ಪಂಪ
ಕನ್ನಡದ ದುಂಬುದ ಕವಿಕ್ಲೆಡ್ ಪಂಪ (ಕ್ರಿ.ಶ. ೯೦೨-೯೫೦) ಕನ್ನಡೊದ ಆದಿ ಮಹಾಕವಿ ಪಂಡ್ದ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆಯಿನಾಯೆ.[೧] ಇಮ್ಮಡಿ ಅರಿಕೇಸರಿನ ಆಸ್ಥಾನ ಕವಿಯಾದ್ ಇತ್ತ್ನ ಪಂಪೆ, ಗದ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ಪದ್ಯ ಸೇರ್ನ “ಚಂಪೂ” ಶೈಲಿಡ್ ಕೃತಿಕುಲೆನ್ ರಚಿಸಿಸಾದೆ. ಆದಿಕವಿ ಪಂಡ್ದ್ ಪುದರ್ ಪಡೆಯಿನ ಪಂಪೆ ಕನ್ನಡದ ರತ್ನತ್ರಯರೆಡ್ (ಪಂಪ, ಪೊನ್ನ ಬೊಕ್ಕ ರನ್ನ) ಒರಿ. ಪಂಪನ್ ಯುಗ ಪ್ರವರ್ತಕೆ ಪಂಡ್ದ್ ಕನ್ನಡಿಗೆರ್ ಗೌರವಿಸಾದ್ ಆಯನ ಕಾಲೊನು ‘ಪಂಪಯುಗ’ ಪಂಡ್ದ್ ಲೆತ್ತ್ದೆರ್. "ಆದಿಪುರಾಣ ಬೊಕ್ಕ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯ" ಉಂದು ರಡ್ಡ್ಲಾ, ಪಂಪನ ರಡ್ಡ್ ಮೇರು ಕೃತಿಕುಲು.[೨][೩]
ಹಿನ್ನೆಲೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಪಂಪೆ ಧಾರವಾಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಅಣ್ಣಿಗೇರಿಡ್ ಪುಟ್ಟ್ನಾಯೆ. ಪಂಪನ ಅಮ್ಮೆ ಭೀಮಪ್ಪಯ್ಯ ಅಪ್ಪೆ ಅಬ್ಬಣಬ್ಬೆ. ಕ್ರಿ.ಶ.ಸುಮಾರ್ ೯೩೫ ರ್ದ್ ೯೫೫ ಮುಟ್ಟ ಆಳ್ನ ವೇಮುಲವಾಡದ ಚಾಲುಕ್ಯ ವಂಶದ ಅರಸು ಇಮ್ಮಡಿ ಅರಿಕೇಸರಿನ ಆಶ್ರಯೊಡು ಇತ್ತೆ.
- ಪಂಪನ ಪೂರ್ವಜೆರ್ ವೆಂಗಿ ಮಂಡಲದಕುಲು. ವೆಂಗಿಮಂಡಲ ಕೃಷ್ಣಾ ಬೊಕ್ಕ ಗೋದಾವರಿ ಸುದೆಕುಲೆನ ನಡುಟ್ಟು ಇತ್ತ್ನ ಪ್ರದೇಶೊ. ಉಂದು ಇತ್ತೆದ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯೊದ ಕರೀಂ ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆದ ವೇಮುಲವಾಡ ಪನ್ಪುನ ಊರು.[೪] ಉಂದೆಟ್ಟ್ ಇತ್ತ್ನ ಏಳ್ ಗ್ರಾಮೊಲೆಡ್ ವೆಂಗಿಪಳು ಪನ್ಪುನವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅಗ್ರಹಾರ. ಅಲ್ಪ ಇತ್ತ್ನ ಜಮದಗ್ನಿ ಪಂಚಾರ್ಷೇಯ ಪ್ರವರದ ಶ್ರೀವತ್ಸ ಗೋತ್ರೊಗು ಸೇರ್ನ ಕುಟುಮೊಗು ಸೇರ್ನಾಯೆ ಪಂಪೆ.
