ಗಂಗೆ
ಈ ಲೇಖನ ಅತ್ತ್ಂಡ ಲೇಖನದ ವಿಬಾಗೊ ವಿಸ್ತರಣೆ ಅತ್ತ್ಂಡ ಮಹತ್ವೊದ ಬದಲಾವಣೆತ ನಡುಟ್ ಉಂಡು. ಈರ್ಲಾ ಲೇಕನೊದ ಸಂಪಾದನೆತ ಬುಲೆಚಿಲ್ಗ್ ಪಾಲ್ ದೆತೊನೊಲಿ. ಈ ಲೇಕನೊ ಅತ್ತಂಡ ವಿಬಾಗೊನು ಮಸ್ತ್ ದಿನೊ ಸಂಪಾದನೆ ಮಲ್ತಿಜಿಂಡ, ಈ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ನ್ ದೆಪ್ಪುಲೆ. ಈ article ಕಡೆಯ ಬಾರಿ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದು ಇವರು ChiK (ಚರ್ಚೆ | ಕೊಡುಗೆಗಳು) 5 hours' time. (ಅಪ್ಡೇಟ್) |
Ganges | |
---|---|
Etymology | Ganga (goddess) |
Location | |
Country | Nepal, India (as Ganga), Bangladesh (as Padma) |
Cities | Uttarakhand: Rishikesh, Haridwar
Uttar Pradesh: Bijnor, Fatehgarh, Kannauj, Hardoi, Bithoor, Kanpur,Lucknow (Gomti tributary), Prayagraj, Mirzapur, Varanasi, Ghazipur, Ballia, Kasganj, Farrukhabad, Narora Bihar: Begusarai, Bhagalpur, Patna, Vaishali, Munger, Khagaria, Katihar West Bengal: Murshidabad, Palashi, Nabadwip, Shantipur, Kolkata, Serampore, Chinsurah, Baranagar, Diamond Harbour, Haldia, Budge Budge, Howrah, Uluberia, Barrackpore Rajshahi Division: Rajshahi, Pabna, Ishwardi Dhaka Division: Dhaka, Narayanganj, Gazipur, Munshiganj, Faridpur Chittagong Division: Chandpur, Noakhali Barisal Division: Bhola |
Physical characteristics | |
Source | Confluence at Devprayag, Uttarakhand of the Alaknanda river (the source stream in hydrology because of its greater length) and the Bhagirathi river (the source stream in Hindu tradition). The headwaters of the river include: Mandakini, Nandakini, Pindar and the Dhauliganga, all tributaries of the Alaknanda.[೧] |
• location | Devprayag, the beginning of the main stem of the Ganges |
Mouth | Bay of Bengal |
• location | Ganges Delta |
Length | 2,525 km (1,569 mi)[೨] |
Basin size | 1,999,000 km2 (772,000 sq mi)[೩] |
Discharge | |
• location | Mouth of the Ganges (Ganges-Brahmaputra-Meghna); Basin size 1,999,000 km2 (772,000 sq mi), Bay of Bengal[೩] |
• average | 38,129 m3/s (1,346,500 cu ft/s)[೪] to
43,900 m3/s (1,550,000 cu ft/s)[೩] 1,389 km3/a (44,000 m3/s) |
Discharge | |
• location | Ganges Delta, Bay of Bengal |
• average | 18,691 m3/s (660,100 cu ft/s)[೩] |
Discharge | |
• location | Farakka Barrage[೪] |
• average | 16,648 m3/s (587,900 cu ft/s) |
• minimum | 180 m3/s (6,400 cu ft/s) |
• maximum | 70,000 m3/s (2,500,000 cu ft/s) |
Basin features | |
Tributaries | |
• left | Ramganga, Garra, Gomti, Tamsa Ghaghara, Gandak, Burhi Gandak, Koshi, Mahananda, Brahmaputra, Meghna |
• right | Yamuna, Tamsa (also known as Tons River), Karamnasa, Sone, Punpun, Falgu, Kiul, Chandan, Ajay, Damodar, Rupnarayan |
ಗಂಗಾ ಸುದೆ ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರವಾಯಿನ ಸುದೆಕುಲೆಡ್ ಪ್ರಮುಖವಾಯಿನವು. ಗಂಗಾ ನದಿನ್ ಭಾರತದ ಪುರಾಣೊಲೆಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊಲೆಡ್ "ದೇವನದಿ" ಪಂದ್ ವರ್ಣಿಸಾದ್ ಉಂಡು. ನಮ ದೇಸೊದ ಉದ್ದಗೆಲೊಗುಲಾ ಗಂಗಾನದಿನ್ ಮಾತೃದೇವತೆನ ರೂಪೊಡು ಪೂಜಿಸುನ ನಂಬಿಕೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಡ್ ಉಂಡು. ಗಂಗಾನದಿ ಹಿಮಾಲಯದ ಗಂಗೋತ್ರಿಡ್ ಪುಟ್ಟ್ದ್ ೧೫೫೮ ಮೈಲಿ (೨೫೦೭ ಕಿ.ಮಿ) ದೂರ ಪರತ್ದ್ ಕಡೆಕ್ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿನ್ ಸೇರುಂಡು.
ಗಂಗಾ ಸುದೆತ್ತ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಹಿಂದೂಲೆನ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಪವಿತ್ರವಾಯಿನ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾಯಿನ ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲ್ಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಗಂಗೋತ್ರಿ. ಹಿಮಾಲಯ ಕೇವಲ ಹಿಮಶಿಖರೊಲೆನ ಆಲಯ ಅತ್ತ್. ಋಷಿ ಮುನಿಕುಲು ವಾಸವಾದ್ ಇತ್ತ್ನ ಪ್ರದೇಶೊಲು. ಅಲ್ಪದ ಪರಿಸರ ಪಂಡ್ಂಡ ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಪನಿಕುಲೆನ ಉಪಯೋಗೊರ್ದು ಆ ಜಾಗೆಲೆನ ಪಾವಿತ್ರತ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚ ಆದ್ ಉಂಡು. ಈ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರೊಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕುನಂಚಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೊಕ್ಕ ಮಾನಸಿಕ ಉನ್ನತಿನ್ ಗೌರವಿಸದ್ ಜಿಜ್ಞಾಸಿಲು, ಸಾಧಕೆರ್, ಎದುರಿಸೊಡಾಯಿನ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯೊಲೆನ್, ಅಪಾಯೊಲೆನ್, ಅನಾನುಕೂಲಲೆನ್ ಪರಿಗಣಿಸವಂದೆ ಅತೀ ಕಠಿಣ ಮಾರ್ಗೊನು ಕ್ರಮಿಸವೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಭಾಗೊಡು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವೊಲೆರ್ದ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿನ ಹಲವಾರ್ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರೊಲು ಉಂಡು. ಪ್ರಾಚೀನ ಗುರುಕುಲು, ಅರ್ಚಾಯೆರ್ ಸಿದ್ಧೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಋಷಿಕುಲು ಈ ಪ್ರದೇಶೊಲೆನ ಅಮೂಲ್ಯವಾಯಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪತ್ತುನು ಅಕುಲೆನ ದುಂಬುದ ಜನಾಂಗೊಗು ಕೊಡುಗೆಯಾದ್ ಕೊರ್ತೆರ್.
ಗಂಗೆದ ಇತಿವೃತ್ತ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಉತ್ತರ ಭಾರತೊಡು 'ದೇವಭೂಮಿ' ಪಂಡ್ದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿನ ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ ಧಾಮೊಲೆಡ್ ಒಂಜಿ ಪಾವನ ಜಲ ಪಂಡ್ದ್ ಪೂಜಿಸುನ ಗಂಗೆದ ಉಗಮದ ಜಾಗೆನೇ ಗಂಗೋತ್ರಿ. ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ ಧಾಮೊಲೆನ ಯಾತ್ರೆಗ್ ಉತ್ತರಕಾಂಡದ ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ಪಿದಡೊಡಾವುಂಡು. ಹರಿದ್ವಾರ ಪಂಡ್ಂಡ ಬದರಿನಾರಾಯಣ(ಹರಿ)ಗ್ ಮುಲ್ಪರ್ದ್ ಯಾತ್ರೆ ಆರಂಭಿಸುನೆರ್ದ್ ಉಂದೆಕ್ 'ಹರಿದ್ವಾರ' ಪಂಡ್ದ್ಲಾ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಮುಲ್ಪ ಗಂಗೆ ಮಾತ ಪುಡೆಟ್ಟ್ಲಾ ತಾನ್ ತಾನಾದ್ ಕಣ್ಮನ ತಣಿಪುನಂಚ ಪರಪುವಲ್.
- ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ೨೩ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರಡು ಋಷಿಕೇಶ ಮಹಾ ಉತ್ತಮ ತೀರ್ಥ ಬೊಕ್ಕ ತಪೋಭೂಮಿ ಉಂಡು. ಉತ್ತುಂಗ ಪರ್ವತೊಲೆನ ಶಿಖರೊಲೆನ ನಡುಟ್ಟು ಪರಪುನ ಗಂಗೆದ ಝಳು ಝಳು ನಿನಾದದೊಟ್ಟುಗು ಜಲಧಾರೆದ ಪರಪು, ತಪ್ಪಲ್ದ ಪ್ರದೇಶೊಲೆನ್ ಸೇರುಂಡು.
- ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ಗಂಗೋತ್ರಿಗ್ ೨೨೮.ಕಿ.ಮೀ. ಋಷಿಕೇಶ ದಾಟ್ದ್ ಚಂಬಾ ಪಟ್ಟಣ ಮುಟ್ಟ (೨೯೦ ಅಡ್ಡಿ ಎತ್ತರ) ಉತ್ತಮವಾಯಿನ ಅತೀ ಕಡಿದಾಯಿನ, ಎಲ್ಯ, ತೀವ್ರ ತಿರುವುಲೆರ್ದ್ ಕೂಡ್ನ ಮಾರ್ಗ ಅಲ್ಪರ್ದ್ (ಚಂಬಾ -ಮಹಾರಾಜ ಸುರ್ದಶನ ಶಾಹ್ ರೂಪಿಸಯಿನ ರಾಜಧಾನಿ) ಉತ್ತರ ಕಾಶಿದ ಕಡೆಕ್ಕ್ ಪಿದಡೊಡು. ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಒಂಜಿ ಅಧುನಿಕ ಬಗೆರ್ದ್ ರಚಿತವಾಯಿನ ಸುಮಾರ್ ೫೦೦೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಉಪ್ಪುನ ನಗರ. ಮುಲ್ಪ ಈ ಜಿಲ್ಲೆದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಲಯೊಲು ಉಂಡು.
ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಸ್ತಿಕತೆತ್ತ ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ ಪ್ರದೇಶ. ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸ್ಗ್ ರೋಮಾಂಚನ ಕನಪುನ ಜಾಗೆ ಮನಮೋಹಕ ದೃಶ್ಯ. ಭಕ್ತೆರೆನ ಪಾಲ್ಗ್ ಕಲ್ಯಾಣಕಾರಿ. ಪ್ರಕೃತಿದ ಅನುಪಮ ದೇಕಿ ತರೆ ದೆರ್ತ್ಂಡ ಗಗನಚುಂಬಿ ಬೆಟ್ಟೊಲು, ತರೆ ತಗ್ಗಾಂಡ ನೀಳವಾದ್ ಪರಪುನ ಗಂಗೆ, ಉಂದೆನ್ ಪೂರ ಪೋದೇ ಅನುಭವಿಸವೊಡು, ಆಸ್ವಾದಿಸವೊಡು.
