ತಜಂಕ್ ತಪ್ಪು
ತೊಜಂಕ್ ಉಂದೆನ್ ತುಳುನಾಡ್ಟ್ ತಜಂಕ್, ಸಜಂಕ್, ಅಜಂಕ್, ಪನ್ಪೆರ್. ತಜಂಕ್ ಒಂಜಿ ದೈ. ಉಂದು ಬರ್ಸ ಬರ್ಪಿನ ಕಾಲಡ್ ತನ್ನಾತೆಗೆ ಪುಟ್ಟುಂಡು. ಉಂದು ಒಂಜಿ ನಮುನೆದ ಪಚ್ಚೆ ತಪ್ಪುದ ದೈ. ಉಂದುತ ತಪ್ಪು ತುವರೆಗ್ ಹೃದಯದ ಲೆಕ್ಕ ಉಂಡು. ಅತಾಂದೆ ಉಂದೆಟ್ ಒಂತೆ ಮರ್ದುದ ಗುನೊ ಉಂಡು. ಸಾದಿ ಬರಿಟ್, ಜಾಲ ಬರಿಟ್, ಇಂಚ ಪೂರಾ ಕಡೆಟ್ಲ ಜಾಸ್ತಿ ಬುಲೆಪುಂಡು. ಉಂದೆತ ಉದ್ದ ೧-೫ ಅಡಿಕೋಲು ಮುಟ್ಟ ಎತ್ತರೊ ಬುಲೆಪ್ಪುಂಡು. ಮರ್ಯಯಲಡ್ ಮಂಜೊಲ್ ಪೂ ಬುಡ್ಪುಂಡು.
ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಪುದರುಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುದರ್ : ಕ್ಯಾಸಿಯ ತೋರ casia tora.
ಉಪಯೋಗಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ತಜೊಂಕು ಮಸ್ತ್ ಮರ್ದ್ಗ್ ಉಪಯೋಗೊ ಆತ್ಂಡ್.[೩]
- ಮರಿಯಲೊಡು ಉಂದೆನ್ ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ದಿಂಜ ಗಲಸುವೆರ್. ನೆತ್ತ ಕೊಡಿನ್ ಕನತ್ತ್ ಸನ್ನ ಮೂರ್ದು ಪೆಲ್ತರಿ ಗುದ್ದುದು ಐತ ಚೋಲಿ ದೆತ್ತ್ದ್ ನೀರುಳ್ಳಿ, ಬೊಳ್ಳುಳಿ, ದಾಸೆಮಿದ ನೆಸಲ್ ಕೊರ್ದು ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆಟ್ಟ್ ಚಟ್ಟಂಬಡೆ, ಮಸಾಲೆ ಪುಂಡಿಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
- ತರೆಬೆನೆಡ್ ಬಳಲೊಂದು ಇತ್ತಂಡ ತೊಜಂಕ್ದ ತಪ್ಪುದ ಒಟ್ತುಗ್ ನೀರೊಳ್ಳಿನ್ ಬೆಯ್ಪದ್ ಆಯಿತ ರಸೊನು ನೆತ್ತಿಗ್ ಪುಜುಂಡ ತರೆ ಬೆನೆ ಮಾಯ ಆಪುಂಡು.[೪]
- ಆಮಶಂಕೆ ಬೊಕ್ಕ ಭೇದಿಡ್ ಬಳಲೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ ೨-೫ ತಪ್ಪುದ ರಸಟ್ ೨-೩ ಸಲ ಬೇದಿ ಉತುಂಡು
- ೧೦-೧೫ ಇರೆನ್ ನೀರುಡು ಗುದ್ದುದ್ ಪೊಟ್ತ್ಲಿಸ್ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಹುಣ್ಣುದ ಮಿತ್ತ್ ದೀಂಡ ಉರಿ ಕಡಿಮೆ ಅಪ್ಪುಂಡು