- ಮಾಧವ ಸೋಮಯಾಜಿ ಪನ್ಪುನಾರೆನ್ ಪಂಪನ ಮನೆತನೊದ ಹಿರಿಯಯೆ ಪಂಡ್ದ್ ಗುರುತಿಸಾದೆರ್. ಇಂಬೆರ್ ಪಂಪನ ಮುತ್ತಜ್ಜನ ಅಮ್ಮೆ. ಮಾಧವ ಸೋಮಯಾಜಿನ ಮಗೆ ಅಭಿಮಾನ ಚಂದ್ರೆ. ಇಂಬೆರ್ ಇತ್ತೆದ ಗುಂಟೂರುದ ಕೈರಲ್ದ ಗುಂಡಿಕಱಗ್ ಸೇರ್ನ [ನಿಡುಗುಂದಿ]] ಪನ್ಪುನ ಅಗ್ರಹಾರೊಡು ಇತ್ತೆರ್. ಮೇರ್ ಪಂಪನ ಮುತ್ತಜ್ಜೆ.
- ಅಭಿಮಾನ ಚಂದ್ರನ ಮಗೆ ಕೊಮರಯ್ಯೆ. ಆಯನ ಕಾಲೊಡು ಈ ಕುಟುಂಬದಕ್ಲ್ ಬನವಾಸಿ, ಪಂಡ್ಂಡ ಕರ್ನಾಟಕದ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ/ಧಾರವಾಡ ಪ್ರದೇಶೊಗು ವಲಸೆ ಬತ್ತೆರ್. ಕೊಮರಯ್ಯೆ ಪಂಪನ ಅಜ್ಜೆ. ಆಯನ ಮಗೆ ಭೀಮಪಯ್ಯೆ. ಭೀಮಪಯ್ಯನ ಬುಡೆದಿ ಅಣ್ಣಿಗೇರಿದ ಜೋಯಿಸ ಸಿಂಘನ ಪುಲ್ಲಿ. ಪಂಪೆ ಮೊಕುಲೆನ ಮಗೆ. ಜಿನವಲ್ಲಭೆ ಪಂಪನ ಮೆಗ್ಯೆ.
- ಪಂಪನ ಅಮ್ಮೆ ಭೀಮಪ್ಪಯ್ಯೆ ಯಜ್ಞಯಾಗಾದಿಲೆನ ಹಿಂಸೆನ್ ವಿರೋಧಿಸಿಸಾಯಿನ ಜೈನ ಮತೊನು ಸ್ವೀಕರಿಸಾಯೆ. ದೇವೇಂದ್ರಮುನಿ ಪನ್ಪುನಾರ್ ಪಂಪನ ಗುರು.
ಜೀವನೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಪಂಪೆ ದೇಶೀ ಬೊಕ್ಕ ಮಾರ್ಗ ರಡ್ಡೆನ್ಲಾ ಸೇರಾವೊಂದು ಕೃತಿಲೆನ್ ರಚಿಸಾದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯದಂಚ ಉಪ್ಪುನವು ‘ಮಾರ್ಗ’, ಅಚ್ಚಕನ್ನಡದ ಶೈಲಿಡ್ ಉಪ್ಪುನವು ’ದೇಶೀ’ ಎನಿಸದ್ ಉಂಡು. ತನ್ನ ಕೃತಿಲೆನ ರಚನೆದ ಕಾಲೊಗು ಪಂಪೆ ಅರಿಕೇಸರಿನ ಆಶ್ರಯೊಡು ಇತ್ತೆ. ಪಂಪೆ ಅರಿಕೇಸರಿನ ಯೋಧೆ ಆದ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ದಂಡನಾಯಕೆ ಆದ್ ಇತ್ತೆ ಪನ್ಪುನ ಮಾತೆರ ಉಂಡು. ಖಡ್ಗನ್ ಪಂತೊಂದು ಪರಾಕ್ರಮಿಯಾಗದ್ ಯುದ್ಧ ಮಲ್ಪುನ ಪಂಪೆ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಡ್ ಅತ್ಯಂತ ಹಿಡಿತ ಇತ್ತ್ನಾಯೆ, ಪ್ರೀತಿಯಿತ್ತ್ನಾಯೆ. ತನ್ನ ದೇಶಪ್ರೇಮನ್, “ಆರಂಕುಶವಿಟ್ಟೊಡಂ ನೆನವುದೆನ್ನ ಮನಂ ಬನವಾಸಿ ದೇಶಮಂ” ಪಂಡ್ದ್ ಬಣ್ಣಿಸಾಯಿನ ಪಂಪೆ ತನ್ನ ಅಪ್ಪೆನಾಡ್ನ್ ಬಣ್ಣನೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಪುಗರ್ದೆ.
