ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ
ಆಧುನಿಕ ಕನ್ನಡೊ ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಮಹೋನ್ನತ ಬೂಕು ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ.[೧] ಈ ಬೂಕುನು ಬರೆತಿನಾರ್ ಕುವೆಂಪು.ಮಹಾಕಾವ್ಯೊದ ರಚನೆದ ಯುಗೊ ಮುಗಿದೇ ಪೋಂಡ್ ಪಂಡೊಂದಿಪ್ಪುನಗ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿನ ಆಧುನಿಕ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊ ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ.[೨] ವಾಲ್ಮೀಕಿನ ಕಥಾ ಹಂದರೊದ ಮಿತ್ತ್ ಸರ್ವೋದಯ ಸಮನ್ವಯ ತತ್ವೊಲೆನ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಾದ್ ರಚಿನೆಯಾಯಿನ ಈ ಬೂಕು ’ಕುವೆಂಪು ಸಿಟ್ಟಿಸಾಯಿನ’ ಮಹಾಬೂಕುಲಾ ಅಂದ್.[೩] 'ಬಹಿರ್ಘಟನೆನ್ ಪ್ರತಿಕೃತಿಸಾವುನ ಲೌಕಿಕೊ ಚರಿತ್ರೆ ಮಾಂತ್ರತ್ತಂದೆ, ಅಲೌಕಿಕೊ ನಿತ್ಯೊ ಸತ್ಯಂಗಳೊನು ಪ್ರತಿಮಿಸವುನ ಸತ್ಯಸ್ಯೊ ಸತ್ಯೊ ಕಥನೊ’ಲಾ ಅಂದ್. ಸುಮಾರ್ ಒರ್ಂಬೊ ವರ್ಷೊದ ಸುದೀರ್ಘೊ ಕಾಲಾವಧಿಡ್ ಈ ಕಾವ್ಯೊ ರಚಿತವಾತ್ಂಡ್. ಕನ್ನಡೊಗ್ ಸುರುತ ಜ್ಞಾನಪೀಠೊ ಪುರಸ್ಕಾರೊನುಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಅಕಾಡೆಮಿದ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಪುರಸ್ಕಾರೊನುಲಾ ಒದಗಾದ್ ಕೊರ್ನ ಬೂಕು ಇಂದಾತ್ಂಡ್. ಮಹಾಕಾವ್ಯೊದ ನಡೆಕ್ ಅನ್ವಯವಾಪುನಂಚನೆ ಪುನರ್ ರೂಪೊದ ಮಹಾಛಂದಸ್ಸ್ ಸರಳರಗಳೆಡ್ ಈ ಬೂಕು ರಚಿನೆಯಾತ್ಂಡ್. ಕಾವ್ಯೊದ ನಡೆಕ್ ದಿಂಜ ಮಹೋಪಮೆಗ್ಲೆನ್ ಕವಿ ಸೇರಾವೊಂದೆರ್. ಇಂಚ ಪ್ರಸ್ತುತಿ, ಛಂದಸ್ಸು, ಅಲಂಕಾರೊ, ಯುಗಧರ್ಮೊ ಮಾಂತ ವಿಷಯೊಡ್ಲಾ ಇಂದೊಂಜಿ ಆಚಾರ್ಯ ಬೂಕುಂದು ಪುದರ್ ಪಡೆವೊಂದ್ಂಡ್.
ಬೂಕುನು ಅರ್ಪಣೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಬೂಕುದ ಆರಂಭೊಡೆ, ಕವಿ ತನ್ನ ಮೆಚ್ಚ್ದ ಗುರುಕುಲಾಯಿನ ಶ್ರೀ ವೆಂಕಣ್ಣಯ್ಯೆರೆಗ್ ಕಾವ್ಯೊನು ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಲ್ಪುನ ಬುಕ್ಕೊ ಆ ಮೂಲಕೊ ನಿತ್ಯ ಸತ್ಯೊನು ಸಾರುನ ಕಾವ್ಯೋದ್ದೇಸೊನು ಇಂಚ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಾದೆರ್.
ಶ್ರೀ ವೆಂಕಣ್ಣಯ್ಯನವರಿಗೆ
ಇದೊ ಮುಗಿಸಿ ತಂದಿಹೆನ್ ಈ ಬೃಹದ್ ಗಾನಮಂ
ನಿಮ್ಮ ಸಿರಿಯಡಿಗೊಪ್ಪಿಸಲ್ಕೆ, ಓ ಪ್ರಿಯ ಗುರುವೆ.
