ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತ ಸಾಲ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯರ್ದ್

ಹಿಮಾಲಯ ಒಂಜಿ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿ. ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟೊಡ್‍ದು ಸುಮಾರ್ ೧೮,೦೦೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರೊಡು ಉಂಡು[೧]. ಉಂದು ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಪ್ರಸ್ಥಬೂಮಿನ್ ಭಾರತೊಡ್‌ದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಲ್ಪುಂಡು. ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಬುಕ್ಕ ಇತ್ತೆಗ್ಲಾ ಪಗೆನಕುಲು ನಮ ದೇಸೊದುಲಾಯಿ ನೂರಂದಿಲೆಕ ತೂವೋಮ್ಬುನ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಯಿನ ಚಿಮತ್ತ ಗೋಡೆದಲೆಕ್ಕ ಸಾಯ ಮಲ್ಪುಂಡು. ಸಂಸ್ಕೃತ ಬಾಸೆಡ್ ಹಿಮ ಪಂಡ ಚಿಮ, ಆಲಯ ಪಂಡ ಇಲ್ಲ್ ಇಜ್ಜಿಡ ಮಂದಿರ ಪಂದ್ ಅರ್ತ. ಪನ್ನಗ ಈ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿ ಚಿಮತ್ತ ಮಂದಿರ ಪಂದ್ ಅರ್ತ.

ಒಂಜಿ ಲೆಕ್ಕದ ಪ್ರಕಾರ, ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಡ್ ೩೦೦೦ಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ಪರ್ವತೊಲು ಉಲ್ಲ[೨]. ಐಟ್, ಇಡಿ ಜಗತ್‍ಡೆ ಮಸ್ತ್ ಎತ್ತರವಾಯಿನ ಪರ್ವತ ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಮುಲ್ಪ ಉಂಡು ಉಂಡು. ಪರ್ವತೊಲು ಮಾತ್ರ ಅತ್ತ್, ಗಂಗಾ, ಸಿಂಧೂ, ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಾ, ಸರಸ್ವತಿ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ತುದೆಕುಲು ಪುಟ್ಟು ಪಡೆವುನಲಾ ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಡೆ ಆದ್ ಉಂಡು. ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿದ ಒಟ್ಟು ಉದ್ದ ೨,೩೦೦ ಕಿಲೊ ಮೀಟರ್[೩]. ಹಿಮಾಲಯ ಒಟ್ಟು ೫ ದೇಸೊಲೆಡ್ - ಭೂತಾನ್, ಭಾರತ, ನೇಪಾಳ, ಚೀನಾ ಬುಕ್ಕ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ- ಪರಡ್‌ದ್ಂಡ್. ವಾಯುವ್ಯ ಬಾಗೊಡು ಕಾರಾಕೋರಮ್ ಬುಕ್ಕ ಹಿಂದೂಕುಷ್ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿ, ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕ್‌ಡ್ ಟಿಬೆಟ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ ಬುಕ್ಕ ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕ್‌ಡ್ ಇಂಡೋಗಂಗಾ ಬೈಲ್ ಪ್ರದೇಸೊ- ಉಂದು ಹಿಮಾಲಯದ ಕಡೆ ಬುಕ್ಕ ಕೊಡಿ ಆದುಂಡು.

ಹಿಮಾಲಯ ಸಾಲ್ ಉಂಡಾಯಿನ ಬಗೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಹಿಮಾಲಯ ಉಂಡಾಯಿನ ಬಗೆನ್ ತೆರಿಯೊಡಾಂಡ ಸುರುಕು ನಮ ಭೂಮಿ ಇತ್ತೆದ ಸ್ವರೂಪೊಗು ಬರ್‍ರ ದುಂಬು ಎಂಚ ಇತ್ಂಡ್ ಪಂದ್ ತೆರಿಯೊಡು. ಉಂದೆತ ಬಗ್ಗೆ ಮಸ್ತ್ ಸಂಸೋಧನೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ವಿಸಯೊಲೆನ್ ತೆರಿಪಾಯಿನಾರ್ ಜರ್ಮನಿದ ಕ್ರೈಸ್ತ ಪಾದ್ರಿನ ಮಗೆ ಅಲ್ಫ್ರೆಡ್ ವೆಗನರ್. ಉಂಬೆರ್ ಇತ್ತೆ ಇಪ್ಪುನ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭೂಖಂದೊಲೆನ ಬರಿನ್ ಪರೀಕ್ಶಿಸಾಯೆರ್. ಐತ ಒಟ್ಟುಗು, ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಬರಿತ ಮಣ್ಣ್ ಕಲ್ಲ್, ನೆಲತ್ತ ಅಡಿಟ್ ಇತ್ತಿನ ಶಿಲೆತ್ತ ಪದರೊಲೆನ್ ಮತಾ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಲ್ತಿನ ವೆಗೆನರ್, ೨೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಸೊಗು ದುಂಬು ಈ ಮಾತ ಖಂಡೊಲು ಒಂಜೇ ಆದಿತ್ತ ಪನ್ಪಿನ ವಿಸಯೊನ್ ಲೋಕೊರ್ಮೆ ತೆರಿಪಾಯೆರ್[೪].