- ಉತ್ತರಕಾಶಿಡ್ ಉಂತುದು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆದ್ ದುಂಬು ಪಿದಡೊಲಿ. ಮುಲ್ಪ ಉಂತ್ಯೆರೆ ಮಸ್ತ್ ಧರ್ಮಶಾಲೆಲ್, ವಸತಿಲು ಉಂಡು. ನೂದು ವರ್ಷದಾತ್ ಪಿರಾಕ್ದ ಕೈಲಾಸ ಆಶ್ರಮಲಾ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ರಾತ್ರೆ ಎಣ್ಮ ಗಂಟೆ ಮುಟ್ಟಲಾ ಬೊಲ್ಪು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಸೂರ್ಯಾಸ್ತ ತಡವಾದ್ ಆಪುಂಡು. ಉಂದುವೇ ಮುಲ್ಪದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ.
- ಅಂಚ ಬೊಲ್ಪು ೪-೩೦ಕ್ ಮೂಲು ಅಪುಂಡು. (ಸೂರ್ಯೋದಯವೂ ಬೇಕ). ಉಂದೆಕ್ಕ್ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್ ಬತ್ತ್ನೆ ಮುಲ್ಪುನೇ ನೆಲೆಸ್ದ್ ಉಪ್ಪುನ ಶಿವರ್ದ್ ಆದ್. ಉತ್ತರದ ಕಡೆ ಮಲ್ತ್ನ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯ ಮುಲ್ಪ ಉಂಡು. ಅದಕ್ಕೆ ಎದುರಾದ್ ಆದಿಶಕ್ತಿನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಂಡು.
- ಅಲ್ಪದ ವಿಶೇಷ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರೊದ ಪಿತ್ತಾಳೆದ ರೀತಿಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಲೋಹದ ತ್ರಿಶೂಲ ಉಂಡು. ಅಯಿನ್ ಅದಿಶಕ್ತಿಯೇ ರಕ್ಕಸೆರೆ ಸಂಹಾರೊರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಅಲ್ಪ ಊರುದೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಅವು ಪಾತಾಳೊಗು ಪೋತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನವು ಅಲ್ಪದಕುಲೆನ ಹೇಳಿಕೆ. ಅಯಿನ್ ತೆರಿಯೆರೆ ಅನೇಕ ರೀತಿದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗೊಲು ಆಂಡ್, ಆಂಡಲಾ ಸತ್ಯೊನು ತೆರಿಯೆರೆ ನನಲಾ ಸಾಧ್ಯ ಆತ್ಜಿ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿರ್ದ್ ಬೊಲಪುಗು ಬೇಕ ೫ ಗಂಟೆಗ್ ಪಿದಡ್ಂಡ ಬಯ್ಯಗ್ ವಾಪಾಸ್ಸ್ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಗ್ ಬತ್ತ್ದ್ ಸೇರೊಲಿ.
- ಉತ್ತರ ಕಾಶಿರ್ದ್ ಗಂಗೋತ್ರಿಗ್ ಪೋನಗ ಸಾದಿಡ್ ತಿಕ್ಕುನ ಪೊರ್ಲುದ ಜಾಗೆ ಹಸ್ಲಿಲ. ಈ ಪ್ರದೇಶ ಏಪುಲ್ದ ಮರಕುಲೆರ್ದ್ ದಿಂಜಿದ್ ತುಳುಕೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉತ್ತರ ಕಾಶಿರ್ದ್ ೧೫.ಕಿ.ಮೀ. ದೂರೊಡು ಮನೇರಿ ಡ್ಯಾಂ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಗಂಗೆ ತನ್ನ ಗಾತ್ರೊನು ಕುಗ್ಗಿಸವಲ್. ಬೆಟ್ಟದ ಅಡಿರ್ದ್ ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಮುಟ್ಟ ಪೋಪಲ್. ಮುಲ್ಪರ್ದ್ ದುಂಬು ಭೂ ಕುಸಿತೊಲೆನ ಪ್ರಕರಣೊಲು ಎಚ್ಚ, ಅಂಚ ದಾದಂಡಲ ಆಂಡ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ-ದಿನಗಟ್ಟಲೆ ಸಾಲ್ಸಾಲಾದ್ ವಾಹನೊಲು ಉಂತುಂಡು.
- ಮಿಲಿಟ್ರಿದಕುಲು ಬತ್ತ್ದ್ ತೆರವು ಮಲ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಪಿದಡೊಡವುಂಡು. ಹಸ್ಲಿಲಡ್ ಮಿಲಿಟ್ರಿ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಉಂಡು, ಆ ಜಾಗೆದ ಸುತ್ತು ಮುತ್ತು ರಾಮತೇರಿ ಗಂಗಾಮೈಲಿ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾ ದೆತ್ತ್ನ ವಿಚಾರೊನು ಅಲ್ಪದ ಜನಕುಲು ಇತ್ತೆಲಾ ನೆನೆಪು ಮಲ್ತೊನುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ತಿಕ್ಕುನವು ಭೈರವ ಘಾಟಿ. ಮುಲ್ಪ ಭೈರವನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. ಓಣಸ್ಸ್-ತಿಂಡಿ ಚಾಯದ ಹೋಟೆಲ್ಲು ಉಂಡು. ಯಾತ್ರಿಕೆರ್ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ದೆತೊಂದು ಬೊಕ್ಕ ದುಂಬು ಪೋಪೆರ್.
- ಭೈರವ ಘಾಟಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಗಂಧಕ ಪರ್ವತೊಲೆನ ತಾಣ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಬೆಚ್ಚನೀರ್ದ ಬುಗ್ಗೆಲೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಯಾತ್ರಿಕೆರ್ ಅಲ್ಪ ಮೀದ್ ದುಂಬು ಪೋಪೆರ್. ಅಲ್ಪ ಸಾದಿದ ಉದ್ದೊಗುಲಾ ಪಾದಯಾತ್ರಿಕರನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇವೆ (ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು-ಸಿಖ್ಖ್ರು ಹೆಚ್ಚು) ಸಿಖ್ಖ್ರು ಡೋಲಿಯ ತರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ಜಲವನ್ನು ಇಟ್ಟು ಭಜನೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋಗುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
- ಥಂಡಿ ಹವಾ-ತುಂತುರು ಮಳೆ (ಜುಲೈ ತಿಂಗಳು) ಎರಡು ಕಡೆ ಕಡಿದಾದ ಎತ್ತರ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮೇಲಿನಿಂದ ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಬೀಳುವ ನೀರಿನಿಂದ ಝರಿಗಳು, ಮೋಡಗಳು, ಪಾತಾಳ ದಲ್ಲಿ ಭೋರ್ಗರೆದು ಹರಿಯುವ ಗಂಗೆ. ಬ್ರಹ್ಮ ಸೃಷ್ಠಿಯನ್ನೇ ಕಡೆದು ಅಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾನೆನ್ನುವಂತಿದೆ. ಗಂಗೋತ್ರಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೩೧೦೦ ಮೀಟರ್(೧೦,೩೫೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಗಂಗೋತ್ರಿ ತಲುಪುವ ವೇಳೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಆಯಾಸಗಳನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡುತ್ತೇವೆ.
- ಗಂಗೆಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಕೂತರೆ, ಆಕೆ ಹಿಮಾಲಯದಿಂದ ವೋ ಎಂದು ಸದ್ದು ಮಾಡುತ್ತಾ ಭೋರ್ಗರೆದು ಹರಿದು ಬರುವ ದಾರಿ(ಹರಿದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುತಾಳೆ)ಯ ದೃಶ್ಯ ನಮ್ಮನ್ನು ತಲ್ಲೀನವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದರೆ ತಣ್ಣಗೆ ಕೊರೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಮಾತೆಯ ವಿಶಾಲ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ, ಜಮುನಾ, ಸರಸ್ವತಿ, ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪಾರ್ವತಿ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವತೆಗಳ ಪ್ರಾಚೀನ ಪ್ರತಿಮೆಗಳಿವೆ.
- ಭಗೀರಥ ಮಹಾರಾಜ ಎದುರಿಗೆ ಕೈ ಜೋಡಿಸಿ ನಿಂತಿರುವ ಪ್ರತಿಮೆಯಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳೆಲ್ಲ ಚಿನ್ನದವು. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಶಿವಲಿಂಗದ ಮೇಲೆಯೇ ಬೀಳುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ಶೀತಗಾಳಿ ಹೆಚ್ಚು. ನಾವು ಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರ. ತಲೆ ಮೇಲೆ ಪ್ರೋಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಕೈ ಶೀತದಿಂದ ಮರಗಟ್ಟಿರು ತ್ತದೆ. ದುರ್ಗಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಪಾಪ ಕಳೆಯುವ ಪತೀತ ಪಾವನೆ ಈ ಗಂಗಾ ಮಾತೆಯ ಮುಂದಿರುವ ಸ್ಥಳ ಸಗರರಾಜ ಭಗೀರಥ ಕುಳಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳ ಎಂದು ಹೇಳುವ ದೊಡ್ಡ ಕಲ್ಲು ಹಾಸಿಗೆ ಇದೆ.
- ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವಂತಹ ಪೂಜೆ ಮಂಗಳಕಾರಿ ಇಲ್ಲಿ ವರ್ಷದ ೬ ತಿಂಗಳು ಮಾತ್ರ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ೬ ತಿಂಗಳು ಹಿಮದಿಂದ ತುಂಬಿ ಹೋಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಗ ಬೆಟ್ಟದ ಕೆಳಗಿರುವ ಮುಖೀಮಠದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಉನ್ನತ ಪರ್ವತಗಳ ನಡುವೆ ಕಿಲಕಿಲ ನಗುತ್ತಾ ತಂಪಾಗಿ ಕೊರೆಯುತ್ತಾ ಹರಿಯುವ ಗಂಗಾಜಲ ಧಾರೆಯು ದೃಶ್ಯ ನಮಗೊಂದು ಅಲೌಕಿಕ ಆನಂದ ಕೊಡುತ್ತದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಮೇ-ಸೆಫ್ಟೆಂಬರ್).
- ಮುಲ್ಪ ಗಂಗೆನ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪಯೆರೆ ಮಸ್ತ್ ಪೂಜಾರಿಲು ಪಿವುಡೆನೇ ಬರ್ಪೆರ್. ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪಂಡ ಮನೆತನೊದ ಹಿರಿಯೆರೆಗ್ ಮುಕ್ತಿ ತಿಕ್ಕುಂಡು ಪನ್ಪುನ ಪ್ರತೀತಿ. ಮುಲ್ಪ ಮಸ್ತ್ ಕ್ಷೇತ್ರೊಲು ಬೊಕ್ಕ ಧರ್ಮಶಾಲೆಲು, ಎಲ್ಯ ಪೇಂಟೆಲಾ ಉಂಡು.
ಗಂಗೋತ್ರಿಯ ಬಗ್ಗೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಹರಿದ್ವಾರದಿಂದ ಗಂಗೋತ್ರಿಗೆ ೨೯೭.ಕಿ.ಮೀ. ಋಷಿಕೇಶ ದಾಟಿ ಚಂಬಾ ಪಟ್ಟಣದ ತನಕ (೨೯೦೦ ಅಡ್ಡಿ ಎತ್ತರ) ಉತ್ತಮವಾದ ಕಡಿದಾದ, ಸಣ್ಣ, ತೀವ್ರ ತಿರುವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಸ್ತೆಯ ಮುಖಾಂತರ ಹೋಗಬೇಕು. (ಚಂಬಾ -ಮಹಾರಾಜ ಸುರ್ದಶನ ಶಾಹ್ ರೂಪಿಸಿದ ರಾಜಧಾನಿ ) ಇಲ್ಲಿಂದ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಡಬೇಕು. ಗಂಗೋತ್ರಿಯು ಗಂಗೆಯ ಉಗಮ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಂದ ೧೮ ಕಿ.ಮಿ ಮುಂದಿರುವ 'ಗೋಮುಖ' ಗಂಗೆಯ ಉಗಮವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ.
- ೩೬೫ ದಿನಗಳು ಹಿಮ ಬೀಳುವ ಪ್ರದೇಶ, ಅತೀ ಕಡಿದಾದ ಸ್ಥಳ ಗೋಮುಖ. ಗೋಮುಖ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೧೨,೭೭೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರ. ಅಲ್ಲಿಂದ ನೀಳವಾಗಿ ಹೊರಟ ಗಂಗೆ ಗಂಗೋತ್ರಿಗೆ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಭೋರ್ಗರೆಯ ತೊಡಗುತ್ತಾಳೆ. (ಮಿಲಿಟರಿ ಪರವಾನಿಗೆ ಪಡೆದೇ ಗೋಮುಖಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕು. ಅತೀ ಸಾಹಸದ ಚಾರಣದ ಸ್ಥಳವಿದು. ಅಲ್ಲಿನ ಗೈಡ್ ಜೊತೆಗಿದ್ದರೆ ಇಡೀ ಒಂದು ದಿನ ಬೇಕು.
- ಗೋಮುಖಕ್ಕೆ ಹೋಗುವವರು ಪೂರ್ಣ ಸ್ವಸ್ಥ ಹಾಗೂ ಸಾಹಸಿಗಳಾಗಿರಬೇಕು. ಯೋಗ್ಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡೇ ಹೋಗಬೇಕು. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿಣ ದಾರಿ, ಗೈಡ್ ಇಲ್ಲದೇ ಹೋಗುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಹಿಮ ಶಿಲಾಖಂಡಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಯಾತ್ರಿಕರ ನಕ್ಷೆ, ಉಣ್ಣೆಯ ಬಟ್ಟೆಗಳು, ಅಗತ್ಯ ಔಷಧಗಳು, ಧರ್ಮಶಾಲೆ ಯ ವಿವರಗಳು, ಈ ಅಂಶಗಳು ಯಾತ್ರಿಕರು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಅಂಶಗಳು.
ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ ಧಾಮೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ೧. ಕೇದಾರನಾಥ,
- ೨. ಬದರಿನಾಥ,
- ೩. ಗಂಗೋತ್ರಿ ಮತ್ತು
- ೪. ಯಮುನೋತ್ರಿ.
- ಹಿಂದೂಲೆನ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಪವಿತ್ರವಾಯಿನ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲೊಂದು ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳು ಹಿಮಾಲಯ ಕೇವಲ ಹಿಮ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲ. ಋಷಿಮುನಿಗಳು ವಾಸವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ ಅಂದರೆ ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಅಗ್ನಿಗಳ ಉಪಯೋಗದಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಾವಿತ್ರತ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿವೆ. ಈ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದೊರಕಬಹುದಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ, ಜಿಜ್ಞಾಸಿಗಳು, ಸಾಧಕರು, ಅತೀ ಕಠಿಣ ರಸ್ತೆ ಕ್ರಮಿಸುವಾಗ, ಎದುರಿಸಬೇಕಾದ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಗಳನ್ನು, ಅಪಾಯಗಳನ್ನು, ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೇ ಬರುತ್ತಾರೆ.
- ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವಗಳಿಂದ ಪ್ರಸ್ಧಿವಾದ ಹಲವಾರು ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಗುರುಗಳು, ಅರ್ಚಾಯರು ಸಿದ್ಧರು ಮತ್ತು ಋಷಿಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ತತನ್ನು ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಕೂಡುಗೆಯಾಗಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಋಷಿಕೇಶದಿಂದ ಮೂರು ರಸ್ತೆಗಳು ಇವೆ. ಒಂದು ಗಂಗೋತ್ರಿ, ಇನ್ನೊಂದು ರಸ್ತೆ ಯಮುನೋತ್ರಿ, ಮತ್ತೊಂದು ಬದರಿನಾಥಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಕೇದಾರನಾಥಕ್ಕೆ.
- ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಉತ್ತರಕಾಂಡದ ಹರಿದ್ವಾರದ ಮೂಲಕವೇ ಹೊರಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹರಿದ್ವಾರಕ್ಕೆ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ೬ ಗಂಟೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಹರಿ ಅಂದರೆ ಬದರಿನಾರಾಯಣ ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ಯಾತ್ರೆ ಆರಂಭಿಸುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಹರಿದ್ವಾರವೆಂತಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ತಾನೇ ತಾನಾಗಿ ಕಣ್ಮನ ತಣಿಯುವಂತೆ ಹರಿಯುತ್ತಾಳೆ.
ಋಷಿಕೇಶದಿಂದ ಬದರೀನಾಥದವರೆಗೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಕೇದಾರನಾಥ ೩೨೦ಕಿ ಮೀ, ದೂರ ಇದೆ. ಯಮುನೋತ್ರಿ, ಗಂಗೋತ್ರಿ ೨೨೨ ಕಿ,ಮೀ, ಋಷಿಕೇಶದಿಂದ ಹೊರಡುವ ಮೂರು ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗಂಗೋತ್ರಿ , ಯಮುನೋತ್ರಿ, ಬದರೀನಾಥಕ್ಕೆ ಹೊರಡುತ್ತವೆ.
ಹರಿದ್ವಾರ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಹರಿದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಹಿಂದೆ 'ಮಾಯಾಪುರಿ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿತ್ತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಹರ ಕಿ ಪೌಡಿ ಮುಖ್ಯ ಸ್ಥಳ. ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಸಂಜೆ ಗಂಗಾಮಾತೆಗೆ ಆರತಿ ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ, ಎರಡು ಕಣ್ಣು ಸಾಲದು. ಹರ ಕಿ ಪೌಡಿಯ ಎರಡು ಕಡೆ ಪರ್ವತಗಳ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯರಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ಕಡೆ ಮಾನಸದೇವಿ ಪರ್ವತ, ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಚಂಡಿದೇವಿ ಪರ್ವತ.
- ಇಲ್ಲಿ ಮಂದಿರಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಟ್ರಾಲಿಯ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ. ಶುಂಭ-ನಿಶುಂಭ ರಂತಹ ಅಸುರರಿಗೆ ಮುಕ್ತಿ ನೀಡಲು ದೇವಿಯರು ಇಲ್ಲಿ ಅವತಾರವೆತ್ತಿದರು. ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತೆ ಕಾಳಿ ದೇವಿಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಮಂದಿರ- ಇಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಹುಲಿಯ ಬುರುಡೆ ಈಗಲೂ ಇದೆ.
ಸ್ಕಂಧ ಪುರಾಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಗಂಗಾಮಾತೆ ಶಿವನ ಪತ್ನಿ. ತನ್ನ ಜಟೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವ ಆಕೆಗೆ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದ್ದಾನೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತರಲು ದೇವತೆಗಳು ಉಪಾಯ ಹೂಡಿದರು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸ್ಥಳೀಯರು. ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ- ಗಂಗೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತಂದ ಶ್ರೇಯಸ್ಸು ಭಗೀರಥ ರಾಜನಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇಕ್ವಾಕು ವಂಶದ ಸಗರರಾಜನೆಂಬ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶ್ವಮೇಧವೆಂಬ ಯಜ್ಙಕ್ಕಾಗಿ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದ. ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಜ್ಞ ಮುಗಿದರೆ, ಇಂದ್ರ ತನ್ನ ಪದವಿ ಹೋಗುವ ಭಯದಿಂದ ಅದನ್ನು ಕದ್ದು ಕಪಿಲ ಮುನಿ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ್ದ. (ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿನ -ಸಮುದ್ರ ತೀರ) ಕುದುರೆಗಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಸಗರರಾಜ ೬೦೦೦೦ ಪುತ್ರರು, ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ಕಪಿಲ ಮಹರ್ಷಿಗಳನ್ನು ಅವಹೇಳನ ಮಾಡತೊಡಗಿದರು. ಅದರಿಂದ ಕುಪಿತರಾದ ಮುನಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಭಸ್ಮಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರಿಗೆ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಗದೆ ಮೃತ್ಯುಲೋಕದಲ್ಲಿಯೇ ಅಲೆಯತೊಡಗಿದರು. ಈ ಸಂಧರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಗೀರಥ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತಂದು ಸಗರರಾಜನ ೬೦೦೦೦ ಪುತ್ರರಿಗೆ ಶಾಪ ವಿಮೋಚನೆ ಮಾಡಿದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.[೫]
ಕೇದಾರನಾಥ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಹಿಮಾಲಯದ ಕೇದಾರನಾಥವು ಹಿಮಾಲಯದ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿರುವ ಮಂದಾಕಿನಿ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೧,೭೬೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ಮಹಾಭಾರತದ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಪಾಂಡವರು ಪಾಪ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕ್ಕಾಗಿ ಶಿವಲಿಂಗ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಎನ್ನುವುದು ಪುರಾಣದ ನಂಬಿಕೆ. ಚರಿತ್ರೆಯ ಪ್ರಕಾರ ೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕೇದಾರನಾಥ. ಇದು ಹಿಂದುಗಳಿಗೆ ಪವಿತ್ರವಾದ ದೇವಾಲಯ. ಕೇದಾರನಾಥದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ದೇವಾಲಯವು ಕಲ್ಲಿನ ಸುಂದರ ಶಿಲ್ಪವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಸುಮಾರು ೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆದಿ ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಶಿವನ ಹನ್ನೆರಡು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲೊಂದು.