ಕರುಣಿಸಿಂ ನಿಮ್ಮ ಹರಕೆಯ ಬಲದ ಶಿಷ್ಯನಂ,
ಕಾವ್ಯಮಂ ಕೇಳ್ವೊಂದು ಕೃಪೆಗೆ ಕೃತ ಕೃತ್ಯನಂ
ಧನ್ಯನಂ ಮಾಡಿ. ನೀಮುದಯರವಿಗೈತಂದು
ಕೇಳಲೆಳಸಿದಿರಂದು. ಕಿರುಗವನಗಳನೋದಿ
ಮೆಚ್ಚಿಸಿದೆನನಿತರೊಳೆ ಬೈಗಾಯ್ತು. “ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ
ಬರುವೆ. ದಿನವೆಲ್ಲಮುಂ ಕೇಳ್ವೆನೋದುವೆಯಂತೆ ;
ರಾಮಾಯಣಂ ಅದು ವಿರಾಮಾಯಣಂ ಕಣಾ !”
ಎಂದು ಮನೆಗೈದಿದಿರಿ. ಮನೆಗೈದಿದಿರಿ ದಿಟಂ ; ೧೦
ದಿಟದ ಮನೆಗೈದಿದಿರಿ !
ಇದೊ ಬಂದಿರುವೆನಿಂದು
ಮುಗಿಸಿ ತಂದಿಹೆನಾ ಮಹಾಗಾನಮಂ. ಪಿಂತೆ
ವಾಲ್ಮೀಕಿಯುಲಿದ ಕಥೆಯಾದೊಡಂ, ಕನ್ನಡದಿ
ಬೇರೆ ಕಥೆಯೆಂಬಂತೆ, ಬೇರೆ ಮೈಯಾಂತಂತೆ,
ಮರುವುಟ್ಟುವಡೆದಂತೆ ಮೂಡಿದೀ ಕಾವ್ಯಮಂ
ವಿಶ್ವವಾಣಿಗೆ ಮುಡಿಯ ಮಣಿ ಮಾಡಿಹೆನ್, ನಿಮ್ಮ
ಕೃಪೆಯಿಂದೆ.- ಪೂರ್ವದ ಮಹಾಕವಿಗಳೆಲ್ಲರುಂ
ನೆರೆದ ಸಗ್ಗದ ಸಭೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿರೆನ್ನನುಂ :
ಸಂಘಕೆ ಮಹಾಧ್ಯಕ್ಷರಲ್ತೆ ನೀಂ ? ಕಿರಿಯನಾಂ
ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಹಾಡುವೆನ್, ಕೇಳ್ವುದಾಶೀರ್ವಾದಂ ! ೨೦
ನುಡಿಯುತಿಹುದಾ ದಿವ್ಯ ಕವಿಸಭೆಗೆ ಗುರುವಾಣಿ, ಕೇಳ್
ಆಲಿಸಾ ಗುರುಕೃಪೆಯ ಶಿಷ್ಯ ಕೃತಿ ಸಂಕೀರ್ತಿಯಂ :
“ಬಹಿರ್ಘಟನೆಯಂ ಪ್ರತಿಕೃತಿಸುವಾ ಲೌಕಿಕ
ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ತಿದು, ಅಲೌಕಿಕ ನಿತ್ಯ ಸತ್ಯಂಗಳಂ
ಪ್ರತಿಮಿಸುವ ಸತ್ಯಸ್ಯ ಸತ್ಯ ಕಥನಂ ಕಣಾ,
ಶ್ರೀ ಕುವೆಂಪುವ ಸೃಜಿಸಿದೀ ಮಹಾಛಂದಸಿನ
ಮೇರುಕೃತಿ, ಮೇಣ್ ಜಗದ್ಭವ್ಯ ರಾಮಾಯಣಂ !
ಬನ್ನಿಮಾಶೀರ್ವಾದಮಂ ತನ್ನಿಮಾವಿರ್ಭವಿಸಿ
ಅವತರಿಸಿಮೀ ಪುಣ್ಯಕೃತಿಯ ರಸಕೋಶಕ್ಕೆ,
ನಿತ್ಯ ರಾಮಾಯಣದ ಹೇ ದಿವ್ಯ ಚೇತನಗಳಿರ ! ೩೦
ವಾಗರ್ಥ ರಥವೇರಿ, ಭಾವದಗ್ನಿಯ ಪಥಂ
ಬಿಡಿದು ಬನ್ನಿಂ, ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ ಪೂಜೆಯಂ
ಸಹೃದಯ ಹೃದಯ ಭಕ್ತಿ ನೈವೇದ್ಯಮಂ ಕೊಂಡು
ಓದುವರ್ಗಾಲಿಪರ್ಗೊಲಿದೀಯೆ ಚಿತ್ಕಾಂತಿಯಂ !
