ಕುಮಾವೋನಿ ಬಾಸೆ
| ಕುಮಾವೋನಿ ಬಾಸೆ | |
|---|---|
| कुमाऊँनी | |
 ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾದ "ಕುಮಾವೋನಿ" ಪದ | |
| ಉಚ್ಚಾರಣೆ | ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:IPA-all |
| ಬಳಕೆಡುಪ್ಪುನ ಪ್ರದೇಸೊಲು | ಭಾರತ |
| ಪ್ರದೇಸೊ | ಕುಮಾನ್ (ಭಾರತ) Doti[೧][೨] (ನೇಪಾಳ) |
| ಜನಾಂಗೊ | ಕುಮಾವೋನಿ |
| ಮೂಲ ಬಾಸಿಗೆರ್ | 2.2 ಮಿಲಿಯನ್ |
ಇಂಡೋ-ಇರೋಪಿಯನ್
| |
| ದೇವನಾಗರಿ | |
| ಬಾಸೆದ ಸಂಕೇತೊಲು | |
| ISO 639-3 | kfy |
| Glottolog | kuma1273[೩] |
.png) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕುಮಾವೋನಿ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುವವರು (2011 ಜನಗಣತಿ) | |
ಕುಮಾವೋನಿ ( कुमाऊँनी) ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆ, ಬಡೆಕಾಯಿ ಭಾರತೊದ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯೊದ ಕುಮಾವೂನ್ ಪ್ರದೇಸೊದ ಬುಕ್ಕೊ ಪಡ್ಡೋಯಿ ನೇಪಾಳೊದ ದೋಟಿ ಪ್ರದೇಸೊದ ಕೆಲವು ಬಾಗಲೊಡ್ ಸುಮಾರ್ ರಡ್ಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರೊ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. 1961ದ ಸಮೀಕ್ಷೆದ ಪ್ರಕಾರೊ ಭಾರತೊಡ್ 1,030,254 ಕುಮಾವೋನಿ ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕುಲು ಇತ್ತೆರ್.[೪] 2011ಡ್ ಪಾತೆರುನಕ್ಲೆನ ಸಂಕ್ಯೆ 2.2 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗ್ ಏರ್ಂಡ್.
ಕುಮಾವೊನಿ ಅಳಿವುದಂಚಿಡ್ ಇದ್ದಿ. ಆಂಡ ಯುನೆಸ್ಕೋದ ಅಟ್ಲಾಸ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ವೇಜಸ್ ಇನ್ ಡೇಂಜರ್ ಇಂದೆನ್ ಅಸುರಕ್ಷಿತ ವರ್ಗೊದ ಒಂಜಿ ಬಾಸೆಂದ್ ಗೊತ್ತುಮಲ್ತ್ಂಡ್, ಆಂಡ ಇಂದೆಕ್ಕ್ ಸ್ತಿರಾವಾಯಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆದ ಪ್ರಯತ್ನೊಲೆ ಅಗತ್ಯೊ ಉಂಡು.[೫]
ಲಿಪಿ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಕುಮಾವೋನಿನ್ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸ್‍ದ್ ಬರೆಪುನೆ.[೬]
ಬೌಗೋಳಿಕ ವಿತರಣೆ ಬುಕ್ಕೊ ಉಪಬಾಸೆಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಕುಮಾವೂನ್ ಪ್ರದೇಸೊಡು ದಿಂಜ ಉಪಬಾಸೆಲೆನ್ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ಕುಮಾವೋನಿದ ಉಪಬಾಸೆಲೆನ್ ವಿಬಜಿಸವುನ ಒಂಜೇ ಒಂಜಿ ಸ್ವೀಕಾರೊ ಆಯಿನ ವಿದಾನೊ ಇದ್ದಿ. ವಿಶಾಲವಾದ್ ಪನ್ಪುನೆ ಪಂಡ, ಕಾಳಿ (ಅತ್ತಂಡ ಮದ್ಯೊ) ಕುಮಾವೊನಿ ಅಲ್ಮೋರಾ ಬುಕ್ಕೊ ಬಡೆಕಾಯಿ ನೈನಿತಾಲ್‌ಡ್ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ಪಿಥೋರಗಢಡ್ ಈಶಾನ್ಯೊ ಕುಮಾವೋನಿ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ಆಗ್ನೇಯ ಕುಮಾವೋನಿ ಆಗ್ನೇಯ ನೈನಿತಾಲ್‌ಡ್ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ಪಡ್ಡೋಯಿ ಕುಮಾವೋನಿನ್ ಅಲ್ಮೋರಾ ಬುಕ್ಕೊ ನೈನಿತಾಲ್‌ದ ಪಡ್ಡೋಯಿಡ್ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ಎಚ್ಚ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ್:[೭]
