ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ
ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ನಲಿಕೆ ಜನಾಂಗ ಬೊಕ್ಕ ಆದಿ ಜನಾಂಗದಕುಲು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ದೈವಸಾನೊ, ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲ್, ಗ್ರಾಮೊದ ಇಲ್ಲ್‌ಲೆಗ್ ಪೋದ್ ನಲಿಪುನ ನಲಿಕೆ ಈ ನಲಿಕೆನ್ ಆಟಿಕಳೆಂಜನ ನಲಿಕೆ ಪಂಡ್ದ್ ಜನ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಆಟಿ ಪಂಡ ತುಳುಟು ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲುದ ಪುದರ್. ಕಳೆಂಜೆ ಪಂಡ (ಕಳೆ ದೆಪ್ಪುನಾಯೆ) ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಪಂಡ ಕರ್ಕಟಕ ಮಾಸ. ದುಂಬು ಬಾರಿ ಬಂಗದ ದಿನೊಕುಲು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಇತ್ತ. ಕೀರಿಕುಟುದು ಬರ್ಪಿ ಬರ್ಸ. ಇಲ್ಲ್ ಪಿದಡೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡ್ ಬರ್ಪಿ ಕಷ್ಟ ದುಃಖ ರೋಗ ರುಜಿನೊನು ದೂರ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಗ್ರಾಮೊದ ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲಡೆ ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ನಲಿತೊಂದ್ ಬರ್ಪುನ ಒಂಜಿ ತುಳುನಾಡ್ದ ಮಾಂತ್ರಿಕ ನಲಿಕೆನೇ ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ.
F.jpg)
ಪಿರನಿಲೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡ್ ಊರುದ ಮಾರಿ ಕಳೆಯೆರೆ ನಲಿಕೆ/ಮೇರ ಸಮುದಾಯದಕುಲು ನಡಪಾವುನ ಒಂಜಿ ಆಚರಣೆ. ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಆಣಗ್ ಮೋನೆಗ್ ಬಣ್ಣ ಪಾಡ್‍ದ್ ಸೊಂಟೊಗ್ ತಿರಿ ಕಟ್ಟ್ ದ್ ಕೈಟೊಂಜಿ ತತ್ರ ಕೊರ್ ದ್ ತೆಂಬರೆ ಬೊಟ್ಟ್ ದ್ ಪಂಡಿ ಪಾಡ್ದನ್‍ಗ್ ಸರಿಯಾದ್ ನಲಿಪಾವುನೆ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಪಗೆಲ್‍ದ ಪೊರ್ತುಗು ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ನಲಿತೊಂದು ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ಬರ್ಪುನವು ಇನಿಕ್ಕ್‌ಲಾ ಉಂಡು. ನರಮಾನ್ಯಗ್, ಕಂಜಿ ಕೈಕಂಜಿಗ್ ಬರ್ಪುನ ತೊಂದರೆನ್ ಆಟಿಕಳೆಂಜೆ ತನ್ನ ಮಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಡ್ ಕೊಂಡೊದು ಪೋಪುನ ತಾಕತ್ತ್‌ನ್ ಪಡೆವೊಂದೆ ಪನ್ಪುನ ನಂಬೊಲಿಗೆ ತುಳುವೆರಡ ಉಂಡು.[೧]
ಕಳೆಂಜೆನ ಏಸ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಕೈಟ್ ಪನೆ ತತ್ರ(ಕೊಡೆ) ಪತೊಂದು. ತಾರೆದ ತಿರಿಟ್ಟ್ ಮಲ್ತಿನ ಸುತ್ತು ಒಲಿ, ಅಂಚನೇ ಕೈನಾಗೆ, ಪುಂಡಯೊ, ತಿಗಲೆ ಚವರಿ, ಬೆರಿ ಚವೆರಿ, ಕೆಬಿನ, ತಲೆಪಟ್ಟೊ ಇಂಚಿನ ಪದ್ದಯಿನ್ ಕಲೆಂಜೆ ಪಾಡೊಂದು, ಕೆಕ್ಕಿಲ್‌ಡ್ ಕೇಪುಲು ಪೂತ ದಂಡೆ. ಮೋನೆಗ್ ಮಂಜಲ್ ವರ್ನೊದ ಅರ್ದಾಲ ಪಾಡೊಂದು ಕಲೆಂಜೆ ಬರ್ಪೆ. ಅಯಿತ ಮಿತ್ತ್ ಕೆಂಪು, ಕಪ್ಪು, ಬೊಲ್ದು ಪುಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಮುಂಡೊಡು ಬೊಲ್ದು ಅಡ್ಡ ನಾಮ, ಕೆಂಚಿ ಮೀಸೆ ನೆಗತ್ ತೋಜುಂಡು. ಕುಜಲ್‌ನ್ ನೆತ್ತಿಡ್ ಸೂಡಿ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಐತ ಮಿತ್ತ್ ತಿರಿತ್ತ ಮುಡಲೆ ದೀಪೆರ್. ಕಾರ್ಗ್ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟೊಂದು ತೆಂಬೆರೆದ ಸಬ್ದೊಗು ನಲಿತೊಂದು ಜಾಲ್‌ಡ್ ಅಬ್ಬರ ಲಕ್ಕಾವೆ. ಕಳೆಂಜನ ದುತ್ತೈತ, ಅರ್ದಾಲ, ಪದ್ದಯಿಡ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾದ್ ಕೆಲವೊಂಜಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲು ಉಪ್ಪುವ.[೨]
ನಲಿಕೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ].jpg)
ಕಳೆಂಜನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒರಿ ತೆಂಬೆರೆ ಬೊಟ್ಟು ನಾಯೆಲಾ ಉಪ್ಪುವೆ. ಪುಗೆಲ್‌ಗ್ ಜೋಳಿಗೆ ಪಾಡೊಂದು ತುಂಡು ಕುಂಟು ತುತ್ತೊಂದು ಬರ್ಪಿನ ಆಯೆ ಸಾಲ್ ಪೊದೆತ್ತೊಂದು, ತರೆಕ್ಕೊಂಜಿ ಮುಂಡಾಸ್ ಕಟ್ಟ್‌ದುಪ್ಪುವೆ. ಇಲ್ಲ್ ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಪೋದು ಕಳೆಂಜೆ ನಲಿಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುನಗ ತೆಂಬೆರೆದಾಯೆ ಪದ ಪನಿಯೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ಕಳೆಂಜೆ ಕಳೆಂಜೆನೋ ಕಳೆಂಜೆ ಏರೆನ ಮಗೆನೋ ಕಳೆಂಜೆ ಮಾಯಾಂತರಸು ಮಗೆ ಕಳೆಂಜೆ ಅಮ್ಮೆ ಬೆರ್ಮೆರೋ ಕಳೆಂಜಗ್ ಅಪ್ಪೆ ಮಾಂಕಾಳಿ. ಇಂಚ ಪದ ಪನ್ನಗ ಕಳೆಂಜೆ ಮಲ್ಲ ಮಲ್ಲ ಪಜ್ಜ ದೀವೊಂದು ಕೈಟಿತ್ತಿನ ಪನೆ ತತ್ರೊನು ತಿರ್ಗಾವೊಂದು ಕುಡೊಂಜಿ ಕೈಟಿತ್ತಿನ ಬೆದ್‌ರ್‌ದ ದಂಟೆನ್ ನೆಲಕ್ ಕುಟ್ಟೊಂದು ಕೂ ಕೂ ಕಲ್ಕೊಂದು ನಲಿಕೆಗ್ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ತೆಂಬೆರೆದಾಯೆ ಪದ ಪನೊಂದು ಪೋಪೆ. ಅಯಿಟ್ ಕಳೆಂಜನ ಪುಟ್ಟು, ಬಳಕೆ, ಮಲ್ತಿನ ಕಾರ್‌ಬಾರ್, ಮಾರಿ ಕಳೆಯೆರೆಗಾದ್ ಕೈಕೊನ್ನ ಅಪ್ಪಣೆದ ವಿವರಣೆ ಕೊರ್ಪೆ. ನಲಿಕೆ ಮುಗಿಯೊಂದು ಬನ್ನಗ 'ಆ ಮಾರಿ ಈ ಮಾರಿ ನರಮಾನಿ ಕುತ್ತೊ, ನಾಯಿದ ಕುತ್ತೊ, ಪುಚ್ಚೆದ ಕುತ್ತೊ, ಕೋರಿದ ಕುತ್ತೊ, ಕಂಜಿ ಕೈಕಂಜಿದ ಕುತ್ತೊ ಮಾತಾ ಕುತ್ತೊಲೆನ್‌ಲಾ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಕಡಲ್‌ಗ್ ಕೊನೊದ್ ಪಾಡ್ ಕಳೆಂಜಾ.'ಪಂಡ್ದ್ ತೆಂಬೆರೆಗ್ ರಡ್ಡ್ ಪೆಟ್ಟ್ ಹಾಕ್‌ದ್ ಪದೊ ಉಂತಾವೆ. ಅಪಗ ಕಳೆಂಜನ ನಲಿಕೆಲಾ ಉಂತುಂಡು.
ಬಗೆಕುಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ಕಡೆಟ್ ಅಪಿ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ಮೇರ ಜನಾಂಗತಕುಲು ಮಾನ್ಪಿನಂಚಿನವು
- ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ಟ್ ನಲಿಕೆ ಜನಾಂಗತಕುಲು ಮಾನ್ಪಿನ ನಲಿಕೆ.
ಇಲ್ಲಲ್ ಕೊರ್ಪಿ ಸಾಮಾನ್
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಗುರಿಕಾರ್ತಿ ತಡ್ಪೆಡ್ ಅರಿ, ಬಾರ್, ತೌತೆ, ತಾರಾಯಿ, ಪುಳಿ, ಮುಂಚಿ, ಪೆಲತ್ತರಿ, ಮಜ್ಜಿ-ಮಂಜಲ್, ಕುರ್ದಿ ನೀರ್, ಭಸ್ಮದ ಉಂಡೆ ದೀವೊಂದು ಜಾಲ್‌ಗ್ ಬರ್ಪಲ್. ತೆಂಬೆರೆದಾಯೆ ಅಯಿಟಿತ್ತಿ ಪೂರ ಸೊತ್ತುಲೆನ್ ಜೋಳಿಗೆಗ್ ಪಾಡೊನುವೆ.
ಕಳೆಂಜೆ ಪ್ರತಿ ಇಲ್ಲಲ್ ಮಾನ್ಪಿ ಕ್ರಮೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಕುರ್ದಿ ನೀರ್‌ನ್ ಕಳೆಂಜೆ ದೆತೊಂದು ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆಗ್ ಪೂರಾ ತಲಿಪುವೆ. ಭಸ್ಮದುಂಡೆನ್ ಜೋಕುಲು ದೆತೊಂದು ಕೈಟ್ ಪತೊನುವೆರ್. ಕಳೆಂಜೆ ಜಾಲ್ ಜತ್ತ್‌ದ್ ಪೋನಗ ಮಾರಿ ಕಳೆಪಿನ ಗುರ್ತೊ ಗಾದ್ ದಾದಾಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ದಯಿ, ಗೆಲ್ಲ್ ನಾಂಡಲಾ ಪೊಲಿತೊಂದು ಆಯೆ ಪೋವೊಡುಗೆ. ಅಂಚಾಂಡ ಮಾತ್ರ ಮಾರಿ ಕಳೆಯೆ ಪನ್ಪಿನ ಅರ್ತೊ. ಕಳೆಂಜೆ ಕಳೆಂಜೆನೊ ಕಳೆಂಜೆ ಆಟಿಡ್ ಬರ್ಪೆನೋ ಸೋಣೊಡು ಪೋಪೆನೋ ಕಳೆಂಜೆ ಮಾರಿ ಕಳೆವೆನೊ
ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆನ ಬಗೆಟ್ ತುಲುವೆರೆ ನಂಬುಗೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ತುಳುನಾಡ ಆಟಿದ ಇಸೇಸ ಆರಾಧನೆ ಬೊಕ್ಕ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಕಳೆಂಜೆ ಆಟಿದ ಮಾರಿನ್ ಗಿಡರೆರೆ ಇಲ್ಲಿಲ್ಲಗ್ ಬತ್ತ್ ನಲಿತ್ ಅರಿ ತಾರಾಯಿ ಕಾಣಿಗೆ ಪಡೆದ್ ಪೋಂಡ ಇಲ್ಲಡ್ ಪೊಲಿ ಉರ್ಕರುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆ ನಮ್ಮವು. ಆಟಿಡ್ ಪೊಣ್ಣು ಬಾಲೆ ಮದಿಮಾಲಾಂಡ ಅನಿಷ್ಠ ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಗೆ ಕೆಲವು ಕಡೆಟಿತ್ತ್‌ದ್, ಆಟಿಡ್ ಮದಿಮಲಾಯಿನ ಪೊಣ್ಣಗ್, ಸೀಕ್‌ದ ಜೋಕುಲೆಗ್, ಗೊಡ್ಡು ಪೆತ್ತಗ್, ಫಲಕೊರಂದಿ ತಾರೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಂತತಿ ಆವಂದಿ ಪೊಂಜೋವುಲೆಗ್ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜಡ ತರೆಕ್ಕ್ ನೀರ್ ಮೈಪದ್ ಕಳೆಂಜಗ್ ದಾನೊ ಕೊರ್‌ಂಡ ಆ ಅನಿಷ್ಠ ಕಳೆಯುಂಡು, ಜೋಕುಲಾಪುಂಡು ಫಲ ದಿಂಜಿದ್ ಉರ್ಕರುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆಲ ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ಉಂಡು.
ತಿರಿ ಕಟ್ಟೊಂದು, ಅರದಲ ಪೂಜಿದ್, ಪನೊಲಿದ ತತ್ರ ಪತೊಂದು ಸಂಧಿ ಪನ್ಪಿ ಪೊಂಜೋವುನೊಟ್ಟುಗು ಬರ್ಪಿ ಕಳೆಂಜೆ ನಮ್ಮ ಇಲ್ಲದ ಮಾರಿ ಗಿಡರುವೆ ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆಡ್ದ್‌ಲ ಮೂಲು ನೆಗಪುನು ಮರಿಯಲಡ್ ಬೆನ್ನಿ ಸಾಗೊಲಿದ ಪುರ್ಸೊತುಡು ಉನೆರೆ ಇಜ್ಜಂದೆ ಇಪ್ಪುನಗ ಇತ್ತಿನಕ್ಲ್ ದಾನ ಮಲ್ತೆರ್‌ಂಡ ಇಲ್ಲ್ ಕರಿಯು ಪಂದ್ ತಿರಿ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಕಲೆಕ್ಕಾದೆ ಜೀವನ ದೀತಿ ಜನಾಂಗ ಬೊಕ್ಕ ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆನೇ ನಂಬಿ ಬೂಮಿಪುತ್ರೆರ್. ಮಾರಿ ಪೋವಡ್ ಪಂದ್ ಪಂಡಲ ಕಾರಣ ಅವ್ವತ್ತ್ ಆಯನ ಇಲ್ಲಗ್ ಇಪ್ಪುನ ತೊಂದರೆಲ್ ಪಂದ್ ತೆರಿಯೊಂದು ಅರಿ ಬಾರ್ ದಾನೊ ಮಲ್ತ್ ಪಾಪದಾಯಗ್‌ಲ ಆಟಿದ ಬಙ ಆಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ತುಳುವೆರೆನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ನೆಗತ್ ತೋಜುಂಡು.[೪]
ಆಟಿ ಕಳೆಂಜನ ಪುಟ್ಟು ಕತೆ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಈಸರ ದೇವೆರ್ 999 ಗಣೊಕ್ಲೆನ್ ತುಲುನಾಡ್ ಗ್ ಕಡಪುಡುವೆರ್. ವರ್ಸ ಇಡೀ ಬೂತೊಲು ಕೈಲಾಸೊಗು ಬರಂದೆ ಉಪ್ಪುನಗ ಅರೆನ ಬಲತ್ತ ಪಜ್ಜೆನ್ ನೆಲಕ್ಕ್ ದಡಕ್ಕ ಒತ್ತುನಗ ಪುಟ್ಟಿನಾಯೆ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ಪಂಡ್ದ್ ಕತೆಕುಲು ಪನ್ಪುಂಡು. ಬಡಪತ್ತ್‌ ಸಿರ್ಕ್ ಸಂಕಡೊಲೆಡ್ ನರಕ ಬರೊಂದುಪ್ಪುನ ಜನ, ವರ್ಸ ಇಡೀ ನಮನ್‌ ನಂಬೊಂದಿತ್ತಿನೆನ್‌ ಬುಡ್ಯೆರ್ಂದ್ ಬೂತೊಲು ನರಮಾನ್ಯಗ್ ಉಪದ್ರ ಕೊರೊಂದಿಪ್ಪುನಗ ಜನಮಂದೆಗ್‌ ಬಾಧೆ ಕೊರಡೆಂದ್‌ ಬೂತೊಲೆಡ್‌ ನೆಟ್ಟೊನುನಾಯೆ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ. ಆ ಪಾತೆರ ಕೇನಂದೆ ಉಪ್ಪುನಗ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆನ ಕೈಟುಪ್ಪುನ ಪಣೆ ಪತ್ರ ಕೊಡೆನ್‌ ಒಯ್ಪುನಗ ಅವೆರ್ದ್ ರಟ್ಟಿನ ಮಂಜಲ್, ಉಪ್ಪು, ಮಜ್ಜಿ ನೀರ್ ಬೂತೊಲೆನ ಕಣ್ಣ್‌ಗ್‌ ರಟ್ಟ್‌ದ್‌ ಉಂತೈರಾವಂದೆ ಬೂತೊಲು ಗಟ್ಟ ಮಿತರುವ. ಈ ಸೊತ್ತುಲು ಪೂರ ಆಟಿ ಕಡೆಂಜೆ(ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ) ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ನಟ್ಟ್ ದ್ ಪಡೆಯಿನಾಯೆ.[೫]
ಆಟಿಕಳೆಂಜ ಏಪ ಬರ್ಪೆ?
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಕಳೆಂಜ ಪಂಡ ಎಲ್ಯ ಆಣ್, ದುಸ್ಟ ಶಕ್ತಿಲೆನ್ ದೂರ ಮಲ್ಪಿನಾತ್ ಶಕ್ತಿ ಇಪ್ಪುನ ನಲಿಕೆ ಪಂದ್ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. ಕಳೆಂಜ ಊರೂರು ಬತ್‍ದ್ ನಲ್ತ್ಂಡ ರೋಗ-ರುಜಿನೊಲು ದೂರ ಆಪುಂಡು ಪನ್ಪಿನ ನಂಬುಗೆಡ್ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಕಲೆಂಜ ನಲಿತ್‍ದ್ ಅರೆಗ್ ಲೆತ್‍ದ್ ದಾನ ಕೊರ್ಪಿನ ಕ್ರಮೊ ಉಂಡು. ನಲಿಕೆ ಜನವರ್ಗದಕುಲು ನಡಪಾದ್ ಕೊರ್ಪಿನ ಈ ಕಳೆಂಜ ಏಸ ಕಣಿಂಜ ಆದ್ದುಪ್ಪೊಲಿ ಪನ್ಪಿನ ಸಂಸಯಲಾ ಉಂಡು. ದಾಯೆ ಪಂಡ್ಂಡ ಕಣಿಂಜೊದ ಅರ್ತ ಮಾಟ ಮಂತ್ರೊಲೆನ್ ದೂರ ಮಲ್ಪುನಾಯೆ ಪಂಡ್ದ್. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲ್ ಡ್ ಪಾಣಾರ ವರ್ಗೊದಕ್ಲ್ ಬನ್ನ ಪೂಜಿದ್ ಏಸ ಪಾರ್ದ್ ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋದು ನಲಿಪುವೆರ್. ಎಲ್ಯ ಆನಗ್ ಮೋನೆಗ್ ಬನ್ನ ಪೂಜಿದ್, ಸೊಂಟೊಗು ಸಿರಿ ಕಟೊಂದು, ಕಾರ್ಗ್ ಗಗ್ಗರ ಕಟೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. [೬][೭]
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2014-01-02. Retrieved 2014-06-20.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Aati Kalenja - A Tulunadu Tradition To Ward Away Evil". 20 June 2020. Retrieved 7 July 2024.
- ↑ "Kasargod: Folk art Aati Kalanja lives on edge, protecting against diseases, misfortunes". www.daijiworld.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 7 July 2024.
- ↑ "Aati Kalenja". Bale Tulu Kalpuga. 9 January 2024. Retrieved 7 July 2024.
- ↑ https://www.udayavani.com/homepage-karnataka-edition/karavali/karavali-puttur-belthangady/aati-kalanja. Retrieved 1 February 2024.
{{cite news}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "Archive copy". Archived from the original on 1 February 2024. Retrieved 1 February 2024.
{{cite news}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "ಮಾರಿ ತಡೆವ ಬೇಲಿ: ಮನೆಮನೆಯ ಮಾರಿ ಕಳೆವ 'ಆಟಿ ತಿಂಗಳ ಆಟಿ ಕಳಂಜ'". Vijay Karnataka (in ಕನ್ನಡ). Retrieved 1 February 2024.