ಗುಜರಾತಿ ಬಾಸೆ
ಗುಜರಾತಿ, (/ɡʊdʒəˈrɑːti/ GUUJ-ə-RAH-tee;[೩] ಗುಜರಾತಿ ಲಿಪಿ: ગુજરાતી, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: ಗುಜರಾತಿ ɡʊdʒəˈrɑːti) ಭಾರತೊದ ಪ್ರಾದೇಸಿಕ ಬಾಸೆ, ಗುಜರಾತಿ ಜನೊ ಪಾತೆರುನ ರಾಜ್ಯೊ ಬಾಸೆ, ಇಂಡೋ ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲೆ ಕುಟುಮ್ಮೊಗು ಸೇರ್ದ್ಂಡ್. ಅತ್ತಂದೆ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತೊ ಪ್ರದೇಸೊಲಾಯಿನ ದಾದ್ರ ಬುಕ್ಕೊ ನಗರಹವೇಲಿ ಬುಕ್ಕೊ ದಿಯು - ದಾಮನ್ಲೆ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆಲಾ ಅಂದ್. ಭಾರತೊಡು ಉಂದು ಒಕ್ಕೂಟೊದ 22 ಅನುಸೂಚಿತ ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು.
2011 ನೆ ಪೊರ್ತಗು ಗುಜರಾತಿ ನೆರೆಕರೆತ ಬಾಸೆಲೆ ಸಂಕ್ಯೆಡ್ದಾದ್ ಭಅರತೊಡು 6 ನೇ ಮಲ್ಲ ಬುಕ್ಕೊ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಪಾತೆರುನ ಬಾಸೆ ಆದುಂಡು. ಇಂದೆನ್ 55.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನೊ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್, ಉಂದು ಭಾರತೊದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಕ್ಯೆದ ಸುಮಾರ್ 4.5% ಆತ್ಂಡ್.[೪] 2007ಗ್ ನೆರೆಟ್ ಪಾತೆರುನಕುಲೆನ ಸಂಕ್ಯೆಡ್ದ್ ಉಂದು ಪ್ರಪಂಚೊಡು ಎಚ್ಚ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಪಾತೆರುನ 26ನೇ ಬಾಸೆಯಾತ್ಂಡ್.[೫]
ಭಾರತೊ ರಾಜ್ಯಾಂಗೊಡು ಸೇರ್‌ನ ಭಾರತೊದ 15 ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಉಂದೊಂಜಿ. ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯೊಡು ಗುಜರಾತಿ ಸಮುದಾಯೊಲು ನಿಲೆಯಾದಿಪ್ಪುನ ಭಾರತೊದ ಬೇತೆಬೇತೆ ಬಾಗೊಡ್ಲಾ ಭಾರತದ ಪಿದಯಿ ಏಷ್ಯ, ಅಫ್ರಿಕಡ್ ಈ ಬಾಸೆನ ಪಾತೆರುನ ಜನೊ ನೆಲೆಯಾತೆರ್. ಗುಜರಾತಿ ಪಾತೆರುನ ಸಂಕ್ಯೆ 54.6 ಲಕ್ಷ [೬].
ಗುಜರಾತಿ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು. ಇಂದೆತ ಮೂಡಾಯಿ ಬುಕ್ಕೊ ಈಶಾನ್ಯೊ ಗಡಿಟ್ ರಾಜಸ್ತಾನಿ ಉಂಡು. ಸಾಜವಾದ್ ಉಂದು ರಡ್ಡ್ ಬಾಸೆಲಾ ಕ್ರಮೇನೊ ಬೆರಕೆಯಾದ್ ಬತ್ತ್‌ದೊಂದ್, ಆಯೊಕಟ್ಟ್‌ಡ್ ಉಪಬಾಸೆಲು ವಾಮೂಲೊಡ್ಡ್ ಬತ್ತ್‌ದೊಂದ್ ಪನ್ಪುನ ಕಸ್ಟೊ.
ಲಿಪಿ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಗುಜರಾತಿ ಲಿಪಿ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿದ ಸುತ್ತು ಬರವುದ ರೂಪೊ, ಕರಿನ ಆಜೇಳ್ ಸತಮಾನೊಡ್ಚಿಂಚ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಭಾರತೊಡು (ವಿಸೇಸವಾದ್ ಗುಜರಾತ್ ಬುಕ್ಕೊ ರಾಜಸ್ಥಾನ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್) ಬಳಸೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಇಂದೆನ್ ಮಹಾಜನಿ ಪಂಡ್‌ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಇಂದೆತ ವರ್ಣಮಾಲೆ ಸಂಸ್ಕೃತೊಡ್ದ್ ಪುಟ್ಟ್‌ದ್ಂಡ್, ಅಕ್ಷರೊಲೆ ಆಕಾರೊ ದೇವನಾಗರಿನ್ ದಿಂಜ ಕೈತಲ್‌ಡ್ ಹೋಲುಂಡು.
