ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗ

ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗಳು ಭಾರತಡೇ ರಡ್ಡ್ ನೇ ಮಲ್ಲ ಉದ್ದದ ಸುರಂಗ . ಈ ಸುರಂಗ ವ್ಯವಸಾಯ ಮಲ್ಪುನ ಭೂಮಿದ ತಿರ್ತ ಭಾಗಡ್ ಇತ್ತ್ ದ್ , ಅಂತರ್ಜಲದ ಪರಿಪುರ್ದ್ ಬೇತೆ ಆತ್oಡ್. ಈ ಸುರಂಗೊಲೆಡ್,ಅಂತರ್ಜಲದ ಆಕರಳು, ಉದ್ದದ ಸಾದಿಳು ತೂಯೆರೆ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಈ ಸುರಂಗದ ಮಲ್ಲ ಗುಂಡಿದ ಜಾಗೆ ಪಾತಾಳಗಂಗಾ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರರ್ದ್ ಸುಮಾರು ೧೫೦ ಅಡಿ ತಿರ್ತ್ ಡ್ ಉಂಡು.'ಬೆಲ್ಲಂ' ಪನ್ಪುನ ಪದ ಸಂಸ್ಕೃತದ “ಬಿಲಂ" ಪಂಡ ಸುರಂಗ ಪಂದರ್ಥ.<re>https://web.archive.org/web/20080602003524/http://www.deccanherald.com/Content/Jan272008/sundayherald2008012648758.asp</ref>

ತೆಲಗು ಭಾಷೆಡ್ ಬೆಲ್ಲಂ ಗುಹಾಲು ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.ಈ ಸುರಂಗ ಸುಮಾರು ೩೨೨೯ ಮೀಟರ್ ಉದ್ದ ಇತ್ತ್ ನೆರ್ದಾವರ ಭಾರತದ ರಡ್ಡ್ ನೇ ಮಲ್ಲ ಉದ್ದದ ಸುರಂಗ ಪಂದ್ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗ್ ಪಾತ್ರವಾತ್oಡ್. ಈ ಸುರಂಗ ದುಂಬು  ೧೮೮೪ ಟ್ ಬ್ರೀಟೀಷ್ ಗೇಣಿದಾರರಾಯಿನ ರಾಬರ್ಟ್ ಬ್ರೂಸ್ ಫೂಟೆ ಪನ್ಪುನಾರ್ ನಾಡ್ದ್ ಪತ್ತಿಯೆರ್ . ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ ೧೯೮೨-೮೪ ಟ್ ಜರ್ಮನ್ ದ ಹೆಚ್ ಡೇನಿಯಲ್ ಗೆಬೂರ್ ಆರ್ನ ತಂಡ ಈ ಸುರಂಗದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧ್ಯಯನ ಮಳ್ತೆರ್ . ಅವು ಆಯಿ ಬೊಕ  ೧೯೮೮ಟ್ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಘೋಷಣೆ ಮಲ್ತ್oಡ್. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆ ಈ ಸುರಂಗನ್ ಅಭಿವೃಧ್ಧಿಮಲ್ತ್ ದ್ ೨೦೦೨ಟ್ ಪ್ರವಾಸಿಗೆರೆಗ್ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಾಯೆರ್ . ೩.೫ ಕಿ ಮೀ ಉಪ್ಪುನ ಈಸುರಂಗ ೧೬ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸಾದಿಲು ಇತ್ತ್ ದ್ ಖಾಲಿ ೧.೫ ಕಿ ಮೀ ಮಾತ್ರ ಪ್ರವಾಸಿಗೆರೆಗ್ ಪ್ರವೇಶ ಉಂಡು . ಸುರಂಗದ ಉಲಾಯಿಡ್ ಮೆದು ದೀಪಲೆರ್ದ್ ಅಲಂಕರಿಸದೆರ್ . ಈ ಸುರಂಗನ್ ಕಪ್ಪು ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲುಲೆರ್ದ್ ಮಲ್ತ್ ಡೆರ್ ಬೊಕ  ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಡ್ ಬೆಣಚುಕಲ್ಲ್ ಲೆನ್ ತೂವೊಲಿ . ವಿಳಾಸ ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗಳು ಬೆಲ್ಲಂ ಗ್ರಾಮ ಕೊಲಿಮಿಗುಂಡ್ಲ ಕರ್ನೂಲ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ. ಭಾರತ. 15.102346°N 78.111541°E