- ಪಂಪೆ ಪುಲಿಗೆರೆತ್ತ 'ತಿರುಳ್ ಗನ್ನಡೊ'ಡೇ ಕಾವ್ಯ ರಚನೆ ಮಲ್ತ್ದೆ ಪಂಡ್ದ್ ಪಂತೆ. ಪಂಪೆ ಆದಿಪುರಾಣೊನು ಕ್ರಿ.ಶ. ೯೪೧-೪೨ಟ್ ರಚಿಸಾಯೆ. ಉಂದು ಗುಣಸೇನಾಚಾರ್ಯನ ಪೂರ್ವಪುರಾಣೊಡು ಬತ್ತ್ನ ಪ್ರಥಮ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ವೃಷಭನಾಥನ ಕತೆನ್ ಪನ್ಪುಂಡು. ಪಂಪೆ ಆದಿಪುರಾಣೊನು ಮೂಜಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ರಚಿಸಾಯೆ ಪಂಡ್ದ್ ಆಯೆನೇ ಪಂಡೊಂದೆ.
- ಪಂಪನ ನನೊಂಜಿ ಕೃತಿ 'ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯ' ಉಂದು ಮಹಾಭಾರತೊದ ಕತೆನ್ ನಿರೂಪಿಸಾವುಂಡು. ವ್ಯಾಸೆರೆನ ಮಹಾಭಾರತೊ ಕತೆನ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಬಾಸೆಡ್, ದೇಶೀಯ ಗುಣಕುಲೆನ್ ಮೇಳವಿಸಾದ್ ಬರೆಯಿನ ಸುರುತ ಕೃತಿ. `ವ್ಯಾಸ ಮುನೀಂದ್ರರುಂದ್ರ ವಚನಾಮೃತವಾರ್ದಿಯನೀಸುವೆಂ ಕವಿ ವ್ಯಾಸನೆಂಬ ಗರ್ವಮೆನಗಿಲ್ಲ' ಪಂಡ್ದ್ ಬಾರಿ ವಿನಯೊಡು ಪಂತೆ. ಆಯಗ್ ಆಶ್ರಯ ಕೊರ್ನ ಅರಿಕೇಸರಿನ್ ಅರ್ಜುನಗ್ ಹೋಲಿಸಾದ್, ಆಯನೇ ಕಥಾನಾಯಕೆ ಆದ್ ಮಲ್ತೊಂದೆ. ಪಂಪೆ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯನ್ ಆಜಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬರೆದ್ ಮುಗಿತ್ತೆಗೆ. ಉಂದು ೧೪ ಆಶ್ವಾಸೊಲೆನ್, ೧೬೦೯ ಪದ್ಯೊಲು ಉಂದೆಟ್ಟ್ ಉಂಡು.
- ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯೊಡು ಪಂಪೆ ತನ್ನ ಆಶ್ರಯದಾತೆ ಆಯಿನ ಅರಿಕೇಸರಿನ್ ಅರ್ಜುನಗ್ ಹೋಲಿಸಾದ್ ಮಹಾಭಾರತದ ಕತೆನ್ ಬರೆತೆ. ತನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಗ್ ತಕ್ಕಾದ್, ತನ್ನ ಪರಿಸರಗು, ಆಶಯೊಗು ಬೋಡಿತ್ತಿಲೆಕ ಮಹಾಭಾರತದ ಕತೆನ್ ಬರೆತೆ.
