ಇಟಲಿ

ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊದ ಅಪ್ಪೆ ಸಾನೊ ಇಟಲಿ ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಕಡಲ್‌ಡ್ ನೀರ್ದ್ ಉಂತ್‌ನ ದಿಂಜ ಕಿನ್ಯ ದ್ವೀಪೊ. ಗಾತ್ರೊಡು ಕಿನ್ಯ ಆಂಡಲಾ ಪಿರಾಕ್ದ್ ಕಾಲೊಡು ಉಂದು ಹೊಂದ್‌ದಿತ್ತಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಅಚ್ಚರಿಯಾಪುನಂಚಿನವು. ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊಗು ಇತ್ತಿನ ವಿಸ್ತಾರೊ ಬುಕ್ಕೊ ಅಚ್ಚ್‌ಕಟ್ಟ್‌ ಬೇತೆ ಒವ್ವೇ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊಗು ಬರಂದ್ಬ. ರೋಂ ಅಯಿತ ಬುಲೆಚಿಲ್ದ್ ಸ್ತಿತಿಡ್ ಆನಿದ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಪಂಚನೊ ಒಂಜಿ ಕೊಡೆದಡಿಟ್ ಸೇರಾವೊಂದು ಆಳ್‌ಂಡ್. ಅಯಿತ ವೈಬವೊ ತೋಜುನಂಚಿನವು, ಶಕ್ತಿ ಅದಮ್ಯೊ. ವಿಸ್ತಾರವಾಯಿನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊಡು ಅವು ಏರ್ಪಾಟ್ ಆಡಳಿತೊ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ನ್ಯಾಯೊ, ಬದುಕುನ ಕ್ರಮೊ ಉಂದು ಇಡೀ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊದ ಐಕ್ಯೊಗು ಸಕಾಯೊ ಆಪುಂಡು.

ಹಿನ್ನೆಲೆ

ರೋಮ್‌ಡ್ ನಡತಿನ ಈ ಬೃಹತ್ ವ್ಯವಹಾರೊಗು ಇಟಲಿದ ಭೂಮಿ ಆಶ್ರಯ ಕೊರ್‌ಂಡ್. ರೋಮನೆರ ಚರಿತ್ರೆ, ನಾಗರಿಕತೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಕಲೆ ಇಂಚಿತ್ತಿ ವಿಸಯೊಡು ಅಲ್ಪಲ್ಪ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ಂಡ್. ಮುಲ್ಪ ಇಟಲಿದ ಬಗೆಟ್ ಬತ್ತಿನ ಲೇಕನೊಲೆಡ್ ಆ ವಿಸಯೊಲೆ ಸಂಗ್ರಹ ನಿರೂಪಣೆ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಲೇಕನೊಲೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಂಚ ಉಂಡು. ಇಟಲಿ ಪನ್ಪುನ ಲೇಕನೊಡು ಅಯಿತ ಭೌಗೋಳಿಕ, ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಸಯೊಲೆ ವಿವರೊ ಉಂಡು. ಇಟಲಿದ ಇತಿಹಾಸ, ಕಲೆ, ಛಂದಸ್ಸು, ಭಾಷೆ, ಸಂಗೀತ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿಮರ್ಶೆಲೆ ಬಗೆಟ್ ಬೇತೆನೆ ತರೆಬರವು ಉಂಡು. ಇಟಲಿದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಲೆ ಬಗೆಟ್ ಪ್ರಾಸ್ತಾವಿಕವಾದ್ ಕೆಲವು ವಿಸಯೊಲು ಈ ಪರಪುಡು ಬತ್ತ್ಂಡಲಾ ಅಕ್ಲೆನ ಬದ್‍ಕ್ ಬುಕ್ಕೊ ಸಾಧನೆಲೆ ಬಗೆಟ್ ವಿವರೊಲೆನ್ ಆಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿಲೆನ ಕುರಿತಾದ್ ಲೇಕನೊಲೆಡ್ ಕೊರ್ತ್ಂಡ್.