ಅನ್ವೇಷಣೆ

ಈ ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗಳು ಅಲ್ಪದ ಕೈತಲ್ ಡ್ ಇತ್ತಿನಕುಲೆಗ್  ಗೊತ್ತಿತ್ತ್ ದ್ . ನೆನ್ ದುಂಬು  ೧೮೮೪ಟ್ ರಾಬರ್ಟ್ ಬ್ರೂಸ್ ಫೂಟೆ ದಾಖಲಿಸಾಯೆರ್ . ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕಲಾ  ಸುಮಾರು ೧೦೦ ವರ್ಷಗ್ಲೇ ಬೊಕ  ಜರ್ಮನಿದ ಹೆಚ್ ಡೇನಿಯಲ್ ಗೆಬೂರ್ ಆರ್ನ ತಂಡ ೧೯೮೨ ಬೊಕ ೮೩ ಟ್ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅದ್ಯಯನನ್ ಮಲ್ತ್ ದೆರ್ .ಅಪಗ ಈ ತಂಡದ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರೆಗ್ ಸಹಕರಿಸಾಯಿನ ಸ್ಥಳಿಯೆರಾಯಿನ ಬಿ.ಚಲಪತಿರೆಡ್ಡಿ, ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ರೆಡ್ಡಿ, ಭೋವಿ ಮಾಡುಲೆಟ್ಟಿ, ಕೆ. ಪದ್ಮನಾಭಯ್ಯ , ಕೆ. ಚಿನ್ನಯ್ಯ ಬೊಕ ಎ.ಸಂಕರನ್ .

ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮುಖ್ಯಾಂಶಳು

ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗಳು ಭೂಗರ್ಭಶಾಸ್ತ್ರದೊಟ್ಟಿಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾದ್ ಲಾ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆನ್ ಪಡೆತ್oಡ್ . ಈ ಸುರಂಗಲೆಡ್ ಶತಮಾನಗ್ಲೆ ಪಿರಾಕ್ ಡ್ ಜೈನ ಬೊಕ ಬೌದ್ಧ ಸನ್ಯಾಸಿಳು ಇತ್ತ್ ನೆಕ್ ಪುರಾವೆಲುಂಡು . ಸುಮಾರ್ ಬೌದ್ಧಸ್ಥೂಪಳು ಈ ಗುಹೆಟ್ ತಿಕ್ಕಿನ್ಡ್ . ಈ ಸ್ಥೂಪಳು ಅನಂತಪುರದ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಡ್ ಉಂಡು . ಭಾರತೀಯಭಾರತ ಪುರಾತತ್ವ ಅಂಚನೆ ವಾಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರ ಇಲಾಖೆಗ್ ಲಾ  ಕೆಲವು ಮಡಿಕೆದ ಚೂರುಳು ತಿಕ್ಕಿನ್ಡ್ . ಈ ವಸ್ತುಳು ಬೌದ್ದೆರರೆರ್ದ್ ಲಾ ದುಂಬುದವು ಪಂದ್  ಪರಿಗಣಿಸಾದ್ , ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ ಪೂ ೪೨೦೦ ತಾ ಪಂದ್ ಪಂತೆರ್.

ಸುರಂಗಳೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

೧೯೮೮ಟ್ ಈ ಸುರಂಗನ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತದ  ಗ್ರಾಮಸ್ಥೆರ್ ಕಜಾವುದ ಗುಂಡಿಯಾದ್ ಉಪಯೋಗ ಮಳ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ . ನೆನ್ ಗಮನಿಸಾಯಿನ ಅವ್ವೆ ಗ್ರಾಮದ ನಿವೃತ್ತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಯಿನ ಎಂ. ನಾರಾಯಣ ರೆಡ್ಡಿ ಬೊಕ ಬಿ. ಚಲಪತಿ ರೆಡ್ಡಿ ಈ ಸುರಂಗನ್ ಸರ್ಕಾರದ ಗಮನಗ್ ಕನತೆರ್ . ಆರ್ನ ಕೆಲವು ದಶಕಗ್ಲೇ ಪರಿಶ್ರಮದ ಪ್ರತಿಫಲವಾದ್ ಸರ್ಕಾರ ಈ ಸುರಂಗನ್ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಘೋಷಿಸಾಯೆರ್ . ಲಾಸ್ಟ್ ಗ್ ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆ ಸುಮಾರು ೭೫,೦೦,೦೦೦ ರೂಪಾಯಿರ್ದ್ ಈ ಸುರಂಗನ್ ಪೊರ್ಲುದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾದ್ ಮಳ್ತೆರ್. ಈ ಸುರಂಗಳೆನ್ ಇತ್ತೆ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆ ನಿರ್ವಹಿಸೊಂದು , ಸುರಂಗದ ಉಲಾಯಿ  ಸುಮಾರು ೨ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ನಡಪುನ ಸಾದಿ ಮಲ್ತ್ ಡೆರ್ ಬೊಕ  ಸುರಂಗಗ್ ಗಾಳಿಗುಂಡಿಗ್ಲೇನ್ ನಿರ್ಮಿಸಾದ್  ಮೆದು ದೀಪಳೆನ್ ಅಳವಡಿಸಾದೆರ್ . ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗದ ಕೈತಲ್ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಆಕಾರದ ಬುದ್ಧನಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ವಿಗ್ರಹ ಉಂಡು . ಅಲ್ಪ ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ ಉಂಡು ಭೌದ್ಧ ಬಿಕ್ಷುಳು ನೆನ್ ಉಪಯೋಗಿಸಾಬೆರ್ .

