ ಜಾಗೆ ಉಂಡು. ಪಿಲಿಕುಳ[೧] ಇನ್ಪಿನ ಪ್ರದೇಸೊ ಪಿರಾಕ್ಡ್ ದಿಂಜ ಮರ ಇತ್ತಿನ ಕಾಡ್ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾತ ಬಗೆತ ಪ್ರಾಣಿಲು ಮೂಲು ಇತ್ತ್ಂಡ್.ಪಿಲಿಕ್ಕುಲು ಬತ್ತ್‍ದ್‍ ನೀರ್ ಪರ್ಪಿ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಪಲ್ಲ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಐಕಾದ್‍ ಈ ಜಾಗೆಗ್ ಪಿಲಿಕುಳ ಪನ್ಪಿ ಪುದರ್ ಪಿರಾಕ್‍ಡೇ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಪೆರ್ಮೆದ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಆದಿತ್ತಿನ ಶ್ರೀಯುತ ಭರತ್‍‍‍‍‍‍‍‍ಲಾಲ್ ಮೀನ ,ಕುಡ್ಲದ ಇತ್ತೆದ ಪುಗರ್ತೆದ ಶಾಸಕೆರಾಯಿನ ಜೆ.ಆರ್.ಲೋಬೊ,ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನದ ನಿರ್ದೇಶಕೆ ಶ್ರೀ ಎಚ್ ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ಭಂಡಾರಿ,ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರದ ನಿರ್ದೇಶಕೆ ಆಯಿನ ಡಾ.ಕೆ.ವಿ ರಾವ್ ಮೊಕ್ಲೆನ ಮುತಾಲಿಕೆಡ್ ಪಿಲಿಕುಳ ಇನ್ಪಿ ಜಾಗೆಡ್ ನಿಸರ್ಗದಾಮ ನಿರ್ಮಾಣ[೨] ಆಂಡ್ ನಡುಟು ಇತ್ತಿನ ಮಲ್ಲೊ ಕೆದುಕು ಪಿಲಿಕುಲು ನೀರ್ ಪರಿಯೆರೆ ಬರೊಂದಿತ್ತಿನ ಕಾರಣ ಪಿಲಿ ಕುಳ(ಕೆದು) ಇನ್ಪಿ ಪುದರ್‍ನ್ ಮುಕುಲು ದೀಯೆರ್.[೩]
ಪಿಲಿಕುಳ: ಪುದರ್ದ ಹಿನ್ನೆಲೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪಿಲಿಕುಳ ಇನ್ಪಿನವು ಈ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಕುಳ (ಕೆದು)ತ್ತಾ ಪುದರ್. ಪಿರಾಕ್ಡ್ ಮುಲ್ಪ ಇತ್ತಿ ಕೆದುಟ್ಟು ಪಿಲಿಕ್ಕುಲು ನೀರ್ ಪರಿಯೆರೆ ಬರೊಂದಿತ್ತಾ ಇಂದ್ ಜನಕುಲು ಪಣ್ಪೆರ್. ಐಕ್ ಈ ಜಾಗೆಗ್ ಪಿಲಿಕುಳ ಪಂಡ್ದ್ ಪುದರ್ ದೀತೆರ್.
ಗ್ರಾಮ ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪಿಲಿಕುಳ ಪ್ರದೇಶ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕುದ ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ ಗ್ರಾಮೊಗು ಸೇರುಂಡು. ಪಡುಶೆಡ್ಡೆ ಬೊಕ ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ ಗ್ರಾಮೊಲೆನ್ ಸೇರಾದ್ ಮೂಡುಶೆಡ್ಡೆ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಮಲ್ತ್ದೆರ್. ಈ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಮಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರಪಾಲಿಕೆಗ್ ಇದಮುಟ್ಟ ಸೇರ್ದಿಜ್ಜಿ.
ನಿರ್ದೇಶಾಂಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗಧಾಮದ (ಪಿಲಿಕುಳ ಕೆದುತ ಕೈತಲ್ದ) ನಿರ್ದೇಶಾಂಕೊಲು(Coordinates) ಡಿಗ್ರಿ-ಮಿನಿಟ್-ಸೆಕೆಂಡುಲೆಡ್ ಇಂಚ ಉಂಡು:
- ಅಕ್ಷಾಂಶ 12° 55' 45.43" N
- ರೇಖಾಂಶ 74° 53' 39.78" E
ನಿಸರ್ಗದಾಮೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಮುಲ್ಪ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಇಸಯೊಡು ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿನ್ ಇತ್ತಿನಂಚನೆ ಬುಲೆಪ್ಪಾವುನ ಜಾಗೆಲೆನ್ ತೂವೊಲಿ.[೪]
ಮಸ್ತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡೆಯಿನ ಪಿಲಿಕುಳ ಇತ್ತೆ ಡಾ.ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗಧಾಮ ಪುದರ್‍‍‌‌‌‌‌‌ಡ್ ಪುಗರ್ತೆ ಪಡೆವೊಂದುಂಡು, ಪಿಲಿಕುಲ ನಿಸರ್ಗದಾಮ ಆತ್ಂಡ್. ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಕಿ, ಕೇರೆ, ಕಡಂಬಲೆ, ಪಜ್ಜಿಮರಿ, ಕಾಳಿಂಗ ಸರ್ಪ, ಉಚ್ಚು, ಪೆರ್ಮರಿ, ಕುತ್ಕೆ, ಆನೆ ಪಿಲಿ, ಪಂಜಿ, ಮುಳ್ಳು ಪಂಜಿ, ಏಮೆ, ನೆಯಿ ಪಿಲಿ, ಸಿಂಮ, ನವಿಲ್, ಕತ್ತೆಕಿರುಬೆ,ಮಂಗೆ, ಮುಜ್ಜು,ಮುಂಗುಲಿ,ಚಣಿಲ್ ಇಂಚ ಮಾತ ಅವುಲು ಉಂಡು. ಅಲ್ಪ ತುಳು ಗ್ರಾಮ ಉಂಡು, ನೀಂದುನ, ಓಡೊಡು ಪೋಪಿನ, ನೆಯಿಗೆ, ಕಲ್ಲ್ ಕೆತ್ತನೆ, ಮರತ್ತ ಬೇಲೆ, ಪಜೆ ಮುಡೆಪುನಿ, ಬಜಿಲ್ ಎಡ್ಪುನಿ, ಎಣ್ಣೆದ ಗಾಣ, ಮಣ್ಣ್ದದ ಕರ ಮಲ್ಪುನು, ಕಂಬಳ. ಉಂದು ಮಾತ ಒಂಜೇ ಜಾಗೆಡ್ ತೋವೊಲಿ ಅತ್ತಂದೆ ಮಾತಾ ಜಾತಿದ ಮರ ಮಟ್ಟ್, ಮರ್ದ್‌ದ ದ್ಯೆಕುಲು, ಫಲ ವಸ್ತುಲು ಉಂದೆನ್ ಮಾತಾ ಬುಲೆಪಾದೆರ್. ಅಲ್ಪ ವಿಜ್ಞಾನದ ಒಂಜಿ ವಿಭಾಗೊನುಲಾ ಮಲ್ತ್ದೆರ್. ಉಂದೆಂಡ್ ತಾರಾಲಯ, ಇಂಚಿತ್ತಿ ಸಂಗತಿಲು ಉಲ್ಲ. ತುಳುವೆರ್ ಮಾತೆರ್ ಅವೆನೊರ ತೂದು ಅಂಚಿತ್ತಿ ಒಂಜಿ ಸರಕಾರದ ಅಟ್ಟಣೆನ್ ಬುಳೆಪಾವುನ ಕರ್ತವ್ಯ ಆದುಂಡು
ಕುಶಲ ಕರ್ಮಿ ಗ್ರಾಮೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕುಶಲಕರ್ಮಿ ಗ್ರಾಮ ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗಧಾಮದ ಪೊರ್ಲುದ ಒಂಜಿ ಅಂಗ. ಮುಲ್ಪ ಅಳಿಯಾಂತರ ಆಯಿನ ಪಿರಾಕ್ದ ಮೂಲ ಕೆಲಸಲೆನ್ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ರೂಪೊಡು ತೊಜಿಪಾವೆರ್. ಕರಾವಳಿಡ್ ಮೂಲೆಗುಂಪು ಆಯಿನ ಕುಶಲ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಮುಲ್ಪ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಗ್ರಾಮೊಡು ಕರ ಮಲ್ಪುನ,ಆಚಾರಿ ಕೆಲಸ, ಬೆತ್ತ ಬೆದುರುಡು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
ಇಂಚ ಮಾತಾ ಮಲ್ತ್ ತೋಜಾವುನ ಜಾಗೆಲು ಉಲ್ಲೊ.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಗ್ರಾಮೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ನಮೊ ಒಂತೆ ವರ್ಸೊ ಪಿರ ಪೋಂಡ ಪಿರಾಕ್ದ ಕಾಲೊಡು ತುಳುನಾಡ್‍‍‍‍‍‍‍‍ಡ್ ಗುತ್ತು ಇಲ್ಲ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆದ್ ಕಾಲೊದ ಜನಕುಲೆಗ್ ಗುತ್ತು ಇಲ್ಲ್ ಎಂಚ ಇತ್ತೋ ಪನ್ಪಿನ ಗೊತ್ತೇ ಇಜ್ಜಿ. ಐಕ್ ಬೋಡಾದ್ ಪಿಲಿಕುಳಡ್ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲೊ ಗುತ್ತು ಇಲ್ಲ್ ಕಟ್‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ದೆರ್.
