ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ

ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಕಾರ್ಕಳ ಬುಕ್ಕ ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕುಲೆಡ್ ಮಾತ್ರ ಎಚ್ಚಾದ್ ಈತುವರೆ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ತುಡರ್ ಪರ್ಬೊದ ಪಾಡ್ಯದಾನಿ ಸುರು ಆಯಿನ ಈ ನಲಿಕೆ ಪರ್ಬ ಮುಗ್ಗಿನೆಟ್ಟ ಪಗೆಲ್‍ಡ್ ನಲಿಕೆ (ಪಾಣ) ಜನಾಂಗದಕುಲು ಈ ನಲಿಕೆನ್ ನಲಿಪುವೆರ್. ಗ್ರಾಮೊದ ಗುತ್ತು ಇಲ್ಲರ್ದ್ ಸುರು ಮಲ್ತ್‍ದ್ ಮಾಂತ ಇಲ್ಲಗ್ಲಾ ಪೋಪೆರ್. ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಡ್ ಪೋಯಿನಲ್ಪ ಮೊಕುಲೆಗ್ ಅರಿ, ಎಣ್ಣೆ, ಉಪ್ಪು, ಮುಂಚಿ ಇಂಚ ದಾನೊದ ರೂಪೊಡ್ ಕೊರ್ಪೆರ್.^[೧]

ಅಯ್ತ ಆಪಿನ ಪೊರ್ಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆಡ್ ಒರಿ ನಲಿಕೆದಾಯೆ ಇಪ್ಪುವೆ. ಪಾಲೆರ್ದ್ ಮಲ್ದಿನ ಮುಕವಾಡೊನ್ ಮೋನೆಗ್ ಕಟ್‍ದಿಪ್ಪುವೆರ್. ಮುಕವಾಡೊಡು ಕಣ್ಣ್, ]]ಮೂಂಕು]], ನಾಲಾಯಿ ಪಿದಯಿ ಪಾರ್ದಿನ, ನಾಲಾಯಿಗ್ ಮಂಜೊಲ್ , ಕಪ್ಪು , ಪಚ್ಚೆ , ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣೊಲಾ ಪೂಜುವೆರ್. ನಲಿಪುನಾಯೆ ಸೀರೆದ ನೆರಿಗೆನ್ ಪಾರ್ದ್ ಸೊಂಟೊಗು ತುತ್ತುದಿಪ್ಪುವೆ. ಕಾರ್ಗ್ ಗಗ್ಗರ ಕಟ್ಟ್ ದ್ ಮೈಕ್ ದೊಗಲೆ ಅಂಗಿ ಪಾರ್ದ್ ಮುಚ್ಚಿದುಪ್ಪುವೆರ್. ಮುಕವಾಡೊದ ಪಿರೋರ್ದ್ ಒಂಜಿ ಸೀರೆದ ಸೆರಂಗ್ ಬುಡ್ದಿಪ್ಪುವೆರ್. ಉಂದು ಮುಕವಾಡ ದೀದಿಪ್ಪುನ ಜನೊತ್ತ ಬೆರಿಕ್ಕ್ ಇಡೀಕ ಮುಚ್ಚುಲೆಕ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಮುಕವಾಡೊನು ಮೋನೆಗ್ ಕಟ್ಟಂದೆ ರಟ್ಟ್ ಕೈಟ್ ಮೋನೆದ ಎದುರು ಪತೋನ್ವೆರ್.^[೨]

ಮಾಂಕಾಳಿ ಕುಣಿತದ ಶೈಲಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಪದ ಪನೊಂದು ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟೊಂದು ಎಲ್ಯ ಎಲ್ಯ ಪಜ್ಜೆನ್ ಪಾಡೊಂದು ನಲಿಪುನಾಯೆ ಸುತ್ತು ಬರ್ಪೆ. ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟುನಾಯೆ ಮೆಲ್ಲನೆ ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟೊಂದುಪ್ಪುವೆ. ಕೈಟ್ ಮುಕವಾಡೊನ್ ಪತೊಂದಿಪ್ಪುನೈರ್ದಾವರ ನಲಿಪುನಾಯೆಗ್ ಮಲ್ಲ ಪಜ್ಜೆ ದೀವರೆ ಆಪುಜಿ. ಈ ಸಂದರ್ಬೊಡ್ ತುಲುಟ್ಟ್ ಪದೊನ್ ಪನೊಂದು ನಲಿಪುವೆರ್.^[೩] ಊರುಡ್ ಸಿರ್ಕ್ ಸಂಕಟೊಲು ದೂರ ಆದ್ ಗಟ್ಟೊದ ಮಿತ್ತ್ ರ್ದ್ ಮಾಂಕಾಳಿ ಜತ್ ದ್ ಬರ್ಪೆರ್ ಮನ್ಪುನ ನಂಬುಗೆ ಜನಕುಲೆಗ್ ಉಂಡು. ತುಳುನಾಡ್‍ಡ್ ನಲಿಕೆ ಜನಾಂಗ ಬುಕ್ಕ ಮೇರ ಜನಾಂಗದಕುಲು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ದೈವಸ್ತಾನೊ, ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲ್, ಗ್ರಾಮೊದ ಇಲ್ಲ್‌ಲೆಗ್ ಪೋದ್ ಆಟಿಕಳೆಂಜ ನಲಿಕೆ ನಲಿಪುವೆರ್. ತುಳಸಿ ಪೂಜೆದ ದಿನ ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ ಕಡೇತ ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಮಾಮತ ದಿನ ಒಟ್ಟಾತಿನ ಬಾರ್, ಅರಿ, ತಾರಾಯಿ, ಉಪ್ಪು, ಪುಲಿ, ಮಜ್ಜಿ, ಮುಂಚಿನ್ ಸಿಲ್ಲದ ಬರೀಟ್ ಬಲಸುವೆರ್, ಅವೆತ್ತ ಎದುರು ಮಾಂಕಾಳಿದ ಮುಕವಾಡೊನ್ ದೀದ್ ಊರುದ ಮಾರಿನ್ ಪೋರೆ ಪ್ರಾರ್ತನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಅಂಚನೆ ಮುಕವಾಡೊನ್ ದೆತ್ ದ್ ಸುದೆಟ್ಟ್ ಬುಡ್ಪೆರ್. ಇಂಚ ಊರುದ ಮಾರಿ ಪೋವಡ್ ಪಂಡ್‍ದ್ ನಟ್ಟೊನ್ವೆರ್.^[೪]

ನಿಯಮೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ ನಲಿಪುನಕ್ಲೆಗ್ ಅವೆತ್ತನೇ ಆಯಿನ ವಿದಿ ನಿಯಮೊಲು ಇಪ್ಪುವ. ಅವೆತ್ತ ಪ್ರಕಾರ ಈ ನಲಿಕೆನ್ ನಲ್ಕೆದಕುಲು ಅತ್ತ್ಂಡ ಪಾಣ ಜಾತಿದಕುಲು ತಂಕ್ ನಿಗದಿ ಆಯಿನೈರ್ದ್ ಪಿದಯಿ ಪೋಪುಲೆಕ ಇಜ್ಜಿ. ತನ್ನ ಇಲ್ಲರ್ದ್ ಏಸ ಪಾರ್ದ್ ಸುರೂಕು ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲ್ ಬುಕ್ಕ ತಂಕ್ ನಿಚ್ಚಯ ಮಲ್ದಿನ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋಪಿನ ಕ್ರಮೊ ಉಂಡು. ಈ ವ್ಯವಸ್ತೆಡ್ ದಾಲ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊ ಆಂಡ ಗ್ರಾಮೊದ ದೇವೆರೆಗ್ ತಾರಾಯಿನ್ ತಪ್ಪುಕಾಣಿಕೆದ ರೂಪೊಡು ಕೊರುಡಾಪುಂಡು. ಅಂಚನೆ ಮಾಂಕಾಳಿ ದೇವೆರೆನ ಏಸೊನ್ ಪಾಡೊಂದು ಪಗೆಲ್ಡ್ ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋಪಿನ ಅವಕಾಶ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಂದೆ ರಾತ್ರೆ ಪೋಪಿಲೆಕ ಇಜ್ಜಿ. ಸಾಗೊಲಿ ಮಲ್ದಿನ ಜಮೀನ್ದಾರೆರೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಅವ್ವೇ ಊರ್ದ ಪಾಣರ ಸಿರಿವಂತ ವರ್ಗೊದಕ್ಲೆನ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋದು ದಾಣೊದ ರೂಪೊಡ್ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮಲ್ಪಿನ ಆಚರಣೆ ಉಮದು ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಉಂದೆಕ್ಕ್ ದಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವರೂಪೊಲಾ ಉಂಡು.

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

↑ "ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ". Retrieved 7 February 2024.
↑ https://www.kannadaprabha.com/columns/2013/oct/26/%E0%B2%AD%E0%B3%82%E0%B2%A4%E0%B2%A6-%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%A8%E0%B3%86-%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B3%81-%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%A3%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B2%B5%E0%B3%87-%E0%B2%A8%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86%E0%B2%AF%E0%B2%B5%E0%B2%B0-%E0%B2%95%E0%B2%B8%E0%B3%81%E0%B2%AC%E0%B3%81-126701.html. Retrieved 7 February 2024. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
↑ "ಜಾನಪದ ಕಲೆಯನ್ನು ಗುರುಶಿಷ್ಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರಬೇಕು : ಟಿ.ಎಸ್‌.ನಾಗಾಭರಣ ಆಶಯ". Vijay Karnataka (in ಕನ್ನಡ). Retrieved 7 February 2024.
↑ https://www.mangalorean.com/%E0%B2%A4%E0%B3%81%E0%B2%B3%E0%B3%81%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%B2%E0%B2%BF-%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%A6-%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B5/. Retrieved 7 February 2024. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

[1] "ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ". Retrieved 7 February 2024.

[2] ttps://www.kannadaprabha.com/columns/2013/oct/26/%E0%B2%AD%E0%B3%82%E0%B2%A4%E0%B2%A6-%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%A8%E0%B3%86-%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B3%81-%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%A3%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B2%B5%E0%B3%87-%E0%B2%A8%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86%E0%B2%AF%E0%B2%B5%E0%B2%B0-%E0%B2%95%E0%B2%B8%E0%B3%81%E0%B2%AC%E0%B3%81-126701.html. Retrieved 7 February 2024. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)

[3] "ಜಾನಪದ ಕಲೆಯನ್ನು ಗುರುಶಿಷ್ಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರಬೇಕು : ಟಿ.ಎಸ್‌.ನಾಗಾಭರಣ ಆಶಯ". Vijay Karnataka (in ಕನ್ನಡ). Retrieved 7 February 2024.

[4] ttps://www.mangalorean.com/%E0%B2%A4%E0%B3%81%E0%B2%B3%E0%B3%81%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%B2%E0%B2%BF-%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%A6-%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B5/. Retrieved 7 February 2024. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]