ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ
ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ* | |
---|---|
UNESCO ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ | |
ತಾಣದ ವರ್ಗ | ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ |
ಆಯ್ಕೆಯ ಮಾನದಂಡಗಳು | ii, iii, iv |
ಆಕರ | 231 |
ವಲಯ** | ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ |
ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾಗಿ ಘೋಷಣೆ | |
ಘೋಷಿತ ವರ್ಷ | 2007 (31ನೆಯ ಅಧಿವೇಶನ) |
* ಹೆಸರು ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಮೂದಾಗಿರುವಂತೆ. ** UNESCO ರಚಿಸಿರುವ ವಲಯಗಳು. |
ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ ದೆಹಲಿದ ಮುಟ್ಟ ಆಗ್ರಾ ಪನ್ಪಿ ಜಾಗೆಡ್ ಉಂಡು. ತಾಜ್ ಮಹಲ್ಡ್ದ್ ೨.೫ ಕಿಮೀ ದೂರೊಡು ಉಂಡು.[೧]
ಚರಿತ್ರೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]೧೬ ನೆ ಶತಮಾನೊದ ಕಡೆಕ್ ಅಕ್ಬರನ ಕಾಲೊಡು ಮೊಘಲೆರ್ ಈ ಕೋಟೆನ್ ಲೋದಿ ವಂಶದಕ್ಲೆಡ್ದ್ ಪಡೆತೆರ್. ಅಕ್ಬರೆ ತನ್ನ ಆಡಳಿತೊದ ಕಾಲೊಡು ರಾಜಧಾನಿನ್ ದೆಹಲಿಡ್ದ್ ಆಗ್ರಾಗೊ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಲ್ತೆ. ಅಂಚಾದ್ ಆಗ್ರಾ ನಗರ ಮಸ್ತ್ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯಾಂಡ್. ಅಕ್ಬರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಕೋಟೆ-ಕಟ್ಟೊಲೆನ್ ಕಟ್ಟಾವೊಂದಿತ್ತಿನಿ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಕಲ್ಲ್ಡ್, ಅಂಚನೆ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಡ್ಲ ಉಂದುವೆ ಪ್ರಭಾವೊನು ತೂವೊಲಿ. ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ ಬಜಿ ಕೋಟೆಯಾದೆ ಇಜ್ಜಂದೆ ರಾಜ-ರಾಣಿನಕುಲೆಗ್ ವಾಸ ಜಾಗವಾದ್ಲ ಉಪಯೋಗ ಆವೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್.[೨]
ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ ಇತ್ತೆದ ರೂಪ ಪಡೆಯಿನೆ ಅಕ್ಬರನ ಪುಲ್ಲಿ ಷಾ ಜಹಾನನ ಕಾಲೊಡು. ಷಾ ಜಹಾನ್ ನ ಕಾಲೊದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಕ್ ಶ್ವೇತ ಅಮೃತಶಿಲೆನ್ ಜಾಸ್ತಿ ಉಪಯೋಗಿ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. (ಉದಾಹರಣೆಗ್ ತಾಜ್ ಮಹಲ್). ಷಾ ಜಹಾನ್ ಮುಲ್ಪ ಇತ್ತಿನ ಕೆಲವು ಕಟ್ಟಡೊಲೆನ್ ಪೊಲಿತ್ದ್ ತನ್ನನೆ ಆಯಿನ ಪೊಸ ಕಟ್ಟಡೊಲೆನ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆ.
ಷಾ ಜಹಾನ್ ನ ಮಗೆ ಔರಂಗಜೇಬ್ ಷಾ ಜಹಾನನನ್ನು ಉಂದುವೆ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಡ್ ಬಂಧನೊಡು ದೀದ್ ಇತ್ತೆ. ನಮ ಗೊತ್ತಿತ್ತಿಲೆಕ್ಕ, ಷಾ ಜಹಾನ್ ಸಯಿತಿನಿ ಉಂದುವೆ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆದ ಮುಸಮ್ಮನ್ ಬುರ್ಜ್ ಪನ್ಪಿ ಗೋಪುರೊಡು - ಉಂದು ಅಮೃತಶಿಲೆಟ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಲ್ತಿನವು ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ದ ಅದ್ಭುತ ದೃಶ್ಯ ಇಡೆಗ್ ತೋಜುಂಡು. ೧೮೫೭ ತ ಸುರುತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಒಂಜಿ ಲಡಾಯಿ ಉಂದುವೆ ಜಾಗಡ್ ನಡತ್ಂಡ್ .