ನಿತ್ಯಶಕ್ತಿಗಳಿಂತು ನೀಂ ಕಥೆಯ ಲೀಲೆಗೆ ನೋಂತು
ರಸರೂಪದಿಂದಿಳಿಯುತೆಮ್ಮೀ ಮನೋಮಯಕೆ,
ಪ್ರಾಣಮಯದೊಳ್ ಚರಿಸುತನ್ನಮಯಕವತರಿಸೆ ;-
ಶ್ರೀ ರಾಮನಾ ಲೋಕದಿಂದವತರಿಸಿ ಬಂದು
ಈ ಲೋಕಸಂಭವೆಯನೆಮ್ಮ ಭೂಜಾತೆಯಂ
ಸೀತೆಯಂ ವರಿಸುತಾಕೆಯ ನೆವದಿ ಮೃಚ್ಛಕ್ತಿಯಂ ೪೦
ಮರ್ದಿಸುತೆ, ಸಂವರ್ಧಿಸಿರ್ಪವೋಲ್ ಚಿಚ್ಛಕ್ತಿಯಂ;-
ರಾವಣಾವಿದ್ಯೆಯೀ ನಮ್ಮ ಮರ್ತ್ಯಪ್ರಜ್ಞೆ ತಾಂ
ತನ್ನ ತಮದಿಂ ಮುಕ್ತಮಪ್ಪುದು, ದಿಟಂ, ನಿಮ್ಮ
ದೀಪ್ಯ ದೈವೀ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಮೃತ ಗೋಪುರಕೇರ್ವವೋಲ್ !
ಓ ಬನ್ನಿಮವತರಿಸಿಮೀ ಮೃತ್ಕಲಾ ಪ್ರತಿಮೆಯೊಳ್
ಚಿತ್ಕಲಾ ಪ್ರಾಣಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ತಾನಪ್ಪವೋಲ್ !
ಸಂಪುಟೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ನಾಲ್ ಸಂಪುಟೊ ಅಡಿಟ್ ವಿಸ್ತರಿಸಾದಿಪ್ಪುನ ಐವೊ ಸಂಚಿಕೆಡ್ ಒಟ್ಟು ೨೨೨೯೧ ಸಾಲುಲು ದಿಂಜಿದುಂಡು.
ಅಯೋಧ್ಯಾ ಸಂಪುಟಂ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಕವಿಕೃತು ದರ್ಶನಂ (೭೧೪)
- ಶಿಲಾ ತಪಸ್ವಿನಿ (೬೮೭)
- ಮಮತೆಯ ಸುಳಿ ಮಂಥರೆ (೬೨೯)
- ಊರ್ಮಿಳಾ (೫೯೩)
- ಭರತಮಾತೆ (೩೦೮)
- ಅಗ್ನಿಯಾತ್ರೆ (೩೪೨)
- ಚಿತ್ರಕೂಟಕೆ (೪೪೦)
- ಕುಣಿದಳುರಿಯ ಊರ್ವಶಿ (೨೫೦)
- ಪಾದುಕಾ ಕಿರೀಟಿ (೬೪೦)
- ಅತ್ರಿಯಿಂದಗಸ್ತ್ಯಂಗೆ (೪೭೯)
- ಪಂಚವಟಿಯ ಪರ್ಣಕುಟಿ (೪೧೧)
ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾ ಸಂಪುಟಂ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಲಂಕೇಶನೊಲಿಸಿದನು ಮಾರೀಚನಂ (೪೩೮)
- ಓ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾ! (೯೦೭)
- ಶಬರಿಗಾದನು ಅತಿಥಿ ದಾಶರಥಿ (೩೮೫)
- ಅತ್ತಲಾ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೆಯೊಳ್ (೧೮೮)
- ಪೂಣ್ದೆನಗ್ನಿಯೆ ಸಾಕ್ಷಿ! (೪೧೬)
- ನೀಂ ಸತ್ಯವ್ರತನೆ ದಿಟಂ! (೪೬೫)
- ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಲಂಕಾ (೩೧೧)
- ನಾನಕ್ಕನೆನ್ ನಿನಗೆ, ತಂಗೆ! (೨೧೨)
- ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆ (೫೮೩)
- ಇರ್ದುದು ಮಹೇಂದ್ರಾಚಲಂ (೧೦೯೮)
