ಆಟಿದ ಸಮ್ಮನೊ

ಆಟಿದ ಸಮ್ಮನೊ ಸೌರಮಾನೊದ ನಾಲೆನೆ ತಿಂಗೊಲು ಆಟಿ. ಆಟಿ ಸೋಣೊ ಒಟ್ಟೊಟ್ಟಿಗೆ ಬರ್ಪುನ ತಿಂಗೊಲುಲು. ತುಳುತ ತಿಂಗಲು ಆಟಿ. ಕನ್ನಡೊಡು ಆಷಾಡೊ ತಿಂಗೊಲುಂದು ಪನ್ಪೆರ್. ಪಂಚಾಂಗದೊ ಪ್ರಕಾರೊ ಕರ್ಕಟಕ ಮಾಸ – ರುತುಡ್ ಗ್ರೀಸ್ಮ ರುತು. ತುಳುತ ತಿಂಗಲು ಸೋಣ. ಕನ್ನಡೊಡು ಶ್ರಾವನೊ ತಿಂಗೊಲುಂದು ಪನ್ಪೆರ್. ಪಂಚಾಂಗದೊ ಪ್ರಕಾರೊ ಸಿಂಹ. - ರುತುಡ್ ವರ್ಸೊರುತು.

ಆಯನ ಬದಲಾಪುನ ತಿಂಗೊಲು. ಉತ್ತರಾಯನೊ ಕರಿದ್ ದಕ್ಷಿಣಾಯನೊ ಈ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬರ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ರೀತಿಡ್ ಸಂಕ್ರಮನೊ ಕಾಲೊ. ಕಾರ್ತಿಂಗೊಲ್ದ ಬರ್ಸೊಡು ಭೂಮಿ ಪೂರಾ ಪರ್ಂದ್ದ್ ಪೋಪುಂಡು. ಆಟಿಡ್ ಭೂಮಿ ಸೀತೊ ಏರ್ದಿಪ್ಪುಂಡು. ಇಂದೆಕಾತ್ರೊ ಒಂಜಾತ್ ನಿಸೇದೊ, ಸಮ್ಮನೊದ ಪುದರ್ಡ್ ಆಟಿ ಇಸೇಸೊ ಆಪುಂಡು.

ಆಟಿಡೊಂಜಿ ಸಮ್ಮನೊ : ಸಮ್ಮನೊದ ಇಸೇಸೊಲು – ಆಟಿ ಅಮಾಸೆ, ಕಡಲ್‍ ಮೀಪುನೆ, ಆಟಿದ ಮರ್ದ್, ಬೂತೊಲೆಗ್ ಅಗೆಲ್, ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಗೊಬ್ಬುನೆ, ಆಟಿದ ತೆನಸ್ಸ್, ಆಟಿಕುಲ್ಲುನೆ ಇಂಚಪೂರ ಇನಿ ನಮೊ ಪಿರಾಕ್‍ದ ಕ್ರಮೊ ಮಲ್ತೊಂದು ಉಲ್ಲೊ.

ಆಟಿದ ಸಮ್ಮನೊಂದು ದಾಯೆ ಪನ್ಪೆರ್ ?

ಆಟಿ ಕುಲ್ಲುನೆ

ಪೊಸ ಮದಿಮ್ಮಾಲೆ ಸುರತ್ತ ಆಟಿಗ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡೆಗ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲ್ದಕ್ಲ್ ಪೋದು ಲೆತ್ತೊಂದು ಬರ್ಪುನೆ. ಅಂಚ ಪೋಯಿನ ಬಿನ್ನೆರೆಗ್ ಆಟಿದ ಸಮ್ಮನೊ ಆಪುಂಡು. ಮಡಿಮ್ಮಾಲೆನ್ ದಾಯೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಲೆತೊಂದು ಬರ್ಪುನೆ ? ಆಟಿಕುಲ್ಲುನೆಂದ್ ದಾಯೆ ಪನ್ಪೆರ್ ?

ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ

ನಲಿಕೆದಕ್ಲ್ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಆಟಿಕಳೆಂಜನ ವೇಸೊ ಕಟ್ಟ್ದ್ ಕಳೆಂಜನ ಪಾರ್ತನೊ ಪಂಡೊಂದ್ ನಲಿತ್ತೊಂದ್ ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿಲ್ಲಗ್ ಬರ್ಪೆರ್. ಇಲ್ಲ್ದ ಮೊಟ್ಟ್ ಬಾಕಿಲ್ಡ್ ಉಂತ್ದ್ ಜಾಲ್ಡ್ ದುಂಬು ಪಿರವು ದುಂಬು ಪಿರವು ಪೋದ್ ನಲಿಪುವೆರ್. ಬಂಜಿದ ಬಡಾವುಗು ನಟ್ಟುವೆರ್. ಇಲ್ಲಾದಕುಲು ಅಕ್ಲೆಡ ಇತ್ತಿನೆನ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಆಟಿಕಳೆಂಜನ್ ದಾಯೆಗ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್ ? ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ದಾಯೆ ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್ಗ್ ಬರ್ಪುನೆ ? – ಊರ್ಗ್ ಬತ್ತಿನ ಕುತ್ತನ್/ಮಾರಿನ್/ರೋಗೊನು ಕೊಂಡೊಯರ ಬರ್ಪೆಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ತುಳುನಾಡ ಆಟಿದ ಇಸೇಸ ಆರಾಧನೆ ಬೊಕ್ಕ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಕಳೆಂಜೆ ಆಟಿದ ಮಾರಿನ್ ಗಿಡರೆರೆ ಇಲ್ಲಿಲ್ಲಗ್ ಬತ್ತ್ ನಲಿತ್ ಅರಿ ತಾರಾಯಿ ಕಾಣಿಗೆ ಪಡೆದ್ ಪೋಂಡ ಇಲ್ಲಡ್ ಪೊಲಿ ಉರ್ಕರುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆ ಉಂಡು. ಆಟಿಡ್ ಪೊಣ್ಣು ಬಾಲೆ ಮದಿಮಾಲ್ ಆಂಡ ಅನಿಷ್ಠ ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಗೆ ಕೆಲವು ಕಡೆಟಿತ್ತ್‌ದ್, ಆಟಿಡ್ ಮದಿಮಲಾಯಿನ ಪೊಣ್ಣಗ್, ಸೀಕ್‌ದ ಜೋಕುಲೆಗ್, ಗೊಡ್ಡು ಪೆತ್ತಗ್, ಫಲಕೊರಂದಿ ತಾರೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಂತತಿ ಆವಂದಿ ಪೊಂಜೋವುಲೆಗ್ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜಡ ತರೆಕ್ಕ್ ನೀರ್ ಮೈಪದ್ ಕಳೆಂಜಗ್ ದಾನೊ ಕೊರ್ಂಡ ಆ ಅನಿಷ್ಠ ಕಳೆಯುಂಡು, ಜೋಕುಲಾಪುಂಡು ಪಲ ದಿಂಜಿದ್ ಉರ್ಕರುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆಲ ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ಉಂಡು.<br. ತಿರಿ ಕಟ್ಟೊಂದು, ಅರದಲ ಪೂಜಿದ್, ಪನೊಲಿದ ತತ್ರ ಪತೊಂದು ಸಂದಿ ಪನ್ಪಿ ಪೊಂಜೋವುನೊಟ್ಟುಗು ಬರ್ಪಿ ಕಳೆಂಜೆ ನಮ್ಮ ಇಲ್ಲದ ಮಾರಿ ಗಿಡರುವೆ ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆರ್ದಲಾ ಮೂಲು ನೆಗಪುನು ಮರಿಯಲಡ್ ಬೆನ್ನಿ ಸಾಗೊಲಿದ ಪುರ್ಸೊತುಡು ಉನೆರೆ ಇಜ್ಜಂದೆ ಇಪ್ಪುನಗ ಇತ್ತಿನಕ್ಲ್ ದಾನ ಮಲ್ತೆರ್ಂಡ ಇಲ್ಲ್ ಕರಿಯು ಪಂದ್ ತಿರಿ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಕಲೆಕ್ಕಾದೆ ಜೀವನ ದೀತಿ ಜನಾಂಗ ಬೊಕ್ಕ ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆನೇ ನಂಬಿ ಬೂಮಿಪುತ್ರೆರ್. ಮಾರಿ ಪೋವಡ್ ಪಂದ್ ಪಂಡಲ ಕಾರಣ ಅವ್ವತ್ತ್ ಆಯನ ಇಲ್ಲಗ್ ಇಪ್ಪುನ ತೊಂದರೆಲ್ ಪಂದ್ ತೆರಿಯೊಂದು ಅರಿ ಬಾರ್ ದಾನೊ ಮಲ್ತ್ ಪಾಪದಾಯಗ್‌ಲ ಆಟಿದ ಬಙ ಆಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ತುಳುವೆರೆನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ನೆಗತ್ ತೋಜುಂಡು.

