ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ
ತುಳುನಾಡ್‍ಡ್ ನಲಿಕೆ ಜನಾಂಗ ಬೊಕ್ಕ ಮೇರ ಜನಾಂಗದಕುಲು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ದೈವಸಾನೊ, ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲ್, ಗ್ರಾಮೊದ ಇಲ್ಲ್‌ಲೆಗ್ ಪೋದ್ ನಲಿಪುನ ನಲಿಕೆನ್ ಆಟಿಕಲೆಂಜೆ ಅತ್ತಂಡ ಆಟಿಕಳೆಂಜನ ನಲಿಕೆ ಪಂಡ್ದ್ ಜನ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಆಟಿ ಪಂಡ ತುಳುಟು ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲುದ ಪುದರ್. ಕಳೆಂಜೆ ಪಂಡ (ಕಳೆ ದೆಪ್ಪುನಾಯೆ) ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಪಂಡ ಕರ್ಕಟಕ ಮಾಸ. ದುಂಬು ಬಾರಿ ಬಂಗದ ದಿನೊಕುಲು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಇತ್ತ. ಕೀರಿಕುಟುದು ಬರ್ಪಿ ಬರ್ಸ. ಇಲ್ಲ್ ಪಿದಡೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡ್ ಬರ್ಪಿ ಕಷ್ಟ ದುಃಖ ರೋಗ ರುಜಿನೊನು ದೂರ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಗ್ರಾಮೊದ ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲಡೆ ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ನಲಿತೊಂದ್ ಬರ್ಪುನ ಒಂಜಿ ತುಳುನಾಡ್ದ ಮಾಂತ್ರಿಕ ನಲಿಕೆನೇ ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ .
ಹಿನ್ನೆಲೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡ್ ಊರುದ ಮಾರಿ ಕಳೆಯೆರೆ ನಲಿಕೆ/ಮೇರ ಸಮುದಾಯದಕುಲು ನಡಪಾವುನ ಒಂಜಿ ಆಚರಣೆ. ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಆಣಗ್ ಮೋನೆಗ್ ಬಣ್ಣ ಪಾಡ್‍ದ್ ಸೊಂಟೊಗ್ ತಿರಿ ಕಟ್ಟ್ ದ್ ಕೈಟೊಂಜಿ ತತ್ರ ಕೊರ್ ದ್ ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟ್ ದ್ ಪಂಡಿ ಪಾಡ್ದನ್‍ಗ್ ಸರಿಯಾದ್ ನಲಿಪಾವುನೆ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಪಗೆಲ್‍ದ ಪೊರ್ತುಗು ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ನಲಿತೊಂದು ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ಬರ್ಪುನವು ಇನಿಕ್ಕ್‌ಲಾ ಉಂಡು. ನರಮಾನ್ಯಗ್, ಕಂಜಿ ಕೈಕಂಜಿಗ್ ಬರ್ಪುನ ತೊಂದರೆನ್ ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ತನ್ನ ಮಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಡ್ ಕೊಂಡೊದು ಪೋಪುನ ತಾಕತ್ತ್‌ನ್ ಪಡೆವೊಂದೆ ಪನ್ಪುನ ನಂಬೊಲಿಗೆ ತುಳುವೆರಡ ಉಂಡು.[೧]
