ಅಸ್ಟೆಮಿ
ಅಸ್ಟೆಮಿ ಅತ್ತ್ಂಡ ಅಟ್ಟೆಮಿ ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್ ಡ ಕೃಷ್ಣ ದೇವೆರ್ ಪುಟ್ಟುನ ದಿನೋನ್ ತುಳುವೆರ್ ಆಚರಣೆ ಮಾನ್ಪುನ ಪರ್ಬೊ.[೧]
ಇತಿಹಾಸೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಅಮಾಸೆ ಕಡತ್‌ದ್ ಎನ್ಮ ದಿನೋತಾನಿ, ಸೋಣ ತಿಂಗೊಲುಟು, ಈ ಪರ್ಬ ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಸ್ಟೆಮಿ ನ್ ತುಳುವೆರ್ ಬಾರಿ ಕುಸಿಟ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಅಡ್ಯೆ ತಿನೊಡಾಂಡ ಅಸ್ಟೆಮಿ ಬರೋಡಾಂಡ್. ಅಸ್ಟೆಮಿದಾನಿ ಉಪಾವಾಸ ಕುಲ್ಲುದು ರಾತ್ರೆ ಪದ್ರಾಡ್ ಗಂಟೆಗ್ ಪದಿನಾಜಿ ಗಳಿಗೆಡ್ ಚಂದ್ರ ದೇವೆರ್ ಮೂಡುನ ಪೊರ್ತುಗು ಮಾತೆರ್ಲ ಉಪವಾಸ ಬುಡುದು ದೇವೆರೆಗ್ ಕೈ ಮುಗಿದ್ ವಣಸ್ ಮಲ್ಪೂವೆರ್
ಅಷ್ಟೆಮಿ/ಅಟ್ಟೆಮಿದ ಇಸೇಸೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತಿಥಿಲೆಡ್ ಸುಕ್ಲಾಷ್ಟೆಮಿ ಬುಕ್ಕೊ ಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟೆಮಿ ಪಂಡ್ದ್ ರಡ್ಡ್ ವಿದೊ. ಅಧಿಕಮಾಸೊ ಬರ್ಪುನ ಒರ್ಸೊಲೆಡ್ ರಡ್ಡ್ ಅಷ್ಟೆಮಿ ಎಚ್ಚ. ಚೈತ್ರಮಾಸೊದ ಶುಕ್ಲಾಷ್ಟೆಮಿದ ದಿನೊ ಎನ್ಮೊ ಅಶೋಕ ಚೆಗ್‍ರ್‍ಡ್ದ್ ಕೂಡ್ದಿನ ನೀರ್‍ದ ಪಾನೊ, ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಾ ಸುದೆಟ್ ಮೀಪುನೆ ಬುಕ್ಕೊ ಭವಾನಿ ದರ್ಶನೊ ಉಂದು ಪುಣ್ಯೊ ಫಲೊಕುಲು.
ಶ್ರಾವಣ ಕೃಷ್ಣಷ್ಟೆಮಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ವಣಮಾಸೊದ ಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟೆಮಿಯೇ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ. ಉಂದು ಕೇವಲಾಷ್ಟಮಿ, ಜಯಂತಿ ಇಂಚ ರಡ್ಡ್ ವಿದೊ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮತಿಥಿಯಾ ಆಯಿನ ಅಷ್ಟೆಮಿ, ಪುಟ್ಟಿನ ನಕ್ಷತ್ರೊ ಆಯಿನ ರೋಹಿಣಿ ಉಂದು ಒಂಜೇ ದಿನೊಟಾವಡ್, ಬೇತೆ ಬೇತೆ ದಿನೊಟಾವಡ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಸುದ್ದೊ ಆಯಿನ ಅಷ್ಟೆಮಿ ತಿಥಿ, ರೋಹಿಣೀ ನಕ್ಷತ್ರ ಈ ರಡ್ಡ್ ಅರ್ಧೊರಾತ್ರಿದ ಕಾಲೊಡು ಉಪ್ಪುನೆಡ್ದಾವರೊ ಈ ವ್ರತೊಡು ಮುಕ್ಯವಾದ್ ತೆರಿಪುಂಡು. ಈ ದಿನೊ ಉಪಾಸೊ ಇತ್ತ್‌ದ್, ರಾತ್ರಿ ಪರಿವಾರೊದೊಟ್ಟುಗೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಸಂಕೊತೀರ್ತೊಡ್ದ್ ಸುರೂಕು ಕೃಷ್ಣಗ್ ಬುಕ್ಕೊ ರೋಹಿಣಿ ಸಮೇತ ನಾದಚಂದ್ರಗ್ ಬೇತೆನೇ ಮೂಜಿಮೂಜಿ ಸರ್ತಿ ಅರ್ಘ್ಯೊಕೊರೊಡು. ವ್ರತೊದ ಅಕೇರಿಗ್ ಬಾರಣೆ. ಇನಿಕ್ಲಾ ಈ ವ್ರತೊನು ಬಾರತೊದ ಮಾಂತ ಕಡೆಟ್ಲಾ ಆಚರಿಸವೆರ್.
