ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ

ಉಡುತಡಿಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿನ ಮೂರ್ತಿ

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಕವಯಿತ್ರಿ. ಇಂಬೆರ್ ಕನ್ನಡೊದ ಸುರುತ್ತ ಮಹಿಳಾ ಕವಿಯತ್ರಿ ಪನ್ಪಿನ ಪುಗರ್ತೆ ಉಂಡು. ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವೆ ( ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ)ನೆನ್ ಕಂಡನಿ ಪಂದ್ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಲ್ತಿತ್ತೆರ್. ೧೨ನೇ ಶತಮಾನೊದ ವೀರಶೈವ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಡ್ ಇಂಬೆರ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆತೆರ್.

ಜೀವನೊ

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆದ ಶಿಕಾರಿಪುರ ತಾಲೂಕುದ ಉಡುತಡಿ ಪನ್ಪಿನ ಜಾಗೆಡ್ ಸುಮತಿ ಬೊಕ್ಕ ನಿರ್ಮಲಾ ಶೆಟ್ಟಿ ದಂಪತಿಲೆನ ಮಗಲಾದ್ ಪುಟ್ಯೆರ್. ಉಡುತಡಿನ ಉಡುಗಣಿ ಪಂದ್‌ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. ಇತ್ತೆ ಉಂದು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣೊ ಆತ್ಂಡ್. ಕೌಶಿಕೆ ಪನ್ಪಿನ ರಾಜೆನ ಮದಿಮೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ, ಲೌಕಿಕ ಜೀವನೊ ಬೊಡ್ಚಿ ಪಂದ್ ಮಾತೆನ್ ತ್ಯಾಗ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಆರೆನ ಕುಜಲ್ ಡೆ ಇಡೀ ದೇಹೊನು ಮುಚ್ಚ್ ದ್ ಇತ್ತೆರ್, ಶಿವಶರಣೆಯಾದ್ ಶ್ರೀಶೈಲಗ್ ಪೋಪಿನ ಸಾದಿಡ್ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣೊದ ಅನುಭವ ಮಂಟಪೊಡು ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು, ಬಸವಣ್ಣ, ಚೆನ್ನಬಸವಣ್ಣ ಸಿದ್ಧರಾಮ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಶರೆಣೆರೊಟ್ಟುಗು ಕಲ್ಯಾಣೊದ ಕ್ರಾಂತಿಡ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆಪ್ಪೆರ್. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಪನ್ಪಿನ ಅಂಕಿತ ನಾಮದೊಟ್ಟುಗು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯೊಗು (ಶರಣ ಸಾಹಿತ್ಯೊ) ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆ ಮಲ್ದೆರ್.

ವಚನೊಲು

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಪ್ರಾಯೊಡು ಎಲ್ಯ ಆದಿತ್ತ್ಂಡಲಾ ಸಮಾಜೊಡು ಇಪ್ಪುನ ತಪ್ಪುಲೆನ ವಚನೊಡು ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಕೊರ್ತೆರ್. ಬಂಡಾಯ, ಆದ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಯಿನ ಮಸ್ತ್ ವಿಷಯೊಲು ಆರೆನ ವಚನೊಡು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈಡೆ ಮುಟ್ಟ ಆರೆನ ೪೩೪ ವಚನೊಲು ಸಂಗ್ರಹ ಮಲ್ದೆರ್. ಆರೆನ ಕೆಲವು ವಚನೊಲು ಇಂಚ ಉಂಡು:

೧. ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೊಂದು ಮನೆಯ ಮಡಿ ಮೃಗಗಳಿಗಂಜಿದೊಡೆಂತಯ್ಯ?
ಸಮುದ್ರದ ತಡಿಯಲೊಂದು ಮನೆಯ ಮಾಡಿ ನೊರೆ ತೆರೆಗಳಿಗಂಜಿದೊಡೆಂತಯ್ಯ?
ಸಂತೆಯೊಳಗೊಂದು ಮನೆಯ ಮಾಡಿ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ನಾಚಿದೊಡೆಂತಯ್ಯ?
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನದೇವ ಕೇಳಯ್ಯù ಈ ಲೋಕದೊಳಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಬಳಿಕ
ಸ್ತುತಿ-ನಿಂದೆಗಳು ಬಂದರೆ ಮನದಲ್ಲಿ ಕೋಪವ ತಾಳದೆ ಸಮಾಧಾನಿಯಾಗಿರಬೇಕು.

