ಖಾಸಿ ಬಾಸೆ
| ಖಾಸಿ ಬಾಸೆ | |
|---|---|
| Ka Ktien Khasi, ক ক্ত্যেন খসি | |
| ಉಚ್ಚಾರಣೆ | ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:IPA |
| ಬಳಕೆಡುಪ್ಪುನ ಪ್ರದೇಸೊಲು | ಭಾರತ |
| ಪ್ರದೇಸೊ | ಮೇಘಾಲಯ |
| ಜನಾಂಗೊ | ಖಾಸಿ |
| ಮೂಲ ಬಾಸಿಗೆರ್ | 1 ಮಿಲಿಯ |
ಆಸ್ಟ್ರೋ ಏಷ್ಯಾಟಿಕ್
| |
| ಲ್ಯಾಟಿನ್ (ಖಾಸಿ ವರ್ಣಮಾಲೆ) Bengali-Assamese | |
| ಬಾಸೆದ ಸಂಕೇತೊಲು | |
| ISO 639-2 | kha |
| ISO 639-3 | kha |
| Glottolog | khas1269[೧] |
 ಖಾಸಿ ಪಾತೆರುನ ಪ್ರದೇಸೊಲು | |
ಖಾಸಿ (Ka Ktien Khasi ) ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತೊಡು ಒಂಜಿ ಮಿಲಿಯನ್‌ಡ್ದ್ ಎಚ್ಚ ಪಾತೆರುನ ಆಸ್ಟ್ರೋ ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಬಾಸೆ, ಮುಕ್ಯವಾfದ ಮೇಘಾಲಯ ರಾಜ್ಯೊದ ಖಾಸಿ ಜನೊ ಪಾತೆರುವೆರ್. ಉಂದು ಈ ರಾಜ್ಯೊದ ಕೆಲವು ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ ಅದಿಕೃತ ಸ್ತಾನಮಾನೊನು ಹೊಂದ್ಂಡ್. ಖಾಸಿದ ಕೈತಲ್ ಸಮ್ಮಂದಿಲು ಶಿಲ್ಲಾಂಗ್ ಪ್ರಸ್ತಬೂಮಿದ ಖಾಸಿಕ್ ಗುಂಪುಡಿಪ್ಪುನ ಬೇತೆ ಬಾಸೆಲು; ಇಂದೆಟ್ ಪ್ನಾರ್, ಲಿಂಗಂಗಮ್ ಬುಕ್ಕೊ ವಾರ್ ಸೇರ್ದೊ.
ಖಾಸಿನ್ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ ಗಳಸ್‌ದ್ ಬರೆಪುನೆ. 19ನೇ ಶತಮಾನೊದ ಸುರುಟು, ಬಂಗಾಳಿ-ಅಸ್ಸಾಮಿ ಲಿಪಿಡ್ ಖಾಸಿ ಬರೆಪುನ ಪ್ರಯತ್ನಲು ಒಂತೆ ಪ್ರೇಜನೊ ಆಂಡ್.[೨]
ಭೌಗೋಳಿಕ ವಿತರಣೆ ಬುಕ್ಕೊ ಸ್ತಿತಿಗತಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಖಾಸಿನ್ ಭಾರತೊಡು 1,038,000 ಜನೊ ಸ್ತಳೀಯವಾದ್ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್(2011 ಜನಗಣತಿ. ಉಂದು ಮೇಘಾಲಯೊದ ಮೂರನೇ ಒಂಜಿ ಬಾದೊದಾತ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆದ ಸುರುತ ಬಾಸೆ, ಅತ್ತಂಡ 997,000, ಬುಕ್ಕೊ ಇಂದೆನ್ ಪಾತೆರುನಕುಲು ಎಚ್ಚಾದ್ ಖಾಸಿ ಹಿಲ್ಸ್ ಬುಕ್ಕೊ ಜೈನ್ತಿಯಾ ಹಿಲ್ಸ್ ಪ್ರದೇಸೊಡು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪೆರ್.[೩] ಭಾರತೊದ ನೆರೆತ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಖಾಸಿ ಪಾತೆರುನ ಎಲ್ಯ ಸಮುದಾಯೊಲು ಉಲ್ಲೊ. ಅಯಿಟ್ 34,600 ಜನೊ ಪಾತೆರುನ ಮಲ್ಲ ಬಾಗೊ ಅಸ್ಸಾಂಡುಲ್ಲೆರ್. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಸೊಡು ಉಂದುವೇ ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕುಲು ಮಸ್ತ ಕಮ್ಮಿ ಸಂಕ್ಯೆಡುಲ್ಲೆರ್.