ವಿನ್ಯಾಸ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಇಡೀ ಕೋಟೆ ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕಾರವಾದಿತ್ತ್ದ್, ಕೋಟೆ ಗೋಡೆಲು ೨೧ ಮೀ ಎತ್ತರ ಉಂಡು. ಕೋಟೆದ ಸುತ್ತಲ ಒಂಜಿ ಕಾಲುವೆ ಪರಿತೊಂದುಂಡು. ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರ (ದೆಹಲಿ ದ್ವಾರ) ಯಮುನಾ ತುಧೆತ ಪುಡೆಕ್ ಉಂಡು. ಕೋಟೆದ ಸುತ್ತಳತೆ ೨.೪ ಕಿಮೀ.
ಕೋಟೆಡ್ ರಡ್ಡ್ ದ್ವಾರೊಲುಂಡು - ದೆಹಲಿ ದ್ವಾರ ಬೊಕ್ಕ ಲಾಹೋರ್ ದ್ವಾರ (ಅತ್ತ್ಂಡ ಅಮರ್ ಸಿಂಗ್ ದ್ವಾರ). ದೆಹಲಿ ದ್ವಾರ ಮಸ್ತ್ ವೈಭವೊಡು ಉಂಡು. ಇನಿಕ್ಲ ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೈನ್ಯ (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ರಜಪುಟಾಣಾ ರೈಫಲ್ಸ್ ತುಕಡಿ) ಕೋಟೆದ ಈ ಭಾಗೊನು ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುನೆಡ್ದಾತ್ರ ಈ ದ್ವಾರಡೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕೆರೆಗ್ ಅವಕಾಶ ಇಜ್ಜಿ . ಪ್ರವಾಸಿಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುನೆ ಲಾಹೋರ್ ದ್ವಾರೊನು. (ಲಾಹೋರ್ ದ ಪುಡೆಕ್ ಮೋನೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಉಪ್ಪುನೆಡ್ದಾತ್ರ ಈ ಪುದರ್).
ಶಿಲ್ಪಕಲೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಶಿಲ್ಪಕಲೆತ ಬಗ್ಗೆ ತೂಯೆರೆ ಪೋನಗ ಈ ಕೋಟೆಡ್ ಹಿಂದೂ ಬೊಕ್ಕ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಶೈಲಿ ರಡ್ದೆನ್ಲ ಮುಲ್ಪ ತೂವೊಲಿ .
ಮುಖ್ಯ ಭಾಗೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಅಂಗೂರಿ ಬಾಗ್: ಪೊರ್ಲುದಉದ್ಯಾನೊಲು
- ದಿವಾನ್-ಎ-ಆಮ್: ಸಾರ್ವಜನಿಕೆರ್ ಸಭೆ ಸೇರೊಂದಿತ್ತಿನ ಜಾಗ; ಪೊರ್ಲುದ ನವಿಲು ಸಿಂಹಾಸನ ಇತ್ತಿನಿ ಉಂದುವೆ ಸಭಾಮಂಟಪೊಡು
- ದಿವಾನ್-ಎ-ಖಾಸ್: ಮಾಮಲ್ಲ ಜನೊಕುಲೆನ್ ರಾಜೆ ಲೆತ್ತ್ದ್ ಬೇಟಿ ಆವೊಂದಿತ್ತಿನ ಜಾಗ - ಜಹಾಂಗೀರನ ಕಪ್ಪು ಸಿಂಹಾಸನ ಮುಲ್ಪ ಉಂಡು
ಶಿಲ್ಪಕಲೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]-
South gate
-
Moti Masjid
-
Diwan-i-Am
-
Jahangiri Mahal
-
Diwan-i-Khas
-
Anguri Bagh
ಉಲ್ಲೇಕೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ http://whc.unesco.org/en/list/251
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2008-03-14. Retrieved 2019-10-12.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link)