ಮೈಥಿಲಿ ಬಾಸೆ
ಮೈಥಿಲಿ (ಇಂಗ್ಲಿಸ್: /ˈmaɪtɪli/)[೧] ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲೆ ಕುಟುಂಬೊದ ಒಂಜಿ ಬಾಸೆ. ಭಾರತೊದ ಬಿಹಾರ್ ಬುಕ್ಕೊ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ನೇಪಾಳೊದ ತೆರಾಯ್ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಈ ಬಾಸೆ ಬಳಕೆಡುಂಡು.[೨][೩] 6,121,922 (1991) ಜನೊಕ್ಲೆ ಅಪ್ಪೆ ಬಾಸೆ. ದೇಸಿಲ್ ಬಅನ, ತಿರುಹುತಿದ ಪರ್ಯಾಯ ಪದೊಲು. ಇಂದೆನ್ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಡ್ ಬರೆಪೆರ್.
ಮೂಲೊ ಬುಕ್ಕೊ ವಿಕಾಸೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಾಗಧಿ ಅಪಭ್ರಂಶಡ್ದ್ ವಿಕಾಸೊ ಹೊಂದ್ಂಡ್. ಮೈಥಿಲೀ ಪಂಡ ಮಂಥ್ ಪನ್ಪುನ ದಾತುಡ್ದ್ ನಿಸ್ಪನ್ನೊ ಆತ್ಂಡ್. ಪ್ರಾಚೀನ ಸಂಸ್ಕ್ರತೊ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊಲೆಡ್ ಮಿಥಿಲ ಪನ್ಪುನ ಪ್ರಯೋಗೊ ಆಯಿನೆಡ್ದಾರೊ ನಿಥಿಲಿ ಪನ್ಪುನವೇ ಮೈಥಿಲಿದ ಮೂಲರೂಪೊಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ವ್ಯಾಕರಣೊ ಬುಕ್ಕೊ ಲಿಪಿ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಈ ಬಾಸೆದ ದ್ವನಿಲು ಹಿಂದ ಬಾಸೆನೇ ಹೋಲುಂಡು. ರಡ್ಡ್ ಬಗೆತ ಲಿಂಗವ್ಯವಸ್ತೆ, ರಡ್ಡ್ ಬಗೆತ ವಚನ ವ್ಯವಸ್ತೆ ಉಂಡು. ನಾಮಪದೊ, ಕ್ರಿಯಾಪದೊಲೆನ್ ಸೂಚಿಸವುನ ವಿಭಕ್ತಿ-ಪ್ರತ್ಯಯೊಲು ಬುಕ್ಕೊ ಕಾಲಸೂಚಕ ಪ್ರತ್ಯಯೊಲು ಉಂಡು. ಪದರಚನೆ, ವಾಕ್ಯರಚನೆ ಹಿಂದಿ ಬಾಸೆದಂಚನೇ ಉಂಡು. ಸಂಸ್ಕೃತ, ಪ್ರಾಕೃತ, ಅಪಭ್ರಂಶ, ಮಘಹಿ, ಭೋಜಪುರಿ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಬಾಸೆಲೆ ದಿಂಜ ಸಬ್ದೊಲು ಉಲ್ಲೊ. ಮೈಥಿಲದ ಮಿತ್ತ್ ಹಿಂದೊ ಬುಕ್ಕೊ ಬಂಗಾಳಿ ಬಾಸೆಲೆ ಪ್ರಬಾವೊ ಎಚ್ಚ.
ಮೈಥಿಲಿನ್ ಬರೆಯರ ನಾಗರಿ, ಕೈಥಿ, ಮೈಥಿಲೊ ಲಿಪಿಲು ಉಂಡು. ಈ ಪೈಕಿ ನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯೇ ಎಚ್ಚ ಬಳಕೆಡ್ ಉಂಡು. ಈ ಬಾಸೆದ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಖಡಿಬೋಲಿ-ಹಿಂದಿ ಬಾಸೆದ ರೂಪೊಡ್‍ಲಾ ಮೈಥಿಲಿ ಬಾಸೆಡ್ಲಾ ಉಂಡು.
ಪ್ರಬೇದೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಈ ಬಾಸೆಡ್ ಮೂಡಾಯಿ, ಪಡ್ಡಾಯಿ, ಮದ್ಯೊ, ಬಡೆಕಾಯಿ, ತೆನ್ಕಾಯಿ ಮೈಥಿಲಿ ಪನ್ಪುನ ಐನ್ ಪ್ರಾದೇಸಿಕ ಪ್ರದೋಲು ಉಲ್ಲೊ. ಇಂದೆತ ಜತೆಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಬೇದೊಲಾ ಉಂಡು. ಬಡೆಕಾಯಿ ದರ್ಭಾಂಗ್‌ದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ್‍ದ ಪ್ರದೇಸೊಲೆಡ್ ಪಾತೆರುನ ಮೈಥಿಲಿ ಬಾಸೆದ ರೂಪೊನು ಸಿಸ್ಟ ರೂಪೊಂದು ಪರಿಗಣಿಸದೆರ್.
ಇಂದೆನ್ಲಾ ತೂಲೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ "Constitutional provisions relating to Eighth Schedule" (PDF). Archived from the original (PDF) on 5 March 2016. Retrieved 27 June 2018.
- ↑ "Maithili gets cultural boost". Hans India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 5 February 2018.
- ↑ National Statistics Office (June 2023), "National report on caste/ethnicity, language & religion" (PDF), National Population and Housing Census 2021, Government of Nepal, Office of the Prime Minister and Council of Ministers, archived from the original on 14 October 2023