ಕಳೆಂಜೆನ ವೇಸೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕೈಟ್ ಪನೆ ತತ್ರ(ಕೊಡೆ) ಪತೊಂದು. ತಾರೆದ ತಿರಿಟ್ಟ್ ಮಲ್ತಿನ ಸುತ್ತು ಒಲಿ, ಅಂಚನೇ ಕೈನಾಗೆ, ಪುಂಡಯೊ, ತಿಗಲೆ ಚವರಿ, ಬೆರಿ ಚವೆರಿ, ಕೆಬಿನ, ತಲೆಪಟ್ಟೊ ಇಂಚಿನ ಪದ್ದಯಿನ್ ಕಲೆಂಜೆ ಪಾಡೊಂದು, ಕೆಕ್ಕಿಲ್‌ಡ್ ಕೇಪುಲು ಪೂತ ದಂಡೆ. ಮೋನೆಗ್ ಮಂಜಲ್ ವರ್ನೊದ ಅರ್ದಾಲ ಪಾಡೊಂದು ಕಲೆಂಜೆ ಬರ್ಪೆ. ಅಯಿತ ಮಿತ್ತ್ ಕೆಂಪು, ಕಪ್ಪು, ಬೊಲ್ದು ಪುಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಮುಂಡೊಡು ಬೊಲ್ದು ಅಡ್ಡ ನಾಮ, ಕೆಂಚಿ ಮೀಸೆ ನೆಗತ್ ತೋಜುಂಡು. ಕುಜಲ್‌ನ್ ನೆತ್ತಿಡ್ ಸೂಡಿ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಐತ ಮಿತ್ತ್ ತಿರಿತ್ತ ಮುಡಲೆ ದೀಪೆರ್. ಕಾರ್‌ಗ್ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟೊಂದು ತೆಂಬೆರೆದ ಸಬ್ದೊಗು ನಲಿತೊಂದು ಜಾಲ್‌ಡ್ ಅಬ್ಬರ ಲಕ್ಕಾವೆ. ಕಳೆಂಜನ ದುತ್ತೈತ, ಅರ್ದಾಲ, ಪದ್ದಯಿಡ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾದ್ ಕೆಲವೊಂಜಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲು ಉಪ್ಪುವ.
ನಲಿಕೆ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
.jpg)
ಕಳೆಂಜನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒರಿ ತೆಂಬೆರೆ ಬೊಟ್ಟು ನಾಯೆಲಾ ಉಪ್ಪುವೆ. ಪುಗೆಲ್‌ಗ್ ಜೋಳಿಗೆ ಪಾಡೊಂದು ತುಂಡು ಕುಂಟು ತುತ್ತೊಂದು ಬರ್ಪಿನ ಆಯೆ ಸಾಲ್ ಪೊದೆತ್ತೊಂದು, ತರೆಕ್ಕೊಂಜಿ ಮುಂಡಾಸ್ ಕಟ್ಟ್‌ದುಪ್ಪುವೆ. ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಪೋದು ಕಳೆಂಜೆ ನಲಿಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುನಗ ತೆಂಬೆರೆದಾಯೆ ಪದ ಪನಿಯೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ಕಳೆಂಜೆ ಕಳೆಂಜೆನೋ ಕಳೆಂಜೆ ಏರೆನ ಮಗೆನೋ ಕಳೆಂಜೆ ಮಾಯಾಂತರಸು ಮಗೆ ಕಳೆಂಜೆ ಅಮ್ಮೆ ಬೆರ್ಮೆರೋ ಕಳೆಂಜಗ್ ಅಪ್ಪೆ ಮಾಂಕಾಳಿ.. ಇಂಚ ಪದ ಪನ್ನಗ ಕಳೆಂಜೆ ಮಲ್ಲ ಮಲ್ಲ ಪಜ್ಜ ದೀವೊಂದು ಕೈಟಿತ್ತಿನ ಪನೆ ತತ್ರೊನು ತಿರ್ಗಾವೊಂದು ಕುಡೊಂಜಿ ಕೈಟಿತ್ತಿನ ಬೆದ್‌ರ್‌ದ ದಂಟೆನ್ ನೆಲಕ್ ಕುಟ್ಟೊಂದು ಕೂ ಕೂ ಕಲ್ಕೊಂದು ನಲಿಕೆಗ್ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ತೆಂಬೆರೆದಾಯೆ ಪದ ಪನೊಂದು ಪೋಪೆ. ಅಯಿಟ್ ಕಳೆಂಜನ ಪುಟ್ಟು, ಬಳಕೆ, ಮಲ್ತಿನ ಕಾರ್‌ಬಾರ್, ಮಾರಿ ಕಳೆಯೆರೆಗಾದ್ ಕೈಕೊನ್ನ ಅಪ್ಪಣೆದ ವಿವರಣೆ ಕೊರ್ಪೆ. ನಲಿಕೆ ಮುಗಿಯೊಂದು ಬನ್ನಗ 'ಆ ಮಾರಿ ಈ ಮಾರಿ ನರಮಾನಿ ಕುತ್ತೊ, ನಾಯಿದ ಕುತ್ತೊ, ಪುಚ್ಚೆದ ಕುತ್ತೊ, ಕೋರಿದ ಕುತ್ತೊ, ಕಂಜಿ ಕೈಕಂಜಿದ ಕುತ್ತೊ ಮಾತಾ ಕುತ್ತೊಲೆನ್‌ಲಾ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಕಡಲ್‌ಗ್ ಕೊನೊದ್ ಪಾಡ್ ಕಳೆಂಜಾ.' ಪಂಡ್ದ್ ತೆಂಬೆರೆಗ್ ರಡ್ಡ್ ಪೆಟ್ಟ್ ಹಾಕ್‌ದ್ ಪದೊ ಉಂತಾವೆ. ಅಪಗ ಕಳೆಂಜನ ನಲಿಕೆಲಾ ಉಂತುಂಡು.
