ಮಾದಿರ
ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ, ಚೆನ್ನು ನಲಿಕೆ, ಕಂಗೀಲು, ಕರಂಗೋಲು, ಆಟಿ ಕಲೆಂಜ, ಸೋಣದ ಜೋಗಿ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಜನಪದೊ ನಲಿಕೆಲು ಉಂಡು.
ತುಳುನಾಡ್ದಇಂಚಿತ್ತಿನವೇ ಒಂಜಿ ಜಾನಪದ ನಲಿಕೆ ಮಾದಿರ. ಈ ನಲಿಕೆನ್ ಪೊಣ್ಜೊವುನಕುಲು ನಡಪಾವೆರ್. ಕನ್ಯಾಪು, ಆಟಿಕಲೆಂಜಲೆಕನೆ ಮಾದಿರಲ ಒಂಜಿ ಜನಪದರೆ ನಲಿಕೆ. ಬೊಳ್ತೇರ್‌ಡ್ ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆನ್ ಉಳ್ಳಾಟ ಪನ್ಪೆರ್.
ಮಾದಿರ ಪದೊದ ಅರ್ಥೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಾದಿರ ಪದೊದ ಅರ್ಥೊ 'ಮಾತೃ' ಪನ್ಪುನ ಪದೊರ್ದು ಬತ್ತಿಪ್ಪು. ಅತ್ತಂಡ ಮಾದಿಗ ಪನ್ಪುನ ಜಾತಿವಾಚಕ ಪದೊಲಾ ಆದಿಪ್ಪು ಪಂಡ್‍ದ್ ವಿದ್ವಾಂಸೆರ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯೊ ಪನ್ಪೆರ್. ಅದೇಕಿದ( ಚುರುಕಾಯಿನ), ದೇಕಿದ(ಪೊರ್ಲುದ)ಒಂಜಿ ಪೊಣ್ಣನ ನಲಿಕೆ.
ಮಾದಿರೊತ ಬಗೆಟ್ಟ್
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಾದಿರ(ಪೊಣ್ಣು) ಪೊರ್ಲಗಂಟ್ ದ ಆನನ್ ಮದಿಮೆ ಆಯೆರೆ ಬಯಕುನ ಇಚಾರ ಮಾದಿರನ ಪದೊಟ್ಟುಪ್ಪುಂಡು. ಜನಪದ ಆಚರಣೆಗ್ ಲ ಈ ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆಗ್ ಲಾ ಆತೊಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಸಂಬಂಧ ದಾಲ ಇಜ್ಜಿ. ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆಡ್ 7-8 ಜನ ಪೊಂಜೊವುನಕುಲು ಉಪ್ಪುವೆರ್. ಒರ್ತಿ ಮೋನೆಗ್ ಬೊಲ್ದು ಬಣ್ಣ ಪಾರ್ದ್ ಕಣ್ಣ್ ಗ್ ಮೈ, ಮುಂಡೊಗು ಕುಂಕುಮದ ಬೊಟ್ಟು, ಗಲ್ಲೊಗು ಚುಕ್ಕಿ ದೀದುಪ್ಪುವೆರ್. ಬೇತೆ ಪೊಂಜೊವುನಕುಲು ಸೀರೆಡ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ದುತ್ತೈತೊಡುಪ್ಪುವೆರ್. ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ರವಕೆ ಇಜ್ಜಾಂದಿನಪಗ ಪೊಂಜೊವುನಕುಲು ತಿಗಲೆ ತೋಜಂದಿಲೆಕ ಪುಗೆಲ್ ರ್ದ್ ಸೀರೆನ್ ತಿಗಲೆಗ್ ಕಟ್ಟೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಸೆಂಬೆ ಪನ್ಪೆರ್. ಸೀರೆದ ಸೆರಂಗ್‌ಡ್ ಗಂಟ್ ಪಾಡ್ಯೆರ್ಡ ಗೇಂಟಿ ಪನ್ಪೆರ್. ತರೆನಿಲಿಕೆ ಪೂ ದೀವೊಂದು ಮೋನೆಗ್ ಮೈ , ಬೊಟ್ಟುಲೆಕ ಅಲಂಕಾರ ಮಲ್ತೊನುವೆರ್. ಮಾದಿರ ಒರ್ತಿಡ ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ದ ಗೆಜ್ಜೆ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಬಾಕಿದಕ್ಲು ಖಾಲಿ ಕಾರ್ಡ್ ಉಪ್ಪುವೆರ್. ಒಂಜಿ ಅಂಜೊವು ಇಜಿಂಡಾ ಪೊಂಜೊವು ತೆಂಬೆರೆ ಬೊಟ್ಟುಂಡ , ಒರಿನಕ್ಲು ಪದ ಪನ್ಪೆರ್. ನಲಿಕೆ ತೂಯೆರೆ ಪೊರ್ಲು. ಕಿನ್ಯ ಪಜ್ಜೆಡ್ ಮಂಡಲಕಾರ ಆದ್ ನಲಿಪುವೆರ್. ಅವೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಕೋಲಾಟ ನಡಪುಂಡು. ಕೋಲಾಟ ಮುಗಿಬೊಕ್ಕ ತೇಲ್ ಬಗ್ಗುನ ಗೊಬ್ಬು ಉಪ್ಪುಂಡು. ತೇಲ್ ಬಗ್ಗ್ ದ್ ಇಲ್ಲದಕುಲು ಜಾಲ್‌ಡ್ ದೀತಿನ ಪನವುನು ಕೂಲಿಡ್ ತುಚ್ಚಿದ್ ದೆಪ್ಪುವೆರ್. ಒರ್ತಿ ಬಗ್ಗ್‌ದ್ ಕುಲ್ಲುನಗ ನನೊರ್ತಿ ಅಲೆನ ಮಿತ್ತ್‌ರ್ದ್ ತೇಲ್ ಬಗ್ಗ್ ದ್ ಮೇಲ್ ರ್ದ್ ಲಾಯಿಪುವಲ್. ಉಂದೆನ್ ಬೆರಿ ಉಡ್ಪುನೆ ಪನ್ಪೆರ್. ಅವೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲದಕುಲು ಒಂಜಿ ಸೇರ್ ಬಾರ್ ನ್ ತಡ್ಪೆಡ್ ದೀದುಪ್ಪುವೆರ್. ಒರ್ತಿ ಆ ಬಾರ್‌ನ್ ತಡ್ಪೆಡೆ ಮಿತ್ತ್ ರಾಪಾಂಡ ಕುಡೊರ್ತಿ ಆ ಬಾರ್ ತಿರ್ತ್ ಬೂರಂದಿಲೆಕ ತಡ್ಪೆನ್ ಅಡಿಮೇಲ್ ಪತ್ತ್ ದ್ ಬಾರ್ ನ್ ಪತ್ತುವಲ್ . ಇಂಚ ಮಸ್ತ್ ಸರ್ತಿ ಕಸರತ್ತ್ ಮಲ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಾರ್ ನ್ ಜೋಳಿಗೆ ಚೀರಾವುಗು ದಿಂಜವೊನುವೆರ್. ಈ ನಲಿಕೆಗ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಯಿನ ಪಜ್ಜೆಂದ್ ಇಜ್ಹಿಂಡಲಾ ಪದ ಮಾತ್ರ ನಲಿಕೆಗ್ ಪೂರಕವಾದಿಪ್ಪುಂಡು. ಮಾದಿರ ಒರ್ತಿ ನಲಿಪುನ ಪೊಣ್ಣಾದಿತ್ತ್ ದ್ ಪೊರ್ಲುದ ಚನ್ನನ್ ಬಯಕುವಲ್. ಪೊಣ್ಣು ಪೋದು ಪೊಂಜೊವಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಜೇರದಂಚಿ ಪೋದು ಆಯನ್ ಲೆಪುಡಾವಲ್. ಮಾದಿರನ ಓಲೆಗ್ ಈ ಬಿಲೆ ಕೊರಡ ಆಲ್ ಬೊರ್ಚಾಂದಿನಾಲ್ಂದ್ ಆಯನ ಕಡೆತಕ್ಲು ಪನ್ನಗ, ಅಲೆನ ಕಡೆತಕ್ಲು ಆನ್ ಕುರೂಪಿ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಆಂಡಲಾ ಅಕುಲು ರಡ್ಡ್ ಜನ ಎಂಚಾಂಡಲ ಮದಿಮೆ ಆಪೆರ್. ಅವೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಂಡನಿ ಅಲೆಗ್ ಹಿಂಸೆ ಕೊರ್ಪೆ. ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಪಿದಾಡ್ನಗ ಕೊದಂಟಿ ಪತ್ತ್ ದ್ ಪೊಡಿಪಾವೆ. ಎಂಚಾಂಡಲಾ ಆಯನ್ ಸಮಾಧಾನ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಪೋಯಿನ ಮಾದಿರಡ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲದ ಕೈತಲ್ದಕುಲು ಕೇನ್ನಗ ಬೊಳ್ಳಿ ಬಂಗಾರ್ ಏತ್ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಉಡಲ್ ಗ್ ನೆಮ್ಮದಿ ಇಜ್ಜಿ ಪನ್ಪಲ್. ಏಪಲಾ ಹಿಂಸೆನೇ ಅನುಭವಿಸೋಡಾಯಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎನ್ನವುಂದು ಕಣನೀರ್ ಒರೆಸೊನುವಲ್.
ಪಸರುನೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ತುಳುನಾಡ್ದ ಪುತ್ತೂರು, ಬಂಟ್ವಾಳ, ಸುಳ್ಯೊ, ಕುಡ್ಲ ಬೊಕ್ಕ ಕಾರ್ಲಡ್ ನಲಿಕೆ ಜಾತಿಗ್ ಸೇರ್‌ನಕುಲು ಈ ನಲಿಕೆನ್ ನಲಿಪುವೆರ್.
ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆದ ಕ್ರಮೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆಡ್ ರಡ್ಡ್ ಜನೊ ನಲಿಕೆ ಜಾತಿದ ಪೊಣ್ಜೋವುನಕುಲು ಇಪ್ಪುವೆರ್. ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಪ್ರಾಯೊದ ಪೊಣ್ಣಗ್ ಮಾದಿರ ವೇಷ ಪಾಡುವೆರ್. ಅಂಚ ವೇಷ ಪಾಡ್ನ ಮಾದಿರನ್ ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಲೆತ್ತೊಂದು ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟೊಂದು ಪಾರ್ತನೊ ಪಂಡೊಂದು ನಲಿಪಾವೊಂದು ಪೋಪೆರ್.