ಬಾದ್ರಪದೊ ಸುಕ್ಲಾಷ್ಟೆಮಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಬಾದ್ರಪದೊ ಸುಕ್ಲಾಷ್ಟೆಮಿ ದೂರ್ವಾಷ್ಟಮಿ, ಉಂದುವೇ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟೆಮಿ ಮಧ್ಯಾಷ್ಟೆಮಿ, ಆಶ್ವಯುಜ ಶುಕ್ಲಾಷ್ಟೆಮಿ ದುರ್ಗಾಷ್ಟೆಮಿ, ಮಾರ್ಗಶಿರ ಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟೆಮಿ ಭೈರವಾಷ್ಟೆಮಿ, ಮಾಘಶುಕ್ಲಾಷ್ಟೆಮಿ, ಭೀಷ್ಮಾಷ್ಟೆಮಿ. ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸೊಡ್ದು ನಾಲ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟೆಮಿಲು ಅಷ್ಟಕೊಲು. ದೂರ್ವಾಷ್ಟೆಮಿದ ದಿನೊ ದೂರ್ವೆಡ್ದ್ ಶಂಕರನ ಪೂಜೆ, ದುರ್ಗಾಷ್ಟೆಮಿದ ದಿನೊ ದುರ್ಗಿನ ಪೂಜೆ, ಭೀಷ್ಮಾಷ್ಟೆಮಿದ ದಿನೊ ಭೀಷ್ಮನ್ ಉದ್ದೇಸಿಸದ್ ತರ್ಪನೊ, ಮಧ್ಯಾಷ್ಟೆಮಿ ಬುಕ್ಕೊ ಅಷ್ಟಕೊಲೆಡ್ ಪಿತೃಲೆನ್ ಉದ್ದೇಸಿಸದ್ ಶ್ರಾದ್ಧೊ ಮಾಲ್ಪುನೆ - ಉಂದು ಆನಿಗಾನಿಗ್ ಇಸೇಸೊ ಕಾರ್ಯೊಲು.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಆಚರಣೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳುನಾಡ್‍ಡ್ ಸೋಣೊ ತಿಂಗೊಲುಡು ನಡಪುನ ಅಷ್ಟೆಮಿ ಪರ್ಬೊ ದಿಂಜ ಗೌಜಿ ಆತುಂಡು. ಅಷ್ಟೆಮಿಗ್ ಇಲ್ಲಡೆದ ಯಜಮಾನೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಒನಸ್ ಇದ್ಯಾಂತೆ ಬೊಂಡೊ ಪರ್‍ದ್ ಎಂಚಿನಾಂಡಲ ಪಲಾರೊ ದೆತೊನುವೆ. ಇಂದೆಕ್ ಅಷ್ಟೆಮಿ ಉಪಾಸೊ ಪನ್ಪೆರ್. ಇಲ್ಲಡೆದ ಪೊಂಜೊವುನಕುಲು ಸೇಮಯೆದಡ್ಯೆ, ಕೊಟ್ಟಿಗೆ, ಬುಕ್ಕೊ ಮೂಡೆ ಇಂಚಿತ್ತಿ ದಿಂಜ ಬಗೆತ ಅಡ್ಯೆ, ತೆನಸ್ಲೆನ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬಯ್ಯಾನಗ ಇಲ್ಲಡೆದ ಜಾಲ್‍ಡ್ ತುಳಸಿಕಟ್ಟೆನ್ ದೆಕ್ಕ್‌ದ್ ಸೇಡಿ ಮಣ್ಣ್‌ಡ್ದ್ ರಂಗೋಲಿ ಬುಡ್ಪಾದ್ ಗೊಂಡೆಪೂತ ಮಾಲೆ ಪಾಡ್ದ್ ನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿ ಗೆಲ್ಲ್‌ದೊಟ್ಟೊಗೆ ತುಳಸಿಗ್ ದೀಡ್‍ಬೆರ್.
