ಕೇಪುಳ

ಕೇಪುಳ ಭಾರತ ಜಗತ್ತ್ ದ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆದ ಹಾಟ್ ಸ್ಪಾಟ್ ಲೆಡ್ ಒಂಜಿ ಪಂಡ್ದ್ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುನ ದೇಶ. ಮಸ್ತ್ ಸಸ್ಯೊಲುನ ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮುಲ್ಪ ತೋಜುದು ಬರ್ಪುಂಡು ಬೊಕ್ಕ ಆಹಾರ ಬೊಕ್ಕ ಔಷಧೀಯ ಉಪಯೋಗೊಕು ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಂಚನೇ, ಕೇಪುಳ, ವೈಜ್ನಾನಿಕವಾದ್ ಇಕ್ಸೊರಾ ಕೊಕ್ಸಿನಿಯಾ, (ರುಬಿಯಾಸಿ), ಒಂಜಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪೂ ಬುಡ‍್ಪಿನ ಪೊದೆತ ಮೂಲ ತಳಿ .

ಉಂದು ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಬೊಕ್ಕ ಶ್ರೀಲಂಕಾ. ಈ ಸಸ್ಯೊನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಜಂಗಲ್ ಆಫ್ ಜೆರೇನಿಯಂ, ಫ್ಲೇಮ್ ಆಫ್‌ದ ಜಂಗಲ ಅತ್ತ್ಂಡ ಕಾಡುದ ಜ್ವಾಲೆ. ಉಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಫ್ಲೋರಿಡಾ ಬೊಕ್ಕ ಭೂದೃಶ್ಯೊಲೆಡ್ ಅತ್ಯಂತ ಕುಖ್ಯಾತ ಪುಷ್ಪ ಪೊದೆಕುಲೆಡ್ ಒಂಜಿ. ಉಂದು ಸುರಿನಾಮ್ ದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪುಷ್ಪ. ಇಕ್ಸೊರಾ ಕೊಕ್ಸಿನಿಯಾನ್ ಬೆಚ್ಚ ವಾತಾವರಣೊಡು ತಡೆಗೋಡೆ ಬೊಕ್ಕ ಪರದೆಲೆನ ರೂಪೊಡು ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಪೊದೆ ಅತ್ತ್ಂಡ ಎಲ್ಯ ಮರ ಆದ್ ಬುಳೆಪಾವೆರ್. ತಂಪು ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಡ್ ಆಧಾರೊಡು ಕೃಷಿ ಜಾತಿಲೆಡ್ ಮಸ್ತ್ ಬಣ್ಣೊಡು ಲು ಲಭ್ಯ ಉಂಡು ಈ ಪೂ (ಹಳದಿ, ಗುಲಾಬಿ, ಬೊಕ್ಕ ಕಿತ್ತಳೆ) ಸಸ್ಯದ ಗಾತ್ರೊಡು ಬಣ್ಣದ ಲೆಕ್ಕನೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲು ಉಂಡು. ಈ ಸಸ್ಯೊದ ಮಾತಾ ಭಾಗೊಲೆನ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಾರತೀಯ ದೇಶೀಯ ಔಷಧೊಲೆಡ್ ಉಪಯೋಗಿಸುವೆರ್. ಪೂರ್ತಿ ಮಾಗಿದು ಪೋಯಿನ ಫಲವಸ್ತುಲೆನ್ ಆಹಾರದ ಮೂಲೊ ಆದ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.^[೧]

ವಿವರೊ

ಉಂದು ಮಸ್ತ್ ಗೆಲ್ಲ್ ಇತ್ತಿನ ಪುದೆಲ್ದ ಲೆಕ್ಕ ಇಪ್ಪುನ ದಯ್ಯಿ. ಈ ದಯ್ಯಿ ವರ್ಷೊದ ಪೂರಾ ಕಾಲೊಡು ಪಚ್ಚೆನೆ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ೪-೬ ಫೀಟ್ ಎತ್ತರೊಗು ಬುಲೆಪಿನ ಈ ದಯ್ಯಿ ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ೧೨ ಫೀಟ್ ದಾತ್ ಎತ್ತರೊಲಾ ಆಪಿನ ಉಂಡು. ನೆತ್ತ ಇರೆ ಪಚ್ಚೆ. ಇಡೀ ವರ್ಷೊಡುಲಾ ಪೂ ಬುಡ್ಪಿನ ಈ ದಯ್ಯ್ ತ ಪೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣೊದ ಆದುಪುಂಡು. ದಯ್ಯಿಟ್ ಆಪಿನ ಪಚ್ಚೆ ಕಾಯಿಲು ಪಂರ್ದ್‌‍ನಗ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣೊಗು ತಿರ್ಗುಂಡು. ಉಂದೆತ್ತ ಪಂರ್ದ್ ಬಾರೀ ತೀಪೆ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಪ್ರತೀ ಪಂರ್ದ್‌ದ ಉಲಾಯಿ ಬಿತ್ತ್ ಉಪ್ಪುಂಡು.