ಬಗೆಕುಲು[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ಕಡೆಟ್ ಅಪಿ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ಮೇರ ಜನಾಂಗತಕುಲು ಮಾನ್ಪಿನಂಚಿನವು
- ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ಟ್ ನಲಿಕೆ ಜನಾಂಗತಕುಲು ಮಾನ್ಪಿನ ನಲಿಕೆ.
ಇಲ್ಲಲ್ ಕೊರ್ಪಿ ಸಾಮಾನ್[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಗುರಿಕಾರ್ತಿ ತಡ್ಪೆಡ್ ಅರಿ, ಬಾರ್, ತೌತೆ, ತಾರಾಯಿ, ಪುಳಿ, ಮುಂಚಿ, ಪೆಲತ್ತರಿ, ಮಜಿ- ಮಂಜಲ್, ಕುರ್ದಿ ನೀರ್, ಭಸ್ಮದ ಉಂಡೆ ದೀವೊಂದು ಜಾಲ್‌ಗ್ ಬರ್ಪಲ್. ತೆಂಬೆರೆದಾಯೆ ಅಯಿಟಿತ್ತಿ ಪೂರ ಸೊತ್ತುಲೆನ್ ಜೋಳಿಗೆಗ್ ಪಾಡೊನುವೆ.
ಕಳೆಂಜೆ ಪ್ರತಿ ಇಲ್ಲಲ್ ಮಾನ್ಪಿ ಕ್ರಮೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕುರ್ದಿ ನೀರ್‌ನ್ ಕಳೆಂಜೆ ದೆತೊಂದು ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆಗ್ ಪೂರಾ ತಲಿಪುವೆ. ಭಸ್ಮದುಂಡೆನ್ ಜೋಕುಲು ದೆತೊಂದು ಕೈಟ್ ಪತೊನುವೆರ್. ಕಳೆಂಜೆ ಜಾಲ್ ಜತ್ತ್‌ದ್ ಪೋನಗ ಮಾರಿ ಕಳೆಪಿನ ಗುರ್ತೊ ಗಾದ್ ದಾದಾಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ದಯಿ, ಗೆಲ್ಲ್ ನಾಂಡಲಾ ಪೊಲಿತೊಂದು ಆಯೆ ಪೋವೊಡುಗೆ. ಅಂಚಾಂಡ ಮಾತ್ರ ಮಾರಿ ಕಳೆಯೆ ಪನ್ಪಿನ ಅರ್ತೊ. ಕಳೆಂಜೆ ಕಳೆಂಜೆನೊ ಕಳೆಂಜೆ ಆಟಿಡ್ ಬರ್ಪೆನೋ ಸೋಣೊಡು ಪೋಪೆನೋ ಕಳೆಂಜೆ ಮಾರಿ ಕಳೆವೆನೊ
ಉಲ್ಲೇಕೊ[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2014-01-02. Retrieved 2014-06-20.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link)