ಗಡಿ ಹಾರ
ಗಡಿ ಹಾರ ತುಳುವೆರ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆ, ಬೆರಿಪತ್ತಿನ ಗಂಡಗಣೊಕುಲೆನ ಉಪದ್ರ ತಡೆವರೆಗಾದ್ ದೇವಿಗ್ ಕೊರ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಸೇವೆ.
ಗಡಿಹಾರ ಪಂಡ ದಾದ?
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ತುಳುವೆರ್ ತುಳುನಾಡ್ದ ಬಡಕ್ಕಾಯಿ ಮೈಟ್ಟುಪ್ಪುನ 'ಮಾರ್ನಕಟ್ಟೆ'ದ (ಮಹಾನವಮಿಕಟ್ಟೆ)ದೇವಿನ್ ಮೂಲೊಡ್ದ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬರೊಂದುಲ್ಲೆರ್. ಮಕರ, ಮಾಯಿ, ಸುಗ್ಗಿ- ಈ ಮೂಜಿ ಸಂಕ್ರಮಣತ್ತಾನಿ ತುಳುವೆರೆನ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಪಂಗಡೊಲು ಮಾರ್ನಕಟ್ಟೆದ ದೇವಿಗ್ ಸೇವಂತಿಗೆ, ಪಿಂಗಾರ, ಮುಡ್ಡೆಲ (ಲಾವಂಚ), ಕರಿಕಾಜಿ (ಕರಿಯಬಳೆ) ದುಂಬಾಯಿ ಮಾಂಗಲ್ಯಸೂಚಕ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಬೊಕ್ಕ 'ಅರಿಯನ ನೇದ್ದೆ' (ಹರಿವಾಣ ನೈವೇದ್ಯ)ಸೇವೆನ್ ಒಪ್ಪಿಸಾವೆರ್. ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು, ನಡತೊಂದು ಅತ್ತ್ಂಡ ಎರುತ್ತ ಗಾಡಿ/ಬಂಡಿಡ್ ಬಾರೀ ಬಂಗೊಡು ಪ್ರಯಾಣ ಮಲ್ತ್ದ್, ಸಂಕ ಇಜ್ಜಾಂದಿನ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಓಡ-ಪಾಡಿಲೆಡ್ ಸುದೆ ಕಡತ್ತ್ದ್ ದೇವಿನ 'ತಲ' (ಸ್ಥಳ)ದರ್ಶನ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬರ್ಪೆದೆರ್.
ಇಂಚ ಪಿರವು ಬನ್ನಗ ದೇವಿನ ಪುರ್ಸಾದ ಕೈಟ್ಟ್ ಉಪ್ಪುನೆಡ್ದಾವರ ಮಾರ್ಗೊಡು 'ಗಂಡಗಣೊಕ್ಕುಲು' ಬೆರಿಪತೊಂದು ಬರ್ಪ ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಗೆ ತುಳುವೆರೆಡ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅಯಿನ್ ಪರಿಹಾರ ಮಲ್ಪಿ ಸಲುವಾದ್ 'ಗಡಿಹಾರ' ಪನ್ಪಿ ಸೇವೆನ್ ತುಳುವೆರ್ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬರೊಂದುಲ್ಲೆರ್.