- ಮಲ್ಲನ ಜೋಹರಿ ಬುಕ್ಕೊ ತಲ್ಲಾ ಜೋಹರ್ ( ಮಿಲಂ, ಮುನ್ಸಿಯಾರಿ )
- ಅಸ್ಕೋಟಿನ ಅಸ್ಕೋಟಿ
- ಹಲ್ದ್ವಾನಿ ಬುಕ್ಕೊ ರಾಮನಗರದ ಭಭ್ರಿ
- ದಾನ್‌ಪುರದ ದನ್‌ಪುರಿಯ ( ಬಾಗೇಶ್ವರ, ಕಾಪ್‌ಕೋಟ್ )
- ಗನೈ-ಗಂಗೊಳ್ಳಿದ ಗಂಗೊಳ್ಳಿ ( ಕಂದಾ, ಬೇರಿನಾಗ್, ಗಂಗೊಳ್ಳಿಹಾಟ್ )
- ಅಲ್ಮೋರಾದ ಖಾಸ್ಪರ್ಜಿಯಾ
- ಚಂಪಾವತ್‌ದ ಕುಮೈಯ್ಯ
- ಪಾಲಿ-ಪಚ್ಚೌನ ಪಚ್ಚೈ ( ರಾಣಿಖೇತ್, ದ್ವಾರಹತ್ )
- ಫಲ್ದಕೋಟಿದ ಫಲ್ದಕೋಟಿಯ
- ರೌ-ಚೌಬ್ಯಾನ್ಸಿ, ( ನೈನಿತಾಲ್ )
- ಸಿರಕೋಟ್‌ನ ಸಿರಾಲಿ ( ದಿದಿಹತ್ )
- ಸೋರ್ ಕಣಿವೆದ ಸೊರಿಯಾಲಿ ( ಪಿಥೋರಗಡ್ )
ಕೆಲವು ಕುಮಾವೋನಿ ಬಾಸಿಕೆರ್ ಪಡ್ಡೋಯಿ ನೇಪಾಳೊಡು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ತಪುಂಡುಂದು ವರದಿಯಾತ್ಂಡ್.
ಕಟ್ಯೂರಿ ಬುಕ್ಕೊ ಚಂದ್ ಯುಗಡ್ದ್ ದೇವಸ್ತಾನೊದ ಕಲ್ಲ್‌ಲೆ ಮಿತ್ತ್ ತಾಮ್ರೊದ ಶಾಸನೊಲೆ ಮಿತ್ತ್ ಬೇತೆಬೇತೆ ಕುಮಾವೋನಿ ಪಟ್ಯೊ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು.[೮][೯] ಕುಮಾವೂನಿ ಕುಮಾವೂನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊದ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆ ಆದಿತ್ತಂಡ್.
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ "History of Nepal". T.R.Vaidya Publications. Archived from the original on 2005-02-09. Retrieved 2008-01-31.
- ↑ cite report|last = Eichentopf| first = Stephanie R.| year = 2014| title = A Sociolinguistic Study of Dotyali| publisher = Tribhuvan University and SIL International| url = https://www.sil.org/resources/publications/entry/59642%7C page = 14
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "ಕುಮಾವೋನಿ". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ "Language in India". www.languageinindia.com.
- ↑ cite web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000187026%7Cwebsite=unesdoc.unesco.org
- ↑ Grierson, George Abraham (undefined NaN). "Linguistic survey of India". dsal.uchicago.edu.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ "Uttaranchal Dialects and Languages - Uttarakhand Worldwide - Kumaoni and Garhwali - Kumaon and Garhwal Dialects -". web.archive.org. 5 March 2012. Archived from the original on 5 March 2012. Retrieved 23 December 2023.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Śarmā, Devīdatta (1983). Linguistic History of Uttarākhaṇḍa (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Vishveshvaranand Vedic Research Institute.
- ↑ Miśra, Nityānanda (1994). Source Materials of Kumauni History (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Shree Almora Book Depot. ISBN 978-81-85865-24-9.