ತುಳು ಲಿಪಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯರ್ದ್
ತುಳು ಲಿಪಿ
Script type
Time period
9th century CE – present[೧]
Languagesತುಳು ಬಾಸೆ and ಸಂಸ್ಕೃತ
Related scripts
Parent systems
Sister systems
ಮಲಯಾಳ ಲಿಪಿ
ಸೌರಾಷ್ಟ್ರ ಲಿಪಿ
Dhives Akuru
ISO 15924
ISO 15924ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:ISO 15924 code, , ​ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:ISO 15924 name
Unicode
proposed[೩]

ತುಳು ಲಿಪಿ ತುಳು ಪಾತೆರೊನ್ ಲಿಪಿ ರೂಪೊಡು ತೋಜಾವುನ ಅಕ್ಷರ ಮಾಲೆ. ತುಳು ದಿಂಜ ಪಿರಾಕ್‍ದ ಬಾಸೆ. ಉಂದು ಆದಿ ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು. ತುಳುಕು ಲಿಪಿ ಇದ್ದಿಂದ್ ಪಂಡೊಂದುಲ್ಲೆರ್. ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ತುಳುಕು ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ಬರೆತಿನ ಮಸ್ತ್ ಬೂಕುಲು ತಿಕ್ಕೊಂದುಂಡು. ವೈದಿಕ ಮಂತ್ರೊಲೆಡ್, ಮಠೊಕ್ಲೆಡ್, ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯೊಡು, ಜೋತಿಷ್ಯೊಡು, ಗೃಹ ಸೂತ್ರೊಡು, ಸೂಕ್ತೊ ಮಂತ್ರೊ ವೇದಾದಿಲೆನ್ ಬರೆದ್ ದೀಡುನ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಗಳಸೊಂದಿತ್ತಿನ ಬಾಸೆ ತುಳುಂದು ಈತ್‍ನೆಟ್ಟ ತೆರಿದಿತ್ತ್‌ಜಿ.

ಲಿಪಿತ ಬಗೆಟ್ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ವಿಚಾರೊ

ಎ ಸಿ ಬರ್ನೆಲ್‌ರೆನ ಬೂಕುಡು ಉಪ್ಪು ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಚಾರ್ಟ್

ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನೆಕ್ ಕ್ರಿ.ಸ.೧೨೦೦ಡ್ದ್ ದುಂಬೇ ಶ್ರೀ ಭಾಗವತೋ ಕಾವ್ಯೊಡು ಮಾಹಿತಿ ತಿಕುಂಡು. ಈ ಬೂಕುಡು ತುಳುತ ವಂಸೊ ಬುಕ್ಕೊ ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ಉಲ್ಲೇಕೊಲು ಉಲ್ಲೊ. ಅಂಚಾದ್ ವಿಜಯನಗರ ಅರಸೆರಾಯಿನ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯೆರೆನ ಕಾಲೊಡ್ದ್ ಐನಾಜಿ ತಲೆಮಾರ್ ದುಂಬೆ ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತಿನೆಕ್ ಆದಾರೊ ಆಪುಂಡು.

ತುಳು ಲಿಪಿದ ಬಗೆಟ್ ಬತ್ತಿನ್ ಬೂಕುಲು

  • ಎ.ಸಿ. ಬರ್ನೆಲ್ ಪನ್ಪಿನ ಒರಿ ವಿದೇಶೀಯೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಲಿಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರ ಬೂಕು ಬರೆನಗ ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಬಗ್ಗೆಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ಬೂಕು ೧೮೭೪ಡೇ ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂಡ್. The Elements of Southe Indian Paleography, By. A.C.Burnell, 1874, Printed at Basel Mission Press mangalore, ಈ ಬೂಕು ಪ್ರಕಟ ಅದ್ ೧೪೬ ವರ್ಷ ಬೊಕ್ಕ ತುಳು ಲಿಪಿ ಉಂಡು ನಮ ಉಂದೆನ್ ಕಲ್ಪೊಡು, ಒರಿಪಾವೊಡು ಪನ್ಪಿ ಗೇನ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಬರೊಂದುಂಡು.
  • ತುಳು ದೇಶ ಭಾಷಾ ವಿಚಾರವು, ಕಡವ ಶಂಭು ಶರ್ಮ
  • Comparative Grammar of the Dravidian or South Indian Family of Languages R. Caldwell
  • ತೌಳವ ೧.೦ - ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೯[೪]
  • ತೌಳವ ೨.೦ - ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೬[೫] ಉಂದು ಪರಿಷ್ಕೃತ ಬೂಕು.