ಭೌಗೋಳಿಕ ವಿವರೊ

ಇಟಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಯೂರೋಪ್‍ದ ಒಂಜಿ ಗಣರಾಜ್ಯ (ರಿಪಬ್ಲಿಕಾ ಇಟಾಲಿಯಾನೊದ ಅತ್ತಂಡ ಇಟಾಲಿದ). ಯೂರೋಪುಡ್ದು ತೆನ್ಕಾಯಿ ಮೋನೆ ಆದ್ ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಕಡಲ್‍ದುಲಾಯಿ ಪರಡ್‌ನ ಮೂಜಿ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪೊಲೆಡ್ ನಡೂತವು; ಸಾನ್ ಮರೀನೊ ಬುಕ್ಕೊ ವ್ಯಾಟಿಕನ್ ನಗರ ಸೀಮೆಲೆನ್ ಬುಡ್ಂಡ ಒರಿನ ಬಾಗೊಲಾ ಈ ಬೂಸಿರೊದ ದುಂಬುದ ಬಾಗೊದಂಚ ಇಪ್ಪುನ ಸಿಸಿಲಿ ದ್ವೀಪೊ ಸಾರ್ಡಿನಿಯ, ಎಲ್ಬ ಬುಕ್ಕೊ ಸುಮಾರ್ ಎಲ್ಪೊ ಕಿನ್ಯ ದ್ವೀಪೊಲು ಸೇರ್‌ನ ಪ್ರದೇಸೊ. ಎತ್ತರ ಹಿಮ್ಮಡಿದ ಬೋಟ್‌ದ ಆಕಾರೊದ ಈ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪೊ ವಾಯವ್ಯೊ ದಿಕ್ಕ್‌ಡ್ದ್ ಆಗ್ನೇಯೊಗು ರೈಲು ಸಾದಿದ ಕೈಮರದಂಚ ಚಾಚೊಂದುಂಡು. ಬಡೆಕಾಯಿ ಅಕ್ಷಾಂಸೊ 470 5 ಡ್ದ್ 350 39 ಬುಟ್ಟ 1168 ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದೊ ಇಪ್ಪುನ ಈ ದೇಸೊ ಇಡೀ 240 ಕಿ.ಮೀ.ಡ್ದ್ ಅಗೆಲೊ ಆತ್‍ಜಿ. ಉಂದು ಪೂರ್ವಾರ್ಧಗೋಳಡ್ ಪಡ್ಡೋಯಿಡ್ದ್ ಮೂಡಾಯಿಗ್ ರೇಖಾಂಶ 60 55 ಡ್ದ್ 180 30 ಮುಟ್ಟ ಪರಡ್‍ದ್ಂಡ್. ಇಟಲಿಗ್ ಬಡೆಕಾಯಿಡ್ ಬಿಲ್ಲ್‌ದಂಚ ಬಗ್ಗ್‌ದ್ ಪರಡ್‌ನ ಆಲ್ಪ್ಸ್ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಡ್ದ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್ ಆಸ್ಟ್ರಿಯ ಯುಗೋಸ್ಲಾವಿಯಲು ಇಟಲಿಲಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆದುಂಡು. ಆಲ್ಪ್ಸ್ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿದ ನೆತ್ತಿದ ಗೆರೆನೆ ಬಾರಿ ಮಟ್ಟ್‌ಗ್ ಇಟಲಿಗ್‍ಲಾ ಈ ದೇಸೊಗ್‌ಲಾ ನಡುತ ಗಡಿರೇಕೆ. ಇಟಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪೊದ ವಾಯುವ್ಯೊಡು ಲುಗುರಿಯನ್ ಸಮುದ್ರೊಲಾ ಪಡ್ಡೋಯಿಡ್ ಟೆರ್ಪೆನಿಯನ್ ಕಡಲ್‍ಲಾ ಆಗ್ನೇಯೊಡು ಐಯೊನಿಯನ್ ಕಡಲ್‍ಲಾ ಮೂಡಾಯಿಡ್ ಒಡ್ರಿಯಾಟಿಕ್ ಕಡಲ್‌ಲಾ ಉಂಡು. ಸಿಸಿಲಿ ದ್ವೀಪೊ ಆಫ್ರಿಕೊಗು ನಡುಟು ಇಪ್ಪುನ ಸಿಸಿಲಿಯನ್ ಜಲಸಂದಿದ ಅಗೆಲೊ ೧೪೪ ಕಿ.