ಸಿಂಧಿ ಬಾಸೆ
ಸಿಂಧಿ (IPAc-en|ˈ|s|ɪ|n|d|i)[೧] ಇಂಡೊ ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲೆ ವರ್ಗೊಗು ಸೇರ್ನ ಮುಕ್ಯ ಬಾಸೆ. ಸಿಂಧಿ ಪನ್ಪುನ ಪದ ಸಿಂಧ್ ಪನ್ಪುನ ಪದೊತ ವಿಶೇಷಣರೂಪಪ. ಇತ್ತೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನೊಡಿಪ್ಪುನ ಸಿಂಧ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯೊದ ಬಾಸೆ ಸಿಂಧಿ. 1947ಡ್ ಭಾರತೊ ವಿಭಜನೆಯಾಯಿನ ಬುಕ್ಕೊ ಸಿಂಧಿ ಪಾತೆರುನ ಹಿಂದುಲು ಭಾರತೊಗು ವಲಸೆ ಬತ್ತ್ದ್, ಭಾರತೊದ ಬೇತೆಬೇತೆ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಮುಕ್ಯವಾದ್ ಗುಜರಾತ್, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ರಾಜಾಸ್ತಾನ್ ಬುಕ್ಕೊ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಸೊ ಆಯಿನ ದೆಹಲಿಡ್ ನಿಲೆಯಾದಿತ್ತೆರ್. ಭಾರತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಬುಕ್ಕೊ ಬೇತೆಡೆ ಏಳ್ ಮಿಲಿಯಡ್ದ್ ಎಚ್ಚ ಜನೊ ಈ ಬಾಸೆನ್ ಪಾತೆರ್ಬೆರ್.
ಸಿಂಧೂ ಪನ್ಪುನ ಬಾಸೆ ಸಿಂಧೂ ಸುದೆತ ಮೂಲೊಡ್ದ್ ಸಿಂಧಿ ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. ಸಿಂಧಿ ಬಾಸೆ ಶ್ರೀಮಂತೊ ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ವಿಶಾಲವಾಯಿನ ಜಾನಪದ ಬುಕ್ಕೊ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಮುಕೊ ಬಾಸೆ ಆತ್ಂಡ್. ಭಾರತೊದ ಬೇತೆ ಬಾಸೆಗಳಂಚನೆ ಸಿಂಧಿ ಪರತ್ ಇಂಡೋ ಆರ್ಯನ್ ಬುಕ್ಕೊ ಸಂಸ್ಕೃತ, ಇಂಡೋ ಪಾಲಿ ಪ್ರಾಕೃತಲು ಬುಕ್ಕೊ ಅಪಭ್ರಂಸ ಬೆಳವಣಿಗೆದ ಹಂತಗೊಲೆನ್ ದಾಟ್ದ್ಂಡ್. ಉಂದು ಕ್ರಿ.ಶ ೧೦ನೇ ಶತಮಾನಡ್ ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆನ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಂಡ್. ೧೮೬೮ಡ್ ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೇಸಿಡೆನ್ನಿ ಸಿಂಧಿಡ್ ಗಳಸಿಯರ ಅಬ್ಜದ್ ಅನು ಖುದಾಬಾದಿ ಲಿಪಿತೊಟ್ಟುಗೆ ಬದಲ್ಪಿಯರ ನಾರಾಯಣ್ ಜಗನ್ನಾಥ ವೈದ್ಯೆರೆನ್ ನಿಯೋಜಿಸಂಡ್. ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಹುಸಂಕ್ಯಾತೊ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಅರಾಜಕತೆನ್ ಪ್ರಚೋಸವುನಂಚ ಆಂಡ.[೨] ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಡ್ದ್ ಲಿಪಿನ್ ಆಡಳಿತ ಲಿಪಿಯಾದ್ ಗೋಸಣೆಯಾಂಡ್.[೩]
ಉಪಭಾಷೆಗಳು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಸಿಂಧಿ ದಿಂಜ ಉಪಬಾಸೆಲೆನ್ ಹೊಂದ್ಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ನೆರೆತ ಬಾಸೆಲಾಯಿನ ಸರೈಕಿ ಬುಕ್ಕೊ ಗುಜರಾತಿದೊಟ್ಟುಗು ಕೆಲವು ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಉಪಬಾಸೆದ ನಿರಂತರತೆನ್ ರೂಪಿಸವುಂಡು. ಸಿಂಧಿದ ಕೆಲವು ದಾಕಲಾಯಿ ಉಪಬಾಸೆಲು;[೪][೫][೬][೭]
- ಉತ್ತರಾದಿ: ಬಡೆಕಾಯಿದ ಸಿಂಧ್ದ ಉಪಬಾಸೆ (ಉತ್ತರು, ಪಂಡ "ಉತ್ತರ").