ಮಲ್ಪುನ ಕ್ರಮೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಾರ್ನಕಟ್ಟೆಡ್ ಸಂಕ್ರಮಣತ್ತಾನಿ ಸೇವೆ ಮಲ್ತ್ದ್, ಇಲ್ಲಗ್ ಬತ್ತಿನ ಮನದಾನಿ ಬಯ್ಯದ ಪೊರ್ತುಗು ಗಡಿಹಾರದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಲ್ಪುನವು ಸಂಪ್ರದಾಯೊ. ಇಲ್ಲಲ್ಡ್ದ್ ಒಂತೆ ದೂರ ಬಡಕ್ಕಾಯಿಗ್ ಮೋನೆ ಪಾಡ್ದ್ ಪಾಳೆದ ತೊಟ್ಟೆಡ್ ಕುರುದಿ ನೀರ್ ದೀವೊನುವೆರ್. ಅಯಿಟ್ಟ್ ಒಂಜಿ ಕೋಲುನಿನೆ (ಕೋಲುತಿರಿ) ಪೊತ್ತಾದ್ ದೀಪೆರ್. ಬಾರೆದ ಕೊಡಿ ಇರೆಟ್ಟ್ ದೇವಿನ ಪುರ್ಸಾದ (ಸೇವಂತಿಗೆ ಪೂ, ಮುಡ್ಯಲ, ವಿಭೂತಿ) ದೀದ್ ಒಂಜಿ ತಾರಾಯಿ ಪುಡಾದ್ ದೀಪೆರ್. ಒಂಜಿ ತೂಟೆನ್ ಪೊತ್ತಾದ್ ಪತ್ತೊನುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಒಂಜಿ ಕೋರಿನ್ ಕಡ್ತ್ದ್ ತಾರಾಯಿಗ್ಲಾ ಕುರ್ದಿ ನೀರ್ಗ್ಲಾ ನೆತ್ತೆರ್ ಬೂರುನಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ತ್ದ್ ಒಂಜಿ ಮೈಟ್ಟ್ ದೀವೊನುವೆರ್.
ಪ್ರಾರ್ತನೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಬೊಕ್ಕ ಇಂಚ ಪ್ರಾರ್ತನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್:
- ಅಮ್ಮಾ,
- ಬಡಕ್ಕಾಯಿದ ಅಪ್ಪೆ,
- ಕಾಲೊಡ್ದು ಕಾಲೊಗು ನಡತೊಂದು ಬತ್ತಿಲೆಕ್ಕನೇ,
- ಕೋಡೆ ಮಕರಸಂಕ್ರಾಂತಿಗ್ ಇರೆನ ತಲೊಕು ಬತ್ತ್ದ್,
- ಅರಿಯನ ನೇದ್ದೆ ಒಪ್ಪ್ಯಾದ್ ಸಾರ ಪೂ ಒಪ್ಪ್ಯಾದ್,
- ಪೊರ್ಲುಡು ಪಿರ ಬತ್ತ್ದ್ ಇಲ್ಲ್ ಮುಟ್ಟ್ದ.
- ಇತ್ತೆ ಇರೆನ ಪೂ-ಪುರ್ಸಾದೊದ ಬೆರಿ ಪತ್ತ್ದ್ ಬತ್ತಿನ ಗಂಡಗಣೊಕುಲೆಗ್,
- ಪುರ್ಸಾದ ಪಾಡ್ದ್ ಜಿವಾದಿ ಕುತ್ತುದ್ ರಕ್ತಾರ ಕೊರೊಂದುಲ್ಲ.
- ಕೊರಿಂಚಿತ್ತಿನ ರಕ್ತಾರೊನು ಯೆಂಕ್ಲೆನ್ ಬೆರಿ ಪತ್ತೊಂದು ಬೈದಿನ ಸಾರೊತ್ತೊಂಜಿ
- ಗಂಡ ಗಣೊಕುಲಿತ್ಂಡಲಾ ಅಕ್ಲೆನ ಆರ (ಆಹಾರ) ಕೈಕೊಂದು ಪಿರ ತಿರ್ಗುನ ಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ಪುಲೆ.
- ಈ ಗಿರಾಗಿರ್ತಿನ್ ಮುಂಡಗೊಂಜಿ ಮುಂಚಿಕಲ್ಲ್ದಾತ್ ಆಪತ್ತ್ ಬರಂದಿಲೆಕ್ಕ ಕಾತೊಂದು ಬಲ್ಲೆ...
- ಬಡಕ್ಕಯಿದಪ್ಪೆ ಪಂಡ್ದ್ ನಟ್ಟೊನುವ
ಇಂಚ ಪ್ರಾರ್ತನೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ತಿರ್ಗ್ದ್ ಉಂತುದು ಗಂಡಗಣೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ಹಾರ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಲ್ಪಿಯರ ಅನು ಮಲ್ತ್ ಕೊರೊಡು. ಪಿರ ಬನ್ನಗ ಕೋರಿನ್ ಪತ್ತೊಂದು ಬತ್ತ್ದ್ ಅಟಿಲ್ ಮಲ್ತ್ದ್ ವನಸ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಉಂದುವೇ ಗಡಿಹಾರದ ಕಟ್ಟುಕಟ್ಟಲೆ.