- ಪಂಪೆ ಆಯನ ಕೃತಿಕುಲೆಡ್ ಪಂಡೊಂದ್ನ ವಿಚಾರೊರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅಯನ ಮೆಗ್ಯೆ ಕುರ್ಕ್ಕ್ಯಾಲ್ ಪನ್ಪುನ ಗ್ರಾಮೊಡು ನಡ್ಪಯಿನ ಶಾಸನೊರ್ದ್ ಈ ವಿವರೊಲು ತೆರಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು.
- ಪಂಪ ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ದ ಕವಿ ಮಲ್ಲ ಪುದರ್ದಾಯೆ. ಆಯೆ ಕ್ರಿ.ಶ. ೯೦೨/೩ ದ ದುಂದುಭಿ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರೊಡು ಭೀಮಪಯ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ಅಬ್ಬಣಬ್ಬೆ ಪನ್ಪಿನಾಕ್ಲೆನ ಮಗೆ ಆದ್ ಪುಟ್ಟಿಯೆ. ಇಂಬ್ಯೆನ ಮೆಗ್ಯನ ಪುದರ್ ಜಿನವಲ್ಲಭಂದ್.
- ಪಂಪನ್ "ಪಸರಿಪ ಕನ್ನಡಕ್ಕೊಡೆಯನೊರ್ವನೆ ಸತ್ಕವಿ ಪಂಪನಾವಗಂ" ಪಂಡ್ದ್ ಪುಣ್ಯಾಸ್ರವದ ಕವಿ ನಾಗರಾಜ ಪನ್ಪುನಾಯನ ಪಾತೆರ ಕನ್ನಡ ಕವಿಕುಲು ಪಂಪಗ್ ಸಲ್ಲಿಸಾಯಿನ ಕಾವ್ಯ ಗೌರವದ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ವಾಣಿ ಆದ್ ಉಂಡು. ಅವು ಅತ್ತಂದೆ ದುಂಬು ಬತ್ತ್ದ್ “ಏಂ ಕಲಿಯೋ, ಸತ್ಕವಿಯೋ? ಕವಿತಾಗುಣಾರ್ಣಭವಂ” ಪಂಡ್ದ್ಲಾ ಪಂಪನ್ ಪುಗರ್ದೆರ್.
- ಪಂಪೆ ಬರೆಯಿನ ರಡ್ಡ್ ಕೃತಿಕುಲು ಹಳಗನ್ನಡದ ಕಾವ್ಯ ರಚನೆದ ಮಿತ್ತ್ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವೊನು ಬೀರ್ದ್ಂಡ್. ಪುರಾಣ ಬೊಕ್ಕ ಇತಿಹಾಸೊಲೆನ್ ಕಾವ್ಯೊಗು ಅಳವಡಿಸಾವುನ ಮಾದರಿಯೊಂಜೆನ್ ನಿರ್ಮಿಸಾದ್ ಕೊರ್ಂಡ್. 'ಹಿತಮಿತ ಮೃದುವಚನ' ಪಂಡ್ದ್ ಪಂಪೆ ತನ್ನ ಭಾಷೆದ ಬಗೆಟ್ಟೇ ಪಂಡೊಂದೆ. ಈ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕವಿ ತನ್ನ ಕೃತಿಲೆಡ್ ಪರಿಶೀಲಿಸಾಯಿ ಆಶಯೊಲು, ಬಳಸ್ನ ರೂಪಕೊಲು ಆಧುನಿಕ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಕೃತಿಕುಲೆನ ಮಿತ್ತ್ಲಾ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರ್ದ್ಂಡ್.
- ವಿಶೇಷವಾದ್ ಕುವೆಂಪು ಪಂಪನ ರಡ್ಡ್ ಕಾವ್ಯೊಲೆನ ಆಶಯೊನು ಅರೆನ ಕಾದಂಬರಿಲೆಡ್ ಪೊಸಬಗೆಟ್ಟ್ ಅನ್ವೇಷನೆ ಮಲ್ತ್ನೆನ್ ತೂವೊಲಿ.
