ತೆಲುಗು ಬಾಸೆ

ತೆಲುಗು ಲಿಪಿ

ತೆಲುಗು ಪಾತೆರೊ

ತೆಲುಗು ಬಾಸೆ ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ & ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಜನಕುಲು ಪಾತೆರುನ ಭಾಷೆ. ನೆತ್ತ ಲಿಪಿ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿತ ಲೆಕನೆ ಉಂಡು. ತುಳುನಾಡ್ಗ್ ತೆಲುಗು ಭಾಷೆದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪರ್ಕ ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸುಲೆ ಕಾಲೊಡು ಆತ್ಂಡ್. ಅಂಚಾದ್ ತುಳುನಾಡ್ದ ಕನ್ನಡ ಕವಿ ರತ್ನಾಕರವರ್ಣಿ ತುಳು ಬೊಕ್ಕ ಕನ್ನಡದೊಟ್ಟಿಗೆ ತೆಲುಗುನುಲಾ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಲ್ತಿನಿನ್ಪಿನೆನ್ ಗುರ್ತ ಮಲ್ಪೊಲಿ.

ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸುಲೆ ಕಾಲೊಡು ತುಳುನಾಡ್ಗ್ ಬತ್ತ್ ದ್ ಉಂತುದಿನ ಅನೇಕ ತೆಲುಗು ಅಪ್ಪೆಬಾಸೆದ ಕುಟುಂಬೊಲು ಮೂಲು ಉಲ್ಲ.

ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆ

ತೆಲುಗು ಭಾಷಾ ಪ್ರಾಂತ್ಯೊಲು: ತಿಳಿನೀಲಿ (ವಲಸಿಗೆರ್), ಗಾಢನೀಲಿ (ಮೂಲಜನ)

ದ್ರಾವಿಡಭಾಷಾವರ್ಗೊಗು ಸೇರ್‌ನ ತೆಲುಗುನು ಆಂಧ್ರಭಾಷೆ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುನವು ಆತ್ ಸರಿ ಅತ್ತ್ಂಡಲಾ ರೂಢಿಡ್ ಆ ಪುದರ್ ಉಂತ್‌ದ್ ಪೋತ್ಂಡ್. ಉಂದೆಕ್ ಕಾರಣ ಪಂಡ್ಂಡ ಆಂಧ್ರ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯಲಾ ತೆಲುಗು ದೇಶಲಾ ಸಮಾನವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇತ್ತ್‌ನವು ಅತ್ತ್. ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗವಾಯಿನ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಏಪೊಗುಲಾ ತೆಲುಗು ದೇಶದ ಒಂಜಿ ಭಾಗವಾಯಿಜಿ. ತೆಲುಗು ದೇಶದ ಭಾಗೊಲಾಯಿನ ಕಳಿಂಗದ ಮಧ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗೊಲು ಆಂಧ್ರ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯೊಗು ಏಪೊಗುಲಾ ಸೇರ್‌ದ್ ಇಜ್ಯಂಡ್. ತೆಲುಗು ದೇಶೊಡು ನೂರಾರು ಸಂಸ್ಕೃತ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರಾಕೃತ ಪದೊಕುಲು ಬಳಕೆಡ್ ಉಂಡು ಬೊಕ್ಕ ನನಲಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪದೊಕುಲು ತೆಲುಗು ಸಾಹಿತ್ಯೊಡು ಪ್ರಯುಕ್ತವಾತ್ಂಡ್. ಆಂಡ ಈ ಸಾಲ ದೆತೊಂದಿನ ಶಬ್ದೊಲೆರ್ದ್, ಉಂದು ಏತೇ ಉಪ್ಪಡ್, ನಾಡ್‌ಡೇ ಏತೇ ಪರಡ್ಂಡಲಾ, ಭಾಷಾ ಬಾಂಧವ್ಯನ್ ನಿರ್ಧರಿಸಯೆರೆ ಆಪುಜಿ. ತೆಲುಗು ತೆಲಂಗಾಣದ (ತ್ರಿಲಿಂಗ) ಭಾಷೆ. ಅವು ಇತ್ತೆದ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಷೆಯಾದ್ ಉಪ್ಪುನೆರ್ದ್ ಅಯಿತ್ತ ಸ್ಥೂಲ ಪರಿಚಯನ್ ಮುಲ್ಪ ಮಲ್ಪೊಡಾಪುಂಡು.

ಬಾಸೆತ ಇತಿಯಾಸೊ

ತೆಲುಗು ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆ ಆದ್, ಆದಿ-ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಡ್ದ್ ಬತ್ತಿನವು. ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣೊಡು ಆದಿ-ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆ ಕ್ರಿ.ಪೂ ನಾಲ್‌ನೆ ಸತಮಾನೊಡು ಪಾತೆರೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿನವು ತೋಜುಂಡು. ರಷ್ಯಾದ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮಿಖಾಯಿಲ್ ಎಸ್. ಆಂಡ್ರೊನೊವ್‌ನ ಪ್ರಕಾರ, ಆದಿ-ತೆಲುಗು ಬಾಸೆ ಕ್ರಿ.ಪೂ. ಸುಮಾರ್ ೧೦೦೦ಡ್ ಆದಿ ದಕ್ಷಿಣ-ಮಧ್ಯ-ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಡ್ದ್ ಬೇತೆ ಆಂಡ್ ಪಂದ್‌ ಮನ್ಪೆರ್.

ಬೆಳವಣಿಗೆ

ರಾಜಮಹೇಂದ್ರಿಡ್ ಪೂರ್ವ ಚಾಲುಕ್ಯ ವಂಶದ ರಾಜ ರಾಜ ನರೇಂದ್ರನ (1033-43) ಆಸ್ಥಾನೊ ಇತ್ತ್‌ನ ನನ್ನಯನ ಕಾಲೊಗು ದುಂಬು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆ ಎಂಚ ಬುಲೆಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ವಿಷಯೊನು ನಿರೂಪಿಸಯೆರೆ ನಂಕ್ ಬೋಡಾಪುನಾತ್ ಆಧಾರೊಲು ತಿಕ್ಕ್‌ದ್‌ಜಿ. ಬೆಜವಾಡಪಡು ಉಪ್ಪುನ (ವಿಜಯವಾಡ) ಒಂಜಿ ಕಂಬೊಡು ಕೊರೆದ್ ಉಪ್ಪುನ "ಯುದ್ಧಮಲ್ಲ ಶಾಸನಮು" ಪನ್ಪುನ ಶಾಸನ ಬೊಕ್ಕ ನನ್ನಯಗ್ ದುಂಬುದ ಬೇತೆ ಶಾಸನೊಡು ಪದ್ಯೊಲು ಉಂಡು; ಅಯಿತ್ತ ಭಾಷೆ ನನ್ನಯ ಬಳಸಾಯಿನ ಭಾಷೆ ಅಂಚನೇ ಉಂಡು. ತೆಲುಗು ಭಾಷೆ ಅತ್ತ್ಂಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಏಪ ಪುಟ್ಟ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನೆನ್ ಖಚಿತವಾದ್ ಪನಿಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯಜ್ಜಿ. ಆಂಡ ಅವು ಕ್ರಿ.ಶ 600ತ ಪೊರ್ತುಗು ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆದ ಒಂಜಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಖೆಯಾದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನೆನ್ ಆ ಕಾಲದ ಚೋಳದ ಮಹಾರಾಜೆರೆನ ತೆಲುಗು ಶಾಸನವೊಂಜೆರ್ದ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ್ ಪನೊಲಿ.