Akkamahadevi Vachana

೨. ಈಳೆ-ನಿಂಬೆ-ಮಾವು-ಮಾದಲಕ್ಕೆ
ಹುಳಿ ನೀರೆರೆದವರಾರಯ್ಯ?
ಕಬ್ಬು-ಬಾಳೆ-ನಾರಿವಾಳಕ್ಕೆ ಸಿಹಿ ನೀರೆರೆದವರಾರಯ್ಯ?
ಕಳವೆ-ಶಾಲಿಗೆ ಓಗರದ ಉದಕವ ನೆರೆದವರಾರಯ್ಯ?
ಮರುಗ-ಮಲ್ಲಿಗೆ-ಪಚ್ಚೆ-ಮುಡಿವಾಳಕ್ಕೆ
ಪರಿಮಳದುದಕವ ನೆರೆದವರಾರಯ್ಯ?
ಇಂತೀ ಜಲ ಒಂದೆ, ನೆಲ ಒಂದೆ, ಆಕಾಶ ಒಂದೆ!
ಒಂದೇ ಜಲವು ಹಲವು ದ್ರವ್ಯಂಗಳ ಕೂಡಿ
ತನ್ನ ಪರಿ ಬೇರಾಗಿಹ ಹಾಂಗೆ
ಎನ್ನ ದೇವ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಯ್ಯನು
ಹಲವು ಜಗಂಗಳ ಕೂಡಿ ಕೊಂಡಿದ್ದರೇನು? ತನ್ನ ಪರಿ ಬೇರೆ!

೩. ತನು ಕರಗದವರಲ್ಲಿ ಮಜ್ಜನವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಮನ ಕರಗದವರಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಪವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಹದುಳಿಗರಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ಗಂಧಾಕ್ಷತೆಯನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಅರಿವು ಕಣ್ತೆರೆಯದವರಲ್ಲಿ ಆರತಿಯನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಭಾವಶುದ್ಧವಿಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ಧೂಪವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಪರಿಣಾಮಿಗಳಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ನೈವೇದ್ಯವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ತ್ರಿಕರಣಶುದ್ಧವಿಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ತಾಂಬೂಲವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಹೃದಯಕಮಲ ಅರಳದವರಲ್ಲಿ ಇರಲೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯ ನೀನು
ಎನ್ನಲ್ಲಿ ಏನುಂಟೆಂದು ಕರಸ್ಥಲವನಿಂಬುಗೊಂಡೆ ಹೇಳಾ
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಯ್ಯ.

೪. ನರ-ಜನ್ಮವ ತೊಡೆದು
ಹರ-ಜನ್ಮವ ಮಾಡಿದ ಗುರುವೆ
ಭವ ಬಂಧನವ ಬಿಡಿಸಿ
ಪರಮಸುಖವ ತೋರಿದ ಗುರುವೆ
ಭವಿ ಎಂಬುದ ತೊಡೆದು
ಭಕ್ತೆ ಎಂದೆನಿಸಿದ ಗುರುವೆ
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ತಂದೆನ್ನ ಕೈವಶಕೆ
ಕೊಟ್ಟ ಗುರುವೆ ನಮೋ ನಮೋ

೪. ಕಡೆಗೆ ಮಾಡಿದ ಭಕ್ತಿ ದೃಢವಿಲ್ಲದಾಳುತನ, ಮೃಡನೊಲಿಯ ಹೇಳಿದಡೆ ಎಂತೊಲಿವನಯ್ಯಾ ? ಮಾಡಲಾಗದು ಅಳಿಮನವ, ಮಾಡಿದಡೆ ಮನದೊಡೆಯ ಬಲ್ಲನೈಸೆ ? ವಿರಳವಿಲ್ಲದೆ ಮಣಿಯ ಪವಣಿಸಿಹೆನೆಂದಡೆ ಮರುಳಾ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಯ್ಯನೆಂತೊಲಿವನಯ್ಯಾ ?

೫. ಬಸವಣ್ಣಾ, ನಿಮ್ಮಂಗದಾಚಾರವ ಕಂಡು ಎನಗೆ ಲಿಂಗಸಂಗವಾಯಿತ್ತಯ್ಯಾ.
ಬಸವಣ್ಣಾ, ನಿಮ್ಮ ಮನದ ಸುಜ್ಞಾನವ ಕಂಡು ಎನಗೆ ಜಂಗಮಸಂಬಂಧವಾಯಿತ್ತಯ್ಯಾ.
ಬಸವಣ್ಣಾ, ನಿಮ್ಮ ಸದ್ಭಕ್ತಿಯ ತಿಳಿದು ಎನಗೆ ನಿಜವು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತ್ತಯ್ಯಾ.
 ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಯ್ಯನ ಹೆಸರಿಟ್ಟ ಗುರು ನೀವಾದ ಕಾರಣ
ನಿಮ್ಮ ಶ್ರೀಪಾದಕ್ಕೆ ನಮೋ ನಮೋ ಎನುತಿರ್ದೆನು ಕಾಣಾ ಸಂಗನಬಸವಣ್ಣಾ.

ಲಿಂಗೈಕ್ಯ

1160 ನೇ ಇಸವಿಡ್ ಆರೆನ 30ನೇ ಪ್ರಾಯೊಡು ಆಂದ್ರಪ್ರದೇಶೊದ ಶ್ರೀಶೈಲಡ್ ತೀರಿಯೆರ್.