- ಪಂಪೆ ಚಾಲುಕ್ಯ ಅರಸೆ ಆಯಿನ ಇಮ್ಮಡಿ ಅರಿಕೇಸರಿನ ಆಶ್ರಯೊಡಿತ್ತಿನಾಯೆ.[೫] ಆಯೆ ಲಡಾಯಿದ ಕಲೊಟುಲಾ, ಬರವುಡುಲಾ ಬಾರೀ ಬಿರ್ಸೆ. ಅರಿಕೇಸರಿಗ್ ಗುಣಾರ್ಣವ ಪನ್ಪಿನ ಬಿರುದಿತ್ತಿನೆಕ್ಕ್ ಪಂಪಗ್ ಕವಿತಾ ಗುಣಾರ್ಣವಂದ್ ಲೆಪ್ಪುಲಾ ಉಂಡು.
- ಪಂಪೆ ಜೈನ ಕವಿ. ಆಯೆ ರಡ್ಡ್ ಕಾವ್ಯೊಲೆನ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಬರೆತೆ. ಸುರುತ್ತವು 'ಆದಿಪುರಾಣ ಪನ್ಪಿನ ಆಗಮ ಕಾವ್ಯ, ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯ ಪುದರ್ದ ಲೌಕಿಕ ಕಾವ್ಯ.[೬]
ಆದಿ ಪುರಾಣೊನು ಪಂಪೆ ಮೂಜಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬರೆಯಿನವುಂದ್ ತೆರಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಉಂದು ಜಿನಸೇನಾಚಾರ್ಯೆರೆನ ಪೂರ್ವ ಪುರಾಣದ ಆಧಾರೊಡು ಬರೆಯಿನವು. ಆದಿ ತೀರ್ಥಂಕರೆ ಆಯಿನ ವೃಷಭದೇವ/ಪುರುದೇವನಲಾ ಆಯನ ಜೋಕುಲಾಯಿನ ಭರತ ಬಾಹುಬಲಿನಕ್ಲೆನ ಕತೆನ್ಲಾ ಉಂದು ಪನ್ಪುಂಡು.ಉಂದೆಟ್ಟ್ ಆದಿನಾಥನ ಪತ್ತ್ ಪೂರ್ವಜನ್ಮೊಲಾಯಿನ ಜಯವರ್ಮ, ಮಹಾಬಲ, ಲಲಿತಾಂಗ, ವಜ್ರಜಂಘ, ಆರ್ಯ, ಶ್ರೀಧರದೇವ, ಸುವಿಧಿ, ಅಚ್ಯುತೇಂದ್ರ, ವಜ್ರನಾಭಿ ಬೊಕ್ಕ ಅಹಮಿಂದ್ರ- ಮೆಕ್ಲೆನ ಕತೆಲಾ ಉಂಡು.
ಕೃತಿಕುಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಈ ರಡ್ಡ್ ಕಾವ್ಯೊಲುಲಾ ಚಂಪೂ ಶೈಲಿಡ್ ಉಲ್ಲ.