ಬಾಸಾವರ್ಗೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಗುಜರಾತಿದ ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ (ಭಾರೋಷೀಯ) ಬಾಸಾ ಪರಿವಾರೊದ ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ (ಭಾರತೊದ ಇರಾನಿ) ಉಪವರ್ಗೊದ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ (ಭಾರತೊದ-ಆರ್ಯ) ಶಾಕೆಗ್ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್. ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಶಾಕೆದ ರಡ್ಡ್ ಮುಕ್ಯೊ ಕವಲ್‌ಲು (ಬಡೆಕಾಯಿದ ಕವಲ್-ಪಹಾಡಿ. ಪಂಜಾಬಿ, ಲಹಂದ, ಸಿಂಧಿ, ಕಚ್ಛಿ; ಮೂಡಾಯಿದ ಕವಲು-ಬಂಗಾಳಿ, ಅಸ್ಸಾಮಿ ಬುಕ್ಕೊ ಒರಿಯ) ಬೇತೆ ಆದ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪಡ್ಡೋಯಿ, ತೆನ್ಕಾಯಿ ಬುಕ್ಕೊ ನಡುತ ಎಗ್ಗೆಲಾದ್ ಪೆರಪ್ಪ ಕವಲಾಂಡ್. ತೆನ್ಕಾಯಿದ ಬಾಸೆಲೆ (ಮರಾಠಿ-ಕೊಂಕಣಿ) ಬೇತೆ ಆಯಿನೆನ ಪಿರವುಡೆ ಪೋದು, ಪಡ್ಡೋಯಿದ ಬಾಸೆಲು (ಗುಜರಾತಿ, ರಾಜಸ್ಥಾನಿ, ಭೀಲಿ) ನಡು ವಲಯೊದ (ಪಡ್ಡಾಯಿ ಹಿಂದಿ) ಬಾಸೆಡ್ದ್ ಬೇತೆ ಆಂಡ್.
ದ್ವನಿ ವ್ಯವಸ್ತೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಗುಜರಾತಿ ದ್ವನಿ ವ್ಯವಸ್ತೆದ ವಿಸಿಸ್ಟ ಲಕ್ಷನೊ ಪಂಡ ಎನ್ಮೊ ಸ್ವರೊಲು - ಇ, ಎ ( ಉ ಓ ( ಅಆ-ವ್ಯವಸ್ತೆ ಬುಕ್ಕೊ ನ ಅಂಚನೆ ಣ ಲ ಬುಕ್ಕೊ ಳ ಇಂದತ ಸ್ಪಸ್ಟೊ ದ್ವನಿಗಟಕೊಲು. ಆಜಿ ಸ್ವರೊಲು - ಇ (,ಉ (, ಆ, ಆ - ಅನುನಾಸಿಕ ಆದ್ ಬರೊಲಿ. ಮಾತ ಸ್ವರೊಲು ಗೋಷ ಬುಕ್ಕೊ ಅರ್ದಗೋಷ ಸ್ವರೊ ಆದಿಪ್ಪೊಲಿ. ಇಂಚಾದ್ ಬಾರ್ (ಪದ್ರಾಡ್) ಬಾರ್ (ಪಿದಯಿ) ಬುಕ್ಕೊ ಭಾರ್ (ಹೊರೆ) ಇಂಚಿತ್ತಿ ಸಬ್ದೊಲೆಡ್ ಬಾರ್‌ಡ್ ಬರ್ಪುನ ಅರ್ದೊಗೋಷಸ್ವರೊ ಬಾರ್ ಬುಕ್ಕೊ ಭಾರ್‌ಡ್ ಬರ್ಪುನ ಸಾಮಾನ್ಯೊ ದೀರ್ಗೊ ಸ್ವರೊ 'ಆ'ಡ್ದ್ ಬಿನ್ನೊ. ಗುಜರಾತ್‍ಡ್ ಸ್ವರೊಕ್ಲೆ ಮಾತ್ರೆಗ್ ವಿಸೇಸೊ ಒತ್ತಾಯೊ ಇದ್ದಿ. ಲಿಪಿಡ್ ಇ, ಉ, ಕಾರೊಲೆ ಹ್ವಸ್ವ ಬುಕ್ಕೊ ದೀರ್ಗೊ ಸ್ವರೊಲೆನೇ ಸೂಚಸವುನ ಪ್ರತ್ಯೊಏಕೊ ವರ್ಣೊಲು ಉಲ್ಲೊ.
ಉಪ ಬಾಸೆಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಗುಜರಾತಿ ವ್ಯಾಕರಣೊದ ಸುರುತ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಯಿನ ಬ್ರಿಟಿಸ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರೆ ಬುಕ್ಕೊ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೆ ವಿಲಿಯಂ ಟಿಸ್ಡಾಲ್‌ನ ಪ್ರಕಾರೊ, ಗುಜರಾತಿಡ್ ಮೂಜಿ ಪ್ರಬೇದೊಲು ಅಸ್ತಿತ್ವೊಡುಲ್ಲೊ: ಪ್ರಮಾಣಿತ 'ಹಿಂದೂ' ಉಪಬಾಸೆ, 'ಪಾರ್ಸಿ' ಉಪಭಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ 'ಮುಸ್ಲಿಂ' ಉಪಬಾಸೆ.[೭]
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ Timeline: Personalities, Story of Pakistan. "Muhammad Ali Jinnah (1876–1948)". Retrieved 12 May 2007.
- ↑ Mistry 1997, p. 654
- ↑ Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook, Edinburgh.
- ↑ {{cite web|title=Scheduled Languages in descending order of speaker's strength – 2011|url=http://www.censusindia.gov.in/2011Census/Language-2011/Statement-1.pdf%7Cpublisher=[[:en:Registrar General and Census Commissioner of India|Registrar General and Census Commissioner of India]}}
- ↑ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in Nationalencyklopedin. Asterisks mark the 2010 estimates for the top dozen languages.
- ↑ Sandra Küng (6 June 2013). "Translation from Gujarati to English and from English to Gujarati – Translation Services". wwt-services.co.uk. Archived from the original on 17 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2014. Retrieved 29 March 2015.
- ↑ A simplified grammar of the Gujarati language by William St. Clair Tisdall (1892)