ನಮ ತೂವೊಂದು ಇಪ್ಪುನ ಭೂಮಿದ ನಕ್ಷೆ ಇತ್ತೆದ ಲೆಕ ದುಂಬು ಇತೀಜಿ. ಸುಮಾರ್ ೧೦೦ ಕೋಟಿ ವಸೊಗು ಪಿರಾಕ್‌ಡ್ ಮಾತಾ ಖಂಡೊಲು ಒಂಜೇ ಭೂಬಾಗ ಆದಿತ್ಂಡ್. ಉಂದೆಕ್ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು ಆದ್ ಇತ್ತೆದ ಅಂಟಾರ್ಟಿಕ ಖಂಡ ಇತ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆದ ನಮ ದೇಸ ಬುಕ್ಕ ಅಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ದೇಸ ಒಂಜೇ ಆದಿತ್ಂಡ್. ಈ ಭೂಬಾಗ ಅಂಟಾರ್ಟಿಕಗ್ ಅಂಟ್‍ದ್ ಇತ್ಂಡ್. ನಮ ದೇಸೊದ ಮೂಡಾಯಿ ಗಟ್ಟ ಬುಕ್ಕ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಗಟ್ಟಪ್ರದೇಸೊಲು ಅಪಗನೇ ಅಸ್ತಿತ್ವೊಡು ಇತ್ಂಡ್. ರಾಜಸ್ತಾನೊದ ಅರಾವಳಿ ಸಾಲ್‌ಲಾ ಇತ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆ ಇಪ್ಪುನ ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯೊದ ನೆಲತ ಮಾತಾ ಬರಿಟ್ ಮಲ್ಲ ಮಲ್ಲ ಕಣಿ ಇತ್ತ. ಉಲಾಯಿಡ್ ಲಾವಾರಸ ಪರತೊಂದಿತ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆದ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ ಅಪಗ ಕಣಿಟ್ ಇತ್ಂಡ್‌ಗೆ. ಈ ನೆಲಕ್ ಪ್ಯಾಂಜಿಯಾ ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಇತ್ಂಡ್. ಅಂಚನೆ, ಇತ್ತೆ ಇತ್ತಿಲೆಕ ಹಿಂದು ಮಹಾಸಾಗರ ಫೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರ ಉಂದು ಮಾತ ಇತ್ತಿಜಿ. ಇತ್ತಿನವು ಒಂಜೇ ಮಾಮಲ್ಲ ಸಮುದ್ರ, ಅವು ಪ್ಯಾಂಥೆಲೆಸ್ಸಾ ಸಾಗರ[೪].

ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಹಿಮಾಲಯ ಶ್ರೇಣಿದ ಪರಿಚಯ ಮಲ್ತೋನರ ಹಿಮಾಲಯನ್ ರಡ್ ಭಾಗ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್.

  1. ತಿರ್ತಬಾಗೊದ ಹಿಮಾಲಯ(Lower Himalaya Range)

ತಿರ್ತಬಾಗೊದ ಹಿಮಾಲಯದ ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರ ೩,೫೦೦ ಮೀ- ೪,೫೦೦ಮೀ. ಉಂಡು. ಈ ಶ್ರೇಣಿದ ತೆಂಕಾಯ್ ದಿಕ್ಕ್‌ಗ್ ಶಿವಾಲಿಕ್ ಪರ್ವತೊಲೆನ ಸಾಲ್ ಉಲ್ಲ. ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಲೆನ ಪ್ರಾಯೊನು ಅಲತ್ತಿನ ಭೂಗರ್ಭ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ನೆರ್ ಉಂದು ಕಿನ್ಯ ಪ್ರಾಯೊದ ಪರ್ವತ ಸಾಲ್ ಪಂದ್ ನಾಡ್‌ದ್ ಪತ್ತ್‌ದೆರ್.

  1. ಮಿತ್ತಬಾಗೊದ ಹಿಮಾಲಯ(Greater Himaalaya range)

ಈ ಹಿಮಾಲಯದ ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರ ೬,೦೦೦ ಮುಟ್ಟ ಉಂಡು. ಜಗತ್‌ದ ಮಸ್ತ್ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತವಾಯಿನ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಪರ್ವತ, ರಡ್ಡನೆ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತ ಕೆ೨, ಬುಕ್ಕ ಮೂಜಿನೆತ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತ ಕಾಂಚನಗಂಗಾ(ಕಾಂಚೆನ್‌ಜುಂಗಾ) ಉಂದುವೇ ಮಿತ್ತಬಾಗೊದ ಹಿಮಾಲಯ ಶ್ರೇಣಿಡ್ ಉಲ್ಲ[೫].