- ಚತುರ್ಧಾಮ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳ. ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯದ್ವಾರದಿಂದ ಒಳಗೆ ಬಂದೊಡನೆ ಪ್ರಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಪಾಂಡವರು, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ, ನಂದಿ ಮತ್ತು ವೀರಭದ್ರನ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ ತ್ರಿಕೋನಾಕಾರದ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಿರುವ ಮಾನವನ ತಲೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೇದಾರನಾಥ ಲಿಂಗವು ೮ ಅಡಿ ಎತ್ತರ, ೫ ಅಡಿ ಸುತ್ತಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಿರ್ವಾಣ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ ಶೃಂಗಾರ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುವುದೊಂದು ವಿಶೇಷ.
- ಇದರ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಜಲ ಪುಷ್ಪಾದಿಗಳ ಅರ್ಚನೆಯಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಘೃತ ಲೇಪನವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇದಾರಲಿಂಗವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆದಿ ಗುರು ಶ್ರೀ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಶೈವ ಪೀಠಗಳ್ಲಲೊಂದಾದ ಕೇದಾರರಾಧ್ಯ ಪೀಠವು ಶತಶತಮಾನಗಳಿಂದಲೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು ಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಕರ್ನಾಟಕದವರೆಂಬುದು ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಂಗತಿ. ಕೇದಾರನಾಥ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ತೆಗೆಯುವುದು ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆ.
ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಮಾತ್ರವೇ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಸಮಯ ಇದು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಮದಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿಹೋಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೂನ್ ನಿಂದ - ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ದರ್ಶಿಸಲು ಉತ್ತಮ ಕಾಲ.
- ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಮುಚ್ಚಿರುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬದರಿನಾಥನ ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಠ(ಜೋಷಿಮಠ)ಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬದರಿನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಮುಚ್ಚಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾರದ ಮಹರ್ಷಿಯು ಪ್ರತಿದಿನ ಬದರಿನಾರಾಯಣನಿಗೆ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವನೆಂದು ಒಂದು ನಂಬಿಕೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಐದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೆಂದರೆ-
- ವಿಶಾಲ ಬದರಿ : ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರ
- ಯೋಗ ಬದರಿ : ಪಾಂಡುಕೇಶ್ವರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಹ ಬದರಿನಾಥನು ಧ್ಯಾನಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ದರ್ಶನವೀಯುವನು. ಐತಿಹ್ಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪಾಂಡು ಮಹಾರಾಜನು ಈ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದನು.
- ಭವಿಷ್ಯ ಬದರಿ : ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಠ ( ಜೋಷಿಮಠ)ದಿಂದ ೧೭ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮುಂದೊಂದು ದಿನ ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಮರೆಯಾದಾಗ ಬದರಿನಾಥನು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆನಿಂತು ದರ್ಶನ ಕೊಡುವನು. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಇದು ಭವಿಷ್ಯ ಬದರಿ.
- ವೃದ್ಧ ಬದರಿ : ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಠದಿಂದ ೭ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನಿಮಠದಲ್ಲಿದೆ. ಕಥನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಬದರಿನಾಥನ ಮೂಲ ಪೂಜಾಸ್ಥಾನವು ಇದೇ ಆಗಿದ್ದಿತು.
- ಆದಿ ಬದರಿ : ಕರ್ಣಪ್ರಯಾಗದಿಂದ ೧೭ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ೧೬ ಸಣ್ಣ ಮಂದಿರಗಳುಳ್ಳ ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ೩ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಪ್ಪು ಶಿಲೆಯ ಮೂರ್ತಿ ಪೂಜೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.
