ಇರಾನ್ ದ ಇತಿಹಾಸ

ಪ್ರಾಕ್ತನ: ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದ ಕೈತಲ್ ಉಪ್ಪುನ ಇ ಕೆಮೆನ್ ಶಾ ಪನ್ಪುನ ಗುಹೆತ ಉತ್ಖನನರ್ದ್ ಈ ದೇಶದ ಸುಮಾರ್ ಜಾಗೆಗ್ಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಶಿಲಾಯುಧಗ್ಲೆರ್ದ್ ಲಾ ಇರಾನ್ಇರಾನ್ ಡ್ ಪೂರ್ವಶಿಲಾಯುಗದ ಸಂಸ್ಕøತಿಳು ಪರಾಡಿನ್ಡ್ ಪನ್ಪುನ ವಿಷಯ ತೆರಿದ್ ಬತ್ತ್oಡ್. ಭಕ್ತಿಯಾರಿ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಪದ ತಂಗ್-ಇ-ಪಬ್ಬ ಪನ್ಪುನ ಸುರಂಗದ  ಅಗೆತರ್ದ್ , ಇರಾನ್ ದ ಜಾದೋ, ಹಸ್ಸುವಾ ಅಲ್ಪ ಮಾತಾ ಬೇಟೆದ ಜನಕುಳು ಅವುಲವುಲು ನೆಲೆಯಾದ್ ನವಶಿಲಾಯುಗದ ಜೀವನ ವಿಧಾನದಂಚಿ ಪರಿವರ್ತನೆನ್ ಹೊಂದೊಂದು ಇತ್ತ್ ನ ಕಾಲದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಲು ಪಿದಾಯಿ ಬೈದ್oಡ್. ಈ ಜನ ಕಲ್ಲ್‌ದ ಮಡು(ಕೊಡಲಿ) ಸುತ್ಯೆ ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಆಯುಧಗ್‌ಲೆನ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತೊಂದ್ ಇತ್ತೆರ್ ಅವ್ವತ್ತಂದೆ, ಕೈಟ್ ಮಲ್ತ್‌ನ  ಕರೆಕ್ಲೆನ್ಲಾ ಬಳಸೊಂದಿತ್ತೆರ್.

ಪಿರಾಕ್ ದ ಗ್ರಾಮದ ಅವಶೇಷಗುಳು

ಟೆಹರಾನ್ ದ ದಕ್ಷಿಣಗ್ದಕ್ಷಿಣ ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಲು ಉಪ್ಪುನ ಸಿಯಾಲ್ಕಿಡ್ಡ್ ಇರಾನ್ ದ ಬಾರೀ ಪಿರಾಕ್ ಗ್ರಾಮದ ಅವಶೇಷಳು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸುರುಕು ಕ್ರಿ. ಪೂ. ಸು. 5ನೇ ಶತಮಾನಡ್ ತಂಗ್ ನ ಜನ (ಸಿಯಾಲ್ಕ್ 1) ಗುಡಿಸಲುಗ್ಲೆಡ್ ಬದುಕೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಕ್ರಮೇಣ ಮಣ್ಣ್ಮಣ್ಣ್ ದ ಗೋಡೆಗ್ಲೆನ್ (ಪುಟದ ಗೋಡೆ) ಕಟ್ಟೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ವ್ಯವಸಾಯ ಬೊಕ ಪಶುಪಾಲನೆ ರೂಢಿಡ್ ಇತ್ತ್oಡಲಾ ಬೇಟೆ ಅಲ್ಪದ ಜನಕುಳ್ನ ಒಂಜಿ ಮುಖ್ಯ ಕಸುಬಾದಿತ್ತ್oಡ್. ಈ ಕಾಲಡ್ ಪರತ್ ರೀತಿಡ ಕಪ್ಪುಬಣ್ಣದ ಕರೆಕ್ಲೆನ ಒಟ್ಟಿಗೇನೇ  ಒಂಜಿ ಪೊಸ  ರೀತಿದ ಚಿತ್ರದ ಕರ ಲಾ ಬಳಕೆಗ್ ಬತ್ತ್oಡ್. ಚಿತ್ರಣಡ್ ಬಟ್ಟಿಗ್ಲೇ ಮಿತ್ತ ಮಾದರಿದ ನಮೂನೆಗುಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಕಾಲದ ಆಯುಧಗುಳು ಮಾತಾ ಕಲ್ಲ್ ದವು. ಕತ್ತೆರ್ಪುನ ಬೊಕ ಒರೆಪುನ ಸಾಧನಗುಳು,ಸಾನೆ ಮಲ್ತ್ ನ  ಕೊಡಲಿ ಮಾತಾ ಉಪಯೋಗಡ್ ಇತ್ತ್oಡ್. ಕುಂಟುದ ನೇಯ್ಗೆ ಲಾ ಅಪಗನೆ ರೂಢಿಗ್ ಬತ್ತಿತ್ತ್oಡ್. ಈ ಕಾಲದ ದುಂಬುದ ಭಾಗದ ಪೊರ್ತುಗು ತಾಮ್ರಲಾತಾಮ್ರದ ಅದುರು ಉಪಯೋಗಗ್ ಬತ್ತ್oಡ್ ಬಂತು. ಆಂಡ ಈ ಕಾಲದ ತಾಮ್ರದ ವಸ್ತುಗುಳು ಅದುರುನು ಗುದ್ದ್ ದ್ ರೂಪಿಸಾಯಿನ ಮಾತ್ರ ಮಾತ್ರ; ಅದುರುನು ಕರಗಿಸಾದ್ ಎರಕ ಮೈಪುನ ವಿಧಾನ ನನಲಾ ಪ್ರಚಲಿತಡ್ ಇಜ್ಜಾನ್ಡ್. ಬಣ್ಣ ಪಾಡ್ ನ ಕಲ್ಲ್ ದ ಬೊಕ  ಚಿಪ್ಪುದ ಉಂಗಿಳಲು, ದಾರಗ್ಲೂ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಆಭರಣಗ್ಲು ಉಪಯೋಗಡ್ ಇತ್ತ್oಡ್. ಈ ಕಾಲಡ್ ಅಪಗನೇ ಕಲಾಸೃಷ್ಟಿಲಾ ಸುರು ಆಂಡ್ ಪನ್ಪುನೆಕ್ ಎಲುಟು ಕೆತ್ತ್ ನ ಬೊಂಬೆಗುಳು ಸಾಕ್ಷಿ ಆತ್oಡ್. ಈ ಕಾಲಡ್ ಸೈತ್ ನಕ್ಲೆನ್ ಇಲ್ಲ್ ದ ಉಲಾಯಿ ಗುಂಡಿಡ್ ಪಾಡುನ ಪದ್ಧತಿ ಇತ್ತ್oಡ್.