ರಾತ್ರಿ ಗಂಟೆ ಪದ್ರಾಡ್ ಅತ್ತಂಡ ಒಂಜೆ ಮುಟ್ಟ ಬಜನೆ, ಕೀರ್ತನೆ, ತಾಳಮದ್ದಲೆ, ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಗೊಬ್ಬುಡು ಜಾಗರಣೆ ಮಾಲ್ಪುನ ಕ್ರಮೊ ಉಂಡು. ತಿಂಗೊಲ್ದ ಉದಯೊ ಆನಗ ಕೈತಲ್ದ ಊರುದ ದೇವಸ್ತಾನೊಡು ಕದಿನೊ ಪುಡಾಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಝನ ಜನನೊ ಆಂಡ್ಂದ್ ಅರ್ತೊ. ಆ ಸಮಯೊಡು ಇಲ್ಲಡೆದ ಯಜಮಾನೆ ಮೀದ್ ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆದ ಎದುರು ಅಗಲೊದ ಮಣೆಟ್ ಬಾರೆದ ಇರೆತ ಮಿತ್ತ್ ಅರಿ, ತಾರಾಯಿ, ಬಚ್ಚಿರೆ, ಬಜ್ಜೇಯಿ, ಬಾರೆದ ಪರ್ಂದ್, ಊದುಬತ್ತಿ, ಪಿಂಗಾರೊ, ಕೇದಗೆ, ದೀಡ್‌ದ್ ಹಣ್ಣ್‌ಕಾಯಿ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕರ್ಪೂರೊ ದೀಪೊ ಪೊತ್ತಾದ್ ಆರತಿನ್ ಬೊಳಗಾದ್ ಕೇದಗೆಡ್ದ್ ತುಳಸಿಗ್ ಪೇರ್ ಮೈತ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
ಬೇತೆ ಊರುಡು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕೃಷ್ಣ ಕಾರಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವಾಗ ತಂದೆ ವಸುದೇವ ತಾಯಿ ದೇವಕಿಗೆ ಬಹಳ ಕಷ್ಟವಿತ್ತು. ಆಗ ಮಥುರ ಮತ್ತು ದ್ವಾರಕೆಯ ನಾಗರಿಕರು ಅನ್ನ ನೀರು ಸೇವಿಸದೆ ಜಾಗರಣೆಯಿಂದಿದ್ದರು. ಮರುದಿವಸ ಮೊಸರು ಕುಡಿಕೆ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಪದ್ಢತಿ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ನಡೆದು ಬಂದಿದೆ.[೨]
ಅಸ್ಟೆಮಿದಾನಿದ ತೆನಸ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ದುಂಬುನಾನಿ ಸೇಮೆದಡ್ಯೆ ಮಲ್ತ್ ತಿಂದ್‍ದ್, ಮನದಾನಿ ಕಾಂಡೆ ಅಡ್ಯೆಗ್ ಅರಿ ಪಾಡ್ದ್ ದೀದ್ ಮೂಡೆ, ಕೊಟ್ಟಿಗೆ, ಗುಂಡ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ನಮೂನೆದ ಅಡ್ಯೆ ಮಲ್ಪುವ್ವೆರ್, ಕೆಲವೆರ್ ಅಸ್ಟೆನಮಿದಾನಿ ಉಪವಾಸ ಉಪ್ಪುವೆರ್.
ಒಡಿಪು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಮಠಟು ವಿಟ್ಲಪಿಂಡಿ ಉತ್ಸವೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಅಸ್ಟೆಮಿದಾನಿದ ಗೊಬ್ಬುಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಮೊಸರ್ ಕುಡಿಕೆ
- ಜಾರ್ ಕಂಬ
- ಹಗ್ಗ ಜಗ್ಗಾಟ
- ಕೃಷ್ಣ ವೇಷ.
- ಕಬಡ್ಡಿ.
- ಬಲಿಪುನ.
- ತಾರಾಯಿ ಕುಟ್ಟುನ.
- ಪಿರಮಿಡ್ಡು.
ತಾರಾಯಿ ಕುಟ್ಟುನ ಗೊಬ್ಬು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಉಂದು ತಾರಾಯಿ ಕಟ್ಟುನ ಅತ್ತಂಡ ಕುಟ್ಟುನ ಗೊಬ್ಬು. ಕೋರಿ ಕಟ್ಟತ ಲೆಕೊ ರಡ್ಡ ಜನೊ ಎದುರೆದುರು ಉಮತುದ್ ಕುಟ್ಟುನ ತಾರಯಿಂದೆ ಇಸೆಸೊ ಇಪ್ಪುನ ತಾರಾಯಿನ್ ಕುಟ್ಟುನ.
ಗಾದೆಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಅಡ್ಯೆ ತಿನೊಡಾಂಡ ಅಟ್ಟೆಮಿ ಬರೊಡು.
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ http://vaarte.com/ಶ್ರೀ-ಕೃಷ್ಣ-ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ/
- ↑ ತುಳುನಾಡಿನ ಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಳೆಗಳು ರಾಘು ಪಿ ಶೆಟ್ಟಿ ಪುಟ ೫೨ ಪ್ರಕಾಶಕರು ಲಕ್ಶ್ಮೀಛಾಯಾ ವಿಚಾರ ವೇದಿಕೆ, ಮುಂಬಯಿ