ಮಟ್ಟು ಗುಲ್ಲ
ಮಟ್ಟು ಗುಲ್ಲ/ಗುಳ್ಳ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆದ ಮಟ್ಟು ಪನ್ಪುನ ಗ್ರಾಮೊಡು ಬುಲೆವುನ ಒಂಜಿ ಜಾತಿದ ಬದನೆ. ಮಟ್ಟು ಪನ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಊರುದ ಪುದರ್. ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಊರು ಮಟ್ಟು. ಉಡುಪಿ ಪೇಂಟೆರ್ದ್ ಬಡೆಕಾಯಿ ದಿಕ್ಕ್‌ಗ್ ೧೨ ಕಿ.ಮೀ ದೂರೊಡು ಮಟ್ಟು ಪನ್ಪುನ ಗ್ರಾಮ ಉಂಡು. ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳ ಒಂಜಿ ತರಕಾರಿದ ಪುದರ್ ಅವೆನು ಬುಲೆವುನ ಗ್ರಾಮದ ಪುದರ್ ಆ ತರಕಾರಿಗ್ ಬೈದ್ಂಡ್. ಮಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶೋಡು ಮಾತ್ರ ಬುಲೆವುನ ಕಾರಣ ಮಟ್ಟು ಗುಲ್ಲ ಪಂದ್ ಉಂದೆಕ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಗುಳ್ಳ- ಕನ್ನಡದ ಬದನೆಗ್ ಗುಳ್ಳ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್, ಉಂದು ಬದನೆದ ಲೆಕ್ಕ ಉದ್ದ ಉಪ್ಪಂದೆ ಉರುಂಟಾದ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದು ಗುಳ್ಳ ಪನ್ಪೆನೆಕ್ಕ್ ಗುರ್ತ- ನೆತ್ತ ತೊಟ್ಟುದಲ್ಪ ಮುಳ್ಲು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಆಂಡ ಗುಳ್ಳನ್ ಮಟ್ಟು ಪಂಡ್ದ್ ದಾಯೆ ಪನ್ಪೆರ್ ಪನ್ಪುನೆಕ್ ಒಂಜಿ ಕತೆನೇ ಉಂಡು. ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕುದ ಕಟಪಾಡಿ ಪನ್ಪಿ ಊರುದ ಪಡ್ಡಾಯಿಗ್ ಈ ಮಟ್ಟ್ ಪನ್ಪಿ ಜಾಗೆ ಉಂಡು. ಕಡಲ ಬರಿತ್ತ ಕಂಡೊಲೆಡ್ ಈ ಗುಳ್ಳೊನು ಬುಲೆಪಾವೆರ್. ಈ ಗುಳ್ಳೊಗು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಯಿನ ಚರಿತ್ರೆ ಉಂಡು. ಮೀನ್ ಪತ್ತುನಕುಲು ಮರಿಯಲೊಗು ಮೀನ್ ಪತ್ಯರೆ ಆಪುಜಿ, ಕೃಷಿ ಮಲ್ಪೊಡು. ಉಡುಪಿ ಕೃಷ್ಠ ಮಠತ್ತ ಸ್ಥಾಪಕೆರ್ ಮುಲ್ತ ಬೆನ್ನಿದಕಲೆಗ್ ಗುಳ್ಳದ ಬಿತ್ತ್ ಕೊರ್ದು ಕೃಷಿ ಮಲ್ಪರೆ ಪಂಡೆರ್ಗೆ. ಕಡಲ ಬರಿತ್ತ ಉಪ್ಪುದ ಒಗರ್ ಕಂಡೊಲೆಡ್ ಬೇತೆ ಬೆನ್ನಿ ಬೆನಿಯೆರೆ ಬಾರಿ ಬಂಗ. ತರಕಾರಿ ಕೃಷಿ ಮಲ್ಪೊಲಿ. ಅಂಚ ಸುರು ಆಯಿನ ಗುಳ್ಳ ಕೃಷಿ ಇನಿಕ್ಕ್‌ಲಾ ನಡತೊಂದು ಉಂಡು. ಗುಳ್ಳ ಕೃಷಿತೊಟ್ಟುಗು ಪದಿಪೆದ ಕೃಷಿಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮಟ್ಟ್ ಗುಳ್ಳ ಇನಿಕ್ಕ್‌ಲಾ ಇಡೀ ಜಗತ್ತ್‌ಡ್ ಬಾರಿ ಪುದರ್ ಪಡೆದ್ ಉಂಡು. ಗುಳ್ಳೊಗುಲಾ ಉಡುಪಿದ ಕೃಷ್ಣ ಮಠೊಕ್ಕುಲಾ ಸಂಂಬಂಧ ಇತ್ತಿನೆಡ್ದ್ ಇನಿಕ್ಲಾ ಅಷ್ಟ ಮಠತ್ತ ಪರಿಯಾಯದಾನಿ ಅನ್ನ ಸಂತಪರ್ಣೆಗ್ ಮಟ್ಟಿ ಗುಳ್ಳ ಆವೊಡೇ. ಅಲ್ಪ ಗುಳ್ಳ ಬುಲೆಪಿನಗುಲು ಸುರುತ್ತ ಬುಲೆನ್ ಉಡುಪಿ ಮಠೊಕ್ಕು ಪುದೆ ಕಾಣಿಕೆ ಆದ್ ಇನಿಕ್ಕ್ ಲಾ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಇತ್ತೆ ಗುಳ್ಳ ಕೃಷಿ ಮಾತ ಜಾತಿದಕಕುಲುಲಾ ಬೆನ್ಪೆರ್. ಮಟ್ಟ್ ಗುಳ್ಳ ದೆತೊನೊಡಾಂಡ, ಉಡುಪಿ, ಕಟಪಾಡಿ, ಕಾಪು, ಪಡುಬಿದ್ರೆ, ಸಂತೆಗ್ ಪೋವೊಡು. ಅವು ಅತ್ತಂಡ ಮಟ್ಟುಡು ಉಪ್ಪು ಸೊಸೈಟಿಗ್ ಪೋದ್ ದೆತೊನೊಲಿ.
ಸಬ್ದೊ ಅರ್ಥೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳು ಬಾಸೆಡ್ ಗುಳ್ಳ ಪಂಡ ಉರುಂಟು ಪನ್ಪಿನ ಅರ್ಥ ಉಂಡು. ತುಳುತ ಉರುಂಟು ಪದದ ಅನುಸ್ವರ ಲೋಪವಾದ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಉರುಟು ಅಂಡ್. ತುಳುವೆರ್ ಗುಳ್ಳ ಬದನೆ ಪಂಡ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
ಭೌಗೋಳಿಕ ವಿವರೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಮಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶೋದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಬೊಲೆವನ ಗುಳ್ಳ ಕರಾವಳಿ ಬಾಗೋಡು ಮಸ್ತ್ ಜನಪ್ರಿಯ ಆತುಂಡು. ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ ಬೊಲೆಂಡಲ ಮಟ್ಟುದಾತ್ ರುಚಿ ಐಕ್ ಇಜ್ಜಿ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಡ್ ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳಗ್ ಬೇಡಿಕೆ ಜಾಸ್ತಿ.ಮರ್ಯಾಲಗ್ ನೆರೆತ ನೀರ್ ದೊಟ್ಟುಗು ಕೊಚ್ಚೊ೦ದು ಪೊಪಿನ ಮಣ್ಣು ಕ೦ಡಡು ಉ೦ತುನ ಕಾರಣ ಮುಲ್ಪ ಬುಲೆವುನ ಗುಲ್ಲ ಮಸ್ತ್ ರುಚಿ. ಉಡುಪಿದ ಗ್ರಾಮಿಣ ಪ್ರದೆಶೊಡ್ ಉ೦ದುವೆ ಬದನೆ ತಳಿನ್ ಬುಲೆದ್ ಅವೆನೇ ಮಟ್ಟು ಗುಲ್ಲ ಪ೦ಡ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಡ್ ಮಾರುನಕುಲ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಉ೦ದು ಮಟ್ಟುಡ್ ಮಾತ್ರ ಬುಲೆವುನ ಗುಲ್ಲ ಆ೦ಡಲ ಐತ ನೆರೆಕರೆತ ಕೋಟೆ,ಇನ್ನಂಜೆ,ಕೈಪುಂಜಲು,ಉಳಿಯಾರಗೋಳಿ ಪ್ರದೆಶೊಡ್ಲ ಉ೦ದೆ ರುಚಿತ ಗುಲ್ಲ ತೂವೆರೆ ಸಿಕ್ಕುವ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಈ ಪ್ರದೇಶೊದ ರೇಖಾಂಶ 74˚ 43' 00 – 74˚ 46' 00 ಬೊಕ್ಕ ಅಕ್ಷಾಂಶ 13˚ 13' 00– 13˚ 15' 00 ಉ೦ಡು.[೧]
ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳ ಪೇಟೆಂಟ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಅಮೆರಿಕ ಮೂಲೊದ ಮಾನ್ಸಂಟೊ ಕಂಪೆನಿ ಮಟ್ಟು ಗುಲ್ಲನ್ ಬಿ.ಟಿ.,ಕುಲಾಂತರಿ ತಳಿಯಾದ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಲ್ತೊ೦ದು೦ಡು ಪನ್ಪಿನ ಪಾತೆರ ಕೇ೦ದ್ ಬರೊ೦ದು೦ಡ್. ಒಂಜಿ ವೇಳೆ ಇ೦ಚ ಮಟ್ಟು ಗುಲ್ಲನ್ ಕುಲಾಂತರ ಮಲ್ತ್೦ಡ ಮೂಲ ಬೆಳೆಗಾರೆರ್ ಸಂಕಷ್ಟಡ್ ಸಿಲುಕುವೆರ್.ಈ ನಡುಟ್ ಉಡುಪಿದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆ ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳಗ್ ಚೆನ್ನೈದ ಜಿಯೋಗ್ರಾಫಿಕಲ್ ಇಂಡಿಕೇಶನ್(Geographical indication) ರಿಜಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಇಲಾಖೆ ಅಧಿಕೃತವಾದ್ ಪೇಟೆಂಟ್ (ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ) ಅಧಿಕಾರನ್ ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳನ್ ಬುಲೆವುನಕಲೆ ಕೊರ್ತು೦ಡು.ಗುಲ್ಲಗ್ ಪೇಟೆಂಟ್ ತಿಕ್ಕುದ್೦ಡ್ ಪ೦ಡಲಾ, ನಿಜವಾದ್ ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳಗ್ ತಿಕ್ಕಿನಿ ಜಿಐಆರ್ (ಭೌಗೋಳಿಕ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ ನೋಂದಣಿ)ಮಾತ್ರ ಪೇಟೆಂಟ್ ಅತ್ತ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವರ್ಗ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಸೊಲನೇಸಿ ಕುಟುಂಬಗ್ ಸೇರಿನ ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳ, ಸೊಲನಮ್ ಮೆಲಾಂಗೇನ ಪನ್ಪಿನ ಐತ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಪುದರ್.ಉಂದು ಬದನೆದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪುದರ್. ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳ ಉಂಡೆಟ್ ಒಂಜಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಭೇದ.
ದೈತ ಲಕ್ಷಣೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳ ಕಡು ಪಚ್ಚ ಬಣ್ಣ ಇತ್ತೆಂಡಲಾ ಐತ ಮೈತ ಮಿತ್ತ್ ತಿಳಿ ಪಚ್ಚ ಗೆರೆ ಉಪ್ಪುಂಡು.ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಉರುಟು ಆಕಾರ,ಚೂಲಿ ಬಾಡಿದಿನಕ್ಕ ತೋಜುಂಡು.ತೊಟ್ಟುಡು ಎಲ್ಯ ಮುಳ್ಳು ಇಪ್ಪುಂಡು.ಬೀಜ ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣ,ಚಪ್ಪಟೆಯಾದ್,ಮಲ್ಲ ಪ್ರಮಾಣಡ್ ಉಪ್ಪುವ.ಇರೆಕುಲು ಮಲ್ಲ ಉಪ್ಪುವ.ಇರೆತ ತಳಭಾಗ ಎಲ್ಯ ತರೆತ ಲೆಕ್ಕ ರಚನೆ ಉಂಡು. ಪೂ ನೇರಳೆ ಬಣ್ಣಡ್ ಮಲ್ಲ ಗಾತ್ರಡ್ ಉಪ್ಪುವ.ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಒಂಜೊಂಜೆ ಪೂ ಬುಡ್ಡ್ ಅಪರೂಪಗ್ ಗೊಂಚಲು ಉಪ್ಪುಂಡ್.
ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಉಡುಪಿದ ಸೋದೆ ಮಠದ ವಾದಿರಾಜ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅರ್ನ ನಿತ್ಯಪೂಜೆದ ಅಂಗವಾದ್ ಅರ್ನ ಇಷ್ಟ ದೇವರಾಯಿನ ಹಯಗ್ರೀವ (ವಿಷ್ಣುವಿನ ಕುದುರೆಯ ರೂಪ) ದೇವೆರೆಗ್ ನೈವೇದ್ಯನ್ ಅರ್ಪಿಸವೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಕುದುರೆ ಸ್ವಾಮೀಜಿನ ಪಿರವುಡ್ದ್ ಬತ್ತುದ್ ತಿನ್ನೊಂದು ಇತ್ತಿಂಡ್. ನೈವೇದ್ಯದ ಬೊಕ್ಕ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಯಾಪಲ ಖಾಲಿ ಪಾತ್ರೆನ್ ಕೋರೊಂದಿತ್ತಿನವೆನ್ ತೂದು ಶಂಕಿತರಾಯಿನ ಒರಿನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇರ್ ಒಂಜೆ ಸಲ ನೈವೇದ್ಯಡ್ ವಿಷನ್ ಬೆರೆಕೆ ಮಲ್ತೆರ್.ಯಾಪದ ಲೆಕ್ಕ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ನೈವೇದ್ಯನ್ ಅರ್ಪಿಸಯೆರ್ ಕುದುರೆ ಬತ್ತುದು ಪಾತ್ರೇಡ್ ಇತ್ತಿನ ನೈವೇದ್ಯನ್ ಪೂರ ತಿಂಡ್.ಆಂಡ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೆಗ್ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಆಪಿಲೆಕ್ಕ ಉಡುಪಿದ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ವಿಗ್ರಹ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಗ್ ತಿರುಗೆಂಡ್.ಉಂದೆತ ಗುಟ್ಟನ್ ತೆರಿಯಿನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೆಗ್ ಅಗನ ತಪ್ಪುದ ಅರಿವಾದ್ ವಾದಿರಾಜ ಸ್ವಾಮೀಜಿಡ ಮಾಫ್ ನಟಿಯೆರ್.ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅರ್ನ ದಿವ್ಯ ಶಕ್ತಿಡ್ ಮಟ್ಟುದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೆಗ್ ಬದನೆ ಗಿಡತ ಬಿತ್ ಕೊರ್ದು ಬದನೆ ಬುಲೆಡ್ ದೇವೆರೆಗ್ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಪಂಡೇರ್. ಅಂಚೆನೇ ಮಟ್ಟು ಗ್ರಾಮದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇರ್ ಅಗನ ಗ್ರಾಮೊಡು ಬದನೆ ಬೆಳಿಸಾದ್ ಅವೆನ್ ದೇವೆರೆಗ್ ನೈವೇದ್ಯವಾದ್ ಅರ್ಪಿಸವೆರೆ ಪ್ರಾರಂಭ ಮಲ್ತೆರ್. ನೀಲಿ ಬಣ್ಣ ಆತಿನ ಕೃಷ್ಣನ ವಿಗ್ರಹ ಕುಡ ತನ್ನ ಪಿರವುದ ಬಣ್ಣಗ್ ತಿರುಗುಂಡ್.ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳ ಇನಿ ಮುಟಲಾ ಐತ ನಂಜುನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಗ್ ಪುದರ್ ಆಯಿನವು.ಉಂದೆತ ಮೂಲ ಬಿತ್ತ್ ನ್ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅನುಗ್ರಹಿಸಿನ ಕಾರಣ ಜನ ಉಂದೆನ್ ಪೂಜ್ಯ ಭಾವನೆಡ್ ತೂಪೆರ್. ಪ್ರತಿ ೨ ವರ್ಷಗ್ ಒರ ನಡಪುನ ಪರ್ಯಾಯ ಉತ್ಸವದ ಅಟ್ಟಿಲ್ಡ್ ಉಂದೆನ್ ಉಪಯೋಗಿಸುವೆರ್.
- ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳಗ್ ನಾಲೈನ್ ಶತಮಾನದ ಇತಿಹಾಸ ಉಂಡು. ಉಡುಪಿದ ವಾದಿರಾಜ ಮಠತ ಕುದುರೆಗ್ ವಿಷಪ್ರಾಶನ ಆಯಿನಪಗ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್ಣ ,ವಾದಿರಾಜ ಸ್ವಾಮಿನ ಕನಟ್ ಬತ್ದ್ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಡ್ದ್ ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳ ಬದನೆದ ಬಿತ್ತ್ ಕಂತ್ ಅವೆನ್ ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕುದ ಮಟ್ಟು ಗ್ರಾಮೊದ ರೈತರೆಗ್ ಕೊರ್ದು ಅಕನ ಕೈಡ್ದ್ ಬುಲೆಯಿನ ಬದನೆದ ನೈವೇದ್ಯನ್ ಕುದುರೆಗ್ ತಿನ್ಪಾಂಡ ಕುದುರೆ ತನ್ನ ಪಿರ ಸ್ತಿತಿಗ್ ಬರ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪಿನ ಆಜ್ಞೆ ಮಲ್ತೆರ್ ಅಂಚೆನೆ ಮಲ್ತಿನಪಗ ಕುದುರೆ ಯಥಾ ಸ್ತಿತಿಗ್ ಬತ್ತುಂಡ್.ಒಂತೆ ದಿನದ ಬೊಕ್ಕ ಈ ಊರುಡ್ ಈ ತಳಿನ್ ಬುಲೆವೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿನ ಸುದ್ದಿ. ಗುಳ್ಳದ ಬಿತ್ತ್ ನ್ ರೈತರೆಗ್ ಪ್ರಸಾದದ ರೂಪಡ್ ಪಟ್ಟುವೆರು ಪನ್ಪಿನ ಪ್ರತೀತಿ ಉಂಡು. ಮಟ್ಟುಗುಳ್ಳಡ್ದ್ ಮಲ್ತಿನ ವಿಶೇಷ ಖಾದ್ಯಗು ಉಡುಪಿ ಪರ್ಯಾಯ ಪೀಠಾರೋಹಣ ಉತ್ಸವದ ಪೊರ್ತುಗು ಬಳಸುನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.
- ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳದ ದಯಿಟ್ಟ್ ೧೫ಡ್ದ್ ೨೦ ಕಾಯಿ ಬುಡ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ಎಕರೆಡ್ ೫ ಸಾವಿರ ಗಿಡನ್ ನಾಟಿ ಮಲ್ಪೋಲಿ. ಎಕರೆಗೆ ೧೦ ಡ್ದ್ ೧೨ ಕ್ವಿಂಟಲ್ ಇಳುವರಿ ಬರ್ಪುಂಡು. ಬೇತೆ ಪ್ರದೇಶೋಡು ಬುಲೆವುನ ಗುಳ್ಳಗ್ ಹೋಲಿಸಂಡ ಮಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶೋದ ರೈತೆರೆಗ್ ಐನಾಜಿ ಪಟ್ಟ್ ಜಾಸ್ತಿ ಆದಾಯ ಬರ್ಪುಂಡು . ಉಂದು ಮೂಜಿ ತಿಂಗೋಲ್ದಾ ಬೆಳೆ. ಮುಂಗಾರು ಭತ್ತನ್ ಕಟಾವು ಮಲ್ತ್ ಬೊಕ್ಕ ಬಿತ್ತನೆ ಮಲ್ತುಂಡ ಜನವರಿ ಸುರುತ ವಾರಡ್ ಗುಳ್ಳ ಕೊಯ್ಲಿಗ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಬೇಡಿಕೆಗ್ ಅನುಗುಣವಾದ್ ವಾರಗ್ ಮೂಜಿ-ನಾಲ್ ಸಲ ಕಾಯಿನ್ ಕೀಳೋಲಿ. ನಾಲ್ ತಿಂಗೋಲು ಮುಟ ಕಾಯಿ ಸಿಕ್ಕುವ. ರಾಜ್ಯೋದ ಬೇತೆ ಊರುಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗೋದ ಜನಕುಲು ಉಡುಪಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಡ್ದ್ ಮಟ್ಟು ಗುಳ್ಳ ಕನತ್ ಬಳಸುವೆರ್.ಮಟ್ಟು ಗ್ರಾಮೋಡ್ ಸುಮಾರು ೩೦೦ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶೋಡು ಗುಳ್ಳ ಬುಲೆವೆರ್. ಇತ್ತೆ ಕಡಲ್ ಕೊರೆತ, ಉಕ್ಕುನ ಉಪ್ಪು ನೀರ್, ಭೂ ಸವೆತ ಬೊಕ್ಕ ಮಾಯ ಅವೊಂದುಪ್ಪುನ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಡ್ದ್ ಗುಳ್ಳ ಬುಲೆವುನ ಪ್ರದೇಶ ಅರ್ಧದಾತ್ ಕಮ್ಮಿ ಆತುಂಡು.
ಅಟಿಲ್‌ಡ್ ಗುಲ್ಲ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಗುಳ್ಳೊನು ಕಾಯಿಮುಂಚಿ, ನೀರುಳ್ಳಿ, ಉಪ್ಪು,ಪುಳಿ, ತಾರಾಯಿ ಪಾಡ್ದ್ ಆಜಾವೆರ್
- ಬೆಲ್ಲ ಪಾಡ್ದ್ ಕೊದ್ದೆಲ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್
- ನುರ್ಗೆ ಪಾಡ್ದ್ ಸಾಂಬಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್
- ದಿಕ್ಕೆಲ್ ಡ್ ಪಾಡ್ದ್ ಕಾಯಾದ್ ಚಟ್ನಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್
- ತುಂಡು ಮಲ್ತ್ ಪೋಡಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್