ಪಿಲಿಕುಳ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಗ್ರಾಮೊ
ಕುಡ್ಲ ಮಂಗಳೂರು ಮೂಡುಬಿದಿರೆ ಮಾರ್ಗೊಡು ೦೧-೧೨ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಪೋನಗ ವಾಮಂಜೂರು ಪನ್ಪುನ ಜಾಗೆ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಅಲ್ತ್ ರಡ್ಡ್ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಎಡಕ್ಕ್ ಪೊಂಡ ಡಾ.ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗಧಾಮ ಪ್ರದೇಶ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಯಾದ್ ಇತ್ತಿನ ಶ್ರೀ ಭರತ್ಲಾಲ್ ಮೀನ ಬೊಕ್ಕ ಕುಡ್ಲದ ಶಾಸಕರಾದ್ ಇತ್ತ್ನ ಜೆ.ಆರ್.ಲೋಬೊ, ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನತ್ತಾ ನಿರ್ದೇಶಕೆರ್ ಶ್ರೀ ಎಚ್ ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ಭಂಡಾರಿ, ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಯಿನ ಡಾ.ಕೆ.ವಿ ರಾವ್ ಇಂಬೆರೆನಾ ಮುತ್ತಾಲಿಕೆಡ್ ಪಿಲಿಕುಲ ನಿಸರ್ಗಧಾಮ ಆತ್ಂಡ್.[೧], [೨]
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಗ್ರಾಮೊಡು ಪೊರ್ಲುದ ಗುತ್ತು ಇಲ್ಲ್ ಉಂಡು
ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗದಾಮೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿನ್ ಉರಿಪ್ಪಾಯೆರೆ ಈ ನೆಲೆಟ್ ಮಂಗಳೂರು ನಗರೊಡ್ದ್ ಪಿದಯಿದ ವಲಯಡ್ ವಿಸ್ತಾರವಾಯಿನ ಪ್ರದೇಶೊ ವಾಮಂಜೂರುಡು ಡಾ.ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗದಾಮ ಉಂತ್ದ್ ಉಂಡು.
ಸ್ಥಳನಾಮೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪಿಲಿಕುಳಂದ್ ಬತ್ತಿನ ಪುದರ್ ತುಳುತ್ತ ಪದ (ಪಿಲಿ+ಕುಳ).ಪಿಲಿ ಪಂಡ ಕನ್ನಡೊಡು ಹುಲಿ,"ಕುಳ" ಪಂಡ ಕೆದು(ಕೆರೆ,ಕೊಳ) ಪನ್ಪುನ ಅರ್ತೊ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪಿಲಿಕುಳ ಪಂಡ "ಹುಲಿಗಳ ಕೊಳ". ಪನ್ಪುನೆರ್ದ್ ಪಿರಾಕ್ದ ಕಾಲೊಡ್ 'ಪಿಲಿಕುಳ' ಜಾಗ್ಗ್ ಪುದರ್ ಬರಿಯೆರೆ ಕಾರಣ ಅತ್ಂಡ್, ಪಿಲಿಕುಲಟ್ಟ್ ದಿಂಜೊ ಕಾಡ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅಂಚಾದ್ ಈ ಕಾಡ್ಡ್ ಪಿಲಿಕುಲು ಅಯಾಸೊನು ಪರಿಹಾರ ಮಲ್ತೊನೆರೆ, ನೀರ್ ಡ್ ನೀಂದೆರೆ ಆ ಕೆರೆಕ್ಕ್ ಬರೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ್ಗೆ. ಅಂಚಾದ್ ಪಿಲಿಕುಳ ಪಂಡ್ದ್ ಪುದರ್ ಈ ಜಾಗೆಗ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್ಂದ್ ಪನೊಲಿ.
ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗಧಾಮೊಡು[೩] ೮೨ ಎಕರೆದಾತ್ ವಿಸ್ತಾರವಾದ್ ಈ ಜಾಗೆ ಉಂಡು. ಮಲೆನಾಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಬೆಟ್ಟೊಲೆಡ್ ಮಸ್ತ್ ಪ್ರಾಣಿಲೆನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಲ್ತೆರ್.
