ಕೊಂಡೇಲ್ತಾಯ ದೈವಸ್ಥಾನ

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶೊಡು ದೈವಾರಾಧನೆಗ್ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕೊರ್ಪೆರ್, ದೈವಾರಾಧನೆ ಏತ್ ನಂಬಿಕೆ ಉಂಡು ಪಂಡುದ್ ಆತ್ ನಮೂನಿದ ದೈವಾರಾಧನೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಪ್ರತೀ ಊರು, ಊರು, ಬೀದಿ ಬೀದಿಡ್ ದೈವಾರಾಧನೆದ ಮಹತ್ವೊನು ತೂವೊಲಿ. ಒಂಜೊಂಜಿ ಊರುಗುಲಾ ಅಯಿತ ಸಮ್ಮಂದಪಟ್ಟಿನ ದೈವೊಲು ಉಲ್ಲ, ಅವು ಜಾರಂದಾಯ, ಕೊಡಮಣಿತ್ತಾಯ, ಬಂಗಡಿತ್ತಾಯ, ಕನಪಾಡಿತ್ತಾಯ, ಬನ್ನಡ್ಕಟ್ಟಾಯ, ಕಾಂತೇರಿ ಜುಮಾದಿ ಇಂಚಿತ್ತಿನವು. ಅಂಚನೆ ನನೊಂಜಿ ಊರು ಕಟೀಲ್ದ ಕೈತಲ್ ಉಪ್ಪುನ ``ಕೊಂಡೇಲ ಬೊಕ್ಕ ಅಲ್ಪ ಆರಾಧನೆ ದೆತೊನುನ ದೈವನೇ ``ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವ.

ಸ್ಥಳೊ

ಕಟೀಲುದ ಕೈತಲ್ದ ಅತ್ತೂರು, ಕೊಡೆತ್ತೂರು ಗ್ರಾಮೊಲೆಡ್ ಈ ದೈವ ಪುಗರ್ತೆ ಪಡೆಯಿನವು. ಕೊಂಡೇಲ, ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವೊದ ಸ್ಥಾನ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೊಕ್ಕ ದೈವಿಕ ಮಹತ್ವೊನು ಪಡೆಯಿನವು. ದೇವೆರೆನ ನೆಂಪುಗಾದ್ ವರ್ಷೊಡ್ ಒಂಜಿ ಸರ್ತಿ ನೆಮ್ಮದಿ ನೇಮ ಆಚರಣೆ ನಡಪುಂಡು. ಊರುದ ಜನೊಕುಲೆಗ್ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆನ್ ಸಂಕೇತವಾದ್ ತೋಜಾವುನ ಕಲ್ಲ್ ದ ಮೂರ್ತಿ ತಿಕ್ಕಿ ಬೊಕ್ಕ ದೈವೊದ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಗ್ ಮಸ್ತ್ ಮಹತ್ವ ಬತ್ತ್ಂಡ್.

ಇತಿಹಾಸೊ

ಕಟೀಲುದ ಕೈತಲ್ದ ಅತ್ತೂರು-ಕೊಡೆತ್ತೂರು ಕುಂಜಿರಾಯ ದೈವೊಡು ವಾರ್ಷಿಕ ನೇಮದ ಪೊರ್ತುಡು ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವೊದ ನೇಮ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾದ್ ಮಾತ್ರ ನಡಪುಂಡು. ಆಂಡಲಾ ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವದ ನೇಮನ್ ಪೂರ್ತಿ ತೂಯಿನಕುಲು ಏರುಲಾ ಇಜ್ಜೆರ್. ನೇಮ ನಡತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪಿನೆಕ್ ದಾಲ ಸಾಕ್ಷಿಲು ಲಭ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಲೊಡು ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಲೆನ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರೊದ ಪೊರ್ತುಡು ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವೊದ ಮಾನವರೂಪಿ ಕಲ್ಲ್ ಮೂರ್ತಿನ್ ತೋಜುದು ಬತ್ತುಂಡು. ಈ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವಸ್ಥಾನೊನು ಪೊರ್ಲುಡು ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಸುಮಾರ್ ನಾಲ್ ಸಾರ ವರ್ಸೊಡ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವೊನು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮಲ್ತೆರ್.

ನೇಮೊದ ಆಯಾಮ

ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವೊದ ನೇಮೊಗು ಒಂಜಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಯಾಮ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಕೊಡಮಣಿತ್ತಾಯ, ಕುಂಜಿರಾಯ ದೈವೊಲೆಗ್‌ಲಾ ಮೋನೆ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಅಂಚನೆ ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವೊಗುಲಾ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದೈವೊನು ಭಾರಿ ಮಲ್ಲ ಗಾತ್ರೊಡು ಅಲಂಕಾರ ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಬಾವುಟ ಪಾಡ್ದ್ ಮುಗ ಪಾಡುವೆರ್, ಮುಗ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ಮುಂಡಾಸು, ಬಿಲ್ಲು ಬೊಕ್ಕ ಕಪ್ಪು ತರೆ ಪಾಡುವೆರ್, ಸಂಧಿ ಆಧಾರಿತವಾದ್ ದೈವೊದ ನೇಮ ರಚನೆ ಆಪುಂಡು. ಸುರುಟು "ಮನೆಚಿಡ್" (ದರ್ಶನ), ಅಯಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ "ನಡು ಮಾನೆಚ್ಚಿಡ್" ಅಲಂಕಾರ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಬಲಿ, ಬದಿಕಾರದ ಬಲಿ, ಬೊಕ್ಕ ಸಂಧಿ ಆಧಾರೊಡು ಪರಿ-ನುಡಿಗಟ್ಟು ಪೂರಾ ನಡಪುಂಡು. ಪರವ ಸಮುದಾಯದ ಕುಟುಂದಕುಲು ಈ ನೇಮ ಕರ್ತವ್ಯನ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕೊಂಡೆಲ್ತಾಯ ದೈವ ಮಾಯ ಆತಿನ ನರಮಾನಿ ರೂಪದ ಕಲ್ಲ್ ಬೊಕ್ಕ ವಿಶೇಷ ಗುಣೊತ ಸಿರಿಗೋಳಿ ಮರ ಭಕ್ತೆರೆಗ್ ಚರಿತ್ರೆದ ಕತೆನ್ ಪನ್ಪುಂಡು.