ಕನ್ಯಾಪು

ತುಳುನಾಡ್‍ಡ್ ಕನ್ಯಾಪು ಪನ್ಪುನ ನಲಿಕೆನ್ ನಲಿಕೆದಕುಲು ರಾತ್ರೆದ ಪೊರ್ತುಡು ನಲಿತೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. ಉಂದುವೆ ನಲಿಕೆನ್ ಕೆಲವು ಜಾಗೆಡ್ ಮದಿಮ್ಮಾಯ ಮದಿಮ್ಮಾಲ್ ನಲಿಕೆ ಪಂದ್‌ಲಾ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಈ ನಲಿಕೆ ಅಣ್ ಪೊಣ್ಣು ಪನ್ಪುನ ನೆಲೆತ್ತ ನಲಿಕೆ ಆದ್ ಉಂಡು.

ಕನ್ಯಾಪು ನಲಿಕೆದ ಪ್ರಸರಣೊ

ಈ ನಲಿಕೆ ತುಳುನಾಡ್‍ದ ಕಾಸರಗೋಡು ಪ್ರದೇಸೊಡು ಬಾರಿ ಪ್ರಚಾರೊಡು ಇತ್ತ್‌ನ ನಲಿಕೆ. ಉಂದು ಅತ್ತಂದೆ ಈ ನಲಿಕೆನ್ ಮದಿಮ್ಮಾಯ ಮದಿಮ್ಮಾಲಾದ್ ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್‌ಡ್ ಸುಳ್ಯ, ಪುತ್ತೂರು, ಬಂಟ್ವಾಳ, ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ತಾಲೊಕುಡು ನಲಿಪುವೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಈ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ನಲಿಪುನಕುಲು ಪರವ ಜಾತಿದಕುಲು. ಈ ನಲಿಕೆನ್ ಸುಗ್ಗಿ ತಿಂಗೊಲುಡು (ಮಾರ್ಚ್-ಏಪ್ರಿಲ್) ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್ ನಲಿತೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. ಕನ್ನಡೊಡು ಮದಿಮ್ಮಾಯೆ ಪಂಡ ಮದುಮಗ ಪಂದ್, ಮದಿಮ್ಮಾಲ್ ಪಂಡ ಮದುಮಗಳು' ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.

ನಂಬಿಕೆ

ಕನ್ಯಾಪು ನಲಿಕೆದ ಬಗೆಟ್ ಒಂಜಿ ಕತೆ ಇಂಚ ಉಂಡು. ಒಂಜಾನೊಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿ ಮಖೆ ಜಾತ್ರೆಗ್ ಏಳ್ ಜನೊ ರಾಜಕುಮಾರಿನಕುಲು ಬತ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತೆರ್‌ಗೆ. ಅಂಚ ಬತ್ತ್‌ನ ಏಳ್ ಜನೊ ರಾಜಕುಮಾರಿನಕುಲೆಡ ಅಕೇರಿದಾಲ್ ಪರವಕಟ್ಟೆಗ್ ಬರ್ಪಲ್. ಅಲ್ಪ ಬೂತ ಕಟ್ಯೆರೆ ಮೋನೆಗ್ ಬಣ್ಣ ಪಾಡೊಂದು ಇತ್ತ್‌ನ ಪರವನ್ ತೂಯಲ್. ಆಲೆಗ್ ಆ ಪರವನೊಟ್ಟುಗು ಮೋಕೆ ಆಪುಂಡು. ಈ ವಿಚಾರೊನು ತೆರಿನ ಆಲೆನ ಆಜಿ ಜನೊ ಪಲಿಯಲ್ಲು ತಂಗಡಿ ರಾಜಕುಮಾರಿಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಆ ಪರವಗ್ ಶಾಪೊ ಕೊರ್ದು ಅಕುಲೆನ್ ಮಾಯಕೊ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚ ಮಾಯಕೊ ಆಯಿನ ಅಕ್ಲೆನ ನೆಂಪುಗಾತ್ರೊ ಇನಿಕ್ಕ್‌ಲಾ ಅಕುಲು ಮದಿಮ್ಮಾಯ ಮದಿಮ್ಮಾಲಾದ್ ಬರ್ಪೆರ್ ಪನ್ಪುಪು ನೆಲೆಟ್ಟ್ ಕನ್ಯಾಪು ನಲಿಕೆನ್ ನಲಿಪುವೆರ್.