ಆಟಿದ ಗಾದೆಲು

1. ಆಟಿ ಅಡೋಣ್ತ್ ಪೋಪುಂಡು, ಸೋಣೊ ಸೋಡೋಣ್ತ್ ಪೋಪುಂಡು.[ಆಟಿತಿಂಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ/ಅಲುಗಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಸೋಣ ತಿಂಗಳು ಬೇಗನೆ/ತೋಡಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ]
2. ಆಟಿಗೊರ ಸೋಣೊಗೊರ [ಆಷಾಢಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಶ್ರಾವಣಕ್ಕೊಮ್ಮೆ]
3. ಆಟಿಡ್ ಅಗೆಲ್ ಸೋಣೊಡ್ ಕೋಲ[ಆಟಿ ತಿಂಗಳಿನ ಅಗೆಲ್ ಎಂಬ ಆಚರಣೆ ಸೋಣ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಾಗುವ ಕೋಲ ಎಂಬ ಆರಾಧನೆ]
4. ಆಟಿತಿಂಗೊಲುಡು ಒರ್ಲ ದಡ್ಡ್ ಇತ್ತಿನಾಯೆ ಪಿದಾಯಿ ಪೋವಾಯೆ [ಆಟಿ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ (ಜೋರಾದ ಮಳೆಯ ಕಾರಣ) ಒಂದ ಬಳ್ಳ ದಡ್ಡು ಭತ್ತ ಇದ್ದವನು ಮನೆ ಬಿಟ್ಟು ಹೊರ ಹೋಗಲಾರನು]
5. ಆಟಿದ ದೊಂಬು ಆನೆದ ಬೆರಿ ಪುಡಾವು. [ಆಟಿಯ ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಆನೆಯ ಬೆನ್ನೂ ಒಡೆದೀತು]
6. ಮಾಯಿಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ಮರಿಯಾಲ, ಆಟಿಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ಅರೆಗಾಲ [ಕುಂಭ(ಸೌರಮಾನದ ಹನ್ನೊಂದನೆಯ ತಿಂಗಳು) ಮಾಸದ ಅನಂತರ ಮಳೆಗಾಲ.ಕರ್ಕಟಕ ಮಾಸದ ಅನಂತರ ಬೇಸಗೆ ಕಾಲ]
7. ಮಾಯಿಡ್ ಬರ್ಸ ಬತ್ತ್ಂಡ ಮಲೆ ಬುಲೆವು [ಕುಂಭ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಬಂದರೆ ಕಾಡು ಬೆಳೆದೀತು]
8. ಆಟಿಡ್ ತಿನಂದಿ ಸಾಂತಾಣಿ, ಸೋಣೊಡು ಗೊಬ್ಬಂದಿ ಚೆನ್ನೆ ಪಿರೆಜನಗ್ ಬರಂದಿನವು
9. ಆಟಿಡ್ ಪೆದ್ದುನ ಬಾಲೆ ಪೊಣ್ಣು
10. ಆಟಿ ಅಮಾಸೆದಾನಿ ಪಾಲೆದ ಮರ್ದ್ ಪರ್ಜಿಂಡ ಬರ್‍ಪಿ ಒರ್ಸೊ ಮುಟ್ಟ ಸೊರ್ದಯ ಇಜ್ಜಿ.
11. ಆಟಿಡ್ ಅಡ್ತಿ ಕಜವು ಗುರಿನಿಲ್ಕೆ ಮಲ್ಪುಂಡು
12. ಆಟಿದ ಪೆಲಕಾಯಿ ಕುಂಡಚ್ಚೆರ್‍ನ ಪಾಲ್‌ಗ್
13. ಆಟಿ ಆಡೋಂದು ಪೋಪುನೆ ಸೋಣ ಓಡೋಂದು ಬರುಪುನೆ
14. ಆಟಿಡ್ ಬಿತ್ತಿ ಬಿದೆ ಪಜಿರ್ ಕೊಯ್ಯೆರೆಲ ತಿಕ್ಕಂದ್.
15. ಆಟಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅರೆಗಾಲ; ಮಾಯಿಡ್‌ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮರಿಯಾಲ.
16. ಆಟಿಡ್ ತೆಡ್ಲ್ ಬತ್ತ್ಂಡ ಅಟ್ಟಪೊಲಿಪೋವು ಸೋಣೊಡು ತೆಡ್ಲ್ ಬತ್ತ್ಂಡ ಸೊಂಟ ಪೊಲಿಪೋವು
17. ಆಟಿಡ್ ಕಣೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ಅಟ್ಟಪೊಲಿಪೋವು ಸೋಣೊಡು ಕಣೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ಸೊಂಟ ಪೊಲಿಪೋವು
18. ಆಟಿಡ್ ಕಣೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ಅಟ್ಟ ಮುದ್ಯುಂಡು ಸೋಣೊಡು ಕಣೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ಸೊಂಟ ಮುದ್ಯುಂಡು