ಬನವಾಸಿದ ವರ್ಣನೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪಂಪನ ಭಾರತಕಾವ್ಯೊಡು ಬರ್ಪುನ ಬನವಾಸಿದ ವರ್ಣನೆನ್ ಕೊರ್ಪುನ ಪದ್ಯೊಲು
- ಸೊಗಯಿಸಿ ಬಂದ ಮಾಮರನೆ ತಳ್ತೆಲೆವಳ್ಳಿಯೆ ಪೂತ ಜಾತಿ ಸಂ
- ಪಗೆಯೆ ಕುಕಿಲ್ವ ಕೋಗಿಲೆಯೆ ಪಾಡುವ ತುಂಬಿಯೆ ನಲ್ಲರೊಳ್ಮೊಗಂ|
- ನಗೆಮೊಗದೊಳ್ ಪಳಂಚಲೆಯೆ ಕೂಡುವ ನಲ್ಲರೆ ನೋೞ್ಪೊಡಾವ ಬೆ
- ಟ್ಟುಗಳೊಳಮಾವ ನಂದನವನಂಗಳೊಳಂ ಬನವಾಸಿ ದೇಶದೊಳ್|| ೨೮ (ಚಂಪಕಮಾಲೆ)
ಗದ್ಯ ಭಾಗೊ: ಬನವಾಸಿ ದೇಶೊದ ವಾ ಬೆಟ್ಟೊಲೆಡ್ಲಾ ಉದ್ಯಾನ ಕಾಡ್ಲೆಡ್ಲಾ ತೂಪುಂಡ ಸೊಗಸಾದ್ ಫಲ ಬುಡ್ದ್ ಉಪ್ಪುನ ಕುಕ್ಕುದ ಮರಕುಲೇ; ದಟ್ಟವಾದ್ ಸೇರ್ದ್ ಉಪ್ಪುನ ಬಚ್ಚಿರೆದ ಬಳ್ಳುಲೇ, ಪೂನು ಬುಡ್ದ್ ಉಪ್ಪುನ ಜಾಜಿ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಪಗೆದ ದಯಿಕುಲೇ; ಸುಸ್ವರವಾಗದ್ ಬುಲ್ತ್ತ್ದ್ ಸಬ್ದ ಮಲ್ಪುನ ಕೋಗಿಲೆ, ಝೇಂಕರ ಮಲ್ಪುನ ದುಂಬಿಲೇ, ಪ್ರೇಯಸಿಯೆರೆನ ಎಡ್ಡೆ ಮೋನೆಲೇ, ತೆಲಿಕೆದ ಮೋನೆಡ್ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಸೇರುನ ನಲ್ಲೆರೇನಕುಲೇ.
- ಚಾಗದ ಭೋಗದಕ್ಕರದ ಗೇಯದ ಗೊಟ್ಟಿಯಲಂಪಿನಿಂಪುಗ
- ಳ್ಗಾಗರವಾದ ಮಾನಸರೆ ಮಾನಸರಂತವರಾಗಿ ಪುಟ್ಟಲೇ|
- ನಾಗಿಯುಮೇನೊ ತೀರ್ದಪುದೆ ತೀರದೊಡಂ ಮಱದುಂಬಿಯಾಗಿ ಮೇಣ್
- ಕೋಗಿಲೆಯಾಗಿ ಪುಟ್ಟುವುದು ನಂದನದೊಳ್ ವನವಾಸಿ ದೇಶದೊಳ್|| ೨೯ (ಉತ್ಪಲಮಾಲೆ)
ಗದ್ಯಭಾಗೊ: ಆ ಬನವಾಸಿ ದೇಶೊಡು ತ್ಯಾಗ, ಭೋಗ, ವಿದ್ಯೆ, ಸಂಗೀತ-ಗೋಷ್ಠಿಲೆನ ಸಂತೋಷ ಸೌಖ್ಯಗು ಅನರಾದ್ ಉಪ್ಪುನ ನರಮಾನಿನಕುಲೇ ನರಮಾನಿಲು. ಅಂಚಿನ ಅದೃಷ್ಟಶಾಲಿಲ್ ಆಯಿನ ನರಮಾನಿಲ್ ಆದ್ ಪುಟ್ಟಿಯೆರೆ ದಾದ ಅಂಡಲಾ ತಾನೇ ಸಾಧ್ಯನಾ? ಅಂಚ ಸಾಧ್ಯ ಆಯಿಜಿಂಡಲಾ ಆ ಬನವಾಸಿ ದೇಶೊದ ನಂದನವನಕುಲೆಡ್ ಮರಿದುಂಬಿಯಾದ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಕೋಗಿಲೆ ಆದ್ ಅಂಡಲಾ ಪುಟ್ಟೊಡು.