ಆಚರಣೆದ ಕ್ರಮೊ

ಪರವ ಜಾತಿದ ರಡ್ಡ್ ಜನೊ ಜವನೆರ್ ಮದಿಮ್ಮಾಯ ಮದಿಮ್ಮಾಲ್ ವೇಷೊ ಪಾಡುವೆರ್. ಕಾರ್‌ಗ್ ಗಗ್ಗರೊ ಕಟ್ಟುವೆರ್. ಹಿಮ್ಮೇಳೊಡು ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟೊಂದು ಒಂಜಿ ಪನ್ಜೋವು ಬರ್ಪೆರ್. ತೆಂಬರೆದೊಟ್ಟುಗೆ ಪಾರ್ತನೊ ಪನ್ಪೆರ್. ತೆಂಬರೆದ ಪೆಟ್ಟ್‌‍ಗ್‍ಲಾ ಪಾರ್ತನೊದ ಇಂಪುಗ್‍ಲಾ ಪೊರ್ಲುದ ನಲಿಕೆ ನಲಿಪುವೆರ್. ಪ್ರೇಮೊ, ವಿರಹೊ, ಶೃಂಗಾರೊ ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಾವೊಲು ಬರ್ಪುನ ನಲಿಕೆ ನಲಿಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಜಾಲಗ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಮದಿಮ್ಮಾಯೆ ಮದಿಮ್ಮಾಲ್ ಬತ್ತೆರ್ಂದ್ ಲೆತ್ತ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಕೈಟೊಂಜಿ ಲಾಟಾನ್, ಪೋಡಿಗೊಂಜಿ ತಂದೆಲ್, ಇಲ್ಲ್‌ದಕುಲು ಕೊರ್ಪುನ ಅರಿ, ಬಾರ್ ಇಂಚ ಬೇತೆ ತೆನಸ್‍ಲೆನ್ ಚೀಲೊಡು ಪಾಡೊಂದು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಪೋಪೆರ್. ಇಂಚ ರಾತ್ರಿಯಿಡಿ ಊರಿಡಿಕ್ಕ ಪೋಪೆರ್. ಇಂದುವೆ ನಲಿಕೆನ್ ನಲಿಕೆ ಜಾತಿದಕುಲು ನಲಿಪುವೆರ್. ಇಂದೆನ್ ಕನ್ಯಾಪು ನಲಿಕೆ ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ನಲಿಕೆನ್ ಆಯಾ ಊರುದಕು ಅವ್ವೇ ಊರುಡು ನಲಿಪುವೆರ್. ಬೇತೆ ಊರುಗು ಪೋಪುಜೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಅಜಲ್ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು

ತೂ ಪಾ ಸಂ ತುಳುನಾಡ್ದ ಆರಾಧನಾ ಕಲೆಕುಲು
ಬೂತಾರಾದನೆ ಸಮ್ಮಂದೊದ ನಲಿಕೆಲು	ಜಾಲಾಟೊ ಬೈದ್ಯೆರ್ಲೆ ನೇಮೊ ಪಾಣಾರಾಟೊಡು ಬೂತೊಕೋಲೊ ಒತ್ತೆಕೋಲೊ
ನಾಗಾರಾದನೆ ಸಮ್ಮಂದೊದ ನಲಿಕೆಲುು	ನಾಗಮಂಡಲೊ ಕಾಡ್ಯನಾಟೊ ಡಕ್ಕೆ ಬಲಿ ನಾಗಕೋಲ ಮೂರ್ಲೆ ನಲಿಕೆ ಬೈಲಬಾಕುಡೆರೆ ಸರ್ಪಕೋಲೊ
ಶಕ್ತಿ ಆರಾದನೆಗ್ ಸಮ್ಮಂದೊದ ನಲಿಕೆಲು	ಗೋಂದೋಲು ನಲಿಕೆ ಮಾಂಕಾಳಿ ನಲಿಕೆ
ಯಕ್ಷಾರಾಧನೆ ನಲಿಕೆಲು	ಕುದುರೆ ಕೋಲೊ ಸಿರಿ ಆರಾಧನೆ ಸ್ವಾಮಿಕೋಲೊ
ಯಕ್ಷಗಾನೊ	ಯಕ್ಷಗಾನ ಯಕ್ಷಗಾನೊ ಬಯಲಾಟೊ ಸಿರಿ ವೇಸೊ ಯಕ್ಷಗಾನೊ ಬೊಂಬೆಯಾಟೊ ತಾಳಮದ್ದಲೆ ಹೂವಿನ ಕೋಲು ನಲಿಕೆ
ಮಾಂತ್ರಿಕ ನಲಿಕೆಲು	ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ನಲಿಕೆ ಸಾವು ಕೋಲೊ ಕಾಲೆಕೋಲೊ ರಾಹುಗುಳಿಗ ಕೋಲೊ ಮರ್ವೆ ನಲಿಕೆ ಕೊರಗ-ತನಿಯ ನಲಿಕೆ ಬೇಡನ್ ನಲಿಕೆ ಮರ್ದೆ ನಲಿಕೆ
ಪ್ರಾಣಿ ಸಮ್ಮಂದೊದ ನಲಿಕೆಲು	ಪಿಲಿಪಂಜಿ ನಲಿಕೆ ಬಸವ ನಲಿಕೆ ಪಿಲಿವೇಸೊ ನಲಿಕೆ ಪಿಲಿಕೋಲೊ ನಲಿಕೆ ಸಿಂಹೊ ನಲಿಕೆ ಕರಡಿ ನಲಿಕೆ ಎರುಕೋಲೊ ನಲಿಕೆ ಮಂಗನ ನಲಿಕೆ
ನಾಥಪಂಥ ಸಮ್ಮಂದೊದ ನಲಿಕೆಲು	ಸೋಣದ ಜೋಗಿ ನಲಿಕೆ ಜೋಗಿ ಪುರುಷ ನಲಿಕೆ ಕಾವೇರಿ ಪುರುಷೆ ನಲಿಕೆ ಮಾಯಿದ ಪುರುಷೆರ್ ನಲಿಕೆ ಸಿದ್ಧವೇಷ ನಲಿಕೆ ಪುರುಷೆರೆ ನಲಿಕೆ ಬಾಲೆಸಾಂತು ನಲಿಕೆ
ಕುಟುಂಬೊ ಸಮ್ಮಂದೊದ ನಲಿಕೆಲು	ಮಾದಿರ ನಲಿಕೆ ಚೆನ್ನು ನಲಿಕೆ ಸೋಣೊದ ಮದಿಮ್ಮಲ್ ನಲಿಕೆ ಕನ್ಯಾಪು ನಲಿಕೆ ಮದಿಮ್ಮಾಯೆ ಮದಿಮ್ಮಾಲ್ ಕೀಲು ಕುದುರೆ ನಲಿಕೆ ಕೋಲಾಟ ನಲಿಕೆ
ವಾದ್ಯೊ ಪ್ರದಾನೊ ನಲಿಕೆಲು	ಡೋಲು ನಲಿಕೆ ಚುಣ್ಣ ನಲಿಕೆ ತೆಂಬರೆ ನಲಿಕೆ ದುಡಿನಲಿಕೆ ಗುಮಟೆ ನಲಿಕೆ ದಫ್ ನಲಿಕೆ