ಕಂಸಾಳೆ
ಕಂಸಾಳೆ ಮಲೆಮಹದೇಶ್ವರನ ಭಕ್ತೆರಾಯಿನ ದೇವರೆಗುಡ್ಡೆರ್ ಉಪಯೋಗಿಸವುನ ಒಂಜಿ ಇಸೇಸ ಬಗೆತ ತಾಳೊ. ಇಂದೆನ್ ಮೈಸೂರು, ಚಾಮರಾಜನಗರೊ, ಮಂಡ್ಯ, ಬೆಂಗ್ಳೂರು ಬುಕ್ಕೊ ಕೋಲಾರೊ ಜಿಲ್ಲೆಗ್ಲೆ ಕೆಲವು ಬಾಗೊಡು ಆಚರಣೆಡ್ ಉಂಡು. ಮಹದೇಶ್ವರನ ಕಾವ್ಯೊನು ಈ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಪದೊ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೆಕ್ಲ್ ಮೈಸೂರು, ಮಂಡ್ಯ, ಬೆಂಗಳ್ಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ ನಿಲೆ ಆತೆರ್. ಕತಾ ರೂಪೊಡು ಶಿವೆ ಬುಕ್ಕೊ ಶರಣೆರೆ ಮೈಮ್ಮೆನ್ ವಂಸ ಪರಂಪರ‍್ಯವಾದ್ ಪಂಡೊಂದು ಬತ್ತ್‌ದೆರ್.
ಕಂಸಾಳೆ ಪದೊತ ನಿಷ್ಪತ್ತಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕಾಂಸ್ಯತಾಳ ಪನ್ಪುನ ಸಬ್ದೊಡ್ತು ಕಂಸಾಳೆ ಪದೊ ಪುಟ್ಂಡ್‍ಗೆ. ಕಂಚು+ತಾಳೊನೇ ಕಂಸಾಳೆ ಆತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ಅಭಿಪ್ರಾಯೊ ಉಂಡು. ಇಂದೆಕ್ ಕೇಶಿರಾಜನ ಸಮರ್ಥನೆ ಎಂಚಿನ ಪಂಡ "ಪೂರ್ವ ಪದಾಂತೊಗು ದೀರ್ಘೊ ಉತ್ತರ ಪದಾದಿಗ್ ಲೋಪ ಆದ್ ಕಾಂಸ್ಯತಾಳೊಗು ಕಂಸಾಳಂ ಆಂಡ್"[೧] ಪನ್ಪಿ ಇವರೊನು ಕೊರಿಯೆರ್. ಪರಕನ್ನಡೊ ಕಾವ್ಯೊಲೆಡ್ ಕಂಸಾಳೆದ ಬಗೆಟ್ ತೋಜಿದ್ ಪರ್ಪುನ ಉಲ್ಲೇಕೊಲು ಪಂಡ ಹರಿಹರನ ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣೊ ಬುಕ್ಕೊ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಪಂಡಿತನ ಚನ್ನಬಸವ ಪುರಾಣೊಡು ’ಕಂಸಾಳ’ ಪನ್ಪುನ ಪದೊ ಬಳಕೆಡ್ ಉಂಡು. ರಾಘವಾಂಕನ ಕಾವ್ಯೊಲೆಡ್ ಕಾಂಸ್ಯತಾಳೊದ ಉಲ್ಲೇಕೊ ಉಂಡು. ಕೈಸಾಲೆ, ಕೌಸಾಳೆ, ಕೈತಾಳ, ಬಟ್ಲು ಇಂಚ ಬೇತೆ ಪದೊಕುಲುಲಾ ತಿಕುಂಡು. ಚಾಮರಾಜನಗರ ಬಾಗೊಡು ಕಂಸಾಳೆಗ್ ಬಿರುದು ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ ಕಾವ್ಯೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕಂಸಾಳೆ ಬಾರಿಸವುನಕ್ಲೆನ್ ಮಲೆತ ಮಾದೇಸ್ವರನ ಸಂಪ್ರದಾಯೊದಕುಲು ಪಂಡ್‍ದ್ ಗುರ್ತೊ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮಾದೇಸ್ವರನ ದೀಕ್ಸೆ ಪಡೆಯಿನ ಬಕ್ತೆರೆನ್ ಗುಡ್ಡೆರ್ಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಈ ಗುಡ್ಡೆರ್ ಶಿವನ ಅವತಾರೊಂದು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯೊದಕ್ಲೆಡ ಬಾವನೆ ಉಂಡು. ಮೆಕ್ಲ್ ಮಾದೇಸ್ವರನ ಕಾವ್ಯೊನು ಪಂಡೊಂದು ಪ್ರಚಾರೊ ಮಲ್ತೊಂದು ಪೋಪೆರ್. ಈ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊನು ಏಳು ಸಾಲುಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಇಂದೆತ ಒಂಜೊಂಜಿ ಸಾಲ್ ಒಂಜೊಂಜಿ ಕಥನೊ ಕಾವ್ಯೊ.
