ಮಂಥರೆ

ಮಂಥರೆ ರಾಮಾಯಣದ ಒಂಜಿ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರ. ರಾಮಾಯಣೊಡು ಅಲೆನ್‌ ಕುರೂಪಿನಂಚ ವರ್ಣಿಸಾದ್ ಉಂಡು. ಅವಿವಾಹಿತೆ ಆಯಿನ ಆಲ್ ಕೈಕೇಯಿನ ನಂಬುಗಸ್ತ ಸೇವಕಿ, ಸಖಿ. ಕುವೆಂಪು ಅರೆನ ರಾಮಾಯಣದರ್ಶನಂ ಕೃತಿಟ್ ಮಂಥರೆನ ಪಾತ್ರನ್ ಕರುಣಾಳು ಮಂಥರೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ಲೆತ್ತ್‌ದೆರ್. ಅರೆನ ಪ್ರಕಾರ ಮಂಥರೆ ಇಜ್ಜಿಂದ್ ಅಂಡ ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ನಾಡ್‌ದದ್ಯಂತ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುನ ಅವಕಾಶನೇ ಇಜ್ಜಾಂಡ್.

ಪರಿಚಯ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಮಂಥರೆ ಅಯೋಧ್ಯೆದ ರಾಜೆ ದಶರಥನ ಮೂಜನೆತ ಬುಡೆದಿ ಕೈಕೇಯಿನ ಸೇವಕಿಯಾದ್ ಇತ್ತಲ್. ಮದಿಮೆ ಆವಂದಿನ ಅಲೆನ ಮನಸ್ಸ್‌ಡ್‍ಲಾ ಮಾತೃಸೆಲೆ ಜಿನುಗೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಆಂಡ ಕೈಕೇಯಿನ್ ಹೊರತ್ ಪಡಿಸಾದ್ ಬೇತೆ ವಾ ರಾಣಿಯೆರ್‌ಲಾ ಅಲೆನ ಕೈಕ್ ಅಕುಲೆನ ಜೋಕುಲೆನ್ ಗೊಬ್ಬೆರೆ ಕೋರೊಂದು ಇಜ್ಜಾಂಡ್. ಅಂಚಾದ್ ಅಲೆಗ್ ಯಾನೇ ಬುಲೆಪಾಯಿನ ಕೈಕೇಯಿನ ಮಗೆ ಭರತನ ಮಿತ್ತ್ ಅಪರಿಮಿತವಾಯಿನ ಪ್ರೀತಿ.
ಆಂಡ ಒರ ಬಾಲಕೆ ರಾಮೆ ಆಗಸದ ಚಂದ್ರೆ ಬೋಡು ಪಂದ್ ಹಠ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಬುಲಿಪುನಗ, ಅಂತಃಪುರದ ವಾ ರಾಣಿಯೆರೆನ ಕೈಟ್‌ಲಾ ಬಾಲಕೆ ರಾಮನ್ ಸಂಭಾಳಿಸಾಯೆರೆ ಆಪುಜಿ. ಆಕಸ್ಮಿಕವಾದ್ ಅಡೆಗ್ ಬತ್ತ್‌ನ ಮಂಥರೆ, ರಾಮನ್ ಓಲೈಸಾದ್, ಮಲ್ಲ ಹರಿವಾಣೊಡು ಪನ್ನೀರ್‌ನ್ ಕನಪಾದ್, ಆಕಾಶದ ಚಂದ್ರನ ಎದುರಾದ್ ಹರಿವಾಣೊನು ದೀಪಲ್‍.
ಅಪಗ ಹರಿವಾಣದ ಪನ್ನೀರ್‌ದ ಉಳಯಿ ಚಂದ್ರಬಿಂಬ ಒಡಮೂಡುಂಡು. ಅಪಗ ಮಂಥರೆ ರಾಮನ್ ಲೆತ್ತ್‌ದ್ ನಿನ್ನ ಚಂದ್ರನ್ ಭೂಮಿಗ್ ಕನತ್ತ್‌ದೆ, ನನ ಗೊಬ್ಬುಲಾ ಪೋಲ ಪಂದ್ ಪನ್ನಗ ಬಾಲ ರಾಮೆ ಬುಲಿಪುನೆನ್ ಉಂತಾದ್ ಕಿಲಕಿಲ ಪಂದ್ ತೆಲಿಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ಬೇತೆ ರಾಣಿಯೆರ್ ಮಂಥರೆಗ್ ಮಲ್ತ್‌ನ ತಾರತಮ್ಯರ್ದ್ ಮಂಥರೆ ಅಕುಲೆನ ಬಗೆಟ್ಟ್ ದ್ವೇಷದ ಭಾವೊನು ತಾಳುಬಲ್. ಉಂದು ರಾಮನ ಮಿತ್ತ್ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮೊನು ಬೀರುಂಡು.

ರಾಮನ್ ಕಾಡಿಗ್ ಕಡಪುಡುನವುಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾದ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ಶ್ರೀರಾಮ ಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕೆ ಆದ್, ಮದಿಮೆ ಆದ್ ಯುವರಾಜೆ ಆದ್ ಪಟ್ಟಾಭಿಷಿಕ್ತ ಆಪುನ ಸುದ್ದಿ ಕೇಂಡ್‌ದ್‍ ತೆರಿನ ಮಂಥರೆ, ತನ್ನ ಪ್ರಿಯ ರಾಣಿ ಕೈಕೇಯಿನ ಮಗೆ ಭರತನೇ ಯುವರಾಜೆ ಆವೊಡು ಪಂಡ್‌ದ್‍ ಆಶಿಸಾದ್, ಕೈಕೇಯಿನ ಮನಸ್ಸ್‌ನ್ ಹಾಳ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಅಯೋಧ್ಯೆದ ಸಿಂಹಾಸನೊಗು ರಾಮನ ಬದಲ್ ಕೈಕೇಯಿನ ಮಗೆ ಆಯಿನ ಭರತೆನೇ ಪಟ್ಟ ಏರೊಡು ಪಂದ್ ದಶರಥನ್ ಒತ್ತಾಯ ಮಲ್ಪೆರೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವಲ್. ಉಂದು ದುಂಬುಗು ರಾಮಾಯಣದ ಮಾತ ಕತೆಕುಲಾ ಮೂಲ ಆಂಡ್‍. ರಾಮೆ ರಾವಣನ್ ಸಂಹರಿಸಾದ್ ಲಂಕೆರ್ದ್ ಪಿರ ಬನ್ನಗ ಎಚ್ಚ ಸಂತೋಸುಪಟ್ಟ್‌ನಾಲ್ ಪಂಡ ಮಂಥರೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ಕುವೆಂಪು ಅರೆನ "ರಾಮಾಯಣದರ್ಶನಂ" ಕೃತಿಟ್ಟ್ ಪಂತೆರ್.

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]