ವಿದೊಕುಲು

ಕಾಟ್ ಕೇಪುಳ: ಗುಡ್ಡೆ, ಕಾಡ್‌ಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕುನ ಕೇಪುಳ
ಕಸಿ ಕೇಪುಳ:
ಕೆಂಪು ಕೇಪುಳ
ಬಂಟ ಕೇಪುಳ
ಮಂಜಲ್ ಕೇಪುಳ
ಬೊಲ್ದು ಕೇಪುಳ

ಉಪಯೋಗ

ಉಂದೆತ್ತ ಇರೆ,ಪೂ, ಕಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಬೇರ್ ನ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಮರ್ದ್‌ಡ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
ಭಾರತೊಡು ಆಯುರ್ವೇದ ಬೊಕ್ಕ ಜನಪದ ವೈದ್ಯೊಡು ಉಂದೆಕ್ ಭಾರೀ ಮಹತ್ವ ಉಂಡು.
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡೊಡ್ ಜೊಕುಲೆಗ್ಗ್ ಬಂಜಿ ಬೇನೆಗ್ ಉಂದೆತ್ತ ಇರೆ ಬೊಕ್ಕ ಕಾಯಿದ ರೆಸ ದೆತ್ತದ್ ಕೊರ್ಪೆರ್.
ಕಾಟ್ ಕೇಪುಲದ ಪೂ ದೈವಾರಾಧನೆ, ದೇವೆರೆನ ಪೂಜೆಡ್ ಭಾರೀ ಮಹತ್ವ ಪದೆದ್ಂಡ್.

ತುಳುನಾಡು ಬೊಕ್ಕ ಕೇಪುಳ ಪುರ್ಪ

ತುಳುನಾಡುದ ಭೂತಾರಾದನೆಡ್ ಕೇಪುಳ ಪೂಗ್ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಕಂಡೊದ ಪುನಿಟ್ ಆವಾಡ್ ಇಲ್ಲದ ಬರಿಡ್ ಆವಾಡ್ ಅತ್ತ್, ಗುಡ್ಡೆಡೇ ಆವಾಡ್ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಾ ಕೇಪುಳದ ದಯಿ ಉಪ್ಪಂದೆ ಇಜ್ಜಿ. ಅರೆಗಲೊಡುಲಾ ಆ ಮಟ ಮಟ ದೊಂಬುಗುಲಾ ನೀರಿಜ್ಜಿಂಡಲಾ, ಏಪೋಲಾ ಪೊರ್ಲು ಕಂಟ್ಡ್ ಅರಳ್‌ದ್ ಉಪ್ಪುನ ಪುರ್ಪನೇ ಕೇಪುಳ ಪುರ್ಪ.^[೨] ತುಳುನಾಡುದ ದೈವೊಲೆಗ್ ಕಾಡ ಕೇಪುಲ, ತೋಡ್ದ ನೀರ್, ಕಂಗು ತೋಟದ ಪಾಲೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ ಆದುಂಡು ಬೊಕ್ಕ ಉಂದು ಅನಾದಿಕಾಲೊಡ್ದುಲಾ ತುಳುನಾಡುದ ದೈವಾರಾಧನೆಡು ಮೇಲ್ಪಂಕ್ತಿಡು ಉಂಡು. ಅಂಚ ಏತ್ ಬಗೆತ ಪುರ್ಪ ದೈವೊಲೆಗ್ ಪಾಡಿಯೆರ್ಡಲಾ ಕೇಪುಳ ಉಪ್ಪಂದೆ ಭೂತಾರಾದನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಪುಜಿ .^[೩]