- ಕಂಡೊ/ಕಂಡೊಲೆನ ಪುದರ್
- ತೋಟೊ
- ಗುವೆಲ್‍(ಉಗ್ಗೆಲ್‍)
- ತುಪ್ಪೆ (ಬಾರ್ ಸಂಗ್ರಹ)
- ಬಾರ್ ಮೆಪ್ಪುನ ಗುರಿ
- ಕಂಬಳದ ಕಂಡ
ಸಸ್ಯೊ ಕಾಶಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಇಂಡಿಯಾ ಸ್ಪೇನ್ ಸರಕಾರ ಜಂಟಿ ಆತು ಸಸ್ಯೊಕಾಶಿನ್‍ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಲ್ತೇರ್. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಡ್ ನಾಶದ(ಅಳಿವಿನಂಚಿ)ಅಂಚಿಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಸಸ್ಯೊಲೊನ್‍ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಜನಕಲೆಗ್‍ ಕೊರ್‍ಪೆರ್. ಸಸ್ಯಕಾಶಿಡ್‍ ೩೫೦ ಜಾತಿ ದಯಿಕುಲು(ಸಸ್ಯೊಲು) ಉಳ್ಳೊ. ಬೇತೆ-ಬೇತೆ ಜಾತಿದ ದಯಿಕುಲೆನ ಪುದಾರ್‌ಲು ಇಂಚ ಉಂಡು.
- ಪೆಜಕಾಯಿ
- ಪೆಲಕಾಯಿ
- ಜಾಯಿಕಾಯಿ
- ಮಂತುಪುಳಿ
- ಪುರ್ನರುಪುಳಿ
- ದಡ್ಡ್ ಪುಳಿ
- ಪೊಂಗರೆ
- ಕಾನಕಜೆ(ರಾಮಪತ್ರೆ).
- ಬಿಲ್ವಪತ್ರೆ
- ನೀಲಿತೊಪ್ಪು
- ಬೇಸೊಪ್ಪು
- ಕೈಬೇವು
- ಪೊಂಗರೆ
- ಗೋಂಕು
- ತಾರೆ
- ಬಾರೆ
- ಕಲ್ಲ್ ಬಾರೆ
- ಕಂಗ್
- ಲಿಂಬೆ
- ಗಜಲಿಂಬೆ
- ಆಮೃತ ಬಳ್ಳಿ
- ತಿಮರೆ
- ಜಲ ತಿಮರೆ
- ಸೂಂಟಿ
- ಕುಕ್ಕು ಸೂಂಟಿ
- ತಾವರೆ
- ನೆಲ್ಲಿ
- ಪೊಂಗರೆ
- ಕಾಯೆರ್ದ ಮರ
- ಬೆದರ್
- ನೆಲ ಬಸಲೆ
- ಬಸಲೆ
- ಕೆಂಪು ಬಸಲೆ
- ಪಂಚಪತ್ರೆ
- ಚುಕ್ಕು/ಚಿಕ್ಕು
- ನೇರೊಲು
- ಆಂಡಿಪುನಾರ್
- ಚಾ ತೊಪ್ಪು
- ಕಿರಿಯಾತ್
- ಮದ್ರೆಂಗಿ
- ಉದ್ರಿಬೂರು
- ಬಜೆ
- ಪೀನಾರಿ
- ಹಿಪ್ಪುಳಿ
- ಗರುಡ ಪಾತಾಳ
- ಈಶ್ವರ ಬೇರು
- ಬೇತೆ - ಬೇತೆ ಜಾತಿದ ದಯಿಕುಲು ಉಲ್ಲ.