ಆಟಿದ ಕತ್ತಲೆ

ಆಟಿದ ಸಮಯೊಡು ಮಿನ್ಪುರಿ ಬರ್ಪುಂಡು. ಕರೆಂಟ್ ಇದ್ಯಾಂದಿ ಇಲ್ಲ್ದ ಸುತ್ತುಡೆ ಮಿನ್ಪರಿದ ಬೊಲ್ಪು ಅಪಾಪಗ ಮಿಂಚುಂಡು. ಅಯಿತ ನಡುಟ್ ಕರ್ಗುಡ ಕತ್ತಲೆ ಬರ್ಪುಂಡು.

ಆಟಿದ ಪರ್ಬ

ಆಟಿಡ್ ಬೂತೊಗ್ಲೆಗ್ ಕೋಲೊ ಇದ್ದಿ. ಆಯಿತ ಬದಲ್ಗ್ ಅಗೆಲ್ ಸಮ್ಮನೊ. ಅಗೆಲ್ಡ್ ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿದ ಗಾರ್ಯೊಲಾ(ದೋಸೆ), ಕೋರಿದ ಕಜಿಪುಲಾ ಬಲಸ್ದ್ ಸಮ್ಮನೊ. ಬೂತೊ ಇತ್ತಿನ ಇಲ್ಲಡೆದಕ್ಲ್ ಆತ್ನೆಟ್ಟ ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿದ ಗಾರ್ಯೊ ಮಲ್ಪಿಯರ ಇದ್ದಿ. ಉಂದೊಂಜಿ ವಿಸೇಸೊ ಕ್ರಮೊ.

ಆಟಿದ ತೆನಸ್ಸ್

ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ದಾಯೆ ವಿಸೇಸೊ ತೆನಸ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್ ?

1. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಪತ್ರೊಡೆ ಅಡ್ಯೆ ಮಲ್ಪುನವು ಬಾರೀ ವಿಸೇಸೊ. ಮರಚೇವುನ್ ಕೊಂಡತ್ತ್ದ್ ಸಣ್ಣೊ ಮೂರ್ದ್, ಉರ್ಪೆಲ್ ಅರಿಲಾ ಬೊಲನ್ತೆ ಅರಿಲಾ ಒಟ್ಟುಗೆ ಕಡೆದ್ ಅರಿತ ಬಂದೊಗ್ ಮೂರ್ನ ಚೇವುದ ಇರೆಲ್ ಪಾಡ್ದ್ ಮೊರೆಪ್ಪುನೆ. ಅಯಿನ್ ಬಾಡಾಯಿನ ಬಾರೆದ ಇರೆಟ್ ಮಡಿತ್ದ್ ಸೆಕೆಕ್ಕ್ ಬೆಯ್ಯರ ದೀಡುನೆ. ಬೆಯಿತ್ಂಡ ಪತ್ರೊಡೆ ಅಡ್ಯೆ ಆಪುಂಡು. ಬೆಯಿತ್ನ ಅಡ್ಯೆನ್ ತುಂಡು ಮಲ್ತ್ದ್ ಕಜಿಪುದ ರೇಸೊಡು ಪಾಡ್ದ್ ಮೊರೆಪ್ಪುನೆ. ಕಜಿಪುದ ರೇಸೊಗು ಜಾಸ್ತಿ ಪುಳಿ ಪಾಡುವೆರ್. ದಾಯೆಗ್ ಪಂಡಾ ಚೇವುದ ಇರೆ ಬೆಯಿತ್ತ್ನೆಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊಲಾ ಒಂತೆ ಕಿರುಬುಂಡು. ಇಂಚ ಮಲ್ತ್ನೆನ್ ತಿನಿಯರ ಎಡ್ಡೆ ಆಪುಂಡು.
2. ಮಂಜಾಲ್ದ ಇರೆತ ಅಡ್ಯೆ/ಗಟ್ಟಿ.
3. ತಜಂಕ್ - ಅಂಚನೆ ತಜಂಕ್ದ ಅಡ್ಯೆದ ಪತ್ರೊಡೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ತಜಂಕ್ದ ಕೊಡಿನ್ ಕಿನ್ಕ್ದ್ ಲತ್ತ್ಲತ್ತ್ ಇರೆನೆ ಮೂರ್ದ್ ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬುಲೆಯಿನ ಇರೆ ಜಾಸ್ತಿ ಕಯ್ಪುನೆಡ್ದಾವರ ಲತ್ತ್ ಇರೆ ಎಡ್ಡೆ ಆಪುಂಡ್. ತಜಂಕ್ ತಿಂದಿನಾಯೆ ಊರು ದೆತ್ತೊಂಡೆಗೆ. ತಜಂಕ್ ಎಡ್ಡೆ ಪುಷ್ಟಿ ಕೊರ್ಪುನ ತೆನಸ್ಸ್ಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
4. ಕಣಿಲೆದ ಕಜಿಪು - ಕಣಿಲೆನ್ ಉಪ್ಪಡ್, ಆಜಾಯಿನ ಕಜಿಪು, ಕಣಿಲೆ ಗಸಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಣಿಲೆದ ಕಜಿಪುಗು ಜೊತೆಕ್ಕ್ ಬೋಡಾಂಡ ಪೆಲತ್ತರಿನ್ ಗುದ್ದ್ದ್ ಪಾಡುವೆರ್.
5. ಆಟಿದ ಅಲಂಬು – ದುಂಬುದ ಕಲೊಡು ಜಾಲ್ಡ್ ಬೈತ ಮೊಟ್ಟೆ ಇಪ್ಪೆದ್ಂಡ್. ಅವು ಬಾರೀ ಬರ್ಸೊದಾವರೊ ಚಂಡಿಯಾದ್ ಮೊಟ್ಟೆದ ಉಲಾಯಿ ನೀರ್ ಪೋದ್ ಬೈ ಕುರಿದ್ ಗೊಬ್ಬರೊದ ಲೆಕೊ ಆಪುಂಡು. ಅಯಿಟ್ ಮಲ್ಲ ಮಲ್ಲ ಅಲಂಬು ಆಪುಂಡು. ಇಂದೆನ್ ಮೊಟ್ಟೆ ಅಲಂಬು ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ಅಲಂಬು ಆರೋಗ್ಯೊಗು ದಿಂಜ ಎಡ್ಡೆ. ಈ ಸಮಯೊಡು ಸೆಡಿಲ್ ಬನ್ನಗ ಗುಡ್ಡೆಡ್ಲಾ ಅಲಂಬು ಮೂಡುಂಡು. ಕಲ್ಲಲಂಬು, ನಾಯಿಮಿರೆ ಅಲಂಬು, ಸುಳಿರ್ ಅಲಂಬು ಇಂಚ ಮಸ್ತ್ ಅಲಂಬುಲು ಮೂಡುಂಡು.