ಇತಿಹಾಸ

ಕ್ರಿ. ಪೂ 4ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನಡ್ ತಾಮ್ರಶಿಲಾಯುಗದ ಸುಮಾರ್ ಸಂಸ್ಕøತಿಗುಳು ಇರಾನ್ ಡ್ ಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ಕರಕುಲು ಪ್ರಚಲಿತವಾದ್ ಇತ್ತ್oಡ್ ಸಂಸ್ಕøತಿಗುಳು, ಪಶ್ಚಿಮ ಬೊಕ ನೈಋತ್ಯ ಇರಾನ್ ಡ್ ಕಾಪಿ ಬಣ್ಣದ ಕರಕುಲು ಪ್ರಚಲಿತವಾಡ್ ಇತ್ತ್oಡ್ ಸಂಸ್ಕøತಿಗುಳು ಪನ್ಪುನ ರಡ್ಡ್  ಮುಖ್ಯ ವಿಧಕುಳು ಗುರುತಿಸಲಾಂಡ್. ನಾಗರೀಕತೆತ ಬೆಳೆವಣಿಗೆಗ್ ಅವಶ್ಯಕವಾಯಿನ ಸಾಮಾನುಲು ಮಾತಾ ಈ ಕಾಲಡೇ ರೂಢಿಗ್ ಬತ್ತ್oಡ್. ಸುಮಾರ್ ಉದ್ದೇಶಗ್ಲೇಗಾದ್ ಉಪಯೋಗಿಸೆರೆ ಆಪುನಾಂಚಿನ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೀತಿದ ಎರಕ ಮೈತ್ ನ ತಾಮ್ರದ ವಸ್ತುಗ್ಲೆನ್, ಕರಕ್ಲೆನ್ಕರ ಮಲ್ಪೆರೆ  ಚಕ್ರ. ಐನ್ ಪೊತ್ತಾಯೆರೆ ಆವೆ,ಇಲ್ಲ್ ಕಟ್ಟರೆ ಅಚ್ಚಿರ್ದ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್ ನ ಇಟ್ಟಿಗೆ, ಮಾತಲಾ ಬಳಕೆಗ್ ಬತ್ತ್oಡ್. ಈ ಸಂಸ್ಕøತಿಗ್ಲೆಗ್ ಸಂಬಂಧಿಸಾಯಿನ ಮಣ್ಣ್ ದ ನಗ್ನ ಸ್ತ್ರೀ ಬೊಂಬೆಗುಳು ಆ ಕಾಲದ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಡೆವಳಿಕೆಗ್ಲೇ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು .ಸೈತ್ ನಕ್ಲೆನ್ ಇಲ್ಲ್ ದ ಉಲಾಯಿ ಗುಂಡಿಡ್ ಪಾಡುನ ಪದ್ಧತಿ ಇತ್ತ್oಡ್. ಕರಕ್ಲೆ ಮಿತ್ತ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುನ ಬಣ್ಣದ ಚಿತ್ರಗುಳು ಆ ಕಾಲದ ಕಲಾಭಿರುಚಿನ್ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುಂಡು .ಸುರು ಸುರುಕು ಜ್ಯಾಮಿತಿಕ ನಮೂನೆಗುಳು ಉಪಯೋಗಡ್ ಇತ್ತ್oಡ, ಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರಾಣಿ ಬೊಕ ಮನುಷ್ಯನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಚಿತ್ರಗುಳೂ ಬೊಕ ಅಯಿಕ್ಕ್ಳೆನ ಸೂಚ್ಯಚಿಹ್ನೆರ್ದ್ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುನ ವಿಧಾನಲಾ ಪ್ರಚಲಿತವಾಂಡ್. ಈ ಕರಕ್ಲೆ ಮಿತ್ತ್ ದ ಚಿತ್ರಗ್ಲೆಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುನ ವಸ್ತುಗ್ಲೆನ್ ಆಕಾರಾಗ್ ಕೈತಲ್ ದ  ಸೂಕ್ತ ಚಿಹ್ನೆಗ್ಲೆರ್ದ್ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುನ ವಿಧಾನರ್ದ್ ದುಂಬು ಲಿಪಿತ ಬೆಳೆವಣಿಗೆಗ್ ಸಾದಿ ಆಂಡ್ ಪಂದ್ ಕೆಲವೆರ್ ನೆನೆಪುವರ್. ಈ ಕಾಲಗ್ ಸಂಬಂಧಿಸಾಯಿನ ಅವಶೇಷಗ್ಲೆನ್ ಸಿಯಾಲ್ಕ್ ಸೂಸ, ಸವಾ, ಖೂಮ್, ಗಿಯಾನ್, ಬಕುನ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕಡೆಕ್ಲೆಡ್ ಗುರುತಿಸಾದೆರ್. ಉಂದು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗುಲು. ಆಂಡ 4ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಕಡೇತ ಭಾಗಡೇ ಕೈತಲ್ ದ ಇರಾಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ನಗರೀಕರಣದ ಸುರುತ ಸೂಚನೆಗುಳು ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತ್oಡ್. ಇರಾಕ್ ಗ್ ಸೇರಿಲೆಕನೇ ಉಪ್ಪುನ ವಾಯುವ್ಯವಾಯುವ್ಯೊ, ಇರಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯಡ್ಲಾ ಅವ್ವೆ ರೀತೀದ ನಾಗರಿಕತೆ ಅನತಿಕಾಲಡೇ ಬುಲೆಂಡ್. ಈ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಕಡೆತ ಭಾಗಡ್ ಇರಾನ್ ದೇಶಗ್ ಸುಮಾರ್ ಪೊಸ ಸಂಸ್ಕøತಿಗುಳು ಕಕಾರ್ ದೀಯ. ಉಂದು ಮಾತಾ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 3ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನಡ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗ್ಲೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬೆರೆದ್ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನ ಪಡೆಂಡ್. 3ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಇರಾನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗುಲು ಸುಮಾರ್ ಮಟ್ಟ್‌ಗ್ ಸುಮೇರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗ್ಲೆರ್ದ್ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದಿತ್ತ್ ಲೆಕ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಕಾಲಡ್ ಬುಳೆಯಿನ ಈ ರಡ್ಡ್ ದೇಶಗ್ಲೆ ವ್ಯಾಪಾರಸಂಬಂಧ ನೆಕ್ ಕಾರಣ ಆದುಪ್ಪೊಡು. ಇರಾನ್‌ದ ಪಶ್ಚಿಮಭಾಗದ ಎಲಾಮ್ ವಿಭಾಗ ವಂತೆ ಸಮಯ ಸುಮೇರಿಯದ ರಾಜ್ಯಾಡಳಿತಗ್ ಸೇರ್ದ್ ಇತ್ತ್oಡ್. ಈ ಕಾಲದ ಅವಶೇಷಗುಳು ಗಿಯಾನ್, ಹಿಸ್ಸಾರ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ದಿಕ್ಕುಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕಿನ್ಡ್.