ಖಾಸಿ 2005 ಡ್ದ್ ಮೇಘಾಲಯೊದ ಕೆಲವು ಜಿಲ್ಲೆಲೆ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ 2012ನೆ ಪೊರ್ತುಗು ಯುನೆಸ್ಕೋಡ್ದ್ ಅಳಿವುದಂಚಿಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಬಾಸೆಂದ್ ಗುರ್ತೊ ಮಲ್ತ್‌ಜೆರ್.[೪] ಈ ಬಾಸೆನ್ ಭಾರತೊದ ಸಂವಿದಾನೊದ ಎನ್ಮನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್‌ಗ್ ಸೇರಾಯರ ಬೇಡಿಕೆಲುಂಡು.[೫]
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಬುಲೆಚಿಲ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಖಾಸಿಡ್ ಕಾದಂಬರಿಲು, ಕವನೊಲು, ದಾರ್ಮಿಕ ಬೂಕುಲು ಶಾಲೆಲೆ ಬೂಕುಲು ಬುಕ್ಕೊ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಅತ್ತಂದಿನ ಬೂಕುಲು ಸೇರ್‌ನಂಚ ಮಲ್ಲ ಸಂಕ್ಯದ ಬೂಕುಲೆನ ಪ್ರಕಟಣೆ ಆತ್ಂಡ್. ದಿಂಜ ಪುದರ್‌ಪೋಯಿನ ಖಾಸಿ ಕವಿ ಸೊಸೊ ಥಾಮ್ (1873-1940).[೬] ಆರೆನ ಸೈತ್‌ನ ದಿನೊನು ವರ್ಸೊಗೊರೊ ಮೇಘಾಲಯ ರಾಜ್ಯೊಡ್ ಪ್ರಾದೇಸಿಕ ರಜಾದಿನವಾದ್ ನೆಂಪು ಮಲ್ತೊನುವೆರ್.[೭]
ಉಪಬಾಸೆಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಖಾಸಿ ಗುಮನೊಡಿಪ್ಪುನ ಪಾತೆರುನ ಬಾಸೆದ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊನು ಹೊಂದ್ಂಡ್, ಬುಕ್ಕೊ ಉಂದು ಖಾಸಿಕ್ ಬಾಸೆಲೆನ್ ಇಬಾಗ ಮಲ್ಪುನೆಗ್ ಸಮ್ಮಂದೊ ಆಪುಲೆಕೊ ಒಂಜಿ ಸವಾಲ್‌ನ್ ಒದಾದ್ಂಡ್. ಖಾಸಿದ ಕೆಲವು ಉಪಬಾಸೆಲು:
- ಸೊಹ್ರಾ ಖಾಸಿ
- ಮೈಲ್ಲಿಂ ಖಾಸಿ
- ಮೌಲಾಯ್ ಖಾಸಿ
- ನಾಂಗ್ಕ್ರೆಮ್ ಖಾಸಿ
- ಯುದ್ಧ ಖಾಸಿ, ನಿಕಟ ಸಮ್ಮಂದೊ ಹೊಂದ್‌ನ ಯುದ್ದೊ ಬಾಸೆದೊಟ್ಟುಗೆ ಗೊಂದಲ ಆಯರ ಬಲ್ಲಿ[೮]
- ಭೋಯಿ ಖಾಸಿ
- ನಾಂಗ್ಲಂಗ್
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "ಖಾಸಿ". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ "ScriptSource – Khasi". scriptsource.org. Archived from the original on 29 October 2021. Retrieved 28 February 2022.
- ↑ Reference Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. "C-16: Population by mother tongue, India - 2011". Archived from the original on 14 October 2022. Retrieved 16 November 2022.
- ↑ "The Khasi language is no longer in danger | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". web.archive.org. 1 April 2022. Archived from the original on 1 April 2022. Retrieved 25 December 2023.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Desk, Sentinel Digital (6 May 2017). "Speakers put stress on inclusion of Khasi language in 8th schedule - Sentinelassam". www.sentinelassam.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್).
- ↑ "U Soso Tham - the Torchbearer of Khasi Poetry". www.oknortheast.com.
- ↑ "Death Anniversary of U SoSo Tham in Meghalaya in 2024". Office Holidays (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್).
- ↑ Bradley, David; Mohanty, Panchanan (27 June 2023). "Sociolinguistics of South Asia". The Routledge Handbook of Sociolinguistics Around the World: 184–196.[೧]
ಮೂಲೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ನಾಗರಾಜ, ಕೆಎಸ್ 1985. ಖಾಸಿ – ಒಂದು ವಿವರಣಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ . ಪೂನಾ: ಡೆಕ್ಕನ್ ಕಾಲೇಜು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ.
- ಪ್ರೈಸ್, ವಿಲಿಯಂ. 1855. ಖಾಸಿಯಾ ಭಾಷೆಗೆ ಒಂದು ಪರಿಚಯ . (ಪುನರುತ್ಪಾದನೆ 1988)
- ರಾಬೆಲ್, ಲಿಲಿ. 1961. ಖಾಸಿ, ಅಸ್ಸಾಂನ ಭಾಷೆ . ಬ್ಯಾಟನ್ ರೂಜ್, ಲಾ: ಲೂಯಿಸಿಯಾನ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ .
- ರಾಬೆಲ್-ಹೇಮನ್. 1977. "ಖಾಸಿ ನಾಮಪದಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ". ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಮಾನ್-ಖಮರ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ 6:247–272
- ರಾಬರ್ಟ್ಸ್, H. 1891. ಖಾಸಿ ಭಾಷೆಯ ವ್ಯಾಕರಣ. ಶಾಲೆಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿವಾಸಿಗಳ ಬಳಕೆಗಾಗಿ . ಲಂಡನ್: ಕೆಗನ್ ಪಾಲ್, ಟ್ರೆಂಚ್, ಟ್ರೂಬ್ನರ್.
- ಸಿಂಗ್, ನಿಸ್ಸಾರ್. 1906. ಖಾಸಿ-ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟು . ಶಿಲ್ಲಾಂಗ್: ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್ ಪ್ರೆಸ್