ಮಾದಿರ ಪಾರ್ದನ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ದಾರಿಲೊ ಮಾದಿರೊ ದಾರಿಲೊ ಮಾದಿರೊ
- ದಾರಿಲೊಂದುಲ ಪನ್ಂಬನ ಮಾದಿರೊ
- ದಾರಿಲೊಂದು ಪನ್ಪರೆ ನಮ ಎಂಚ ಪಿನ್ಪುನೆ ಮಾದಿರೊ
- ಉಲ್ಲಗ್ ಲ್ ಏರುಲ್ಲೆರ್ ಉಲ್ಲಗ್ ಲ್ ಏರುಲ್ಲೆರ್
- ಅಗ್ ಲತ್ತ್ ಮುಗುಲತ್ತ್ ಸಿಬರಿ ಬಾರಿನಕುಲು
- ಪತ್ತಿಗೆದ ಪದ್ದೆಯಿ ಚೆನ್ನಯೆನ ಮಾದಿರೊ
- ಅರಿಮನೊಲಿ ಕಜಿ ಪಡ್ಯರೆ ಉಲ್ಲಕುಲು ಪಿನ್ಂಜೆರ್
- ಉಲ್ಲಕುಲು ಏರುಲ್ಲೆರ್ ಉಲ್ಲಕುಲು ಏರುಲ್ಲೆರ್
- ಪರಿತ್ತಿನ ನೂಲಾಂಡ್ ಡ ಮೆಲ್ಲ ಕಟ್ಟ್ ಮಾದಿರೊ
- ಮೆಲ್ಲಕಟ್ಟ್ ಮೆಲ್ಲಮಗ್ರ್ ಕುಂಞ ಮಾದಿರೊ
- ಸಮ್ಮಲೆ ಮಗೆ ಬಾರಿಕೆ ಪೋವು ದಾನೆ ಕೊಂಡತೆ ಮಾದಿರ
- ಅವು ಸೂಲೆ ಉಂದು ಸೂಲೆ ಕೈದಿಂಜ ಪದ್ದಯಿ
- ಕೈದಿಂಜ ಪದ್ದಯಿ ಚೌಲಿಗೆದ ಪೆಟ್ಟ್ ತೂಲೆ
- ಚೌವುಳಿಗೆದ ಪೆಟ್ಟುಂಡಂಡ ಎಣ್ಣೆಟ್ ಮಾಜವು ಮಾದಿರ
- ಕಡೆಕಣ್ಣ ಕನನೀರ್ ಅಂಗೈಟ್ ಒಚ್ಚೊನು ಮಾದಿರ
- ಪತ್ತಿಗೆ ಪದ್ದಯಿ ಚೆನ್ನಯ ಪರಿತ್ತಿನ ನೂಲು
- ಮೆಲ್ಲಕಟ್ಟ್ ಮೆಲ್ಲಮಗ್ರ್ ನಿನನ್ ಕೊಂಡೊಪಿ ಸಮ್ಮಲೆ ಮಗೆ
- ಏರ್ ನಾತೆಗೋ ಉಲ್ಲೆನೊ ಮಾದಿರ ಸಪ್ಪು ಸಜಪುನ ಗೂಂಟ ದಾತೆಗ್
- ಆಕೈಲ್ ಮಾಡಂಕೈಲ್ ಈಕೈಲ್ ಮಾತಂಕೈಲ
- ಅಪೆಟೆ ಈಪೆಟೆ ಪೋಯಲ್ ಅಂಬಡೆ ಗೆಲ್ಲ್ ಡ್ ಕುಲ್ಯಲ್
- ಬಿಸರ್ದ್ ಬೂರ್ಯಲ್ ಮೈತ್ ಮೇಲ್ ಗ್
- ಕಟಕಟ ಕಾಮಟೆ ಮಾದಿರೆ ಕುಟುಕುಟು ಕುಂಬುಡೊ
- ತೋಡುದ ಬರಿಟ್ ಬೊಲ್ದು ಕೊರುಂದು ಎಟ್ಟಿನೆ ನಾಡುಂಡು
- ಬಾರೆದ ಪರ್ಂದ್ ಡ್ ಬಾಸೆ ಲೆತ್ತಲ್ ಮಾದಿರ
- ಚಿಪ್ಪಿತ ನೀರ್‌ಟ್ ನಿರೆಲ್ ಸೂತಲಾಲ್
- ಪೋವೊಡ್ಚಿ ಪನ್ನಗ ಪೋತಲ್ ಮಾದಿರ ಕರ್ನೂರ ಕೋರಿಗ್
- ಕಣ್ಣ್ ತೆಲ್ಯಪ್ಪ ಸೂತಲ್ ಮಾದಿರ ಬಾರೆತ ಕಂಡೆ
- ಕೋರಿ ಕೋರಿ ಕಲ್ಪತಾ ಕೋರ್ಯವು ಗೊಬ್ಬರೊಕ್ಕುಂಡು
- ಪಂಜಿ ಪಂಜಿ ಕಲ್ಪತ ಪಜ್ಯವು ಬಾಕಿಲೊಕ್ಕುಂಡು
- ಜಾಲ್ ಡ್ ಬಾರ್ ನುಂಗುನ ತೂದು ಪೂಂಜೆ ಕೆಲೆಪುಂಡು
- ಪಂಜನ ಕಿಲೆಪು ಕೇಂಡ್ ದ್ ಕಿನ್ಯ ಲಾಕಿಲಾ ಕದೆಪುಂಡು
- ಚೇಪೆ ಕುಕ್ಕುದ ಮರತ ಬುಡೊಟು ರಾಸಿ ಕೊರಂಟೆಚ್ಚ
- ಬೇಲಿಡೆ ಪೋಯಿನ ಕಯ್ಪೆ ಸುರೆತ ಬೂರುಟು ಕಾಯೆಚ್ಚ
- ಈ ಒಡೆಗ್ ಪೋತನುಂಬಳ ಕೇನ್ಯತ ಚೋಮಕ್ಕ
- ತೋಟೊಂಡುಂಡು ಪುಳಿ ಕರ್ಕ್ ಕೊಯ್ಯೊನು ಬಲ್ಲಗಲೆ
ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ ಸಮಯ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಪರ್ಬ ಕರಿದ್ ಜಾರ್ದೆ/ಪೆರಾರ್ದೆಡ್ ತಿಂಗೊಲುಡು ಈ ನಲಿಕೆ ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಕಾಸರಗೋಡುದಂಚಿ ಊರ್ದ ಜಾತ್ರೆಲು ಪೊನ್ನಿದಪಗ ಸುರು ಆಪುಂಡು. ಜಾತ್ರೆಲು ಮುಗಿಬೊಕ್ಕ ಅವುಲು ಈ ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ ತೂಯೆರೆ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಕಾರ್ಲದಂಚಿ ದೇಯಿನಲಿಕೆ, ಪುತ್ತೂರು ಸುಳ್ಯದಂಚಿ ಮೂರ್ಲೆ ನಲಿಕೆದ ಲೆಕನೆ ಕಾರ್ಲದಂಚಿ ನೇಮ ಕೋಲದ ನಡುಟ್ಟು ಖಾಲಿಜಾಗೆಡ್ ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ ಮಲ್ಪುನಲಾ ಉಂಡು. ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ನಡಪುನ ಜಾಲಾಟದಪಗಲ ಮಾದಿರೆ ನಲಿಕೆ ಉಪ್ಪುಂಡು.
- ಪರ್ಬೊದ ಅಮಾಸೆದ ಮನದಾನಿ ನಲಿಕೆ ಜಾತಿಗ್ ಸೇರ್ ನ ಪೊಣ್ಜೋವುನಕುಲು ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆನ್ ಸುರುಕು ಗ್ರಾಮೊದ ದೈವಸಾನೊದ ಎದುರುಡು ನಲಿಪುವೆರ್.
- ತುಳುನಾಡ್ದ ಜಾಲಾಟೊದ ಸಮಯೊಡು ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ ನಡಪುಂಡು.
- ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲಡೆದ ನಾಗಾರಾಧನೆದ ಸಮಯೊಡು ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ ನಡಪುಂಡು.
ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆದ ವಿಶೇಷೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆಡ್ ಮಾದಿರಗ್ಲಾನ ಚನ್ನಗ್ಲಾ ಮದಿಮೆದ ಪ್ರಸಂಗೊ ಬರ್ಪುನವು ಹಾಸ್ಯೊಪ್ರಧಾನೊ ಆದಿಪ್ಪುಂಡು.
- ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆದಕುಲೆಗ್ ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್‌ದಕುಲು ಅರಿ, ಬಾರ್, ಧಾನ್ಯೊ, ದುಡ್ಡು ಕೊರ್ಪೆರ್.
- ಮಾದಿರ ವರ್ಸೊಗೊರೊ ನಲಿತೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. ಅಂಚಾದ್ ಉಂದು ಒಂಜಿ ಆಚರಣೆದೊಟ್ಟುಗೆ ಮನರಂಜನೆಲಾ ಆಪುಂಡು.