- ತೆಂಕಣ ಗಾಳಿ ಸೋಂಕಿದೊಡಮೊಳ್ನುಡಿಗೇಳ್ದೊಡಮಿಂಪನಾಳ್ದ ಗೇ
- ಯಂ ಕಿವಿವೊಕ್ಕೊಡಂ ಬಿರಿದ ಮಲ್ಲಿಗೆಗಂಡೊಡಮಾದ ಕೆಂದಲಂ|
- ಪಂಗೆಡೆಗೊಂಡೊಡಂ ಮಧುಮಹೋತ್ಸವಮಾದೊಡಮೇನನೆಂಬೆನಾ
- ರಂಕುಸವಿಟ್ಟೊಡಂ ನೆನೆವುದೆನ್ನ ಮನಂ ವನವಾಸಿ ದೇಶಮಂ|| ೩೦ (ಉತ್ಪಲಮಾಲೆ)
ಗದ್ಯಭಾಗೊ: ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕ್ದ ತಂಪಾಯಿನ ಗಾಳಿದ ಸ್ಪರ್ಶ ಆಂಡಲಾ ಎಡ್ಡೆ ಪಾತೆರನ್ ಕೇಂಡ್ಂಡಲಾ ಇಂಪಾಯಿನ ಗಾನೊ ಕೆವಿನ್ ಪ್ರವೇಶ ಮಲ್ತ್ಂಡ ಅರಳ್ನ ಮಲ್ಲಿಗೆದ ಪೂನು ತೂಂಡಲಾ ನಿದ್ರಾಮುದ್ರಿತವಾಯಿನ ರತಿಸೌಖ್ಯೊಗು ಪಾತ್ರ ಆಂಡಲಾ ವಸಂತೋತ್ಸವ ಪ್ರಾಪ್ತ ಆಂಡಲಾ ದಾದ ಪನಡ್ ಏರ್ ಬೊಡ್ಚಿ ಪಂಡ್ದ್ (ಬೇಡವೆಂದು ತಡೆದು) ಅಂಕುಶೊರ್ದು ಕುತ್ತ್ಂಡಲಾ ಎನ್ನ ಮನಸ್ಸ್ ಬನವಾಸಿ ದೇಶೊನು ನೆನೆಪುಂಡು. [೮] ಗದ್ಯಾನುವಾದ [೯]
ಪಿದಯಿದ ಸಂಪರ್ಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಧಾರವಾಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಣ್ಣಿಗೇರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪಂಪನಮನೆ/ ವಂಶದವರ ಮನೆ- ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರಕ
- ನಮ್ಮ ಕರ್ನಾಟಕ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಪಂಪ (ಇದು ಕೆಟ್ಟಿದೆ)
- ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಪಂಪ
ಉಲ್ಲೇಕೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ http://www.kannadakavi.com/kavikoota/1halekannada/pampa.htm
- ↑ https://www.google.co.in/search?q=adikavi+pampa&biw=1525&bih=743&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0CAYQ_AUoAWoVChMIiJuYt7ayxwIVUBuOCh076QvA&dpr=0.9
- ↑ the above url is provided by ABHIJATHA SHANKAR AKA TWAIN
- ↑ ಪಂಪ, ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ೧೯೫೭
- ↑ "ಕಣಜ ಜಾಲತಾಣೊಡು ಇಪ್ಪುನ ಲೇಕನೊ". Archived from the original on 2017-05-02. Retrieved 2016-10-01.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (help) - ↑ Singh, Upinder (2016), A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century, Pearson Education, ISBN 978-93-325-6996-6
- ↑ https://www.kendasampige.com/ಈ-ಭೋಗದ-ಜಗತ್ತೇ-ಬೇರೆ-ಆದಿಪುರ/
- ↑ ಪಂಪಭಾರತ : ಗದ್ಯಾನುವಾದ - ಚತುರ್ದಶಾಶ್ವಾಸಂ ಪದ್ಯ ೪೩-೫೨
- ↑ name="ಪಂಪಭಾರತ : ಗದ್ಯಾನುವಾದ - ಚತುರ್ಥಾಶ್ವಾಸಂ">"ಪಂಪಭಾರತ : ಗದ್ಯಾನುವಾದ - ಚತುರ್ಥಾಶ್ವಾಸಂ".