ಮೀ. ಇಂಚಾದ್ಹೀ ಇಟಲಿಲಾ ಸಿಸಿಲಿಲಾ ಮೇಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಕಡಲ್‌ನೇ ಸ್ಥೂಲವಾದ್ ರಡ್ಡ್ ಬಾಗೊ ಆದುಂಡು. ಸಿಸಿಲಿ ಸಾರ್ಡಿನಿಯಲು ಕೂಡ್‌ನ ಇಟಲಿದ ಒಟ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣೊ ೩,೦೧,೨೫೦ ಚ.ಕಿ.ಮೀ. ಆಡಳಿತ ಸೌಕರ್ಯೊಗಾದ್ ಇಂದೆನ್ ೧೯ ಬಾಗೊಲಾದ್ ವಿಂಗಡಿಸಯರ ಆತ್ಂಡ್. ಇಟಲಿದ ರಾಜಧಾನಿ ರೋಂ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೬೭ಡ್ ಇತ್ತಿನಂಚ ಈ ದೇಸೊದ ಜನಸಂಕ್ಯೆ ೫,೩೬,೫೬,೦೦೦. ರಡ್ಡನೆ ಯುದ್ದೊಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ೧೯೪೭ಡ್ ಶಾಂತಿ ಕೌಲಿಗ್ನು ಅನುಗುಣವಾದ್ ಈ ದೇಸೊದ ಗಡಿ ಚರ್ಚೆ ಆತ್ಂಡ್. ಯುದ್ಧೊಗು ದುಂಬು ಉಂದು ಹೊಂದ್‌ದ್ ಇತ್ತಿನ ವಸಾಹತುಲೆ ಮಿತ್ತ್‌ದ ಹಕ್ಕ್‌ಲೆನ್ ಬುಡುದು ಕೊರ್ತ್ಂಡ್. ಇಂದೆತ ಆಕ್ರಮಣೊಗು ಉಲಾಯಿ ಆಯಿನ ಇಥಿಯೋಪಿಯ (ತೂಲೆ- ಅಬಿಸೀನಿಯ) ೧೯೪೨ಡ್ ತನ್ನೊ ಸೊಸಂತ್ರೊನು ಕೂಡ ಗಳಸೊನ್ಂಡ್. ಡೊಡೆಕನೀಸನ್‍ನ್ ೧೯೪೭ಡ್ ಗ್ರೀಸ್‌ಗ್ ಸೇರಾಯರ ಆಂಡ್. (ತೀಲೆ- ಗ್ರೀಸ್‌ದ-ಚರಿತ್ರೆ) ಲಿಬಿಯ ೧೯೫೧ಡ್ ಸೊಸಂತ್ರೊ ಆಂಡ್. ಎರಿಟ್ಟ್ರಿದ ಪ್ರದೇಸೊ ೧೯೫೨ಡ್ ಇಥಿಯೋಪಿಯ ಒಕ್ಕೊಟಡ್ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್. ಸೋಮಾಲಿಯ ೧೯೫೦ಡ್ ಇಟಲಿದ ನ್ಯಾಸಾಧಿಕಾರೊಗು ಸೇರ್ದ್ಂಡು. ೧೯೬೦ದ ಜುಲೈ ತಿಂಗಲುಡು ಸೊಸಂತ್ರ ಗಣರಾಜ್ಯೊ ಆಂಡ್.

ಇಟೆಲಿದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪೊದ ಚಿತ್ರೊಲು

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು