ಆಟಿದ ಮಾರಿ ಪೂಜೆ

ತುಳುನಾಡುದ ಒಡಿಪುಡ್ದ್ ಸುಮಾರ್ ಪದ್ರಡ್ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರೊಡುಪ್ಪುನ ಕಾಪುದ ಪರ ಮಾರಿಗುಡಿ, ಪೊಸ ಮಾರಿಗುಡಿ, ಬೊಕ್ಕ ಮೂಜನೇ ಮಾರಿಗುಡಿ ದೇವಾಸ್ಥಾನೊಡು ಆಟಿ (ಕರ್ಕಟಾಕ/ ಆಷಾಢ) , ಸುಗ್ಗಿ (ಮೀನ/ಫಾಲ್ಗುಣ )ಬೊಕ್ಕ ಜಾರ್ದೆ (ವೃಶ್ಚಿಕ/ಕಾರ್ತಿಕ) ತಿಂಗೊಳುಡು ಮಾರಿಪೂಜೆ ಏಕಕಾಲೊಡು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸುಗ್ಗಿ ಮಾಸೊಡು ನಡೆಪಿನ ಈ ಪೂಜೆಗ್ ತುಳುನಾಡುಡು ತುಂಬಾ ಮಹತ್ವವುಂಡು.

ಮಾರಿ ಪೂಜೆದ ಕ್ರಮೊ

ರಾತ್ರೆ 8 ಗಂಟೆಗ್ ಪೂತ ಪೂಜೆದ ಬೊಕ್ಕ, ಪರಾ ಮಾರಿಗುಡಿಗ್ ಕಾಪು ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡ್ದು, ಪೊಸ ಬೊಕ್ಕ ಮೂಜನೇ ಮಾರಿಗುಡಿಗ್ ಕಾಪು ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜನಾರ್ಧನ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡ್ದು ಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವಿನ ಬೊಂಬೆ ಬೊಕ್ಕ ನಗ-ನಾಣ್ಯಲೆನ್ ಶೋಭಾಯಾತ್ರೆದ ಮೂಲಕ ಕಂತುದು ಗದ್ದುಗೆಗ್ ಏರಾವೇರ್. ಈ ಸಂದರ್ಭೋಡ್ದು ಆಟಿ (ಕರ್ಕಟಾಕ/ ಆಷಾಢ), ಸುಗ್ಗಿ ಬೊಕ್ಕ ಜಾರ್ದೆ ಪೂಜೆದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮೊಲು ಸುರು ಆಪುಂಡು. ದರ್ಶೊನ ಸೇವೆದ ಬೊಕ್ಕ, ಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವಿನ ಬೊಂಬೆನ್ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮಂತುದು ಸಮಾರಂಭೊನು ಸಮಾಪ್ತಿ ಮನ್ಪುವೇರ್.

ಬೇರೊದ ಮೇಳ

ಉಡುಪಿ ಪರ್ಯಾಯ, ಬಪ್ಪನಾಡ್ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಡೋಲು ಜಾತ್ರೆ, ಮೂಲ್ಕಿ ಅರಸೆರೆನ ಕಂಬ್ಳ, ಕವತ್ತಾರ್ದ ಆಯೊನ, ಧರ್ಮಸ್ಥಳೊದ ಲಕ್ಷದೀಪೋತ್ಸವ, ಬೊಕ್ಕ ಪಡೆದ್ರದ ಢಕ್ಕೆಬಲಿ ಸೇವೆ ಉಂದೆತೊಟ್ಟುಗು ಕಾಪು ಮಾರಿಪೂಜೆಲಾ ಸೇರ್ದು ತುಳುನಾಡುದ ಏಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಾತ್ರೆಲು ಪ್ರಸಿಧ್ಧಿನ್ ಪಡೆದುಂಡು. ಉಂದ್ ಈ ಭಾಗೊದ ಮಾ ಮಲ್ಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮಾರಂಭ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತು, ಈ ಜಾತ್ರೆ ಕೋಟ್ಯಾಂತರ ರೂಪಾಯಿ ವಹಿವಾಟು ನಡಪುನ ಬೇರೊದ ಮೇಳ ಪಂದುಲಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆತುಂಡು. ಅಂಡ್ ಕಾಯಿ, ಅಟ್ಟೆ, ಮಲ್ಲಿಗೆ, ಜಾಜಿ, ಪಿಂಗಾರ ಬೇರೊದ ಒಟ್ಟುಗು, ಏಡು ಬೊಕ್ಕ ಕೋರಿದಲಾ ಭರ್ಜರಿ ವಹಿವಾಟು ಲಾ ನಡಪುಂಡು. ಮಾರಿಯಮ್ಮನ್ "ಕಾಪುದ ಅಪ್ಪೆ" ಪಂದು ಮೋಕೆಡ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.

ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿವಿಧಾನೊಲು

ಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವಿಗ್ ಬಲಿ ಕೊರ್ಪಿನ ವಸ್ತುಲೆನ್, ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಮಂಗಳವಾರದಾನಿ, ಬೇಟೆ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಬೇಟೆದ ಬೊಕ್ಕ ಮಾರಿ ಪೂಜೆದ ವಿಧಿವಿಧಾನೊಲು ಸುರು ಆಪುಂಡು. ದುಂಬು ಕುರಿಲೆನ್ ಬೇಟೆ ಪಂದ್ ಅರ್ಪಣೆ ಮಂತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್, ಆಂಡಾ ಕಾಲಾಂತರೊಡು, ಕುಂಬುಡನ್ ಬೇಟೆ ಪಂದ್ ಅಪ್ಪೆಗ್ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮನ್ತುದು, ಪೂಜೆ ಮನ್ಪುನ ಪರಿಪಾಠ ಬತ್ತುಂಡು. 'ಕೋಟೆದ ಹವಾಲ್ದಾರೆರ್' ಪಂದೇ ಪರಿಚಿತ ಆಯಿನ ಕುರುಬೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಸಮುದಾಯದಕುಲು, ಕೋಟೆದ ಇಲ್ಲಡ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಂತಿ ಬೊಕ್ಕ, ಮಾರಿಗುಡಿಗ್ ಪೂ, ಪಿಂಗಾರ, ಬೊಕ್ಕ ಕುಂಬುಡನ್ ಮೆರವಣಿಗೆಡ್ ಕನ್ಪೆರ್. ಈ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ ದುಂಬು ದೀದ್ ಪೂಜೆದ ಬೊಕ್ಕ, ಉತ್ತರೊದ ಬಾಕಿಲ್ದ ದುಂಬು, ಆ ಕುಂಬ್ಡ ನ್ ಕೋಟೆದ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಾಲೀಕರೆಗ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಮಾರಿ ಪೂಜೆದ ದಿನ, ಮರದ ದೇವಿನ ಮೂರ್ತಿ ತಯಾರಿ ಸೇರಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಾಕಿದ ಧಾರ್ಮಿಕೊ ವಿಧಿವಿಧಾನದೊಟ್ಟುಗು ಗದ್ದುಗೆಡ್ ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಉಂದು ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ, ರಡ್ಡ್ ದೇವಾಸ್ಥಾನೊದ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ ಬೊಂಬೆ ಬೊಕ್ಕ ಬಾಕಿದ ಬಂಗಾರುಲೆನ್ ಮಾರಿಗುಡಿಗ್ ತಕನಪೆರ್. ಒಟ್ಟುಗು, ಮರತ ಮೂರ್ತಿನ್ ದೇವಾಸ್ಥಾನೊಡು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮನ್ಪುವೆರ್. ಅಲ್ಪ ಪ್ರಸಾದ ತಿಕ್ಕಿ ಬೊಕ್ಕ, ಪೂಜೆ ಮಂದಿನ ಕುಂಬುಡನ್ ಮಾರಿಗುಡಿಕ್ ಕಂತು ದೀಪೆರ್. ಅರಿತ ರಾಶಿದ ಮಿತ್ತು ದೀತಿನ ಈ ಕುಂಬುಡನ್ , ಸಾಂಕೇತಿಕವಾದ್ ಬಲಿ ಪಂದ್, ಒಂಜೇ ಪೆಟ್ಟುಡ್ ತುಂಡು ಮನ್ಪುವೆರ್. ಉಂದು ಆಯಿನ ಬೊಕ್ಕ ದೇವಾಸ್ದಾನೊದ ಶುದ್ದೀಕರಣ ನಡಪುಂಡು, ಮರತ ದೇವಿನ ಮೂರ್ತಿನ್, ದೇವಾಸ್ಥಾನೊಡು ನಾಲ್ ಕಿ.ಮೀ ದೂರ ಉಪ್ಪುನ ಕಳತ್ತೂರುಡು ವಿಸರ್ಜನೆ ಮನ್ಪುವೆರ್.

ಇತಿಹಾಸೊ

ಕಾಪು ಭೂಮಿದ ಒಡೆಯ ಆಯಿನ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ದನ ದೇವೆರ್ನ ಪ್ರಭಾವೊಡು ಅಪ್ಪೆ ಮಾರಿ ದೇವಿ "ಸತ್ಯದಪ್ಪೆ" ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ಡ್, ಸತ್ಯನಿಷ್ಠೆಡ್ ಜೀವನ ನಡಾಪಾವುನ ಜನಕುಲು ಬೊಕ್ಕ ಭಕ್ತೆರ್ "ಶರಣು ದುರ್ಗೆ" ಪಂದ್ ಭಕ್ತಿಡ್ ಪೂಜೆ ಮನ್ಪುವೆರ್. ಮಂಗಳವಾರದಾನಿ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ ಸನ್ನಿಧಿಡ್ ನಡಾಪುನ ಮಾರಿಪೂಜೆ, ಚಂಡಿಕಾ ಯಾಗ, ಬೊಕ್ಕ ಗದ್ದುಗೆ ಪೂಜೆಲು ವಿಸೆಸ ಮಹತ್ವ ಹೊಂದುದುಂಡು. ಕಾಪು ಪ್ರದೇಶೊ ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಅವೇತೋ ರಾಜೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಚಕ್ರವರ್ತಿಲೆನ ಆಳ್ವಿಕೆದ ಜಾಗವಾದ್, ಈ ಅಪ್ಪೆ ಭಕ್ತೆರ್ನ ಮನಸ್ ದ ಆಸೆನ್ ಪೂರೈಸುನ ಮೂಲಕ "ದಂಡ್ದ ಮಾರಿಯಮ್ಮ" ಪಂದ್ ಕಾಪುಡ್ ನೆಲೆ ಆತೇರ್. ವಿಜಯನಗೊರದ ಆಡಳಿತೊದ ಬೊಕ್ಕ, ತುಳುನಾಡುದ ಆಡಳಿತೊನು ಕೆಳದಿದ ನಾಯಕೆರ್ ಒಟ್ಟಾನಗ, ಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವಿ ಮುಲ್ಪ ಪ್ರವೇಶ ಮಂತೆರ್ ಪಂದ್ ಉಲ್ಲೇಕೊ ಉಂಡು.