ಸಿರಿತ ದೇವರೆ ಗುಡ್ಡೆರ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕಂಚಿದ ತಟ್ಟೆಡ್ ಮೆಕ್ಲ್ ಒಣಸ್ ಮಲ್ಪುಜೆರ್. ಕಾರಣೊ ಮೆಕ್ಲ್ ಕಂಚಿನ್ ಮಾದೇಶ್ವರನ ಕಂಸಾಳೆಂದ್ ತೆರಿತೆರ್. ಮೆಕ್ಲ್ ಜೋಡು ಪಾಡುಜೆರ್. ಸೋಮಾರೊ, ಶುಕ್ರಾರೊ, ಅಮಾಸೆ ದಿನೊತಾನಿ ಕ್ವಾರಣ್ಯೊನು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪರ್ಬೊ, ಉಚ್ಚಯೊದ ದಿನಕ್‍ಲೆಡ್ ಮಾದೇಶ್ವರನ ದರ್ಶನೊನು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಗುಡ್ಡೆರ್ ದೀಕ್ಷೆನ್ ದೆತೊಂಡಲಾ ಅಕ್ಲ್ ಮದಿಮೆ ಆವೊಲಿ.
ಅಲೆಮಾರಿ ಗುಡ್ಡೆರ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಮಾದೇಶ್ವರನ ಪೂರ್ತಿ ಕತೆನ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಅತ್ತಂದೆ ಪರ್ಬೊ, ಉಚ್ಚಯೊದ ದಿನೊಟು ಮಾದೇಶ್ವನ ದರ್ಶನೊನು ದೆತೊಂದು ಸೇವೆನ್ ಸಂದಾವೆರ್.
ಕಂಸಾಳೆ ಪದತೋತ ಬಗೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಈ ಕಾವ್ಯೊನು ಪೂರ್ತಿ ಪನೊಡಾಂಡ ಮಸ್ತ್ ರಾತ್ರೆಲು ಬೋಡಾಪುಂಡು. ಇಂದೆನ್ ಮೇಲೊಡು ಪದೊ ಪನ್ಪೆರ್. ಪದೊ ಪನ್ನಗ ಕಂಸಾಳೆ ದಮ್ಮಡಿನ್ ಬಳಕುವೆರ್. ಕಂಸಾಳೆ ಮೇಳೊಡು ಮೂಜೆಡ್ದ್ ಎನ್ಮೊ ಜನೊ ಸೇರ್‍ಬೆರ್.
- ತಾಳುಗತೆ - ಬೀಮನ ಕೊಲ್ಲಿಡ್ ಮಾದೇಸ್ವರೆರ್ ತೋಜಿನೆಡ್ದ್ ಮೂಡಾಯಿದ ಏಲ್ ಮಲೆತ ನಡುಟು ನಿಲೆ ಆಯಿನೆ.
- ಶ್ರವಣ ದೊರೆನ ಸಾಲ್
- ಜುಂಜೇಗೌಡನ ಸಾಲ್
- ಸಂಕಮ್ಮನ ಸಾಲ್
- ಇಕ್ಕೇರಿ ದೇವಮ್ಮನ ಸಾಲ್
- ಬೇವಿನಕಾಳಿನ ಸಾಲ್
- ಸರಗೂರಪ್ಪನ ಸಾಲ್
ಏಳ್ಮಲೆ ಹೆತ್ತಯ್ಯ ನಮ್ಮಪ್ಪಾಜಿ ಮಾಯ್ಕಾರ ಮಾದೇವ ನಿನ್ನ ಪಾದವೇಗತಿ ಕಣಪ್ಪ ಶರಣು ಶರಣಾರ್ತಿ
ಕಂಸಾಳೆಡ್ ರಡ್ಡ್ ಬಗೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಕಂಸಾಳೆ
- ಬೀಸು ಕಂಸಾಳ
ಸಂಕಮ್ಮನ ಪದೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಉಲ್ಲೇಕೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ ಕೇಶಿರಾಜನ ಶಬ್ದಮಣಿ ದರ್ಪಣಂ ಸೂತ್ರ.೨೦೮