ಗಳಸೆಡುಪ್ಪುನ ತುಳು ಲಿಪಿದ ರೂಪೊ

ತುಳು ಲಿಪಿತ ಸ್ವರ ಅಕ್ಷರ
ವ್ಯಂಜನೊಲು
ಕಾಗುಣಿತಾಕ್ಷರ
ತುಳು ಅಂಕೆಲು

ತುಳು ಲಿಪಿ ಆರ್ಯಲಿಪಿಡ್ದ್ ಬತ್ತ್‌ನವು. ಅಂಚಾದ್ ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಹ್ರಸ್ವ ಕಾರ ಬುಕ್ಕೊ ಹ್ರಸ್ವ ಕಾರ ರೂಢಿಡ್ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚಾದ್ ಅಯಿನ್ ಇತ್ತೆ ಗಳಸುನವು ಒಂತೆ ಬಂಙೊ. ಪೊಸ ತಲೆಮಾರ್‌ದ ವಿದ್ವಾಂಸೆರಾಯಿನ ಡಾ. ವೆಂಕಟರಾಜ ಪುಣಿಂಚಿತ್ತಾಯೆರ್ ಅವು ಇತ್ತ್ಂಡ ಎಡ್ಡೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಉದಾ: ಕೊಡೆ ಬುಕ್ಕ ಕೋಡೆ ಪದೊತ ಯತ್ವಾಸೊ ತೆರಿಯೆರೆ ಕಾರೊನು ಗಳಸೊಡಾಪುಂಡು.

ತುಳುತ ಗುಣಿತಾಕ್ಷರೊಲು

ತುಳುಟು ಕಾರೊಡ್ದ್ ಕಾರೊಗು ಮುಟ್ಟದ ಸ್ವರೊ ಬುಕ್ಕೊ ವ್ಯಂಜನೊ ಅಕ್ಷರೊಲೆನ್ ಒಟ್ಟುಗು ಸೇರಂಡ ೫೨ ಆಪುಂಡು. ಕ, ಕಾ, ಕಿ, ಕೀ, ಕು, ಕೂ, ಕೃ, ಕೆ, ಕೇ, ಕೈ, ಕೊ, ಕೋ, ಕೌ, ಕಂ, ಕಃ ಇಂಚ ಪದಿನೈಟ್ ಸ್ವರೊಲೆನ್ ಗಳಸೊಂದು ತುಳುತ ಗುಣಿತಾಕ್ಷರೊಲೆ ತುಳು ಅಕ್ಷರಮಾಲೆ ಉಂಡು.

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು

  1. "Tulu-Malayalam script | writing system". Encyclopædia Britannica (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 8 November 2021.
  2. Handbook of Literacy in Akshara Orthography, R. Malatesha Joshi, Catherine McBride(2019), p.28
  3. (PDF) https://www.unicode.org/L2/L2021/21019-tulu.pdf. Retrieved 10 November 2021. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  4. ತುಳು ತಂತ್ರಾಂಶ ಲಿಪಿ, ತೌಳವ ೧.೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೯, ಪ್ರಕಟ:ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಕುಡ್ಲ
  5. ತುಳು ಲಿಪಿ ತೌಳವ ತಂತ್ರಾಂಶ, ತೌಳವದ - ಅಕ್ಷರೊಲು, ೨೦೧೬ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಸಮಿತಿ, ಬಿ.ಸಿ.ರೋಡ್