ಬೆಲ್ಲಂ ಸುರಂಗದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಭಾಗಳು

Meditation Hall inside Belum Caves

Banyan Tree formation inside Belum Caves

ಪಿಲಿದ್ವಾರಂ- ಪಿಲಿದ್ವಾರಂ ಪಂಡ 'ಬೆಕ್ಕಿನ ಕಿಂಡಿ' ಪಂದರ್ಥ . ಸುರಂಗದ ಮಿತ್ತ್  ಸಿಂಹದ ತರೆತಲೆಕ ಇತ್ತ್ ದ್ ನೆನ್ ಪಿಲಿದ್ವಾರಂ ಪನ್ಪೆರ್ . ಕೊಟಿಲಿಂಗುಲ ಕೋಣೆ - ಮುಲ್ಪ ಶಿವಲಿಂಗದಂಚಿನ ಆಕಾರ ಇತ್ತ್ ದ್ ಅವ್ವೆ ರೀತಿದ ಸುಮಾರ್  ರೂಪಳೆನ್ ತೂವೊಲಿ . ಪಾತಾಳ ಗಂಗೆ - ಉಂದು ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಅಂತರ್ಜಲ. ಉಂದುವೇ ವಸರ್  ಬೆಲ್ಲಂ ಗ್ರಾಮದ ಗುವೆಲ್ ಗ್ಲೆಗ್ ಬರ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪುನ ನಂಬಿಕೆ ಉಂಡು . ಸಪ್ತ ಸ್ವರಾಲ ಗುಹಾ- ಏಳ್ ಸ್ವರಗ್ಲೆ ಸುರಂಗ ಪಂದರ್ಥ. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ್ ಮಾರ್ಪಡಿಸಾಯಿನ ಈ ಸುರಂಗಡ್ ಮರತ ತುಂಡುರ್ದ್ ಹಾಕ್oಡ ಸಂಗೀತದ ಏಳ್ ಸ್ವರಕುಳು ಕೇಂಡು . ೨೦೦೬ ಮುಟ್ಟ  ಈ ವಿಭಾಗ ಸಾರ್ವಜನಿಕೆರೆಗ್ ಮುಕ್ತವಾದಿತ್ತನ್ಡ್ .ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ಈ ಭಾಗಗ್ ಪ್ರವೇಶನ್ ನಿರ್ಭಂದಿಸಾಯೆರ್ . ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ - ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದ ಕೈತಲೇ ಉಪ್ಪುನ  ಈ ಭಾಗ, ತೂಯೆರೆ ಹಾಸಿಗೆ ಅಂಚನೆ ತಲೆಂಬುದ ಆಕಾರ ತೋಜುಂಡು . ಮುಲ್ಪದ ಸ್ಥಳೀಯೇರ್ನ ಪ್ರಕಾರ ಉಂದುವೇ ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರಡ್ ಸುಮಾರ್ ಸಾಧುಳು ವಾಸವಾದಿತ್ತೆರ್ ಪಂಪೆರ್ . ಸುಮಾರ್ ಬೌದ್ಧ ಸ್ಥೂಪಳೂ ಮೂಲು ತಿಕ್ಕಿನ್ಡ್. ಸಾವಿರ ಹೆಡೆ - ಈ ವಿಭಾಗ ಅವಿಸ್ಮರಣೀಯ. ಮುಲ್ಪ ನಾಗರ ಹಾವುದ ಎಡೆಯಾಕಾರನ್ ತೂವೊಲಿ. ಆಲದ ಮರದ ಕೋ – ಈ ವಿಭಾಗಡ್ ಮಲ್ಲ  ಕಂಬದಲೆಕ ಛಾವಣಿಯಿರ್ದ್ ನೇಲುನ ಅಂಚನೆ ಉಪ್ಪುನ ಆಲದ ಮರತ ಅಂಚಿನ ರಚನೆಳೆನ್ ನಮ ತೂವೊಲಿ . ಮಂಟಪಂ- ಈ ವಿಭಾಗಡ್ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಕೋಣೆದ ಲೆಕ ಇತ್ತ್ ದ್ ಸುತ್ತಲಾ ಕಂಬಳದ ಅಂಚಿನ ರಚನೆನ್ ತೂವೊಲಿ.

ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗ್ಲೇ ದೂರ

• 320 km from ಬೆಂಗಳೂರುಬೆಂಗಳೂರು
• 320 km from ಹೈದ್ರಾಬಾದ್ಹೈದರಾಬಾದ್, ಭಾರತ
• 420 km from ಚೆನೈ
• 106 km from ಕರ್ನೂ
• 85 km from ಅನಂತಪುರಂ
• 165 km from ಪುಟ್ಟಪ
• 68 km from ಪ್ರೊಡಟೂ
• 30 km from ತಡಪಟ್ಟೀ
• 60 km from ನಂದ್ಯಾ
• 25 km from ಬಂಗಾನಪಲ್ಲಿ

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಲು

Deccan Herald - Underground adventure in Belum caves

• The Telegraph - Calcutta : Weekend Archived ೨೦೧೫-೦೪-೨೪ at the Wayback Machine
• cave-biology.org Cave biology (biospeleology) in India.
• Belum Caves collection Flickr