ಗಂಗಾ ಸುದೆತ್ತ ಮಾಲಿನ್ಯತೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ‘ಗಂಗಾ ನದಿ ಉದ್ದೊಗುಲಾ ಪೋನಗ 39 ಜಾಗೆಲೆಲೆಡ್, ಕೇವಲ ಒಂಜಿ ಜಾಗೆಡ್ ಮಾತ್ರ ಸುದೆತ್ತ ನೀರ್ ಶುದ್ಧವಾದ್ ಉಂಡು. ಒರಿನ ಕಡೆಕುಲೆಡ್ ನೀರ್ ಮಲಿನವಾದ್ ಉಂಡು’ ಪಂದ್ ಕೇಂದ್ರ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿ ಪತ್ತ್ಂಡ್. ಮಂಡಳಿ ಮುಂಗಾರ್ಗ್ಲಾ ದುಂಬು ಬೊಕ್ಕ ಮುಂಗಾರ್ರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ 39 ಜಾಗೆಲೆರ್ದ್ ನೀರ್ದ ಮಾದರಿಲೆನ್ ಸಂಗ್ರಹ ಮಲ್ತ್ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್; ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟುದ ನಿರ್ದೇಶನದ ಮೇರೆಗ್ ಈ ಅಧ್ಯಯನ ಅಯಿನ್ ಪೂರ ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಸದ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆ ಅಧ್ಯಯನದ ವರದಿನ್ ಮಂಡಳಿ ಬುಡುಗಡೆ ಮಲ್ತ್ದ್ಂಡ್. ‘ಮುಂಗಾರಿಗು ದುಂಬು 41 ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಮಂಡಳಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಲ್ತ್ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅಯಿಟ್ಟ್ 37 ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಮಟ್ಟೊಡು ನೀರ್ ಮಲಿನ ಆದ್ ಉಪ್ಪುನವು ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತ್ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಒಂಜಿ ಜಾಗೆಡ್ ಮಾತ್ರ ನೀರ್ ಶುದ್ಧವಾದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಒರಿನ ಮೂಜಿ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ನೀರ್ ಒಂತೆ ಮಲಿನ ಆದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್’ ಪಂಡ್ದ್ ವರದಿಡ್ ವಿವರಿಸದ್ ಉಂಡು.[೬]
ಪರಪುದ ಕಡಿತ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಸುದೆತ್ತ ನೀರ್ ಶುದ್ಧವಾದ್ ಉಪ್ಪೆರೆ ಬೊಕ್ಕ ಮಾಲಿನ್ಯಮುಕ್ತವಾದ್ ಉಪ್ಪೆರೆ ಸುದೆ ಪರಿತ್ತೊಂದೇ ಉಪ್ಪೊಡು. 2,525 ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದ ಪರಿಪುನ ಗಂಗಾ ನದಿಕ್ಕ್ ಆಜಿ ಬೃಹತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಬೊಕ್ಕ ನಾಲ್ ಜಲಾಶಯೊಲೆನ್ ನಿರ್ಮಿಸದೆರ್. ಅಣೆಕಟ್ಟು ಒಡೆತನದ ಅಲಕ್ನಂದಾ ಕಂಪನಿ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ 330 ಮೆ.ವಾ. ಶಕ್ತಿನ್ ರಾಯಧನದ ರೂಪೊಡು ಉಚಿತವಾಗದ್ ಕೊರೊಂದು ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧೀನದ ಮನೇರಿಭಾಲಿ ರಡ್ಡನೇ ಹಂತದ ಡ್ಯಾಂಲೆನ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಲು ಅಕುಲೆನ ವರಮಾನೊನೇ ದುಂಬು ಮಲ್ತೊಂದು, ಕೇಂದ್ರೀಯ ಜಲ ಆಯೋಗ ಆದೇಶ ಮಲ್ತ್ನಾತ್ ನೀರ್ನ್ ಅಣೆಕಟ್ಟೆರ್ದ್ ಪಿದಯಿ ಬುಡಿಯೆರೆ ಆಪುಜಿ ಪಂಡೊಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊಟ್ಟು ಬಡ್ತ್ಂದ್ಂಡ್. ಆಯೋಗದ ನಿಬಂಧನೆ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಬೊಕ್ಕ ತಾನ್ ಇತ್ತೆನೇ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಹೈಕೋರ್ಟ್ದ ಆದೇಶದಂಚ ಶೇ 15 ತಾತ್ ಹೊರಹರಿವುನು ಕಾಪಾಡೊಂದು ಉಪ್ಪುನೆರ್ದ್ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸ್ಸ್ನ್ ಪಾಲಿಸಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯನೇ ಇಜ್ಜಿ ಪಂಡ್ದ್ ಹಟ ಪತ್ತ್ಂದ್ಂಡ್. ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಜೀವನದಿ ಗಂಗೆ, ಖಾಸಗಿ ಒಡೆತನದ ಅಣೆಕಟ್ಟುಲೆನ ಮಾಲೀಕೆರೆ ಹಟಮಾರಿ ಧೋರಣೆರ್ದ್ ತನ್ನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹರಿವುನು ಕಳೆವೊಂದು, ಅಣೆಕಟ್ಟ್ದ ಕೆಳಪಾತಳಿಡ್ ಜೀವಿಸುನ ಅಪರೂಪದ ಜೀವಪ್ರಭೇದೊಲೆನ್ ಸಂಕಷ್ಟೊಗು ತಿಕ್ಕದ್ಂಡ್. ವ್ಯವಸಾಯ, ಉದ್ಯಮ, ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗ್ ನೀರ್ ಕೊರ್ಪುನೆತ ಒಟ್ಟುಗು 2020ದ ಅಂತ್ಯೊಗು ಗಂಗಾ ನದಿತ್ತ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಮುಗಿಯೊಡಾತ್ಂಡ್. ಕಂಪನಿಲೆಗ್ ಅಪುನ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟೊನು ದಿಂಜಾದ್ತುಂ ಕೊರೊಲಿ. ಆಂಡ ಸುದೆಟ್ಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಪರೂಪದ ಜೀವಪ್ರಭೇದೊಲು ಶಾಶ್ವತವಾಗದ್ ಕಣ್ಮರೆ ಆಂಡ ಅಯಿನ್ ಒಲ್ತುರ್ದು ಕನಪುನೆ ಪಂಡ್ದ್ ಪ್ರಶ್ನಿಸಾದ್ ಉಪ್ಪುನ ಪರಿಸರವಾದಿನಕುಲು, ಹೊರಹರಿವುದ ಪ್ರಮಾಣೊನ್ ಏರಿಸಾದ್ ಸುದೆತ್ತ ರಕ್ಷಣೆನ್ ಮಲ್ಪೊಡು ಪಂದ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯೊಗು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಾದೆರ್.[೭]
ಆಕರ ಗ್ರಂಥ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಪುರಾಣನಾಮ ಚೂಡಾಮಣಿ -ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ Lodrick, Deryck O.; Ahmad, Nafis (28 January 2021), Ganges River, Encyclopedia Britannica, archived from the original on 7 May 2020, retrieved 2 February 2021
- ↑ Jain, Agarwal & Singh 2007.
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ C B Sharma (11 January 2021). Applied Environmental Sciences & Engineering. BFC Publications. ISBN 9780313380075. Archived from the original on 20 February 2023. Retrieved 17 November 2021.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ Kumar, Singh & Sharma 2005.
- ↑ ಪುರಾಣನಾಮ ಚೂಡಾಮಣಿ -ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್
- ↑ ಗಂಗಾ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನೀರು ಶುದ್ಧ೨೨-೮-೨೦೧೮
- ↑ ಗಂಗೆ: ಸಾಧ್ಯವೇ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹರಿವು? ಗುರುರಾಜ್ ಎಸ್. ದಾವಣಗೆರೆ; d: 27 ಜನವರಿ 2020