ಹಿಮಾಲಯ ಸಾಲ್‌ದ ಮಧ್ಯಭಾಗೊಡು- ಉಂದು ನೇಪಾಳ ದೇಸೊಗು ಸೇರ್ದಿನ ಜಾಗೆ- ಅನ್ನಪೂರ್ಣ(8,091ಮೀ) ಬುಕ್ಕ ಧವಳಗಿರಿ(8,167ಮೀ) ಪನ್ಪಿನ ರಡ್ ಪರ್ವತೊಲು ಉಲ್ಲ. ಉಂದು ರಡ್ಡೆತ ನಡುಟು ಕಾಳಿ ಗಂಡಕಿ ತುದೆ ಪರಪುಂಡು. ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಪರ್ವತದ ಮೂಡಾಯಿ ಬರಿಟ್ ಮನಸ್ಲು ಶಿಖರ(೮,೧೬೩ಮೀ. ಎತ್ತರ) ಉಂಡು. ಉಂದು ಜಗತ್‌ಡ್ ೮ನೇ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರ[೬]. ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಪರ್ವತದ ಮುದೆಲ್ಡ್ ಟಿಬೆಟ್ ದೇಸೊದ ಗಡಿತ್ತ ಉದ್ದೊಗು ೮,೦೨೭ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ಶಿಶಪಾಂಗ್ಮಾ ಪರ್ವತ ಉಂಡು(ಟಿಬೆಟ್ ದೇಸೊನು ಚೀನಾ ಅತಿಕ್ರಮಣ ಮಲ್ತಿಬೊಕ್ಕ ಈ ಪರ್ವತ ಮಿತ್ತಾರುನೆಕ್ ಚಿನಾ ದೇಸ ನಿಷೇಧ ಮಲ್ತ್‌ದ್ಂಡ್). ಉಂದು ಜಗತ್ತ್‌ಡ್ ೧೪ನೇ ಮಸ್ತ್ ಎತ್ತರ ಇಪ್ಪುನ ಪರ್ವತ[೭]. ಈ ಪರ್ವತದ ದಕ್ಷಿಣಗ್ ನೇಪಾಳದ ರಾಜಧಾನಿ ಕಟ್ಮಂಡು ಉಂಡು. ನೇಪಾಳ ದೇಸೊದ ಮೂಡಾಯಿ ದಿಕ್ಕ್‌ಡ್, ಜಗತ್ತ್‌ದ ೩ನೇ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರವಾಯಿನ ಕಾಂಚನ್‌ಜುಂಗಾ ಉಂಡು. ಈ ಶಿಖರದ ಒಂತೆ ಭಾಗ ನೇಪಾಲೊಡು ಇತ್ಂಡ, ನನೊಂತೆ ಭಾಗ ಭಾರತಗ್ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್.

ಸುರುಟು ಪನ್ನಿಲೆಕ ಹಿಮಾಲಯ ಸಾಲ್ ಭೂತಾನ್ ದೇಸೊಡುಲಾ ಪರಡ್‌ದ್ಂಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಹಿಮಾಲಯದ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಎಚ್ಚ ಕಾಡ್ ಪ್ರದೇಸೊಲು ಉಲ್ಲ. ನೇಪಾಳ ದೇಸೊದ ಮಲ್ಲ ಕೆದು ಆಯಿನ ರಾರ ಕೆದು (ಮಹೇಂದ್ರ ಕೆದು) ನೇಪಾಳಿ ಹಿಮಾಲಯ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಉಂಡು.

ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಹಿಮಾಲಯದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ತುದೆಕ್ಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಮಿಗ ಪಕ್ಕಿಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಉಲ್ಲೇಖ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

  1. "ಹಿಮಾಲಯ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು". prajavani.net. ಪ್ರಜಾವಾಣಿ. Retrieved 28 March 2023.
  2. "Himalayas". peakvisor.com. peakvisor. Retrieved 28 March 2023.
  3. "Great Himalayas". britannica.com. Britannica. Retrieved 28 March 2023.
  4. ೪.೦ ೪.೧ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಿಮಾಲಯ (3 ed.). ನವಕರ್ನಾಟಕ ಪಬ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್. 1998. pp. 23–25. ISBN 81-7302-202X. Retrieved 6 April 2023.
  5. "The highest mountains in the world". worlddata.info. worlddata. Retrieved 30 March 2023.
  6. "The highest mountains in the world". worlddata.info. worlddata. Retrieved 30 March 2023.
  7. "The highest mountains in the world". worlddata.info. worlddata. Retrieved 30 March 2023.