- ತೊಜಂಕ್ ತೊಪ್ಪುನ್ ಆಯಿತ ಬೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಾಂಡ ಪೂ ಮತಾವೆನ್ಲ ಪೆರ್ ದ ಪೆರ್ಪೆದ ಒಟ್ಟುಗ್ ದೆತೊಂಡ ಮೂಲವ್ಯಾದಿ ಕಡಿಮೆ ಆಪ್ಪುಂಡು
- ಬಂಜಿ ಬೇನೆಗ್ ೩೦-೪೦ ಮಿಲಿ ತೊಜಂಕ್ದ ತೊಪ್ಪುದ ಕಷಾಯ ಮಲ್ಲ್ತುದು ಅಯಿಕ್ ಇಂಗ್ ನ್ ಪಾಡ್ದ್ ದೆತೊಂಡ ಬಂಜಿ ಬೇನೆ ಕಡಿಮೆ ಆಫ್ಪುಂಡು
- ಮರಿಯಲೊಗು ಹೆಚ್ಚ ಬುಲೆವುಂಡು. ಮರಿಯಲೊಡು ಕಜಿಪುಗು ಕಷ್ಡದ ಕಾಲೊಡು ಉಂದೆತ್ತ ತಪ್ಪು ದೆತ್ತ್ ದ್ ಪೆಲ್ತರಿ ಪಾಡ್ದ್ ಆಜಾಂಡ ಬಾರಿ ಸೋಕುದ ಕಜಿಪು. ತೊಜಂಕ್ ತಪ್ಪುದ ಚಟ್ಟಂಬಡೆ, ಪತ್ರಡ್ಡೆಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
- ತಜೊಂಕುದ ತಂಬುಲಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
- ತಜಂಕುದ ಬಿತ್ತ್ ದ ಕಾಪಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅವು ಮಸ್ತ್ ಸಂಪು ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ತೊಜಂಕ್ ಸೊಪ್ಪುನು ಪೆಲ್ತರಿ ಒಟ್ಟುಗು,ತಾರಾಯಿ ಪಾಡ್ದ್ ಅಜಾವೆರ್, ಪುಂಡಿ ಮಲ್ಪುನಗ ತೊಜಂಕ್ ಸೊಪ್ಪು ಬೆರಕಾದ್ ಮಸಾಲೆ ಪುಂಡಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ತೊಜಂಕ್ದ ತೊಪ್ಪುಡು ಚಟ್ಟಂಬಡೆಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ತೊಜಂಕ್ನ್ ಆಟಿಡ್ ಮಾತ್ರ ಅಟಿಲ್ ಡ್ ಗಲಸುವೆರ್. ಸೋಣ ತಿಂಗೊಲುಡ್ ತೊಜಂಕ್ ತಿನೆರೆ ಬಲ್ಲಿ, ಅವು ಸೀಪೆ ಆಪುಂಡು ಪನ್ಪೆರ್. ಇಂದೆಕ್ ಬೇತೆ ಕಾರನೊಲ ಉಂಡು.ಸೋಣ ತಿಂಗೊಲ್ಡ್ ತಜಂಕ್ ದ ದೈ ಬುಲೆದ್ ಪೂ ಪೋಪುಂಡ್.ಪೂ ಬುಲೆದ್ ಬಿತ್ತ್ ದ ಕೋಡು ಬರ್ಪುಂಡ್. ಅಪಗ ಐತ ಕೊಡಿ ಮುತ್ತುಂಡ ದೈ ಅಲಿಯುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ದುಂಬಗ್ ಐತ ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಆಪುಜಿ ಪನ್ಪುನ ಕಾರಣಲ ಉಪ್ಪು.
ತೊಜಂಕ್ದ ಬಗೆಟ್ ಗಾದೆಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಆಯೆ ಬಲಿತ್ತಿನಲ್ಲೆ ತೊಜಂಕ್ ಕೊಡಿಪಂದ್
ತಜಂಕ್ ದಯಿತ ಬುಳೆಚ್ಚಿಲ್
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಉಂದು ಒಂಜಿ ನಮುನೆದ ಪಚ್ಚೆ ಎಲ್ಯ ಎಲ್ಯ ತಪ್ಪುದ ದಯಿ.ಉಂದು ಬಿತ್ತ್ ಬೂರ್ದು ತನ್ನಾತೆಗೆ ಕೊಡಿತ್ದ್ ದಯಿ ಆಪುಂಡು. ಸಾದಿ ಬರಿಟ್, ಜಾಲ ಬರಿಟ್, ಇಂಚ ಪೂರಾ ಕಡೆಟ್ಲ ಜಾಸ್ತಿ ಬುಲೆಪುಂಡು. ಉಂದೆತ ಉದ್ದ ೧-೫ ಅಡಿಕೋಲು ಮುಟ್ಟ ಎತ್ತರೊ ಬುಲೆಪ್ಪುಂಡು[೫]. ಮರ್ಯಯಲಡ್ ಮಂಜೊಲ್ ಪೂ ಬುಡ್ಪುಂಡು. ಉಂದೆಟ್ ಒಂತೆ ಮರ್ದುದ ಗುನೊ ಉಂಡು.ಉಂದೆನ್ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಜಾಸ್ತಿ ಕಜಿಪು ಮಲ್ತ್ದ್ ಸೇವನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್[೬]
ತಜಂಕ್ ವಡೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ತಜಂಕ್ ಇರೆಟ್ ಮಸ್ತ್ ನಮೂನೆದ ತೆನಸ್ಸ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್ ತಜಂಕ್ ಆಜಾಯಿನ ,ತಜಂಕ್ ಪತ್ರೊಡೆ,ತಜಂಕ್ ವಡೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬೋಡಾಯಿನ ವಸ್ತುಲು ತಜಂಕ್ದ ತಪ್ಪು ದೋಸೆದ (ಬೊಳಂತೆ) ಅರಿ ಕಡ್ಲೆ ಬೇಳೆ - ಕುಮ್ಟೆ ಮುಣ್ಚಿ- ಉಪ್ಪು ಹಿಂಗ್ ಪುಳಿ - ತಾರಾಯಿದ ಪಿರೆ - ಈರುಳ್ಳಿ -
ಮಲ್ಪುನವಿಧಾನ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಅರಿ ಬೊಕ್ಕ ಬೇಳೆನ್ ದೆಕ್ಕ್ದ್ 3 ಗಂಟೆಗಳ ಬೊದ್ಲೆರೆ ದೀವೊಡು.ಬೊದ್ಲಿ ಬೊಕ್ಕ ಚೂರು ನೀರು ಸೇರಾದ್ ಸಣ್ಣ ರವಾತ ಲೆಕ್ಕ ತರಿತರಿ ಕಡೆವೊಡು .ಕಡೆನಗ ಕುಮ್ಟೆ ಮುಣ್ಚಿ,ತಾರಾಯಿದ ಪಿರೆ, ಪುಳಿ,ಹಿಂಗ್ ಮಾತ ಸೇರಾದ್ ಚೂರು ಗಟ್ಟಿ ಕಡೆದ್ ದೀವೊಡು ಅಯಿಕ್ ತಜಂಕ್ದ ತೆಗ್ರ್ ಇರೆನ್ ದೆಕ್ಕ್ದ್ ಸಣ್ಣ ಮೂರುದು ಪಾಡೊಡು ,ನೀರುಳ್ಳಿ ,ಕಾಯಿ ಮುಣ್ಚಿ ಮಾತ ಮೂರ್ದ್ ಪಾಡ್ದ್ ಪೊರ್ಲು ಬೆರೆಕೆ ಮಲ್ಪೊಡು ಎಲ್ಯ ಬಣಲೆ ದಿಕ್ಕೆಲ್ ದೀದ್ ಎಣ್ಣೆ ಪಾಡ್ದ್ ಎಣ್ಣೆ ಬೆಚ್ಚ ಆನಗ ಬೆರಕೆ ಮಲ್ತ್ ದೀನ ಬಂದೊನು ದೆತ್ತೊಂದು ಉಂಡೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಆ ಉಂಡೆನ್ ಅಂಗೈಡ್ ಚೂರು ತಟ್ಟ್ದ್ ಡೀಪ್ ಫ್ರೈ ಮಲ್ಪೊಡು.
ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- http://udupilive.blogspot.in/2013/07/blog-post_8219.html[dead link]
- https://sampada.net/blog/ಚಲ್ತೇಚಗ್ತೇಮೆರೆ-ಯೇ/8-2-2013/39875
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ http://www.oswaldasia.org/species/c/casto/casto_en.html
- ↑ https://hort.purdue.edu/newcrop/CropFactSheets/cassia.html
- ↑ http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874103003763
- ↑ http://www.ijarnp.org/index.php/ijarnp/article/view/64
- ↑ https://hosakannada.com/2022/09/27/tagate-soppu-speciality/
- ↑ https://zeenews.india.com/kannada/health/senna-tora-leaves-use-to-protect-against-cold-and-flu-during-the-rainy-season-48117