ಆಟಿದ ಮರ್ದ್

ಆಟಿದ ಅಮಾಸೆ ದಾಯೆ ವಿಸೇಸೊ ? ಅಮಾಸೆದಾನಿಯೇ ದಾಯೆ ಮರ್ದ್ ಪರ್ಪುನೆ ? ಆಟಿದ ಅಮಾಸೆದಾನಿ ಪಾಲೆದ ಮರತ್ತ ಕೆತ್ತೆದ ರಸ ಪರೊಡುಂದು ಪನ್ಪೆರ್. ಬಲೀಂದ್ರ ಮರನೇ ಪಾಲೆದ ಮರ. ಈ ಮರಟ್ಟ್ ಪೇರ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಮಾಸೆದಾನಿ ಪುಲ್ಯಕಾಂಡೆಗ್ ಪಕ್ಕಿ ನೆಲಟ್ ಕುಲ್ಯರ ದುಂಬು ಇಲ್ಲಡೆದ ಒರಿ ನರಮ್ಮಾನಿ ಉರ್ಬುಲಿ ಪೋದ್, ಮರಕ್ಕ್ ಸುತ್ತ್ ಬತ್ತ್ದ್ ಮರಟ್ಟ ಕೇಂಡ್ದ್ ಕೆತ್ತೆ ದೆಪ್ಪಿಯರ್ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ಆ ಕೆತ್ತೆನ್ ಕೊನತ್ತ್ದ್ ಮೇಲ್ದ ಚೋಲಿನ್ ಪೆರೆಸ್ಸ್ದ್ ಕಡೆಪ್ಪಿಕಲ್ಲ್ಡ್ ಪಾಡ್ದ್

ಆಟಿ ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡುನಿ

ಈ ತಿಂಗೊಲುಡು ಇಲ್ಲ್, ಅಟ್ಟೊ ಅಟ್ಟ ಅಡಿತ್ದ್ ಕಜವು ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡುನೆ ಕ್ರಮೊ. ಆಟಿ ಪಿದಯಿ ಪಾಡುನು ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಇಸೇಸ ಆಚರಣೆ. ಅಟ್ಟೊಡಿತ್ತಿ ಅರಿತ ಮುಡಿ ಕಾಲಿ ಆದ್ ಅಟ್ಟೊ ಅಡಿಪುನ ತಿಂಗೊಲು ಆಟಿ. ದಾಯೆ ಪಂಡ ಬಾಕಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ದಿಂಜಿದುಪ್ಪುನ ಅಟ್ಟ, ಕದಿಕೆಲ್ ಕಾಲಿ ಆದಿಪ್ಪುನೆಡ್, ಅಟ್ಟಡಿತ್ತಿ ಬಿತ್ತ್‌ದ ಮುಡಿಲಾ ಬಿತ್ತ್‌ದ್ ಆದಿಪ್ಪುನೆಡ್ದಾದ್ ಮಾಯಿಪು ಪಾಡ್ದ್ ಕಜವು ದೆಪ್ಪೆರೆ ಸುಲಬ ಆಪುಂಡು. ಅಯಿನ್ ಮಾತ ಅಡಿತ್ತ್ ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡ್ದ್ ಸೊಚ್ಚ ಮಲ್ಪುನ ಬೇಲೆ ಪೊಂಜೋವುಲೆಗ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಈ ಕಜವು ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡುನ ಕ್ರಮೊಕ್ಕು ಆಟಿ ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡುನು ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಇತ್ತೆ ಅಟ್ಟದಾಂತಿ ಇಲ್ಲ್, ಪುಗೆದಾಂತಿ ಅಟಿಲ್ ಆಯಿನೆರ್ದಾರ ಆಟಿ ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡುನ ಕಿರಮ ತೋಜೊಂದು ಇಜ್ಜಿ.