ಇಂದೆತ್ತಾ ಸಂದರ್ಶನ ಸಮಯ:ಬೊಲ್ಪುಗು ೯:೩೦ರ್ದು ಬಯ್ಯಗ್ ೫:೩೦ ಮುಟ್ಟ. ವಾರೊದ ರಜೆ:ಸೋಮವಾರ.
ಸಸ್ಯ ಕಾಶಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಮಸ್ತ್ ಪೂ ಬೊಕ್ಕ ಮರ್ದ್ಧ ದಯಿಕುಲೆನ ಸಂಗ್ರಹ ಉಂಡು. ಇಂಡೊ-ಸ್ಪೇನ್ ಸರಕಾರೊದ ಜಂಟಿ ಅಶ್ರಯೊಡು ಉಂದೆನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಲ್ತ್ದೆರ್. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟೊಡು ಅಳಿದ್ ಪೋಪುನಂಚಿನ ದಯಿಕುಲೆನ್ ಮೂಲು ನಡ್ದ್ ಬುಲೆಪ್ಪದೆರ್. ಹೆಬ್ಬಲಸು, ರಾಮಪತ್ರೆ, ಜಾಯಿಕಾಯಿ, ಪುರ್ನಪುಳಿ, ಕುಕ್ಕುದ ಸ್ಥಳೀಯ ತಳಿಕುಲು, ಬಾಗೆ, ಪೊನ್ನೆಹೊನ್ನೆ, ಅಂಟುವಾಳ, ಕಾಡ್ಮಡ್ಡಿ(ದೂಪ), ಕಿಲಾರ್ ಬೋಗಿ, ದರ್ಬೆ, ಕಾಡುಬಾಳೆ, ಇಂಚಿತ್ತಿ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಜಾತಿದ ಮಸ್ತ್ ದಯಿಕುಲು ಮೂಲು ಉಂಡು.
ಕುಶಲ ಕರ್ಮಿ ಗ್ರಾಮ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕುಶಲ ಕರ್ಮಿ ಗ್ರಾಮ ಪಿಲಿಕುಳ ನಿಸರ್ಗಧಾಮದ ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗ. ಮೂಲು ವಿನಾಶೊಡು ಉಪ್ಪುನ ತುಳುನಾಡ್ದ ಕೃಷಿ ಪರಂಪರೆ ಮೂಲ ಬುಲೆಕುಲೆನ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ರೂಪೊಡು ತುಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಉಂಡು. ಈ ಗ್ರಾಮೊಡ್ ಕರ ಮಲ್ಪುನ ಇಲ್ಲ್(ಕುಂಬಾರಿಕೆ), ಬಜಿಲ್ ಕುಟ್ಟುನ ಇಲ್ಲ್, ಮರದ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನ ಇಲ್ಲ್ (ಬಡಗಿ ಮನೆ,ಆಚಾರಿಕೆ), ಗಾಣದ ಇಲ್ಲ್(ಗಾಣಿಗ), ಬೆತ್ತೊಡು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಮೊಡೆವುನ ಇಲ್ಲ್, ಕುಂಟುಬಟ್ಟೆ ನೈಪುನ ಇಲ್ಲ್ (ನೇಕಾರರ ಮನೆ), ಕರ್ಬೊಕಬ್ಬಿಣದ ಆಚಾರಿಲೆನ ಇಲ್ಲ್(ಕಮ್ಮಾರ), ಕಲ್ಲುಕುಟ್ಟಿಲೆನ ಇಲ್ಲ್ - ಇಂಚನೆ ಬೇತೆ-ಬೇತೆ ಇಲ್ಲ್ಲ್ ಮೂಲು ಉಂಡು. ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಇಲ್ಲಲ್ ಕುಟುಂಬ ಸಮೇತ ಉಲ್ಲೇರ್.[೪]
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಗ್ರಾಮ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಗುತ್ತ್ದ ಇಲ್ಲ್
- ಕಂಡೊದ (ಗದ್ದೆ) ಬೇಸಾಯ
- ಬಜ್ಜೆಯಿದ ಅಡಿಕೆ ತೋಟ
- ಸಿರಿತುಪ್ಪೆ
- ಬಾರ್ ಎಡ್ಪುನ ಗುರಿ(ಭತ್ತ ಕುಟ್ಟುವ ಗುಳಿ)
- ಕಂಬುಲ ಕಂಡೊ ಕಂಬಳಗದ್ದೆ
- ತಾರೆದ ಕೊಪ್ಪಲ