ತೂ ಪಾ ಸಂ ರಾಮಾಯಣೊ
ಇಕ್ಷ್ವಾಕು ರಾಜವಂಶ	ದಶರಥ ಕೌಸಲ್ಯೆ ಸುಮಿತ್ರೆ ಕೈಕೇಯಿ ಶಾಂತಾ ರಾಮ ಭಾರತ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಶತ್ರುಘ್ನ ಸೀತೆ ಊರ್ಮಿಳೆ ಮಾಂಡವಿ ಶ್ರುತಕೀರ್ತಿ ಲವ ಕುಶ (ವಂಶಾವಳಿ)
ವಾನರೆರ್	ಹನುಮಾನ್ ಸುಗ್ರೀವ ವಾಲಿ ಅಂಗಡ ತಾರಾ ರುಮಾ ನಳ ನಿಲ ಕೇಸರಿ ಅಂಜನಾ ಮಕರಧ್ವಜ
ರಕ್ಕಸೆರ್	ರಾವಣ ವಿಭೀಷಣ ಕುಂಭಕರ್ಣ ಇಂದ್ರಜಿತ್ ಅಕ್ಷಯಕುಮಾರ ಅತಿಕಾಯ ಕಬಂಧ ಖಾರ ದುಶನ್ ಮಂಡೋದರಿ ಧನ್ಯಮಾಲಿನಿ ಲವಣಾಸುರ ಮಾಲ್ಯವಾನ್ ಮಾರೀಚ ಮಾಯಾಸುರ ನರಾಂತಕ-ದೇವಾಂತಕ ಪ್ರಹಸ್ತ ಸರಮ ಸುಬಾಹು ಸುಲೋಚನಾ ಸುಮಾಲಿ ಶೂರ್ಪನಖಾ ತಾಟಕಿ ತ್ರಿಜಟಾ ತ್ರಿಶಿರಾ ವಿರಾಧ
ರುಸಿಲು	ಅಗಸ್ತ್ಯ ಅಹಲ್ಯ ಅರುಂಧತಿ ಭಾರದ್ವಾಜ ಕಾಂಭೋಜ ಪರಶುರಾಮ ವಸಿಷ್ಠ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಋಷ್ಯಶೃಂಗ ವಾಲ್ಮೀಕಿ
ಬೇತೆ ಪಾತ್ರೊಲು ಬುಕ್ಕೊ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಲು	ಲಕ್ಷ್ಮಣ ರೇಖಾ ಜಾಂಬವನ್ ಜನಕ ಕುಶಧ್ವಜ ಜಟಾಯು ಮಂಥರೆ ಮಾಯಾ ಸೀತಾ ಸಂಪತ್ತಿ ಶಬರಿ ಶ್ರಾವಣ ವೇದಾವತಿ ಶಂಬುಕ
ಜಾಗೆಲು	ಅಯೋಧ್ಯೆ ಮಿಥಿಲಾ ದಂಡಕಾರಣ್ಯ ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾ ಲಂಕಾ ಓಷಧಿ ಪರ್ವತ
ಪುಸ್ತಕೊಲು/ಬಾಗೊಲು	ಬಾಲ ಅಯೋಧ್ಯೆ ಅರಣ್ಯ ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾ ಸುಂದರ ಯುದ್ಧ ಉತ್ತರ
ಆವೃತ್ತಿಲು	ಅದ್ಭುತ ರಾಮಾಯಣ ಆಧ್ಯಾತ್ಮರಾಮಾಯಣಂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ರಾಮಾಯಣ ಆನಂದ ರಾಮಾಯಣ ಭೈತಿಕಾವ್ಯ ಹಿಕಾಯತ್ ಸೆರಿ ರಾಮ ಜಗಮೋಹನ ರಾಮಾಯಣ ಕಾಕಾವಿನ್ ರಾಮಾಯಣ ಕಂಬ ರಾಮಾಯಣಂ ಕೃತ್ತಿವಾಸಿ ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾರಾಡಿಯಾ ಲವಾನಾ ಫ್ರಾ ಲಕ್ ಫ್ರಾ ರಾಮ್ ರಘುನಾಥ ರಾಮಾಯಣ ರಾಮಕಿಯನ್ ರಾಮಚರಿತಮಾನಸ್ ರಂಗನಾಥ ರಾಮಾಯಣಮು ರೀಮ್ಕರ್ ಸಪ್ತಕಾಂಡ ರಾಮಾಯಣ ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣಮು ವಿಲಂಕಾ ರಾಮಾಯಣ ಯಮ ಜಟ್ಡಾವ್
ಸಮ್ಮಂದೊ ಆಯಿನವು	ರಾಮಲೀಲಾ ವೈದಿಕ-ಪುರಾಣ ಕಾಲಗಣನೆ {{ರಾಮಾಯಣೊನು ಆದರಿಸಯಿನ ಸಿನೆಮೊಲು}}