- ಸಾಗರೋಲ್ಲಂಘನಂ (೪೪೧)
- ೩ದಶಶಿರ ಕನಕಲಕ್ಷ್ಮಿ (೩೪೮)
ಲಂಕಾ ಸಂಪುಟಂ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಕನಕಲಂಕಾನ್ವೇಷಣಂ (೭೫೨)
- ವನಮಂ ಪೊಕ್ಕನಶೋಕಮಂ (೨೯೪)
- ಕಂಡನಾ ಹದಿಬದೆಯರಧಿದೇವಿಯಂ (೩೫೩)
- ಅಶ್ರುಗಂಗೋತ್ರಿ (೭೧೭)
- ಕಿವಿಗೊಟ್ಟನವನಿಜಾ ರಮಣಂ (೨೯೪)
- ರಣವ್ರತರ್ ವಹ್ನಿರಂಹರ್ (೨೯೭)
- ಅತ್ತಲಾ ದೈತ್ಯ ಸಭೆಯೊಳ್ (೬೧೮)
- ನಿನ್ನಮಗಳಲ್ತೆನ್ನವಳ್ ಅನಲೆ! (೨೩೨)
- ಮರಣಮಥವಾ ಶರಧಿತರಣಂ! (೪೫೪)
- ಶುಕಂ ಸಾರಣಂವೆರಸಿ (೨೩೪)
- ಸಫಲಮಾಯ್ತಾ ರಾಯಭಾರಂ (೧೬೬)
- ಸೈನ್ಯ ಗುಪ್ತಿ (೩೦೫)
- ಸ್ವಪ್ನದೇವಿಗೆ ತಪೋಲಕ್ಷ್ಮಿ (೩೨೨)
- ಅದ್ವಿತೀಯಮಾ ದ್ವಿತೀಯಂ ದಿನಂ (೪೭೦)
ಶ್ರೀ ಸಂಪುಟಂ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಕುಂಭಕರ್ಣನನೆಬ್ಬಿಸಿಮ! (೪೩೩)
- ರಸಮಲ್ತೆ ರುದ್ರದೃಷ್ಟಿಗೆ ರೌದ್ರಮುಂ! (೫೨೨)
- ದೂರಮಿರದಿನ್ ಸುಗತಿ! (೨೬೮)
- ಮಡಿದನಿಂದ್ರಜಿತು ಐಂದ್ರಾಸ್ತ್ರದಿಂ (೬೬೧)
- ನೀಂ ಮಹಚ್ಛಿಲ್ಪಿ ದಿಟಂ! (೩೭೨)
- ಶ್ರೀರಾಮ ರಾವಣ ಚಿತ್ತಪಸ್ಶ್ರೀ (೪೬೧)
- ದಶಾನನ ಸ್ವಪ್ನಸಿದ್ಧಿ (೩೩೦)
- ಅರಾವಣಂ ವಾ ಅರಾಮಂ ದಿಟಂ! (೫೦೦)
- ಸೆರೆ ಸಿಲ್ಕಿದನೊ ವೈರಿ! (೨೬೨)
- ದೈತ್ಯನೇರ್ದನ್ ಚೈತ್ಯಮಂಚಮಂ (೩೮೫)
- ರಯ್ಗೆ ಕರೆದೊಯ್, ಓ ಅಗ್ನಿ! (೬೦೮)
- ತಪಸ್ಸಿದ್ಧಿ (೪೫೮)
- ಅಭಿಷೇಕ ವಿರಾಟ್ ದರ್ಶನಂ (೨೩೮)
ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- http://kannadadeevige-literature.blogspot.in/2013/08/blog-post_30.html www.kannadadeevige.blogspot.in
ಉಲ್ಲೇಕೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ en:Sri Ramayana Darshanam
- ↑ http://books.google.co.in/books?id=KnPoYxrRfc0C&pg=PA4159&lpg=PA4159&dq=sri+ramayana+darshanam&source=bl&ots=Y5MBF0lDCW&sig=mzDEuQY_ExiGkXY_jSpX62xHBhM&hl=en&ei=NqxyS5-hI4yOkQXJ3u39CQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CB4Q6AEwCA#v=onepage&q=sri%20ramayana%20darshanam&f=false
- ↑ en:Ramayana