ನಾನಿಲ್ ಮರ
ನಾನಿಲ್ ಮರ ಪಂಡ ಒಂಜಿ ಕಾಡ್ ಮರ. ಈ ಮರಟ್ ಆಪುನ ಪೂ ಟ್ ತಿಗತ್ತ ನೈ ತಂಚ ಚೀಪೆದ ರಸ ಬರ್ಪು೦ಡು. ನೇತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುದರ್ 'ಬ್ಯಾಸ್ಸಿಯ ಲ್ಯಾಟಿಫೂಲಿಯಾ'. ಉಂದು 'ಸಪೋಟೇಸಿ' ಕುಟುಂಬ ವರ್ಗೊಗ್ ಸೇರ್ದಿನವು.
ಬೇತೆ ಪುದರ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಡ್ ಈ ಮರಕ್ಕ್ ಹನಿ ಟ್ರೀ ಅತ್ತ್ಂಡ ಬಟರ್ ಟ್ರೀ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಕನ್ನಡಡ್ ಇಪ್ಪೆ ಮರ, ತಮಿಳ್‍ಡ್ ಇಲ್ಲಿಪ್ಪೆ, ತೆಲುಗುಡು ಇಪ್ಪಿ, ಹಿಂದಿಡ್ ಮೊಹ್ವ, ಸಂಸ್ಕ್ರತಡ್ ಮಧೂಕ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಕುಡ್ಲ ಬೊಕ್ಕ ಉಡುಪಿದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ 'ನಾನಿಲ್ ಮರ' ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೋಹ, ಮಹಲ, ಇಲುಪ, ಪೂನಮ, ಮಹುವಾ ಪಂದ್ ನೆಕ್ಕ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಾಸೆಡ್ ಪುದರುಂಡು.
ತೂವರೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಇರೆ ತಾಲುನ ಮರತ್ತ ಜಾತಿಗ್ ನಾನಿಲ್ ಮರ ಸೇರ್ದ್೦ಡ್. ಮರ ಸುಮಾರ್ 12 ರ್ದ್ 20 ಮೀ ಎತ್ತರೊಗು ಬುಲೆವುಂಡು. ಉಂದು ಚಳಿ, ಮೈಂದ್ ಬೊಕ್ಕ ಸೀತ ವಾತಾವರಣಡ್ ನೀರ್ ಇತ್ತಿನಲ್ಪ ಸೋಕು ಬುಲೆಪುಂಡು. ಕರ್ನಾಟಕಡ್ ತೆನ್ಕಾಯ್ ಘಟ್ಟದ ಕಾಡ್‍ಡ್ ನೀರ್‌ದ ಬರಿಟ್ ಜಾಸ್ತಿ ಉಂಡು. ಮರತ್ತ ಚೋಲಿ ಒಂತೆ ಕಪ್ಪಾದ್, ಬೊನ್ಯ ರಂಗ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಚಳಿತ್ತ ಪೊರ್ತುಗು ಈ ಮರ ಪೂ ಪೋದು ಸೋಕುದ ಕಮ್ಮೆನ ಬರ್ಪುಂಡು. ಸರ್ತ ಬುಳೆವುನ ಮರತ್ತ ಗೆಲ್ಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಜೂಮ್ಫೆದ ಇರೆಕುಲೆನ್ ತೂನಗ ಕೊಡೆ ಬುಡ್ಪಾಯಿಲೆಕ ತೋಜುಂಡು. ವರ್ಸೊಗೊರ ಮರತ್ತ ಇರೆ ತಾಲುಂಡು. ಪೊಸ ಚಿಗ್ರ್ ಬನ್ನಗ ತಾಮ್ರ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣಡ್ ರೈಸುಂಡು.
ನಂಬಿಕೆಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ನಾನಿಲ್ ದ ಮರನ್ ಕೆಲವು ಊರುದ ಆದಿವಾಸಲು ಬೊಕ್ಕ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಗೊಂಡ ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಲು ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಕುಲೆಗ್ ಈ ಮರ ಬಾರಿ ಪವಿತ್ರವಾದುಂಡು. ಚಳಿ ಪೊರ್ತುಡು ಆದಿವಾಸಿನಕ್ಲೆಗ್ ಬಾಲೆ ಪುಟ್ಟು೦ಡ ಅಕುಲ್ ಬಾಲೆಗ್ ಮಿರೆ ಪೇರ್ ಕೊರ್ಪುನೆರ್ದ್ ದುಂಬು ನಾನಿಲ್ ಮರತ್ತ ರಸೋನು ಪರ್ಪಾವೆರ್. ಈ ಮರ ಇತ್ತಿನ ಪ್ರದೇಶಡ್ ನೆಲತ್ತ ಅಡಿಟ್ ನೀರ್ ದ ತಂದೆಲ್ ಉಪ್ಪುಂಡು, ಗುವೆಲ್ ಮಲ್ತುಂಡ ನಿಗಂಟ್ ನೀರ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆ ಉಂಡು.
ಪೂ ಬೊಕ್ಕ ಪರ್೦ದ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪೊಸ ಚಿಗ್ರ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಬುಲೆನಗ ಮರ ಪೂ ಬುಡುಪುಂಡು. ಪೂ ಗೆಲ್ಲ್‌ದ ಕೊಡಿಟ್ ಗೊಂಚಿಲ್ ಆದ್ ನೇಲೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಈ ಪೂಕುಲೆನ ಉಲಯಿ ತಿಗತ್ತ ನೈತಂಚ ರಸ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದು ಪಕ್ಕಿಲೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಚನಿಲ್ ದಂಚಿನ ಜೀವಿಲೆಗ್ ಬಾರಿ ಇಷ್ಟ ಆದುಂಡು. ನೇತ ಬೀಜರ್ದ್ ಅಟಿಲ್‍ಗಾಪಿನ ಎಣ್ಣೆ ದೆಪ್ಪುವೆರ್. ನಾನಿಲ್‍ದ ಕೊಡಿತ ಚಟ್ನಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಆದಿವಾಸಿಲು ನಾನಿಲ್ ಮರತ್ತ ಪರ್೦ದ್‍ಡ್ ಗಂಗಸರಲಾ ದೆಪ್ಪುವೆರ್.