ಆಟಿದ ಪುಣ್ಣಮೆ

ಬಲೀಂದ್ರಾ ಬಲೀಂದ್ರಾ ಆಟಿತ ಪುಣ್ಣಮೆ ಆಯನೊದ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ, ದೀಪಾವಲಿ ಕೊಡಿ ಪರ್ಬೊ ಎನ್ನ ರಾಜ್ಯೊತ ಬಲಿಕೊಂಡೊದು ಎನ್ನ ರಾಜ್ಯೊದ ಪೊಲಿ ಕೊಂಡಾ ಹರಿಯೋ ಹರಿ

ಆಟಿದ ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿ

ಆಟಿಗ್ ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿ ಮುಗಿಪುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಆಟಿದ ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿ ಅಪೂರ್ಪ. ಆಟಿಕುಕ್ಕುಂದು ಒಂಜಿ ಊರುದ ಪುದರುಂಡು.

ಆಟಿಡ್ ಸುಬಕಾರ್ಯೊಲು

ಆಟಿಡ್ ವೊವ್ವೇ ಎಡ್ಡೆ ಲೇಸ್‌ಲಾಯಿನ ಮದಿಮೆ ಮಾಚಿರ, ನಿಗಂಟ್-ನಿಚ್ಚಯಿ, ಇಲ್ಲೊಕ್ಕೆಲ್ ನಡಪುಜಿ. ಕಾರಣ ಆಟಿ ಅನಿಷ್ಠ ತಿಂಗೊಲು ಪನ್ಪಿನಾಂಡಲ ಉಲಾರ್ಥ ಆಟಿದ ಜಡಿ ಬೊಲ್ಲ, ಉರಿದೊಂಬು, ಸೀತ - ಉಷ್ಣಗ್ ಲೇಸ್ ಗೆಪ್ಪುನು ಒಂತೆ ಕಷ್ಟ. ಅತ್ತಂದೆ ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆಲಾ ನಡುಟು ಅಟ್ಟಣೆಗ್‌ಲ ಪುರ್ಸೊತುಪ್ಪುಜಿ ಪನ್ಪುನ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಆಟಿ ಪಂಡ ಒಂತೆ ಬಂಙದ ತಿಂಗೊಲುಲಾ ಅಂದ್. ಅಂಚನೆ ಬರ್ಸ ದೊರಿಂಡ ಉಂತಂದಿ ಬರ್ಸ, ದೊಂಬು ಕಾಯಿಂಡ ಭೂಮಿ ಕಾಯುನ ಖಾರ ದೊಂಬು. ಒಟ್ಟುಗು ಬೆನ್ನಿ ಬೇಸಾಯದ ಬೇಲೆಲಾ ಇಜ್ಜಿ. ಸೀಕ್ ಸಂಕಟಲೆಗ್ ಕಮ್ಮಿ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚಾದ್ ಆಟಿ ಅನಿಷ್ಟ ತಿಂಗೊಲು ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಗೆಲಾ ಉಂಡು.