- ಕಾಛಿ(ಕಾಛ್ಕಿ): ಇಂದೆನ್ ಗುಜರಾತ್ದ ಕಛ್ ಬುಕ್ಕೊ ಕಥಿಯವಾರ್ಡ್ ಪಾತೆರುವೆರ್.
- ತ್ರರೇಲಿ: ಥರ್>ಥಲ್>ಸ್ಥಲ್ ಎಂದರೆ ಮರುಭೂಮಿ.
- ಮಾಚಾರಿಯಾ ಡುಕ್ಸಿಲ್ಡ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಿಂಧಿಲೆನ್ ಸೇರೊಂದ್ಂಡ್.[೮]
- ಲಾಸಿ : ಲಾರ್ ಪಂಡ ಇಳಿಜಾರ್ದ ಪ್ರದೇಸೊಂದ ಅರ್ತೊ. ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನೊದ ಲಾಸ್ಬೆಲಾ, ಹಬ್ ಬುಕ್ಕೊ ಗ್ವಾದರ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಉಪಬಾಸೆ.
- ವಿಚೋಲಿ ವಿಚ್ ಪಂಡ ಕೇಂದ್ರೊಂದ್ ಅರ್ತೊ.
- ಫಿರಾಕಿ ಸಿಂಧಿ: ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನೊದ ಈಶಾನ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಲೆದ ಕಚ್ಚಿ ಬಯಲ್ದ ಉಪಬಾಸೆ.
- ಸಿಂಧಿ ಭಿಲ್: ಉಂದು ಸಿಂಧ್ಡ್ ಮೇಘವರ್ಲು ಬುಕ್ಕೊ ಭಿಲ್ಲು ಪಾತೆರುನ ಉಪಬಾಸೆ.
- ಸಿರೋಲಿ/ಸಿರೈಕಿ ಅತ್ತಂಡ ಉಭೇಜಿ : ಬಡೆಕಾಯಿ ಸಿಂಧ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯೊಡು ಗಳಸುವೆರ್.
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student’s Handbook, Edinburgh
- ↑ Wadhwani, Y. K. (1981). "The Origin of the Sindhi Language" (PDF). Bulletin of the Deccan College Post-Graduate and Research Institute. 40: 192–201. JSTOR 42931119. Retrieved 9 April 2021.
- ↑ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
- ↑ Austin, Peter; Austin, Marit Rausing Chair in Field Linguistics Peter K. (2008). One Thousand Languages: Living, Endangered, and Lost (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). University of California Press. ISBN 9780520255609.
- ↑ Paniker, K. Ayyappa (1997). Medieval Indian Literature: Surveys and selections (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Sahitya Akademi. ISBN 9788126003655.
- ↑ Survey of India|8|3|chapter=Sindhi[dead link]
- ↑ Gazetteer of the Province of Sind (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Government at the "Mercantile" Steam Press. 1907. pp. 188–519.
- ↑ Gulshan Majeed. "Ethnicity and Ethnic Conflict in Pakistan" (PDF). Journal of Political Studies. Retrieved December 27, 2013.